تیشکێ بۆ سەر مافی مرۆڤ….، هەڵۆ بەرزەنجەیی

10.12.1948 ئەو ڕۆژەیە کە پاش کۆتایی جەنگی کاولکاری دووەم جەنگی جیھانی بانگەوازی بۆ کرا و دامەزرێندرا.

ئەگەرچی ھێشتا سیاسەت و ھێزی دەسەڵاتدار و بڕەکیش ئایدۆلۆژی ڕەنگ و بۆی بەم رێکخراوەوە دیارە، لێ دیسان ھەبوونی لە نەبوونی باشترە.

ئاخر مرۆڤ لەم گەردونە بێ سەروبەرەدا، لەسەر شتی بێ مانا و ناوەڕۆک و بێبایەخ، زۆر بەر ئازار و سووکایەتی و ھەڕەشەی مردن دەبێتەوە.

ئەم چیرۆکە لای ھەموان کەموزۆر ئاشکرایە.

ڕاپۆرتی ئەمساڵی 2019 بە تێروتەسەلی تیشکی خستە سەر ئەو تاوانانەی بەرامبەر بە مرۆڤ کراون…

پوختەیەکی ئەو ڕاپۆرتە رۆژنامەی« دێر تاگە شپیگلی »   DerTagesspiegel ئەڵمانی بە ئاماژەدان بە 9 وڵات وەک سەرتۆپی پێشلکاری مافی مرۆڤ دەخاتە بەردەست.

لەوانە 2 دەوڵەتیان – ئێران و سووریا- داگیرکەری کوردستانن و دووانی تریان – رووسیا و چین – دۆستی سەرسەختی داگیرکەرانی وڵاتەکەمانن.

ئەمەش ئەوە ناگەیەنێ کە «تورکیا و عێراق »لەم تاوانە بێبەشن و لاشم سەیرە!! رۆژنامەی ناوبراو، بە تایبەت دۆخی تورکیای نەخستۆتە بەرچاو!.

پوختەیەکی وتارەکە:

– چین:

کەمینەیەکی زۆری Uiguren، زۆر خراپ دەچەوسێندرێنەوە و گرتن و لێدان و ڕاوەدونان بە بڕێکی زۆر بەکار دێت. ھەموو مافە ئازادی و مرۆییەکان پێشێل دەکرێن و نادادییە گەورە ھەس. زۆر لەگیراوەکان ، لەژێر ئەشکەنجەدا دەمرن و ئەندامی خەستەی زۆریشیان دەدزرێ….

– کۆریای باکوور:

رێکخراوی مافی مرۆڤ، باس لە ستەم و چەوسانەوە و ڕاوەدوونانێکی بێ وێنە دەکات لەم وڵاتەدا. نزیکەی 120ھەزار کەس لەزینداندان و کاری قورسیان پێ دەکرێ. ھاوڵاتی لەموڵاتەدا دەبێت ماوەیەکی باش بە خۆڕایی بۆ دەوڵەت کار بکات. بەرامبەر کارکردنی ئاسایش پارەی کەم وەردەگرن. ھەر بۆیەباس لە « کۆیلایەتی کارکردن» دەکرێ لەم وڵاتەدا.

-رووسیا:

ئۆپۆزیسیۆن و ڕۆژنامەنووس و ڕەخنەگر ڕاوەدوو دەنرێن و ھەر کەسێ باسی مافی مرۆڤ بکات دەبێ لەئازادی و تەندروستی و ژیانی خۆی بترسێ. سیاسەتێکی توند وتۆقێنەر لە چیچان بەڕێوەدەبرێ.

ئێستا ھەر رۆژنامەنووسێ ڕەخنە بگرێ بەسیخوڕی ڕۆژئاوا لەقەڵەمی دەدەن. رووسیا لەسەردەمی پۆتین دا، ناحەزەکانی لەدەرەوەی وڵات لە ڕێگ مادەی سالیۆم و ژەھرخواردکردنەوە لەناو دەبات.

-فەنزەویلا:

لە ھیچ وڵاتێکی ئەمەریکای لاتینی چەوسانەوە و پێشلکاری دژ بە زیندانەکان سیخناخ کراون بە مرۆڤ و   لەتاوستەمکاری نزیکەی 4,5 ملیۆن مرۆڤ ئەووڵایەی مادۆرای Madura جێھێشتووە. Foto Penal رێکخراوێکی سیاسییە خەریکی تۆمارکردنی تاوانەکانە.

-سووریا:

بۆ بەشار ئەسەد ھەموو شت ڕوون و ئاشکرایە، ھەرکەسێ ئەو ڕژێمە و ئەوی نەوێت، تیرۆریستە و دژی دەوڵەتە و دەبێ بێ ڕوحمانە سزا بدرێ. زیاتر لە 17 ھەزار کەس بەس لەژێر ئەشکەنجەدا گیانیان لەدەست داوە.

ئەشکەنجە و برسی و تینووکردن و کوشتن بریتییە لەسیاسەتی فەرمی لەناو بردنی ناحەزانی بەشار و سیستەمەکەی.

-میسر:

سیسی حوکمەکەی لە موبارەک خراپتر لێ کردووە و میسر بۆتە دەوڵەتێکی سەربازیی وپۆلیسی .ترس وتۆقاندن و زیندانی کوشتن بەرفراوانە. لە ئێستادا زیاتر لە60 ھەزار گیراوی سیاسی ھەیە.

-ئێران:

زۆر بەشێوەیەکی زەق درشت پێشێلی مافی مرۆڤ دەکرێ و بیروڕای ئازاد و مەزھەبی ئازاد و ئازادی سێسوالێتی   وگردبوونەوە بەتوندی لێدەدرێو و ڕێگە پێنادرێن. بەسەدان کەس لە سێدارە دەدرێن . بەتوندی خۆپیشاندانەکان بڵاوەیان پێ کراوە.

-سعودییە:

ھەرکەسێ ناحەز ودژی بێت سزات توند دەدرێ و ڕەنگە بشکوژرێ. وەک قاشوچی. ئازادی ئافرەت زۆر بەرتەسکە و لە سێدارەدانیش پێڕەو دەکرێ.

-کۆنگۆ:

لە ساڵی 1969-2019 زیاتر لە 4 ملیۆن کەس کوژراوە. ڕۆژانە 100 کەس دەمرێ. دیارەچەوسانەوەی ئێتنی لەم دەوڵەتە ئەفریکاییەدا زەق و بەرچاوە. Gesendet mit der GMX Mail App