بابه‌ته‌کان
ئەشاوەهوو؛ نەمری .هێمای ئەهورامەزدا
گەڕانەوە بۆ مێژووی دێرین ڕەنگە لە کوردستان بە گشتی دژواری تایبەت بە خۆی هەبێت !
هـۆنراوەی منداڵان لقێکی گرنگە لە وێژەی منداڵان، رۆڵێکی گرنگی لە رۆشنبیریکردنی منداڵاندا هـەیە. فـۆرمێکی نایاب و سەرنجـڕاکێشە.
لە ماوەی هەزاران ساڵدا كەركووك لەناو سنووری قەڵادا قەتیس ما بوو, لە كۆتایی سەدەی 18 ەوە , كەركووكی دەرەوەی قەڵا گەورەترەوە بوو لە كەركووكی ناو قەڵا .
تایبەتمەندییەكانی شاری كەركووك
كەركووك وەك هەر شارێكی لە شارەكانی ئەم گەردوونە , ئەو هۆكارانەی بە شێوەی گشتی ,
بۆ کێ دەنووسی، پرسیارێکی گرنگە. گەر کتێب کاڵا بێ، خاوەن کاڵا دەبێ بزانێ کڕیار کێیە! وەرزێر پەتاتە و پیواز بۆ بازاڕ و کڕیار، بەرهەم دەهێنێ! کتێب پەتاتە و پیواز نییە، لێ بۆ کەسان بەرهەم دەهێندرێ، گەورە و بچووک، پیر ولاو، ژن و پیاگ، ئەم گرووپ و ئەو گرووپ، ئەم توێژ و ئەو توێژ!
گـرنگـتریـن رەگـەز لە رەگـەزەکانی چـیرۆکی منـداڵان کارەکـتەرەکانـن، بە تایبـەتیـش پاڵەوانەکانی چـیرۆکەکان، رۆڵـێکی سەرەکی و گـرنگ و چارەنووسساز دەگـێرێن، بۆ گەیاندنی رووداو یا رووداوەکانی چیرۆکەکان، بە ئاکامێکی دڵخوازی منداڵان.
هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پارلەمانی کوردستان لە چوار پارێزگای باشوری کوردستان بەرێوە چوو. پارێزگاکانی باشوری کوردستان بریتین لە هەولێر؛ سلێمانی؛ دهۆک و هەڵەبجە.
تاکە جوولەکەیەک شەڕی چەند کۆمپایا و حکومەت دەکات. ئەم کەسە جووە ناوی Salomon Barend Muller ە ناسراوە بە Salo Muller جووە و تەمەنی 88 ساڵە و لە پاشماوە و رزگاربووی کارەساتی هۆلۆکۆستە.
لە ساڵەکانی ١٣٦٠ و٦١ و ٦٢ و٦٣ و ٦٤ی هەتاویدا بەرگری حدکا لە شەری ڕووبەڕوی داسەپاو لەگەڵ سوپای جەھل و نەزانی ڕێژیمی کۆنەپەرستی ئێران،
کریستینا هامۆک کۆچ، ژنێکی ئەمریکی بەڕەسەن ئەفریقییە. لە (٢٩/ یانوار/١٩٧٩) لە گرانـد راپیـدز لە میـشیگان لە ویلایەتە یەکگـرتووەکانی ئەمـریکا لەدایک بووە.
یاسای پێشووی هەڵبژاردنی كوردستان یەكێك بوو لە یاسا باشە دگمەنەكانی جیهان, كۆپیەكی یاسای هەڵبژاردنی هۆڵەندا بوو, بەڵام بە هەموار كردنەوەو گۆڕانی بۆ چەند بازنەیی تێكدرا,
دەردی دەرمان نەکراومان زۆرن. ناکۆکی سیاسی، عەشیرەتی، ئـایـدئـۆلۆژی لەو دەردانەن کە پێیانەوە دەناڵێنین و تـا ئـەوڕۆش بـەردەوامـە. سیاسەتمان لێ بۆتە مەزهەب ئەگەر بێگۆڕین بە باری باشیشدا کافر دەبین.
پێشمەرگەکان: لە کاژێر 02:30 بەرەبەیانیی ئەمڕۆ (شەممە 2024/10/26)، سوپای ئیسرائیل رایگەیاند کە هێرشێکی کردووەتە سەر چەند پێگەیەکی سەربازی لە نێو ئێران.
گەلی کورد لە تورکیا، ئێران، عێراق و سوریا بڵاو بوونەتەوە، ماوەیەکی زۆرە خەریکی تێکۆشان بۆ ئۆتۆنۆمی، ناسنامەی کەلتووری و مافی چارەی خۆنووسینن. لەنێو کوردەکاندا هەرێمی کوردستان لەعیراق بەدامەزراندنی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەساڵی 1992
ئەم کۆتایی هەفتە لە شاری هالە کۆنگرەی حیزبەکەی هەیە…
چوارشەممە 2024/10/23 لە گۆڕستانی یەرفێلا، ستۆکهۆلم Järfälla kyrkogård هاوڕێ موتەلیب بەڕێزەوە بە خاک سپێردرا.
خاتـوو (سـالی ریـپـیـن) نووسەرێکی بەنـاوبانکی ئـوسترالی و جیهـانییە، لە بـواری وێـژەی منـداڵان. لە ماوەی (٢٥) ساڵی رابـردوودا، زیـاتر لە (١٠٠) پەرتـووکی بۆ منـداڵان و بۆ نەوجـوانـان نووسـیوە وچاپیـانی کردوون و بـڵاویـانی کردوونـەتەوە.
بەیانە و لە خەو هەستاوم هەر وەک عادەتی هەمیشەییم چوومە سۆراغی نیشتمان تا هەواڵێکی بزانم. هەواڵی کوردی کۆڵنەدەر .
ئالفرێد نوبێل لە ٢١/١٠/١٨٣٣ لە شاری ستۆکهۆڵم، پایتەختی وڵاتی سوید لە ناو بنەماڵەیەکی ئەندازیاری لە دایک بووە. ئەو بۆ خۆی ئەندازیاری کیمیا و داهێنەر بووە. بنەماڵەی نۆبێل لە ساڵی ١٨٩٥ کارگەی ئاسن و پۆڵایان کری،
هەموو خەریكی سەیركردنی ئەو مەهزەلە ئاست نزمەین بە ناوی بانگەشەی هەڵبژاردن لە كوردستان دەگوزەرێت, قسەكەرەكان هەموو بێ بەرنامەن, مام ڤاندام لە چاویانەوە چومسكییە,
(تانیـشک ماتـیۆ ئەبـراهـام) لاوێکی هـیندی ـ ئەمـریکـییە، لاوێکی پەرجـۆ و نـاوازەیە. بچووکـترین لاوە لە جیهـانـدا، کە لە تەمەنی (١٩) ساڵیدا، بە پـلەی نایاب دکـتۆرای لە (ئەنـدازیاریی بایـۆپـزیـشکی) دا وەرگـرت.
به‌لای منه‌وه لێدوانه‌كه‌ی خالید مشعل ده‌رباره‌ی سه‌ركه‌وتنی حه‌ماس له شه‌ڕی غه‌ززه، سه‌یر نه‌بوو، ئه‌و ده‌ڵێت: “زیانه‌كانمان ته‌كتیكییه و زیانی دوژمنه‌كه‌مان ستراتیژییه و سه‌ركه‌وتن به‌ڕێوه‌یه”. ئایا مشعل به‌م ساده‌ییه، ساڵێكی ره‌به‌ق له وێرانكاریی كه تووشی گه‌لی فه‌له‌ستین بووه، كورتده‌كاته‌وه؟
هەرێمی کوردستان بەهۆی پێگە جیۆپۆلۆتیکییەکەی، بەتایبەت لەنێوان دوو هێزی هەرێمی سەرکێش (تورکیا و ئێران لە سیستمێکی هەرێمی شڵەژاو و دزەتێکراو) (Middle powers in a penetrated regional system)،
لە ئەدەبیاتی سەر بە زانستە سیاسیەکاندا بەهێزگەلی وەک حیزبوڵا دەگوترێت «بکەری نادەوڵەتی». ئەمانەش ئەو جۆرە ئۆرگان و رێکخراو و گروپانە دەگرێتەوە کە کاریگەرییەکی گەورەیان هەیە،
فـانتازیا وشەیەکی ئینگـلیزییە، لە رەگی وشەیەکی یۆنـانی و لاتیـنییەوە وەرگیراوە. بە واتـای “وێـژەی سەرسـوڕێـنەر” یان “هـێـزی ئەنـدێـشە” دێـت.
بۆ بەرچاوڕونی ئەوانەی زۆر توند دژی ئیسلامن وبە تاریکی و بـە ڕوناکی لە سەروگوێلاکی دەدەن، بۆ ئەو موسوڵمانانەی ئەو گۆپاڵەیان داوەتە دەستی نەیارانی ئەو دێنە وخۆشیان بەکردەوە خراپتری لێدەدەن!
دوژمنایەتی ئێران و ئیسرائیل لە ساڵی ١٩٧٩ ی زاینی لە کاتی دامەزراندنی حکومەتی ئیسلامی ئێران دەستی پێکردووە.
یەکەم: لە حەوتی ئۆکتۆبەری ساڵی پارەوە کە حەماس هێرشی کردەسەر ئیسرائیل، لە بابەتێکم دا کە ڕۆژێک دواتر لە ئاوێنە بڵاوکرایەوە و بابەتەکە لە وێبسایتەکەدا ماوە،
دوای ساڵی ١٩٩١ و کۆتاییهاتنی بلۆکی سۆشیالیستی و ‘جەنگی سارد’، ئەمه‌ریکا بوو بە یەکێک لە زلهێزەکانی دنیا. هەر بەو جۆرە، ئەمه‌ریکا گەورەترین کاریگەریی هەبوو لە جیهاندا،
ئەمڕۆ 2024/10/01 لە کاتژمێر 7.5 ی هێوارێ ئێران جارێکی تر هێرشی هاژەکی (مووشەکی) کردە سەر ئیسرائیل. لەم هێرشەش دا وەک هێڕشەکەی شەممە، 13-4- 2024 کە ئێران لە رێگای درۆن و هاژەک هێرشی کردە سەر ئیسرائیل
هەمومان شاهیدی هێرشی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل و، لە کاردانەوەش دا داغانکردنی حەماس بوین لەلایەن ئیسرائیلەوە. ئێستاش دەبینین کە هێرشە موشەکییە بەردەوامەکانی حیزبوڵا وایکرد ئیسرائیل هێرشی چڕی ئاسمانیی بکاتەسەر پێگەکانیی حیزبوڵا لە لوبنان.
لە وڵامی پرسیارەکەت کە نووسی بووت دەبێ چ بکەین دەڵێم: بەهۆی یەکبونی ڕێبازی سیاسیمان کە ڕێگای قازی و قاسملوو شەڕەفکەندی و شەهیدانە، ئـێـمە هـاوڕێی ڕۆژە سەختەکانی خەبـاتەکەمـان بـوویـن،
رووسیا یەکێکە لەو وڵاتانەی کە لە کۆنەوە بایەخێکی باشیان بە وێژەی منداڵان داوە. چەندین سەدەیە کە وێـژەی منـداڵان لە رووسـیادا ناوبـانگـێکی زۆری بەدەستهـێـناوە.
گوشارهێنانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە ڕێگای یەکیەتیی نیشتمانی کوردستان و دەوڵەتی هەرێمی کوردستان بەسەر تێکۆشەرانی حیزبەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و بنەماڵە‌کانیان که به هۆی بارودۆخی نەشیاوی ئێران و زەبر و زەختی حکوومەتی سەرەڕۆی ئێران، نیشته‌جێ باشووری کوردستانن، هەتا دێ زۆرتر و توندتر دەبێتەوە.
وەک هەمـو ئـاگادارن دنیاکە وەک گۆمی قـوڕاوی لـێـهـاتـووە و هـەرکەس دەیەوێ ماسی دەڵخوازی خۆی لێبگرێ.
خونچەگـوڵی جـوان (میا تالـێریکـۆ)ی ئەمریکی، یەکـێکە لە ئەکتەرە ناوازە و دەگـمەنـەکانی جیهـان، کە لـە تەمـەنی (١١) مـانگـیـدا، ئەستـێرەی هـونەریی هـەڵهـات و دەسـتی بە نـوانـدن کـرد و بە ملیـۆنـان کەسی هـێنایە پـێکەنـین و خـۆشی و شـادیی خـسـتە دڵـیانەوە و بـوو بە خۆشـەویـستی مـلیـۆنـان کەس.
پێشەکی: کۆچبەران هێزێکی دینامیکی و وزەبەخشن کە نەک تەنها سنوورە جوگرافییەکان دەبڕن، بەڵکوو مۆزائیکێکی دەوڵەمەندی کولتوور و نەریت و بەهرە لەگەڵ خۆیان دەهێنن.
ئەو ڕستەیە زۆر دەنوسرێ و دەکوترێ، بەڵام کەس ناڵێ چۆن؟! بە بڕوای مـن زانایانی ئایـیـنی و سـیاسی دەبـێ وڵامـیان بـۆ ئەو پـرسیارە هەبێ.
رۆژێک رەنگەکان، لە شوێنێکـدا بە یەکتری گەیشـتن. هـەر رەنگـێک بە شـان و باڵی خۆیـدا هـەڵـیدا و خـۆی بە (شـاڕەنـگ) دەزانی.
لە پێشدا دەبێی دەستخۆشی لە بەڕێز کاک ساڵح نەڵوسی بکەم کە فیلمی بە خاک سپاردنی شێخ مـحـەمـمەدی بڵباسی شەهـیـدی بـڵاوکردەوە.
لەم رۆژانەدا بەهۆی پرۆژەی رەشنووسی هەمواركردنی یاسای باری كەسێتی عێراق 1959، مشتومڕی زۆر هەیە لەسەر ئەو یاسایە و وردەكارییەكانی، یەكێك لە دیارترینی بابەتەكانی پەیوەست بەو پرسە كە مشتومڕی زۆری لەسەرە رێگەدانە بە بەشوودانی منداڵ و پێنەگەیشتوو (ناباڵق)،
کچـۆڵەی روحـسـووکی هـیـندی (ئابـیجـیـتا گـوپـتا) لە تەمـەنی حـەوت ساڵـیـدا، وەک بچووکترین نووسـەر جیهـان بە فەرمی سێ ریکۆردی پێوانەیی جیهانیی لە نووسینی سێ پەرتـووکـدا بەدەسـتهـێـنا. ئابـیجـیتا منـداڵـێکی بەهـرەمەنـدی پەرجـۆ و ناوازەیە.
ئەگەر بە ڕوحێکی ئارام و نیازێکی پاکەوە لە دروست بـوونی مرۆڤ ڕابمێنی. بتەوێ ڕاستیەکی لێ دەربێنی، دەردەکەوێ خودی مرۆڤ توانا و زانست و لێهاتوەکانی بۆ ئاوەدانی جیهان،
10ی ئاب لە كۆبوونەوەیەكی داخراودا بە زۆرینەی 9 كەس لە كۆی 16 ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك, لە میوانخانەی رەشید لە شاری بەغدا لە دووری 258,6 كیلۆمەتر لە تەلاری ئەنجومەنەكە,
٢٦ی گه‌لاوێژی ١٣٦٣(١٦ی ئاگۆستی ١٩٨٤) له جانداران رەحمان سۆفیزادە بەرپرسی کۆمیتە شارستانی رەبەت شەهید بوو.
مـرۆڤی خاوەن پێـداویستیی تایـبەتی (نابـیـنا، کـەڕ، لاڵ، کەمـئەنـدام) لە جیهانـدا زۆرن. بەڵام کەمئەندامییان بێ هـیوای نەکردوون و خۆیان بە دەستی نائومێـدی و شکـستییەوە نەداوە. بە ڵکو بە هـیوا و گەشبینییەوە لە ژیـانیان روانیـون.
هەمومان دەزانین خەباتی نەتەوایەتی شتێکە دەبێ هەمونەتەوەکە تێیدابەشدار بن، تەنانەت ئەوانەش کە بڕوایان بەوچەشنە خەباتە نیە !
بەڕێز كاك ئەبوبەكر كاروانی وتارێكی بەناوی “رۆڵی نوخبە لە راستكردنەوەی هەڵەكان و قووڵكردنەوەی پێكەوە ژیان”, لە تۆڕە كۆمەلایەتییەكان بڵاو كردۆتەوە سەبارەت بە پرسی كوردە ئێزیدییەكان , لەسەر وشە بە وشەی بابەتەكەی سەرنجم هەیە,
ئیسماییل هەنییە سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حەماس بەرەبەیانی ٣١ی جولای ٢٠٢٤ لە تاران ی پێتەختی ئێران لە رێگای موشەک (یا دروێن) لە شوێنی مانەوەی، لەگەڵ یەکێک لە پاسەوانەکانی کوژران.
هەرچەندە دیموکراتەکانی ئەمریکا [بەتەواویی!] هاوبیری ئیسرائیلیش نین، بەڵام نەفەس درێژ بن: ئیسرائیل نەخشەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست دەگۆڕێت! کەچی لەگەل ئەم هەمو گۆڕانکارییە ستراتیژییانەدا: سەرکردەکانی کورد داغانن لە گەندەڵیی و دزی دا و، نە پڵانیان هەیە و نە ستراتیژ!
من زۆر وێنە و نوسراوان لە سەر فەیسبوکەکەم بڵاو دەکەمـەوە نەک هەر ئیخۆم بەڵکوو ئی هەرکەس کە پێم وابێ قازانجێکی بۆخەباتی گەل و شۆڕش هەیە،
مایـەی رێـز و شانـازییە بۆ گەلی کوردمـان، کە لەنـاو خـێزانەکانی رەوەنـدی کورد، لە ئەوروپا و لە ئەمریکا و ئوسترالیادا، چەندین کچ و ژنی کوردمان لە بواری ئاکادیمیدا،
ئێوارە درانگان منداڵەکانم ئاگادار کردەوە بۆ ئەوەی خۆیان کۆکەنەوە و بەرەو ماڵ بچن. چەند لە منداڵەکان لە ژوورەکانیتر بوون و کە چووم بە شوێنیاندا، هیچیان لەوێ نەبوون.
ئازادی لە زمانی ئینگـلیزیدا (فـریـدۆم) ە. لە بنەڕەتـدا وشەی فـریدۆمی ئینگلیزی لە رووی ئیتیـمـۆلـۆژییەوە، پەیـوەنـدی بە وشەی (فـرێنـد) واتە (هـاوڕێ) وەوە هـەیە.
I پاییزی ساڵی ١٩٧٨ لە زانستگای سەنعەتی تاران قسەکانی تێگەیشتنی سیاسی حزبی توودە و چەپەکانی ئێرانی دەنواند، بەڵام قسەی سیاسی و بەڕۆژ بوون.
خەڵکی خەباتگێڕی کوردستان!
هاونیشتمانانی ئازادیخواز!
هۆگرانی هزر و کەسایەتیی بەرزی د.قاسملووی ڕێبەر!
پزشکیان ساڵی ١٣٣٣ی هەتاوی لە بنەمالەیەکی تورکی ئازەری و گۆیا لە شاری سابڵاغ لە دایک بووە و دەورەی سەرتایی خوێندنیشی هەرلەوێ تەواوکردوە. دەڵین دایکی کورد بووە.
لە لاپەڕەی زانستی رۆژنامەی دێر تاگەسشپیگلی ئەڵمانی، بێرنهارد شولتس لە بابەتێکدا لەمەڕ بەناوبانگترین تەوژمی فیکری( قوتابخانەی فرانکفۆرت) باسێکی کورت و چڕوپڕ بڵاو دەکاتەوە..
هه‌ر که‌س له ده‌ورانی ژیانیا هه‌نێ شت یان رووداوی بۆ دێته پێشه‌وه، جا ئه‌وانه خه‌مبارانه بن یان شادیبه‌خش نرخ و به‌های تایبه‌تی خۆیان هه‌یه.
لەو باوەڕەدام بە خوێندنەوەی ئەم نووسینە، هەمـووتان سەرسامی بلیمەتی ئەم کچۆڵە ئەمـریکـییە دەبـن. کە لە تەمـەنی دوو ساڵیـدا بـوو بە بچـووکتریـن ئەنـدامی “مێـنسا”.
“ديبەیتی نێوان نەخۆش و شێتەکە گڕی لە دیموکراتەکان بەردا…بازەکە بەسەرشانی کام بەربژێری دوای بایدن دەنیشێتەوە؟”
لـەو دنیا پـان و بـەرینەدا گەل و نـەتەوەی فـرە هـەن ،هەمویان نیشتمان و زمان و فەرهەنگ وکلتورو ناوی تایبەت بە خۆیان هەیە، بـۆ وینە کوردستان، هیند و پاکستان و…
لەگەڵ بوونی مـرۆڤ لەسەر هەسارەی زەویـدا، خەیاڵ و خەیاڵکردن هـاودەمی مـرۆڤ بووە. خەیاڵ بەشێکی گرنگە لە ژیانی رۆژانەمان.
پێشەکی
دوکتۆر قاسملوو بە یەکێک لە پێشەنگترین ئابوریناسە کوردەکان و ئابووریناسێکی بەرچاو لە سەرتاسەری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دادەنرا.
” ئای کە ئازاراوییە هەر تۆپێ بچێتە گۆڵەوە بە گۆڵ دابنرێ“…
کاتێك خەباتی ڕزگاری نەتەوەیی بە ئاکامی خۆی دەگات، کە بە شێوەیەکی گشتگیر کەڵك لە هەموو شکڵ و جۆرەکانی تێکۆشانی سیاسی و چەکداری وەربگرین.
ئەلبرێت شڤایسەر دەڵێ: “جوانترین پەیکەرێ مرۆڤ بەدەستی بهێنی ئەوەیە لە دڵی خەڵکدا بێت “.
رووداوەکانی ٧ ئۆکتۆبەری ٢٠٢٣ پرسی فەلەستینی گەیاندە داوای چارەسەری دوو دەوڵەت. لە ئێستادا چەند دەوڵەتێکی باکوور و خواروو و ناوەراستی ئەوروپا( ئیرلەندە، ئیسپانیا و نەرویج) ڕۆژی ٢٠٢٤/٥/٢٨ بە فەرمی دان بە دەوڵەتی (فەلەستین)دا دەنێن.
کچـۆڵەیەکی ئیـماراتی ـ لە دوبـەی (ئـەلـمەهـا راشـید ئەلـموهـێری) تەمـەن (٣) ساڵان، لە ئەمساڵدا (٢٠٢٤) بوو بە بچووکترین نووسەر و بە بچووکترین نووسەری زنجـیرە کـتـێـب بۆ منـداڵان لە جـیهـانـدا.
رۆژی (11/5/2024) له کتێبخانه کوردی له ستۆکهۆڵم کۆڕێ سه‌باره‌ت به کتێبی (مانای ژیانم؟ کوبرای عه‌زیمی – ئاماده‌کردنی سیمینی ئیفتخاری) به به‌شداری به‌ڕێز (سیمین ئیفتخاری) و به‌ڕێزان (دوکتور سوهه‌یلا قادری و دوکتور هاشم ئه‌حمه‌دزاده) به‌ڕێوه برا.
پروفیسۆر شه‌هرزاد موجاب و زانکۆ بۆ کوردستان
(هه‌ژار موکریانی) و (خانم و خانمان)
هه‌ژار موکریانی
به‌ڕێز ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری له لاپه‌ڕه (319)ی کتێبی: {ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری بیره‌وه‌ری و یادداشت (1948 – 1980)} به‌و جۆره ئه‌نووسێ :
پێشینیانی ئێمەی کورد سەرەڕای ئەوەی دەرەتانی خوێندن و نوسینیان نەبووە ، یان زۆر دەگمەن بووە، ئەو دەگمەنەش لە لایەن دەسەڵاتی حاکم ڕێگە پێنەدراو و بگرە قەدەغەش بوو،
رەئیسی، سەرۆککۆماری ئێران کە بە ڕووداوی کەوتنەخوارەوەی هێلیکۆپتەر گیانی لەدەست دا، ڕابردوویەکی خوێناویی هەبووە و دەستی لە کوشتنی هەزاران کەسدا هەبووە.
ئەدەبیاتی منداڵان لە جیهاندا، مێژوویەکی فراوان و گەورە و شکۆمەند و دەوڵەمەندی هـەیە. دەگـەڕێتەوە بۆ سـەدەی حـەڤـدەیەم. کـاتێک کە دەقـە ئەدەبیـیە سەرەتـاییەکـان،
کۆمه‌ڵه و بواری نووسین، له کتێبی {ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری بیره‌وه‌ری و یادداشت (1948 – 1980)} دا گه‌لێ جار ئاماژه به ناوی (کۆمه‌ڵه) کراوه .
ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ره‌ی: کۆمه‌ڵه له ڕوانگه‌ی مارکسیستییه‌وه و به‌پێی لێکدانه‌وه‌ی رێبه‌ره‌که‌ی فوئاد مسته‌فاسوڵتانی، له‌و باوه‌ڕه‌دا بوو که ئه‌م ڕژیمه تازه‌یه که‌لی کورد تووشی شه‌ڕ ده‌کات.ل (468) کتێبی ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری بیره‌وه‌ی و یادداشت.
ئـازادی جـوانتریـن و شـیرینتریـن و گـرنگـتریـن وشـەیە لە جیهـانـدا. ئـازادی و ژیـان گـیانـێک لە دوو جەستەدان. ژیـان بەبێ ئـازادی، ژیـان نییە و هـیچ واتا و خـۆشییەکی نییە.
ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری: من ئه‌و کات زۆر له نزیکه‌وه نه‌مده‌ناسی و نه‌شمده‌زانی له چ ئاستێکی رێکخراوه‌که‌ی خۆیدایه
ڕۆژی ٥ مەی سەرۆکی هـەرێـمـی کـوردستان کاک نێچیروان بارزانی ، دەگەڵ دەستەیەکی ڕەسمی هەرێم سەردانی کۆماری ئیسلامی ئێرانیان کرد.
ئیمڕۆ ١٢/٥/٢٠٢٤ هەڵبژاردنی پەرلمانی ئیسپانیایە و حکومەتەکەی پێدرۆ شانسێز سەرۆک وەزیران و سەرۆکی پارتی سۆسیال دیموکرات کە نایانەوێ ئیسپانیا پارچەپارچە بێت پێویستیان بە دەنگی پارتەکەی کارلێس پێنجیمۆندتی سەربەخۆخوازی کاتالانییە
ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری: پاش گیانبه‌ختکردنی فوئاد مسته‌فاسوڵتانی، هیچکام له رێبه‌رانی کۆمه‌ڵه به‌ناوی سکرتێری گشتی یان رێبه‌ر ده‌رنه‌ده‌که‌وتن .
کچۆڵەی روخسارشیرینی بەریتانی (بێـلا جـەی دارک)ی تەمەن پێنج ساڵان، بچووکترین نووسەری ساڵی (٢٠٢٣) یە لە هەموو جیهانـدا، کە ناوی لە ژمارەی پێوانەیی فەرمی جیهانی “گـینس” تۆماراکـراوە.
” ئەو کەسانەی ناتوانن ھۆشیاری بگۆڕن دوورن لە پێشکەوتن” بردنادشۆ
“ئەو درۆنانەى بەشى پلاندانانى کێڵگەى غازى کۆڕمۆڕى پێکاوە دورستکراوى چین‌و پەرەپێدراوى ئیرانن، بۆیە تیرەکان ڕوو لەئێران دەکەن بەوەى کێڵگەى غازى کۆڕمۆڕى لەڕێگەى میلیشیا شیعەکانەوە بەئامانج گرتبێت.
ئۆسکارمان . ئاڵمانی کۆی کردوونەوە. سدێق بابایی بە کوردی هۆرامی وسۆرانی و ئاڵمانی لە دوو توێ کتێبێکدا لە ئاڵمان بە جاپی گەیاندوون.
چـیرۆکـێکی راسـتەقـیـنەی گیانبەخـشینی دایکـێکە لە کاتی بوومەلـەرزەکەی ژاپـۆن.
کوردستان ڕەنگە تاکە وڵاتی سەر گۆی زەوی بێ کە وەک کۆمەڵە دورگەی بێ دەریا بێتە بەرچاو و زۆر لە خەڵکەکەی نامۆ بەیەک مابێتنەوە. تاکی کورد گەر وەک ئەندامانی یەک نەتەوە، پشتئەستوور بە زانینی مێژوو،
“هەستی هاوبەش شاکۆڵەکەی بوونی نەتەوەیە“
مانگرتنی سەندیکای بزوتنەوەی چینی کرێکارانی ” ئەمریکا” لە شاری ” شیکاگۆ” لە ١ی مانگی ئایار ١٨٨٦ دەستی پێکرد. لە رێکەوتی ٤ ی مانگی ئایاری ١٨٨٦ لە شاری ” شیکاگۆ ” لە وڵاتی” ئەمریکا “،
ئەگـەر بە وردی مێـژوو بخـوێنینەوە، ئـەم راستیـیەمـان بـۆ دەردەکەوێـت، کە هەمـوو گۆڕانکارییە گەورەکان و هەموو بـزووتنەوە گەورەکان، هەمیشە لە سـایەی خەبات و تێکـۆشان و سـووربـوون و سەرگـەرمی و سەرەکـێشی و سەرسەخـتی لاوانی خـوێـن گـەرم و گەشبـین و
لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان دوو ڕێکخراوی سیاسی کە دوایە بوون بەیەک دروست ببوون، کە بۆ وەدەست هـێنانەوەی مافە زەوتکراوەکانی نەتەوەی کورد خەباتیان دەکرد.
لە کۆن و لە ئێستاشدا، وڵاتی میسر لە بواری ئەدەبیاتی منداڵانی عـەرەبدا، پێشەنگی وڵاتانی عەرەبە. لە سەردەمی فەرمانڕەوایی (محەمەد عـەلی پاشا:١٧٦٩ـ ١٨٦٩) ز، کە بە (عـەزیـزی میسـر ) و بە ( دامەزرێنـەری میسـری نـوێ ) ناودەبـرێـت.
ڕووداو و پێکدادانەکانی ماوەی ڕابردوو کە ئیتر لە حاڵەتی ئۆپێراسیۆنی نهێنی و شاراوە هاتە دەر و بوو بە هێرشی نیزامی بۆسەر خاکی یەکتر (کۆنسولگەریش خاکی دەوڵەتان بە حیساب دێت)، بۆچوونەکانی بەسەر ئەو دوو لایەنەی کە ئاماژەیان پێکراوە دابەشکرد.
١- داگیرکەرانی کوردستان
زەینەب بۆز، شوێنەوارناس /ئارکۆگێکی تورکە و لە پیشەکەیدا زۆر سەرکەوتووە… لەسەر داخوازی خۆی دەزگەیەکیان بۆ دژایەتی قاچاغی کولتوور لە وەزارەتی کولتووری تورکیا بۆ دروست کردووە .
یادێک لە سێ شەهید، کە یەکیان هەرگیز نەگەڕایەوە، عەلی هاشمی
هۆرامان / شاهۆ/ شاوە/ ئەشاوەهوو، سدێق بابایی
رەهەنـدی نەتەوەیی و نیشـتمانی لە هـۆنـراوەی منداڵان.. رەزا شـوان
نتانیاهو: اسرائیل به برنامه هسته‌ای حکومت ایران ضربه زد
هــــــــــــــاڵ؛ ڕۆمان ، سدێق بابایی
كەركووك لە نێوان هەردوو ئاماری 1947-1957، عەلی مەحمود محەمەد
گەشەكردنی كەركووك لە قەبارەو ژمارەی دانیشتوان ، عەلی مەحمود محەمەد
بۆ کێ دەنووسی؟!، برایم فەڕشی 
لە خۆم دەگەڕێم، برایم فەڕشی
پرونده ۵۴ هزار صفحه‌ای فساد ۵۲ مقام ارشد جمهوری اسلامی
تایبەتمەنـدییەکانی پاڵەوان لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
هەڵبژاردنی پارلەمانی کوردستان، عوسمان کەوکەبی شاد
” هەتا ئێستاش رۆژ نییە تاوێک بۆ دایک و باوکم نەگریم” سالۆ مولەر ، و. هەڵۆ بەرزنجەیی
عصیان آهو؛ بازپس‌گیری زنانه بدن
یادێک لە شەهیدی فەرماندە جەعفەر بایەزیدی (چەعفەر کۆمەڵە)، عەلی هاشمی
کریستینا هامۆک کۆچ دەبێتە یەکەم کەشتیوانی ژن بۆ سەر مانگ.. رەزا شـوان
مافی كەمایەتییەكان لە نێوان رەیان شارباژێڕی و مونا چۆمانی، عەلی مەحمود محەمەد
بەس نیە شەڕو دووبەرەکی ؟!، مەلا برایم مەجید پوور
یەکەم هێرشی ئاشکرای ئیسرائیل بە فڕۆکەی شەڕکەر بۆ سەر ئێران، بۆچوونی مەنسوور عەزیزی و عەلی جەوانمەردی
خەبات بۆ پاراستنی یەکڕیزیی هەرێمی کوردستان، د. سامان شاڵی- پارتی چەپی ئەڵمانی لە دووڕیانی: دەستپێکێکی نوێ و هەڵوەشانەوە دا، هەڵۆ بەرزنجەیی
ماسییه زیته، سەعی سەقزی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ موتەلیب حەریقی لە ستۆکهۆلـم
خاتوو ریـپـین چـیرۆکنووسێکی ئـۆسترالـییە بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان
دەڵێـێ بــەهــەشــتــی خــوایــە، مەلا برایم مەجید پوور
ئاگاداری/ مەڕاسیمی بەخاكسپاردنی خاڵ موتەلیب
خەڵاتی ئاشتی نۆبێل ٢٠٢٤، عوسمان کەوکەبی شاد
شیوەنی دوای هەڵبژاردن، عەلی مەحمود محەمەد- تانیشک بچووکترین وەرگری دکتۆرایە لە جیهـان.. رەزا شـوان
به نوشته‌ای از مترجم (محمد خاکی) بنگریم !، سه‌عی سه‌قزی
کۆچی دوایی موتەلیب حەریقی (خاڵە موتەلیب)
سه‌ركه‌وتنی حه‌ماس!، عه‌بدوله‌تیف ئه‌لمه‌ناوی
چەند چالاكییەك لە رۆژی جیهانی دژ بە ئیعدام
ویرانکردن خاورمیانه و قتلعام مردم آن منطقه توسط دولتهای اسرائیل و ایران و امریکا!، سەعی سەقزی
چۆن وەک هەرێمی کوردستان لە جەنگی ئیسرائیل و بەرەی مقاوەمە بڕوانین؟، زوبێر رەسوڵ
ئیسرائیل و حیزبوڵا و لوبنان، مه‌ریوان وریا قانع- فـانتـازیـا لە وێـژەی منـداڵان.. رەزا شـوان
- ئەخلاقی ئیسلامی و تایبەتمەندیەکانی ، مەلا برایم مەجیدپوور
هێڕشی موشەکی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، عوسمان کەوکەبی‌شاد
کاریگەرییەکانی هێرشەکەی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل لەسەر پرسی کورد!، شه‌ریف عەلی
بۆچی چارەنووسی فەلەستینییەکان وەکو ئێمەی لێهات؟، موفید محەمەد نوری
سرویس امنیتی سوئد از «احتمال نقش ایران» در حملات نزدیک سفارت‌های اسرائیل در کپنهاگ و استکهلم خبر داد.
هێرشی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، ئەوە دوهەم هێرشی ئێرانە، وەک رێکەوتنی ژێر بە ژێر یان تەڵە دەچێ، ساڵە نەڵۆسی
حیزبوڵڵای لوبنان کوژرانی حەسەن نەسروڵڵای راگەیاند
به مناسبت دومین سالروز (جمعه سیاه) زاهدان ، سەعی سەقزی
بۆ هونەرمەندی نەمر فەتانە وەلیدی، سەعی سەقزی- لە جەنگی حیزبوڵا-ئیسرائیل، تا شەرەفکەندی و ڕیفراندۆمی باشوری کوردستان!، شه‌ریف عەلی
هاو سەنگەری دێرین ” لە وڵامی پرسیارەکەت کە نووسی بووت دەبێ چ بکەین” ، مەلا برایم مەجید پوور- وێـژەی منـداڵان لە رووسـیا.. رەزا شـوان
ڕاگەیاندنی کۆمەڵە بە بۆنەی گیانبەختکردنی هاوڕێ ڕێبوار کەریمیان
هێرشی گەورەی مووساد بۆ سەر حیزبوڵا لە رێگای تەقینەوەی پەیجەر
یادێک لە کاک سەعیدی لێو بەبزە، سەید عەلی هاشمی
چارەنووسی نادیاری کوردی ڕۆژهەڵات له باشووری کوردستان؟، د. کامران ئەمین‌ئاوە- بــاوەڕ ، مەلا برایم مەجید پوور
بەیانی باش ژینا- ژینانامە، برایم فەڕشی
مانگرتنی ٢٥ی خەرمانان دوهەمین ساڵڕۆژی شۆرشی ژینا
لە یادی 2 ساڵەی شۆڕشی ژینا، ئاستەنگییەکانی سەر خەباتی سیاسی. گرێدانی کۆنگرەی ڕاوئژی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، عارف باوەجانی.
پەیامی ناوەندی بەڕێوەبەریی گشتیی حیزب بە بۆنەی دووهەمین ساڵوەگەڕی بزووتنەوەی ژینا
ببورن كوردانی رۆژهەڵات و باكوور
اقدام به خودسوزی یک پدر بلوچ، به‌دنبال رد ثبت نام فرزندش در زاهدان؛ سخنگوی وزارت آموزش و پرورش: «موضوع را نفی نمی‌کنیم»
ڕاگواستنی بارەگا و شوینی ژیانی ئەندام و بنەماڵەکانی کۆمەڵەکان له زڕگوێزەوە بۆ سورداش، کوردانی ئاڵمان- میا تالێریکۆ لە یانزە مانگیدا بوو بە ئەکتەرێکی ناسراو.. رەزا شـوان
بەیاننامەی ڕێكخراو و چالاكوانانی بواری جینۆساید تایبەت بە كاركردن لە گۆڕە بەكۆمەڵەكان
ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان: یەکێتی بەهزاد خوسرەویی رادەستی ئێران کردووە
بنەماڵەی بێهزاد خەسرەوی: کوورەکەمان ئازاد نەکراوە و لە دەستبەسەرگەی ئیتلاعاتی سنە ناچار بە دانپێدانانی زۆرەملێ کراوە
بۆ خوشک و برایانی رۆژهەڵات، داوای لێبوردنتان لێ دەکەم. من بێبەریم لەوەی دژی ئێوە دەکرێت، ئاسۆس هەردی
حیزبی دێمۆكڕات لەبارەی گرتن و ڕادەستکردنی بێهزاد خوسرەوی راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە
ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری, حەسەن قارەمانی- جیا کردنەوەی دین لە سیاسەت، مەلا برایم مەجید پوور
ئاشـتـبوونەی رەنگـەکان.. رەزا شـوان
30ی ئاب رۆژی جیهانی بێسەرووشوێنكراوان
(زبان فارسی) زبان مشترک یا زبان تحمیلی؟، سه‌عی سه‌قزی
شەڕێکی قارەمانانە لە ڕۆژێکی وەک ئەوڕۆ، 6ی خەرمانانی 1361ی هەتاوی، عەلی هاشمی
فیلمی بە خاکسپاردنی خــــاڵە شێخ محەممەد بڵباسی”تەڵقینەکەی بەو زمانە نەبوو کە دایکی فێری کردبوو، مەلا برایم مەجید پوور 
هاوسەرگیریی منداڵ و پێنەگەیشتوو یان بەسەبایاكردن؟، د. ئادەم بێدار
لە یادی 18 ساڵەی دادگایی تاوانبارانی ئەنفال و رۆژی دادپەروەری كوردستاندا
کچۆڵە ئابیجیتا گوپتا بچووکترین نووسەری جیهانە.. رەزا شـوان- فیلمی بە خاکسپاردنی خاڵە شێخ محەممەد بڵباسی لە ساڵی 2009، ساڵە نەڵۆسی
- شەڕێک کە مرۆڤە دەمارگرژەکان هەڵیان گیرساندوە، مەلا برایم مەجید پوور
روداوەكان پشت هەڵبژاردنی پارێزگارە كوردەكەی كەركوك، عەلي مەحمود محەمەد
