فەلسەفەی پشت جووڵەکانی ناو هەڵپەڕکێی کوردی

١. سەرچۆپی، کەسی هەرە گرینگی هەڵپەڕکێ و هێمای ڕێبەری گرووپەکەیە

٢. دەستماڵی دەستی سەرچۆی: دەکرێ وەک هێمای ئاڵای گرووپەکە سەیر بکرێ.

٣. ئەوەی سەرچۆپی و گاوانی هەردوو دەستماڵیان بەدەستە هێمای یەکسانی هەموو ئەندامانی گرووپە.

٤. گرتنی دەستی یەکتر لەکاتی هەڵپەڕکێدا هێمای یەکگرتوویی گرووپەکەیە.

٥. بوونی یەکسانی ژن و پیاو لە گرووپدا هێمای یەکێتی خوشک و برایانەی هەموو ئەندامانی کۆمەڵگایە بێ لەبەرچاوگرتنی جیاوازیی ڕەگەزی

٦. قاچ کوتان بەعەرزدا وەک هەڕەشەیەکە لە داگیرکەر و هێرشبەر و ئاماژە بەوەی کە ئەو خاکە کە ئێمە قاچی لەسەر دەکوتین، خاکی ئێمە و مەوتەن و نیشتمانی ئێمەیە. جگە لەمەش دەگوترێ ئەو قاچکوتانە هەوڵێکیشە بۆ لەخەو هەڵساندنی زەوی و ژیاندنەوەی.

٧. عیو و هاوار لەناو چۆپیکێشاندا دیسانەوە بۆ ترساندنی دوژمن و ڕەواندنەوەی داگیرکەرە.

٨. دانیشتنی جار و بار لەناو جووڵەکانی هەندێک شێوازی هەڵپەڕکێی کوردیدا بۆ یەکەم دە کەمین خستنی دوژمن و داگیرکەرە و دووهەم بۆ ئەوەی ئاماژە بە داگیرکەری هێرشبەر بکەن کە بۆت هەیە دابنیشی و ڕزگارت بێ!

٩. بەکۆمەڵبوونی هەڵپەڕکێش نیشانەوەی ئەوەیە کە پێکەوە باشتر و جوانترین و پێکەوە سەردەکەوین و پێدەگەین.

١٠. بازنەیی بوونی شێوازی هەڵپەڕکێی کوردیش ئاماژەیەکی جوانی هەندسییە بە خۆی بازنە کە تەواوترین و شکڵی هەندەسییە و سوڕی کامڵبوون و پێگەیشتنی سروشتە

بە فارسی:

۱ـ سەر چۆپی: نقطه عطف در “هەڵپەڕکێ”و نماد رهبر گروه است.

۲ـ دەستماڵی سەرچۆپی: نماد پرچم و رهایی است.

۳ـ دستمال داشتن نفر اول و آخر: نشانە برابری اعضاگروه است.

۴ـ گرفتن دست: نشانەی اتحاد گروه است.

۵ ـ وجود زنان درهەڵپەڕکێ: نشانەی اتحاد خواهر و برادری میان همەی زنان و مردان و نقش اجتماعی زنان در گروە است.

٦ـ کوبیدن پا بر زمین: تهدید مهاجم واشارە بە زمینی است کە وطن گروه محسوب می شود وهمچنین به معنای بیدار کردن و باروری زمین است.

۷ـ هورا و صدای جمعی: بە منظور ترساندن دشمن است.

٨ ـ نشستن در هنگام مراسم: ترغیب دشمن وگروە منفور بە تسلیم شدن.

۹ـ دستە جمعی بودن: نماد حرکت و تکامل

۱۰ـ دایرە: کاملترین شکل هندسی و نماد تکامل است.

انواع (هەڵپەڕکێ) در مریوان:

۱ ـ یاران

۲ ـ ڕۆینە (ڕۆین ، کۆبوونەوە، پێکهێنانی هەڵپەڕکێ)

۳ ـ بەکر بەگی (سادە هەڵپەڕکێ، وشک هەڵپەڕکێ)

۴ ـ فەتاح پاشا (سمکۆڵان، کەڵەسەرێ، مزگری )

۵ ـ حەریرە (بەرز، نزم )

٦ ـ چەمەری

۷ ـ قڕە پیرەژن (کەمەر لەرزین، گورپ، قنجە، گورپ بۆ سەری، کلکە ڕەقێ)

٨ـ چەپی( هەڵخە، هەورامی ، مەریوانی)

۹ ـ سێ پێ، سێ جار(گوڵە ڕێزان و گوڵە مریەم)

منبع: مقالەی برگزیدەی سومین جشنوارەی (هەڵپەڕکێ)ی بانە، کریم خاوری، حسین احمدی

و فضای مجازی

گردآوری: مصلح حسامی