بێژنگ کردنی نووسراوە مێژوویەکانی ئیسلام، ئەرکی گشت تاکێکی ڕۆشنبیرە، مەجید پاڵانی

ئەوەی تا ئێستە من بیستبێتم، یان خوێندبێتمەوە، زۆرجاریش لەم و لەو جا پێڕەوی ئایینی ئیسلام بووبێت، یان هەر ئایینێکی دیکە، گلەیی کراوە لەوەی،

کە زۆر شتی ناڕاست و دوور لە زانست و بگرە دژە مرۆڤایەتیش لە نووسراوەکانی ئیسلامدا بەرچاو دەکەوێ، جا بۆناکرێ و نابێت لە لایەک بۆ دەرخستنی ڕووی ڕاستی ئایینی ئیسلام و لە لایەکی دیکەشەوە، خستنەڕووی ڕاستی مێژووی و زانستی ئایینی ئیسلام هەم بۆ پێڕەوەکانی ئەم ئایینە و هەم بۆ پێڕەوانی ئایینەکانی دیکەی زەوینی و ئاسمانی باس بکرێت؟

 باشە بۆ دەبێ توێژینەوە و باس لێوەکردنیان بڤە بێت و توێژەرەوان و لێکۆڵەرەوەانیان بە بێدین و کافر و دەرچوو لە دین بە ئەژمار بێن و حوکمی کوشتیان بە پێویست بزانارێت؟!                    

وەک دەبینرێت و دەبیسرێت و توێژینەوەکانیش دەریان خستووە، کە دەیان و سەدان و بگرە بە هەزاران وتنی دوور لە ڕاستی بەدەم پەیامبەری ئیسلامەوە (دخ) نووسراون و ناویان ناوە حەدیس و خزێنراونەتە ناو کتێبە حەدیسییەکانیشەوە.  یان هەرکام لەو کادیر و دانەرانی ڕێبازە ئیسلامییەکان و زانایانی سەردەمانی زوو، بە پێی لێکدانەوە و بۆچوونی ئەو سەردەمانە ی خۆیان و بە پێی ئەو داب و نەریت و کولتووری سەردەمانی خۆیانە، شتەکانیان نووسیوە و کردویانە بە بڕیار بۆ پێڕەوانی ئاییی ئیسلام. ئەوەش، کە دەبینی پێڕەوی ئەم ئایینە بوون و ڕای جیاوازیان لەسەر بابەتە ئایینی و کولتووری وکۆمەڵایەتییەکان بووە و هەیە، دەگڕێتەوە بۆ ئەو ڕاستییەی باسم کرد. هێندێک جاریش لادەرانی ئەم یاسانە بە سزای کوشتن مەحکوم کراون. جا لێرەدا کارم بەوە نییە، چ حەدیسە ڕاستەکان و چ ئەوانەش دوورن لە ڕاستییەوە  و چ وتە و بۆچوونی ئیمامەکان، لەگەڵ زانستی سەردەم ڕێک دەکەون و زانست دەیان سەلمێنێ، یان نە، باسەکەی من لێرەدا ئەوە نییە، بەڵکوو ڕووی نووسراوەکەم لەوانەیە، کە ڕۆشنبیری نێو کۆمەڵگان، دەبێ بوێرانە قۆڵ هەڵماڵن و بێژنگی نووسراوە مێژوییەکانی ئیسلام بکەن و خلتە و خەواڵەکەی لێ دەرهاوێژن و پوختێکی بەتەواوی ڕاست و زانستیانەی لێ هەڵبژێرن. ئەم هەنگاوە بوێرانەیە، نە سووکایەتییە بە ئایینی ئیسلام و نە پێداهەڵوتنیشە، بەڵکوو خزمەتیشە بە پێڕەوانی ئەم ئایینە و ئەو نەوە نوێیانەش، کە دەیانەوێ ببنە پێڕەوی ئەم ئایینە، دەنا دەبێتە پێڕەوی کردنێکی کوێر کوێرانە.

خستنەڕووی ڕاستی مێژووی هەم ئایینی ئیسلام و هەم ئایینەکانی دیکە و باسکردن و هروژاندنی هەڵە و کەم و کۆڕی و خراپەکارییەکانی کادیر، ڕێبەر، پێڕە و … ، هەر ئاینێک بەواتای پەردە هەڵدانەوەیە لەسەر هەموو ئەوانە و هەروەها پێشکەش کردنی خزمەتێکە بە بەرەکانی داهاتوو تا ئەوانیش تووشی ئەو هەڵانە نەبنەوە. بەپیرۆزی تماشا کردنی هەرکام لە و ئایین و ڕێبازە ئایینی و کادیر و ئیمام و … وا بکا لە پێڕەوەکانیان، کە هەڵەکانیان نەبینن، ئەوە کارەساتە، بۆیە دەبێ نەوەکانی دوای ئێمە بەو شێوەیە بیر نەکەنەوە تا ببین بە خاوەنی کۆمەڵگەیەکی پێگەیشتوو و تێگەیشتوو.

دەبا ڕۆڵە ئازا و بوێرەکانی ئێمە توێژینەوەی زانستیانە لەسەر هەموو ئایین و ئایینزاکان بکەن  و نەترسن لەوەی چ کەند و کۆسپێک سەرەڕێیان لێدەگرێت. با بە بێژنگکردنی گشت نووسراوە مێژوویەکانی ئایینی و غەیرە ئایینی، ڕێگەی ڕاست ببیننەوە، تا ئەوان هەڵە و کەم و کۆڕێیەکانیان کەم و کەمتر ببێتەوە. با بە هەموو نرخێک شوێنکەوتەی گشت کەس و لایەن و بیر و باوەڕێک نەکەون، بەڵکوو خۆیان بە دۆزینەوەی ڕێگەی ڕاست ڕێگەی خۆیان بگرنە بەر. هاوکات گوێ بۆ ئامۆژگاری بە سوودی هەموو کسێکیش بگرن، جا ئەو کەسە پێڕەوی هەر ئایین و ڕێبازێکی ئایینی بێت، یان پێڕەوی لە هیچ ئایینێکیش نەکات. کەوایە،

“بڕوانە وتن و کرداری کەسەکە، نەک، خودی کەسەکە”

سەرکەوێ بیری ژیرانە و بوێرانەی ڕۆڵەی کورد، نەمێێنی پێڕەویکردنی کوێر کوێرانە و وەشوێنکەوتەیی گێلانە.

مەجید پاڵانی، نۆروێژ