ئازادی چه‌مکێکی رێژه‌ییه، به واتای” نه‌بوونی کۆت وبه‌ند و زۆر”ه نه‌ک ئانارشیزم وبێ سه‌ره‌و به ره‌یی وبه‌ره‌ڵایی،ئازادی بریتیه له‌و کرداره جه‌سته‌یی وهزریانەی
که مرۆڤ له ژیانی کۆمه‌ڵگاکه‌یداو له چوارچیوه‌ی یاسایه‌کی دێموکراتیک وگه‌ل په‌سند دا ئه‌نجامی ده‌دات به‌بێ ئه‌وه‌ی زیان به که‌سانی دیکه وبه‌رژه‌وه‌ندیی گشتی بگه‌یه‌نێ،ئازادی هه‌قێکی ره‌وای مرۆڤه‌وهیچ چه‌شنه ناهه‌قییه‌ک هه‌ڵناگرێ،ئازادی که‌رامه‌ت وشه‌خسییه‌ت ده‌دابه‌مرۆڤ ورێگه نادا بکرێ به ئامرازومۆره، ئازادی په‌ناو پشتیوان وپاسه‌وانی مافی مرۆڤه‌ونه‌خشی سه‌ره‌کیی هه‌یه له‌هێنانه‌دی چاکه‌وبه‌خته‌وه‌ری وخۆشگوزه‌رانی بۆمرۆڤ و کۆمه‌ڵگا.
مرۆڤ بوونه‌وه‌رێکی ئه‌قڵمه‌نده؛ئه‌قڵ گرینگترین توانایه که‌مرۆڤ بۆ سه‌ربه‌خۆیی بوونی خۆی هه‌یه‌تی،ئه‌قڵ گه‌وهه‌ری یاسای ژیانی مرۆڤه و چرایه‌که بۆ رێنوێنی کردنی خواسته‌کان،واته رێنوێنی ده‌دابه مرۆڤ که‌چ بخوازێ و چ بڵێ وچ بنووسێ وچۆن هه‌ڵسو که‌وت بکات. ئه‌قڵ چه‌مکێکی رێژه‌ییه و به‌رامبه‌ر به‌زۆری وگه‌وره‌یی وجۆراوجۆری زانیارییه‌کان سنوورداره. “دیکارت”گوتوویه‌تی:”ئه‌قڵ ده‌ره‌نجامی لۆژیکی شته گه‌وره و بچووک و روون و ئاشکراکانه“.
مه‌به‌ست له”ئازادی و‌سه‌روه ر‌یی ئه‌قڵ” هه‌مووجۆره ئه‌قڵێک نیه،به‌ڵکووئه‌و ئه‌قڵه‌یه که پێوه‌ندی پته‌و وراسته‌وخۆی به ئازادییه‌وه هه‌یه و له گه‌ڵ “بنه‌ما نه‌گۆڕ و ڕه‌هاکاندا نه‌گونجا و ناته‌بایه و له پێناوی ئازاد کردنی ئه‌قله کۆت وبه‌ندکراوه‌کان دا”ئازایانه خه‌بات ده‌کات. پێوه‌ندی ئه‌قڵ و ئازادی رێژه‌یی و داهێنه‌رانه‌یه و ده‌بێته هۆی نرخاندن وگه‌شه‌ودره‌وشانه‌وه‌ی سه‌روه‌ری ئه‌قڵی مرۆڤ وله کاروباری سیاسی، ئابووری، کۆمه‌ڵایه‌تی، کولتووری و زانستی کۆمه‌ڵگادا ڕه‌نگ ده‌داته‌وه و نه‌خشی کاریگه‌ر و گرینگی هەیه.
مرۆڤ به به‌گوێره‌ی سروشتی خۆی بوونه‌وه‌رێکی خاوه‌ن ئه‌ندیشه‌یه؛ واته خاوه‌نی بیر ، بیرۆکه، بیر کردنه‌وه، گومان ،ترس ،خه‌م ونیگه‌رانی وهه‌روه‌ها خاوه‌نی روانگه،تێڕامان، تێڕوانین، تێبینی، پرسیار، ره‌خنه، پێشنیار، ڕاڤه، هه‌ڵسه‌نگاندن، هه‌ڵوێست وبڕیاره.
ئه‌ندیشه چه‌مکێکی ڕێژه‌ییه؛کاری بیروئه‌ندیشه ته‌نیا قبووڵ کردن نیه،به‌ڵکوو به پله‌ی یه‌که‌م وسه‌رکیی داهێنانه،سنووری زانست وئه‌ندیشه نابێ دیاری کراو بێ، له بیرکردنه‌وه‌و ئه‌ندیشه‌دا ده‌بێ جێگه بۆگومان هه‌بێ وده‌رفه‌تی هاتنه‌کایه‌ی هزری نوێ بۆمرۆڤ بڕه‌خسێ.
له‌چاخ وسه‌ده‌کانی دێریندا،ئایدیای ره‌هاولایه‌نگرانی نه‌رێت،”شک وگومان و وه‌ڵامی ڕوونیان”بۆگرینگ نه‌بوو،بیروبۆچوونی خورافی وپڕ له وه‌هم مرۆڤی له مرۆڤایه‌تی دوورخستبۆوه،تان وپۆی ئه‌قڵ وئه‌ندیشه‌ی مرۆڤ له‌گه‌ڵ ئه‌فسانه‌کان لێک ئاڵابوون، ژیان و مه‌رگ به هۆی ئه‌فسانه‌کانه وه ڕاڤه ده‌کران،سێحروجادوخورافات ببوونه هۆی ئه‌وه که مرۆڤ نه‌توانێ ژیرانه زانست وتێگه‌یشتنی خۆی بۆباشکردنی دۆخی ژیانی به‌کاربێنێ.پێشکه‌وتنی مرۆڤایه‌تی به‌ره‌به‌ره مرۆڤی به‌ره‌و ئه‌وه‌بردکه هوشیاری وزانیاری له‌سه ر‌خۆی وشته‌کان ودیارده‌کان زیاتر بێ، گه‌شه‌و دره‌وشانه‌وه‌ی ئه‌ندیشه‌ی مرۆڤ بوو به رووناک که‌ره‌وه‌ی رێگای رزگاری مرۆڤ له کۆت و به‌ندی سێحرو جادووئه‌فسانه‌و خورافات.
ئه‌ومرۆڤانه‌ی که به رووناکی گه‌یشتوون و رووناکبیروبیرکراوه‌ن وخۆیان وه‌ک مرۆڤ ده‌ناسن وله‌شوێن وکاتی جیاوازدا خاوه‌نی بیرن وده‌زانن که‌چاوپۆشی له رۆشنگه‌ری پێشێل کردنی مافی مرۆڤه،هه‌رگیز له‌تاریکی ناترسن وکارده‌که‌ن له‌پێناوی گۆڕینی شێوازی بیری ئه‌فسانه‌یی بۆ بیری واقیعی، خه‌بات ده‌که‌ن بۆئازادی له‌به‌کارهێنانی ئه‌قل وئه‌ندیشه وئازایه‌تی له‌راگه‌یاندنی زانست وزانین.
ئه‌و بیرو ئه‌ندیشانه‌ی” که شته گه‌وره وبچووک وروون و ئاشکراکان وراستییه ڕێژه‌ییه‌کان “وه‌ک ره‌ها و”مقدس” یان بیروبۆچوونی خورافی وپڕله وه‌هم وه‌ک “حقیقت” به‌خه‌ڵک بناسێنن، زیان به‌زانست وگه‌شه وپێشکه‌وتنی مرۆڤ ومرۆڤایه‌تی ده‌گه‌ێنن.ئه‌وبیروئه‌ندیشانه‌ی که‌سه‌رکوت وسرێنه‌وه‌ی بیروبۆچوون وده‌نگ وره‌نگه جیاوازه‌کان به”پیرۆز و ره‌وا”بزانن دژی ئازادی ومافه‌کانی مرۆڤن،ئه‌و بیروڕایانه‌ش که زاده‌ی پێویستییه‌کانی سه‌رکه‌وتن وچه‌سپاندنی ئه‌قڵانیه‌ت،سه‌روه‌ریی گه‌ل،ده‌سه‌لاتی دیموکراتی وئازادی کۆمه‌ڵگا بن کاریگه‌ر ده‌بن ودرێژه به ره‌وایی رێژه‌یی خۆیان ده ده‌ن.
له‌جیهانی ئه‌مرۆدا که سه رده‌می ده‌سه‌ڵاتی زانیاریی ،سه‌روه‌ری ئه‌قڵ، سێکۆلاریزم، شارستانیه‌ت،هه‌مه ره‌نگی، فره‌لایه‌نی، ئازادیی دژه‌کان و بیروڕای جیاوازه، مافی” دواحوکمی ره‌ها” بۆ هیچ فه‌لسه‌فه، ئه‌ندیشه،ئایین، ئایدیۆلۆژی، تێز و ده‌سه‌ڵاتێک بۆ هه‌میشه پارێزراو ده‌سته‌به‌ر نابێت.
کۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تی، بۆبنبڕکردنی بیروئه‌ندیشه‌ی کۆنه‌په‌رستانه وچه‌قبه‌ستوو ئه‌فسانه‌یی، بۆ سڕینه‌وه‌ی شوێنه‌واری ناله‌باری ئایدلۆژیای ره‌هاگه‌راونه‌گۆڕ، پێویستی به‌ئه‌قڵ وئه‌ندیشه‌ی ئازادوڕێژه‌یی، بیری ره‌خنه‌یی، ره‌خنه‌گری ئازا، ره‌خنه‌ی بنیاتنه‌ر، لێکۆله‌ری واقێعبین و به‌تواناو داهێنه‌ر، دامه‌زراوه و سه‌رچاوه‌ی زانستی و لێکۆلینه‌وه‌ی به‌هیزو چالاک، دامه‌زراوه‌ی راگه‌یاندنی سه‌ربه‌خۆ و ئازاد و به‌رپر‌س هه‌یه.
حوسێن نازدار
کاک فەتاح ئەمیری “روماننووسی بە توانا” کۆچی دوایی کرد.
بیـرۆکە لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
سوریه و رۆژئاوا؛ چه سرنوشتی خواهند داشت؟ با نگاهی به تاریخ سوریه، از تاسیس تا امروز
وتووێژی من ساڵە نەڵۆسی لە بەرنامەی وێژمان، کوردکاناڵ
شەڕی ئێدە و ئایین ناکەین، مەلا برایمی مەجید پور 
بۆچی رووخانی رژێمی ئەسەد و سووریام پێخۆشە!؟..، هەڵۆ بەرزنجەیی 
وال‌استریت ژورنال: ترامپ در حال بررسی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است.
ڕوانگەی ناوەندی بەڕێوەبەریی حیزبی دێموکرات لەبارەی ڕووداوەکانی سووریە
گـرنگـیـیەکانی کـنجکاوی بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان
روخانی رژێمی بەعسی سوریا، عوسمان کەوکەبیشاد
9 دیسەمبەر رۆژی قەدەغەكردنی جینۆسایدو رێزگرتن لە قوربانیانە
کۆڕیادی هاوڕێ قاسم قارەمانی ، وێنە و فیلم
دیکتاتۆری 53 ساڵەی بنەماڵەی ئەسەد کۆتایی هات و پیرۆزبایی لە گەلی سوریا دەکەین
بیرەوەری:هەڵوێستێکی جوانمێرانە بۆ پووچەڵکردنەوەی پلانێکی زیانباری کۆماری ئێسلامی، بە بۆنەی ڕۆژی پێشمەرگە،سەدیق باباییی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ قاسم قارەمانی لە شاری ڤیسترۆسی سوید
ڕژێمی ئەسەد کۆتایی پێدێت؟ کورد لە ڕۆژئاوا چی بکات و چی نەکات؟، د. خالید خەیاتی
پێشهاتەکانی سووریا و لێکەوتە ناوخۆیی و هەرێمییەکانی، شێرکۆ کرمانج
فەهمی کاکەیی: ساڵی رابردوو 7 هەزار منداڵی کورد لە سوێد زمانی کوردییان دەخوێند
پرویز ناتل خانلری و {شعر عقاب (پوشکین)، سەعی سەقزی
سمینارێك لەسەر جینۆسایدی كورد لە كۆنگرەی 23 ی دادگای تاوانی نێودەوڵەتی لە شاری لاهای هۆڵەندا
دەتەوێت ڕۆژئاوای کوردستان بپارێزی؟ دەبێت لە حەلەب شەڕی خۆت بکەی، مەیسەم مورادی
چەند هەواڵێک و کورتە فیلم لە سەر ئالۆزیەکانی سوریە
کۆچی دوایی هاوڕێ قاسم قارەمانی و ئاگاداری بەخاکسپاردن و یاد کردنەوە
نایلا خەڵاتگری خەڵاتی ئاشتیی نیودەوڵەتی منـداڵان.. رەزا شـوان- ئێمە هەر بەیەک چاو دەبینین !، مەلا برایم مەجید پوور
یادێک لە سێ شەهید، کە یەکیان هەرگیز نەگەڕایەوە، عەلی هاشمی
هۆرامان / شاهۆ/ شاوە/ ئەشاوەهوو، سدێق بابایی
رەهەنـدی نەتەوەیی و نیشـتمانی لە هـۆنـراوەی منداڵان.. رەزا شـوان
نتانیاهو: اسرائیل به برنامه هسته‌ای حکومت ایران ضربه زد
هــــــــــــــاڵ؛ ڕۆمان ، سدێق بابایی
كەركووك لە نێوان هەردوو ئاماری 1947-1957، عەلی مەحمود محەمەد
گەشەكردنی كەركووك لە قەبارەو ژمارەی دانیشتوان ، عەلی مەحمود محەمەد
بۆ کێ دەنووسی؟!، برایم فەڕشی 
لە خۆم دەگەڕێم، برایم فەڕشی
پرونده ۵۴ هزار صفحه‌ای فساد ۵۲ مقام ارشد جمهوری اسلامی
تایبەتمەنـدییەکانی پاڵەوان لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
هەڵبژاردنی پارلەمانی کوردستان، عوسمان کەوکەبی شاد
” هەتا ئێستاش رۆژ نییە تاوێک بۆ دایک و باوکم نەگریم” سالۆ مولەر ، و. هەڵۆ بەرزنجەیی
عصیان آهو؛ بازپس‌گیری زنانه بدن
یادێک لە شەهیدی فەرماندە جەعفەر بایەزیدی (چەعفەر کۆمەڵە)، عەلی هاشمی
کریستینا هامۆک کۆچ دەبێتە یەکەم کەشتیوانی ژن بۆ سەر مانگ.. رەزا شـوان
مافی كەمایەتییەكان لە نێوان رەیان شارباژێڕی و مونا چۆمانی، عەلی مەحمود محەمەد
بەس نیە شەڕو دووبەرەکی ؟!، مەلا برایم مەجید پوور
یەکەم هێرشی ئاشکرای ئیسرائیل بە فڕۆکەی شەڕکەر بۆ سەر ئێران، بۆچوونی مەنسوور عەزیزی و عەلی جەوانمەردی
خەبات بۆ پاراستنی یەکڕیزیی هەرێمی کوردستان، د. سامان شاڵی- پارتی چەپی ئەڵمانی لە دووڕیانی: دەستپێکێکی نوێ و هەڵوەشانەوە دا، هەڵۆ بەرزنجەیی
ماسییه زیته، سەعی سەقزی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ موتەلیب حەریقی لە ستۆکهۆلـم
خاتوو ریـپـین چـیرۆکنووسێکی ئـۆسترالـییە بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان- دەڵێـێ بــەهــەشــتــی خــوایــە، مەلا برایم مەجید پوور
ئاگاداری/ مەڕاسیمی بەخاكسپاردنی خاڵ موتەلیب
خەڵاتی ئاشتی نۆبێل ٢٠٢٤، عوسمان کەوکەبی شاد
شیوەنی دوای هەڵبژاردن، عەلی مەحمود محەمەد- تانیشک بچووکترین وەرگری دکتۆرایە لە جیهـان.. رەزا شـوان
به نوشته‌ای از مترجم (محمد خاکی) بنگریم !، سه‌عی سه‌قزی
کۆچی دوایی موتەلیب حەریقی (خاڵە موتەلیب)
سهركهوتنی حهماس!، عهبدولهتیف ئهلمهناوی
چەند چالاكییەك لە رۆژی جیهانی دژ بە ئیعدام
ویرانکردن خاورمیانه و قتلعام مردم آن منطقه توسط دولتهای اسرائیل و ایران و امریکا!، سەعی سەقزی
چۆن وەک هەرێمی کوردستان لە جەنگی ئیسرائیل و بەرەی مقاوەمە بڕوانین؟، زوبێر رەسوڵ
ئیسرائیل و حیزبوڵا و لوبنان، مهریوان وریا قانع- فـانتـازیـا لە وێـژەی منـداڵان.. رەزا شـوان
- ئەخلاقی ئیسلامی و تایبەتمەندیەکانی ، مەلا برایم مەجیدپوور
- هێڕشی موشەکی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، عوسمان کەوکەبیشاد
کاریگەرییەکانی هێرشەکەی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل لەسەر پرسی کورد!، شهریف عەلی
بۆچی چارەنووسی فەلەستینییەکان وەکو ئێمەی لێهات؟، موفید محەمەد نوری
سرویس امنیتی سوئد از «احتمال نقش ایران» در حملات نزدیک سفارت‌های اسرائیل در کپنهاگ و استکهلم خبر داد.
هێرشی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، ئەوە دوهەم هێرشی ئێرانە، وەک رێکەوتنی ژێر بە ژێر یان تەڵە دەچێ، ساڵە نەڵۆسی
حیزبوڵڵای لوبنان کوژرانی حەسەن نەسروڵڵای راگەیاند
به مناسبت دومین سالروز (جمعه سیاه) زاهدان ، سەعی سەقزی
بۆ هونەرمەندی نەمر فەتانە وەلیدی، سەعی سەقزی- لە جەنگی حیزبوڵا-ئیسرائیل، تا شەرەفکەندی و ڕیفراندۆمی باشوری کوردستان!، شهریف عەلی
هاو سەنگەری دێرین ” لە وڵامی پرسیارەکەت کە نووسی بووت دەبێ چ بکەین” ، مەلا برایم مەجید پوور- وێـژەی منـداڵان لە رووسـیا.. رەزا شـوان
ڕاگەیاندنی کۆمەڵە بە بۆنەی گیانبەختکردنی هاوڕێ ڕێبوار کەریمیان
هێرشی گەورەی مووساد بۆ سەر حیزبوڵا لە رێگای تەقینەوەی پەیجەر
یادێک لە کاک سەعیدی لێو بەبزە، سەید عەلی هاشمی
چارەنووسی نادیاری کوردی ڕۆژهەڵات له باشووری کوردستان؟، د. کامران ئەمینئاوە- بــاوەڕ ، مەلا برایم مەجید پوور
بەیانی باش ژینا- ژینانامە، برایم فەڕشی
