"an independent online kurdish website

 حکوومەتی ئێران  لە مێژووی  چل ساڵ حاکمییەتیدا، هەرگیز بە وێنەی ئەو چەند مانگەی ڕابردوو  لە ژێر فشاری  سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتیدا نەبووە


و گەلانی وڵات لە هەموو وەختێك زیاتر دژایەتی خۆیان بە شێوەی جۆبەجۆر بەدژی ئەو ڕێژیمە  دەربڕێووە و ئامادەنین خۆیان فیدای دەسەڵاتێك بکەن کە جگە لە کوشتار و برسیکردنی خەڵك هیچی تری لە گەڵ خۆیدا بۆ گەلانی بندەستی ئێران بەدیاری نەهێناوە.

ئەگەر کاربەدەستانی تاران هێندێك جار بە زمانی هەڕەشە و  چاوسوورکردنەوە  لە بەرامبەر ئەمریکادا لێدوان و قسە دەکەن، بێگوومان هەمووی لە بەر هۆکاری ترس و دڵەڕاوکەیانە سەبارەت بە داهاتووی سیاسی ڕێژیمی ئاخوندییە و دەنا ئەو هێزەی بەرگرگریکردنیان هەیە و بە هۆی سیاسەتی هەڵە و ئاژاوەگێڕیان ئەو  کۆدەنگیە نێو نەتەوەی یەشیان لە پشت نیە کە لە بەرەیەكی هاوبەشدا دژایەتی ڕۆژئاوا بکەن.

ئەمریکا لە ماوەیەکی زۆر کورتدا توانی بە کۆکردنەوەی هێزی زۆر لە سەر سنوورە ئاوی و وشکانیەکانی ئەو وڵاتەدا، ئەو پەیامەیان پێبدات، ئیدی ئەو جار سیاسەتیان سەبارەت بە ئێران قسەی خۆش و بێ کردارنابێ و لەو ڕاستیە گەیشتوون کە مانەوەی حکوومەتی ئێران بەو جۆرە، مەترسی لەسەر بەرژەوەندی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بەتەواوی دروستکردوە و دەبێ سنوورێك بۆ حکوومەتی ئاخوندی و سیاسەتی ئاژاوەنانەوەیان  دابنرێ.

سیاسەتی کۆشکی سپی بەگشتی ئەوەیە کە ناکرێ بڵێن  ئەو وڵاتە  بەشەڕ ناکۆکیەکان لە گەڵ ئێراندا بەلایەکدا دەبخات، بۆ ئەو مەبەستە زۆر بە هێوری و زمانیكی سیاسی و دیپلۆماسی لێدوان دەدەن و بەڵام پاش کەوتنەخواری کاتوێشاکیەك لە نزیك باڵوێزخانەی ئەمریکا لە ناوچەی سەوزی بەغدا، ترامپ زۆر بە توندی هێرشی کردە سەر حکوومەتی ئێران و هەڕەشەی لە نێو بردنی لێکردوون!.

 

 ئەو رووداوەنەی کە روودەدەن بێگوومان زمینەی کاردانەوەخێراکانی ئەمریکا زۆر بە هێزتر دەکا و هەلی لەبارتر دەخاتە بەردەستی حکوومەتی دۆناڵدترامپ بۆ لێدانی ئێران.  لەو ماوەیەدا  بە فیتی ئێران هێرشی مووشەکی کرایە سەر ئیسرایل و چەند بەلەمێکی بەرهەڵگریش بە ئامانج گیران و لە درێژەی ئەو پیلانگێڕیەدا دوێنی لە نزیك باڵوێزخانەی ئەمریکا کاتیۆشایەك کەوتۆتەخوارێ و حوسیەکانی سەر بەئێرانیش هیرشەکانیان بۆ سەر سعوودیە چڕترکردۆتەوە.

 

وەختێك حکوومەتی  ئەمریکا بە ڕاشکاوی  دەڵێت:  ئەوان هاوپەیمانەکانیان لە مەترسیەکانی حکوومەتی ئاخوندی دەپارێزن. کەوابوو ئەو جووڵە سەربازییەش دەبێت بۆ پاراستنی دۆستە نزیك و کاریگەرە ناوچەیەکانی بێ و ڕێگا لەسنوور بەزاندنی حکوومەتی تاران دەگرن و هەوڵدەدەن سەرەتا بە زمانی خۆش بیخەنە سەر ڕێگای ڕاست.  بەڵام باوەڕ ناکرێت ڕێژیمی ئێران بە قسەت خۆش و دیالۆگ بە خۆیدا بچێتەوە و سیاسەتێکی نوێ لە هەمبەر ڕووداوەکاندا پەیڕەو بکات و خۆی بە کویخای ناوچەی نەزانێت..

 

بەدڵنیایەوە ئەمریکا بێ لەبەرچاوگرتنی بەرنامەی سیاسی و ستڕاتیژی  و بێ بێ ئامانجی گەورە، جۆڵە بە هێزەکانی ناکا و  نایان خاتە حاڵاتی ئامادەباشییەوە لە بەرامبەر ئێراندا.  وەشاندنی گورزی سەربازیش کات و دەختی خۆی دەوێ و ئەگەر ڕۆژی هات، بەڵایەك بە سەر حکوومەتی تاراندا دێنن کە خۆیان نەزانن بۆ کوێ ڕابکەن. کۆشکی سپی زۆر بە ژیری لە بارەی ئێراندا دەچیتەپێش و کارێك ناکات دڵی دۆستەکانی لە خۆی بکا و لۆمەی سیاسەتی ئەمریکا لەسەر بێ حەوسلەی بکەن.  دەسەڵاتی تاران بێگوومان دەرفەتی مانەوەی خۆی بەتەواوی  لەدەستداوە و لە لای گەلانی وڵاتدا شەرعیەتی لە دەستداوە و هەربۆیەش ناکرێ وڵاتێکی وەک ئێران کە بە مەکۆی فرەنەتەوەیی ناسراوە بێ حکوومەتێکی گەلی و دێمۆکراتیك بەڕێووەببرێت.

لە ئەگەری هەر رووداوێكداکە بەسەر ڕێژیمی ئاخوندیدابێت، لە بۆشایی سیاسی و سەربازیداکوردستانی ڕۆژهەڵات دەرفەتێکی گەورەی بۆدێتە بەرەوە و لە ڕاپەرینێکی بەربڵاو جەماوەریدا بە سانایی دەتوانێ خۆی  ڕزگاربکات و زەمینەی پێك هێنانی حکوومەتی کوردستان پێك بێ نێت. چوونکی ئەو رووداوە سەرەتایی هەرەسی بەتەواوی هێزە سەربازییەکانی سەر بە حکوومەتی ناوەندی دەبێت لە کوردستاندا.

 

ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە ڕووی ساختارەوە پێویستی بە کۆمەڵێك بنچینە و جێگۆڕکەی سیاسی و دەسەڵاتی نوێ هەیە و ئەمریکا وەختێك بەتەواوی هەست بە هەژموونی خۆی دەکا، کە نەخشەی سیاسی بە جۆرێك  ڕێکبخرێتەوە کە وڵاتانی وەك عێراق و سووریە و ئێران و هەتا تورکیەش بڕووخێن و چەند ولاتێکی تر پێك بێن کە لە نێویاندا باس لە دەمەزراندنی دەوڵەتی کوردستانیش دەکرێ.

 

ئەوجار دەوڵەتێکی تر بە ناوی دەوڵەتی کوردستان دێتە ئاراوە و کە ئەو جێگۆرکە سیاسی و ژئۆپلۆتیکییە بە تەواوی لە بەرژەوەندی هەژموونی ئەمریکا و ئیسرایل دایە و حکوومەتی کوردستان لە هەموو روویەکەوە جیاوازە لە فارس و عەرەب و تورك و دژی بەرژەوەندییەکانی ئەو ولاتانەی ئاماژە پێکراو ناوەستێتەوە، چوونکی زۆر خاڵی هاوبەش پێکەوەیان دەبەستێتەوە.

ئەوەی لە هەموویان زیاتر لێرەدا خۆی دەردەخات، ئاسایشی سیاسی و نیشتیمانی کوردە لە گەڵ ئەمریکا و ئۆروپا و ئیسرایلدا. دیتمان بە درێژایی مێژوو عەرەب و فارس و تورك کوردیان زیندە بە چاڵکردوە و هەوڵی لە نێوبردنیان داوە.

گەورە هاوپەیمان و هابەشەسیاسی و بارزگانیەکەی ئیڕان کە حکوومەتی مسکۆبووە، ئەویش خۆیان لەسەر پیاو خراپ ناکا و عرووسەکان بە ڕاشكاوی ئەوەیان ڕاگەیاندوە کە ئەوان ” ئاگرکۆژێنیەوەی”  حکوومەتی تاران نین لە کوێ  ئاگری فیتنەیان هەڵگریسان، رووسیە بەفریان بگا و دڵی ئەمریکا و وڵاتانی تری ناوچەی لە خۆیان بیشێنن و ئاویان بۆ بە ئاگریدا بکەن.

حکوومەتی چینیش پاش ئەوەی ئەمریکا باجی لە سەر کەل و پەلی وڵاتی چین زیادکردوە، قۆناخێکی نوێ لە پەیوەندییە سیاسی و ئابووری و بازرگانیەکانی ئەو دوو وڵاتە گەورە و بە نفۆزەی گێتی هاتۆتە ئاراوە. حکوومەتی چین کە ساڵانە کاڵاکانی هەناردەی ئێران دەکا و دۆستایەتییەکی گەرمی ئابووری و بازرگانیان بە یەکەوە هەیە و ئەو نزیکایەتیش بێگوومان ناکرێ ئەو حیسابەی لەسەر بکرێ کە ئەگەر ڕٶژێك شەڕ لە نێوان ئەمریکا و ئێراندا رووبدات، حکوومەتی چین  بە پشتیووانی رێژیمی  تاران شەڕی ئەمریکا  بکات.

لە ئاستی نێونەتەوەیشدا ئێران بە تەنیاماوەتەوە و هیچ ئومێدی بە دۆست و هابەشەکانی نەماوە، ئەگەر هێندێك جار لێدوانی سەیر و  بە زمانی هەڕەشە دەردەکەون، بە دڵنیایەوە تەنیا ئەو خاڵە  دەرکەوتنێکی ڕووکەشە و بەو وردە نزیلانیان هەوڵی ئەوە دەدەن لە گەڵ ئەمریکا بە ڕێگای وتووێژدا کێشەکانیان یەك لای بکەنەوە.

دەسەڵاتدارانی ڕێژیمی تیرۆرستی ئێران  بەو ئاکامەی گەیشتوون کە  بە هێزی سەربازی ناتوانن تەمەنی حکوومەتەکەیان درێژبکەنەوە.

هەر بۆیە کە سەیری رووداو و ئاڵوگۆڕەکان دەکرێ، ئێران بە هۆی  گرووپە توند ئاژۆکانیەوە زووتر لەوەی دەکێشرێتە نێو شەڕەوە کە هێندێك لە سیاسی و شارەزاکانی پەیوەندیە نێو دەوڵەتیەکان  لەسەر ئەو بڕوایەن کە ئێران تازە ئەو شەرەی بە مل داهاتووە و هەر دەبێت بیکا.

دیارە بە گورزی سەربازی نەبێت، ئێران دەست بەرداری هاوکاری و پشتیووانی گرووپە تیرۆریستی و توند ئاژۆکان نابێت. ئەمریکا زۆر بە هێوری لە گەڵ باروودۆخەکەدا دەڕواتە بەرەوە و زۆر کەس پێیوایە ئەمریکا بە هۆی نیگەرانیەکانی ڕووبەڕووبوونەوەی لە گەڵ هێزەکانی ئێراندا، خۆی لە شەڕ دەدزێتەوە. بێگوومان ڕێژیمی ئێران ئەو هێزەی نیە کە بتوانێت بەو سوپا دۆڕاو و کەرەستەی نیزامیەوە خۆی لە بەرامبەر هێرشی هەوایی و زەریا و وشکای  ڕۆژئاوادا بگرێ.

 

هێزەکانی ئەمریکا ئەزموونی درێژخایەنی سەربازی و ڕووبەڕووبوونەوەیان لە گەڵ هی حکوومەتی ئاخوندیدا، ناکرێ پێکەوە بخرێنە نێو تای یەك تەرازوو.  پاشان هەر هێز نیە کە دووری یەکلاکەرەوەی لە تێکهەڵچوونە سەربازی و کێشە و ململانەی وڵاتاندا هەیە. بەڵکوو هەمووی گرینگتر باوەڕ و ئیرادە دەتوانێ پارسەنگی هێز لە مەیدانی ڕووبەڕووبوونەوەدا  بگۆڕێ.

 

هێزی سەربازی ئێران لە ڕووی سیاسی و بیرباوەڕەوە دووچاری ترس و نائومێدی  لەو ڕێژیمە هاتووە، هەروەك چۆن ئەرتەشی ئێران لە دژی گەلانی ئێران لە ساڵی ١٣٥٧ی هەتاویدا بەرگریان لە حکوومەتی شا نەکرد. هەر بەوجۆرەش ئەو ڕێژیمە هێزەکانیشی بەرگری لێناکەن و خۆیان بە فیدای ناکەن.

 

ڕێژیمی ئاخوندی بە درێژایی تەمەنی ، جگە لە ئەزیەت و ئازاردانی خەڵك و لە نێو بردنی جوودابیران و بژاردە دیار و کاریگەرەکانی وڵات، هیچ کارێکیان نەکردوە کە خەڵك بۆ لە دەستدان و ڕووخانیان قووڕیان بۆ بپێوێت. بەپێچەوانەوە گەلانی ئێران ئەو کات هەست بە ئازادی و ئاسوودەی دەکەن، کە ئەو نیزامە بە تەواوی تێك چووبێ و حکوومەتێکی گەلی و دێمۆکراتێك بە ڕێگای هەڵبژاردنێکی ئازاد و  دێمۆکراتیکدا، لە ئێراندا بێتە جێگرەوەی لە بەدەستەوە دەسەڵاتدا.

کاربەدەستانی تاران هەر ڕۆژە و بەدژی لایەك قسە دەکەن و دەردەکەوێت کە لە ئاستی ناوچەیدا وڵاتێك  نادۆزنەوە لە بارودۆخێکی وەك ئەمڕۆدا هاوسۆزیان لە گەڵ نیشانبدات و بە فیتی ئەوان بجووڵێتەوە. چوونکی لە کۆتایی  دۆستایەتی کە لەسەر قازانج و سوودی هاوبەش پێك هاتبێت، ناکرێ حیسابی دۆست و هاوپەیمانی سیاسی و ستڕاتیژی لەسەر بکرێ. دۆست و هاوپەیمانەکانی حکوومەتی ئاخوندی زۆرتر دۆستی بازرگانی و ئابوورین.

 

محەممەد سلێمانی

22.05.2019

 

نویتـرین هەواڵ و بابەت


فارسی