لهسهردهمی لاویهتی خۆم لهكوردستان كه دهكهوتینه باسوخواسی دێموكراسی، ههركام لهبهشدارانی كۆڕهكه لهڕوانگهو ئیدهی خۆمانهوهو خوێندنهوهی ئهو كتێبانهیموتاڵامانكردبوون، تێڕوانینیخۆمان، بهپوخته یان بهكاڵی،
بێفاكتدێناوه. ههرچی بهسهرزارماندا هاتبایه دهرمان دهبڕی و دهرخواردی یهكترماندهدا. لاوانی تازهواردی كاڵی سیاسی، بێئهزمونو زانیاری دهقیق، ئهسپی خۆمان لهمهیدانی شهڕهقسهدا لێنگدهداو دێموكڕاسیمان به شێوهی بۆچوونی خۆمان باس دهكرد. ئهگهریهكێ لهمهبهسته دێمو كراسیهكهیدا گیری كردبایه لهجیاتیئهوهی خۆی بشكێنێو بڵێ نازانم و تێیناگهم، پێی دهچهقاندو دهیگوت: ئهوه دێموكڕاسی رۆژئاوایهو بڕوام پێی نییهو پهسندی ناكهم، چونكه ئهودێموكڕاسیهیئێوه باسی دهكهن، داڕژاوی بیچمی سهرمایهدارهو بۆقانزانجی سهرمایهداریو چهوسانهوهی چینی كرێكارداڕژاوه!
لایهنی تری دێموكڕاسیخواز بۆی شی دهكردهوهو دهگوت: كاتێك كۆمهلێك یان گروپێك بۆ دامهزراوێكی كۆمهڵایهتی یاسیاسیو هتد … دادهمهزرێو ههڵبژاردنێكی سهرهتایی ئازادی لهكۆمهڵگادا بۆ كارێكی كۆمهڵایهتی یان بۆ هێزێكی سیاسی، یان، ڕێكخراوێك ههڵبژاردنێكدهكرێ به پێی زۆرینه ئهو دامهزراوه كارێك یان پاڕهلمان و. . . ههلدهبژێرێو پێی دهڵێن: ئهو كارو بڕیاره دێموكڕاسیانه كراوه.
به تایبهتی ئهگهرههڵبژاردنكه كارێكی پارلهمانی یان شتێكی دیكهی لهو جۆرهو دروستكردنی دهوڵهتبووبێ ، پێیدهڵێن: حكومهتی خهڵك لهسهر خهڵك، به وته فارسیهكهی“حكومتی مردم برمردم“ه. ئیتر ئهوه شهرقوغهربو رۆژئاواو ڕۆژههڵاتی ناوێ، دێموكراسی وشهیهكی یۆنانییهو بڕایهوه. بهڵام ئهو لایهنهی پێی لهسهر دێموكڕاسیڕۆژئاواو رۆژههڵات داگرتبوو، بهڕۆژههڵاتهوه
دهنووساو ئیللاو بیللاو دێموكڕاسی رۆژاوایی جێگای پهسهندی من نییه! ئیترههرئ ئیتدلالێكت
بۆدێناوه كه ههلبژاردهی ئازادی خهڵكهو ماناكهشت بۆ باسكرا، ئیدی هێنده پێ داگریو گرێپووچكه سازكردن بۆ؟ بێئاكام بوو. توند به دێموكراسی شێوهی ڕۆژههڵاتهوه دهنووساو بهرداشتو شێوه بیچمی“سیستمی“ كۆمونیستیبوو دهیویست بهلایهنی تری بچهسپێنی. مهبهستی لهو باسهی خۆی شتێك بوو هێشتا دهری نهبڕیبوو. پێچهقاندنو ئیستدلال و دهلیلهكانی تهنیا
بهخاتری سهرخستنی فهلسهفهی دیكتاتۆری پڕۆلتاریابوو، پێیوابوو كه چینی كریكاردهسهڵاتی بهدهستهوه گڕت، ئهوكات بهوهدهستهێنانی دهسهڵاتیسیاسی، دێموكڕاسی بهتهواوی پارێزراوه .
لهڕاستیدا دێموكڕاسی ڕۆژههڵاتیش، نێوهكهی به خۆیهوه بوو، واته: دیكتاتۆری پڕۆڵتاریا. باشه چینی كرێكار دهسهڵات بهدهستهوه بگرێت، ئهو چینه بڵێین بكهوێته نێو نازونیعمهتی تهواو، ئهدی چینو توێژه كانی دیكه چیو….؟!
بهههرحاڵ واز لهڕابردو، و ئاسنی سارد كوتان دێنین كه شوكر ئێستا ئهو باسو خواسه نهماوه، یان لانیكهم كهمتره.
ڕهوتی خهباتی چینایهتی به تێشكانو سهر نهكهوتنی بیچمی چهپ له جیهاندا، ئێستاسهفحهكه تهواوێك گوڕاوهو باس باسی دێموكڕاسیهو باس له دێموكڕاسی شهرقو غهرب زۆر زۆر بهكهمی دهكرێت . ئێستا لهوبارهوه ورده باسێك دهكرێو دهڵێن باشترین دێموكڕاسی ئهوهیه: زۆرینه دهبی مافی كهمینه بپارێزێت . بابزانین لهو دهورو زهمانهدا دێموكڕاسی چی بهسهر هاتووهو ئێستا لهچ حاڵدایه؟
كاتێك دهبینین بڕهم بڕهمی دیكتاتۆری پڕۆلتاریا نهماوهو ولاتانی دامهزراوهی كۆمونیستی لهڕهونهق كهوتوونو سهردهمێكی نوێی پێكهاتووهو بووژانهوهی نهتهوایهتیلهجاران گهرمتر دهستی پێكردووه، باسی دێموكڕاسیش نهك بهتهواوی قهوارهوه، بهڵام وهك نێوو هێندێك ههنگاوی ناوهو بهكردهوهخهریكه قۆناخهكان دهبڕێ. دهكرێ بڵێین: لهزۆر وڵاتیش جێ كهوتووهو لهباسی ڕۆژانه تێپهریوه. سهیرئهوهیه ههردامودهزگاودامهزراوهو ڕێكخراوو تهنانهت دهوڵهتێك شێوهكارو بهڕێوهبردنی دهسهڵاتی خۆی به دێموكڕاسی لهقهڵهمدهدات !
دهوڵهتی واههیه له دنیادا ڕۆژانه دهیان جورم و جینایهت و نادادپهروهری بهكار دێنن، كهچی
وههاخۆ نێشاندهدهن كه گۆیا وڵاتهكهی بهوپهڕی باشیو یاساو ڕێسای دێموكڕاسی بهڕێوهدهچێ!
كاتێك دهڕوانینه ئهو جیهانه بێسهرهو بهرهیه، ههست به بۆ شایهكی فره مهزن دهكرێ كه ئهویش نهتوانینی پێشگیریه لهدهست درێژیو ناعهداڵهتی.
مرۆڤ كه بیرلهو شیواویه دهكاتهوه، رێكخراوی نهتهوهیهكگرتووهكان لهباری لاوازیو بێدهسهڵاتیئیجرایی، كهوتۆته ژێرپرسیار، رێخراوێكی كه ئهو جیهانه گهوره ڕووی تێیهتیو له نوێنهری دهوڵهتانی جیهان ئهو ڕێكخراوه بێدهسهڵاتهی كهلهبهرچاوی خۆمانه پێك هاتووه. ئهگهر ئهو سێچوار دهوڵهته به هێزهی وهك ئهمریكاو رووسو فهڕانسهو ئینگلیسو چین، پشتی نهگرن هیچی بڕیارێكی پێنادرێ! تهنانهت ئهوچهند دهوڵهتهی باسكران لهبهر بهرژهوهندیخوازی خۆیان، له بناغهڕا ئهوانن بوونهته هۆی ئهولاوازیهو ئهوان بهرپرسی بێهێزیو بێدهسهڵاتی ڕێكخراوی نهتهوه یهكگرتووهكانن . مرۆڤ كه بیری لێدهكاتهوه بهوه دهگات، بێتواناییو دهرجا لێدانی ئهو ڕێكخراوه له حاستی بهڕنهكردنی ئیجرائاتی بڕیارهكانی، زۆرتربهرزه فری، مهزنخوازیو بهرژهوهندیخوازی ئهوچهند دهوڵهتانهن كه لهنێو ئهو ڕێكخراوهدا خۆ دهنوێنن . واته ئهو ههراو پشێوی و ههركهسیهی كه دنیای دا گرتووه، دهسهڵاتو دهوڵهتی یاساشكێن ههرچیبكنو چیان پێ خۆشبێو چۆنیان بۆ بلوێ، دهیكهنو له لیپرسینهوهو ناشایستهكاری خۆیان ناپرینگێنهوهو به ئارهزووی خۆیان، یاسا وهك لاستیك كێشی پێدهدهنو به كاری دێنن!
بێزاریو ڕهخنهو ڕهخنهكاری ڕێكخراوی نهتهوهكانیش لهبهر نهبوونی دهسهڵاتی ئێجڕایی هێچ ئهركێك سووك ناكاو برینهكه تهشنهدارتر دهبێ! تهنانهت ئهگهرله ئاخوندهكاربهدهستهكانی كۆماری ئیسلامی ئێرانیش بپرسی بۆ وادهكهن؟ كردهوهكانی خۆیان بهدوور لهدێموكڕاسی نازانن!
باشتروایه سوودو زیانی باسهكه بۆخۆیی بگێڕینهوهو ئاماژێك له باسهكهمان تهرخان كهین بهكورد ڕهنگبێ زۆرباشتره بێ لهوهی باسی لاوهو وڵاتانی تری یاساشكێنو دژی دێموكڕاسی بكهین.
دهكرێ بڵێین بیستو چهند ساڵێكه كورد كهوتۆته نێو باسوكوتهو لێدوانی سیاسیو بهئاشكرا لهدهوری یهكتر دانیشتنو باسی سیاسیو لێقهوماوی نهتهوهیی بكهن . دیاره ئهو دهرفهتهش چهندساڵێكه بههۆی بێدهسهڵاتی رژیمی ئێراقو ههروهها ڕووخانی رژیمی بهعسه، كه دهورانێكیسیاسی پشكوتوهو تهنانهت لهبهشه كوردستانهكانیش شوینی خۆی داناوه. دهتوانین بڵێن سوودی زوری بۆبردنهسهری ئاستی تێگهیشتن له كۆمهڵگادا ههبووه. تهنانهت دهكرێ بلێین یهكێك لهباشترین قازانجهكانی، پشكوتنی بیری نهتهوایهتیه. ئێستابه ڕوونی دهبینین كهپشكوتنی ئهو بیره بۆته هۆی باشتر ههست به بێبهشی و چهوسانهوهی كورد كردنو بهوپهڕی خۆماندو كردنی ڕوناكبیرانی پێگهیشتوو كه ههوڵی بۆدهدهنو خهباتی بۆدهكهن.
لهو لاشهوه دوژمنانی داگیركهر بهو پهڕی تواناوه بهرنامه دادهڕێژن كه پێش به ڕهوتی پێشكهوتنخوازیو بهرهو پێشچونی كورد بگرن. دیاره بههۆی ساویلكهیی خۆمان زۆرجار فریوی مهكرو حیللهی دوژمنمان خواردوه، بهڵام ئێستا ڕووناكبیرانی پێگهیشتووی سهردهم تێكۆشاون به تهواوی له نێو تهڵهكهی دوژمنان نهكهوین. ئهگهر ئهو تهڵهو پیلانه دارژاوانهی دوژمن لهگۆڕێدا نهبان، بێشك ئێستا ڕهو ڕهوهی خهباتی كورد لهجێگایهكی تردهبوو، بهرههمی بێگرێو گۆڵمان زۆرلهئێستا پتر دهستهبهرتر دهبوو.
سهرهتای باسهكهمان لهسهر دێموكڕاسی بوو، لهنێو دهستكهوته كانماندا دهبینین دێموكڕاسی یهكێكه لهوغهنیمهته بهرچاوهی كه ههموو گۆشهوكهنارو دۆڵو دهرهی كوردستانی باشووری چ بهوته، چ بهڕاگهیاندنو نووسراوهو دهركردنی ڕۆژنامهو گۆڤاری ههمه ڕهنگو ساتهلایتو … تهنیوهتهوه. بهڵام داخوا دوژمنانی داگیركهر كه له ههموولایهكڕاسهریان لهسوێ ناوه دێڵن پتر پهره بهو ڕهوتو ڕێبازه بدرێت؟ یان بههۆی پووڵو پاره كهسانی بهرچاوتهنگی چاوچنۆكی زڕهسیاسی لهقالبی جۆراو جۆردا، له لاوه وارید دهكاو، به هاندان و شێوهی ناحهزو داوای ناڕهوا وهك باسكرا پێش به ڕهو ڕهوهی دێموكڕاسی دهگرن!
سهیر ئهوهیه به هۆی پلانی دوژمنانی دهوروبهر خهریكن خۆل لهچاوی كهسانی بێ ئهزمون دهكهن تامێدیای ههراوی دێموكڕاسی بهلاڕێدابهرن. چونكه وڵاتپارێزیو بهدێموكڕاسی بوون، نیشتمانو دهوروبهری خۆی بهتیشكی تیژ ڕووناككردوهو خهسارێكی مهزنی لهداگیركهرانی كوردستان داوه. دوژمن بۆقهرهبوو كردنهوهی ئهوخهسارهته تێدهكۆشێ دێموكڕاسی بكات فیتنهو پیلانگێڕی. بۆ تێكدانی ئهو بنكه دێموكڕاسیه نوێیهو، بهپێچهوانه نیشاندان بشێوێنێو خهڵك بهلاڕێدا بهرێ.
به خۆڕایی نییه دوژمن دهیهوێ ئهو دێموكڕاسیه پانو بهرینهی كه ئێستاله ئاڕا دایه، لهپێش چاوان نادیده بگیرێو بهڕهڵلاییوپشێویو منداڵبازاری بكابهتهرحوجێنشینی دێموكڕاسی واقیعی!!
ههرئێستابههۆی مێدیای جیهانی دهبێسینو لهتهلهڤزیۆنهكان دهبینین كه چۆن شهقامو كۆڵانی شارهكانی سوریا به خوێنی خهڵك سوور بووهو ڕهشهچاڵهكانی لهخهباتگێڕان ئاخنیوه!؟
كاربهدهستانی سووریا بهئێلهام وهرگرتن له پشتیوانهكهی واته بهڕێوهبهرانی كۆماری ئیسلامی ئێران ڕۆژانه چهندین خهباتكارو ژنو منداڵ شههیددهكرێنو خوێنیان دهڕێژێ، سهرهڕای گرتن و بهندكردنو رهشهكوژی .
داخوا جووته ڕهژیمی ئێران و سووریا بهكوشتنو ههڵاوهسینو ئێعدامی خهڵكانی جاڕزكراوی وهزاڵه هاتوو، تاكهی دهتوانن درێژه بهدهسهڵاتی گهندهلو بۆگهنی خۆیان بدهن ؟
مێژو به ئیسپاتی گهیاندووه كه پشتیوانهی بهردهوامی دهسهڵات و حوكمڕانی ههر وڵاتێك بهیهكێتی گهلو دهوڵهت بهرهوپێشدهچێ ودهتوانێ درێژه بهڕاگرتنی دهسه ڵات بدات. شك لهوهدانییه كه دهوڵهت به خهڵكهوهڕاوهستاوهو خهڵك پشتیوانی لێنهكا، مهحكوم بهنهمانه.
وا دێته بهرچاو رژیمی سوریاجارێ به ڕشتنی خوێنی خهباتكارانو یارمهتی مادی كۆماری ئیسلامیو خۆگنخاندنی وڵاتانی ڕۆژئاواو درێژهدانی پشتیوانی ڕووسو چین جارێ درێژه بهمانی خۆی بدا، بهڵام شێلگیری خهباتی جانانهی گهلی سوریا، بهو خوێنهگهشهی لهپێناو ئازادی دا دهڕژێ، ڕهنگبێ لهداهاتوودا ڕۆژئاواو دوو دهوڵهتی بهرژهوهندی خوازی رووسو چینیش بێنهسهر ئهو ڕایه دهوڵهتی سوریا بڕووخێو ئهو بیچم و بهڕێوهبهرایهتیه ناپهسنده بچێته نێو زبڵدانی مێژوو.
ئێرانوسوریا بهو كوشتارو ئێعداموههڵواسینانه فاتیحای مهرگی خۆیان دهخوێننو بێجگه لهڕێ خۆشكردنی سهرهمهرگیان دهسكهوتێكی تری لێ بهدی ناكرێ .
پلانی داگیركهرانی كوردستان لێرهدایه كه ههمووشتێك ڕوون دهكاتهوهو ئاگاداریدهدا بهو كهسانهی كهچ بهڕێوه بهری ئاینبن و چ بهڕێوهبهری سیاسیبن، ئهگهر دلبه یارمهتی ئهو دهوڵهته لهرزۆكه خۆش بكهن، گۆڕ ههلكهنی به دهستی خۆیاننو، بێشك ئهو وتهو بهڵێنیانهی بهخهڵكی بێئاگایان داوه، ههركهسو گڕووپێك دڵی پێخۆش بكا، له شهرمهزاریو ڕهنج بهخهساری بهولاوه هیچیتری پێنامێنێ و مێژووش لهكهس خۆش نابێ .
سهعید كاوه(كوێستانی)
2012/04/14
{jcomments off}