هەم بابەتەکە و هەم شێعرەکە هەردووکیان لە دیواری فەیسبۆکی شاعیر و تێکۆشەری دێرینی گەلەکەمان ، مامۆستا عاشق وەرگرتووە.
کاتێک ساڵی ١٩٨١ لە ناوچەی بانە کاک هەژاری فەرماندەر و لێزان ، گیانی بە گەل و نیشتیمانەکەی بەخشیوە ، مامۆستا عاشقی بەڕێز ئەم بابەتە و هەر وەها ئەم شێعرەی لە غەمی لە دەست چوونی کاک هەژار ،ئەو ئینسانە خەباتکارە دا نووسیوە. کاک هەژار لە ڕۆژگارێک دالێمان ئەستێندرا ، کە کورد وحیزبی دێمۆکرات و هێزی پێشمەرگەی کوردستان ، بوونی مامۆستا و فەرماندەرێکی وەک ئەویان لە هەموو کات زیاتر پێویست بوو .
کاتێک چاوم پێ کەوت ، پێم حەیف بوو هەم یادی کاک هەژار نەکەین وهەمیش ئەو بابەت و شێعرەی مامۆستا لە ئارشیوی پێشمەرگەکان دانەنێمەوە . بۆیە داوام لە کاک فارووقی کوری مامۆستا عاشق کرد کە ئیزن بدەن تا نەقلی سایتی پێشمەرگەکانی بکەمەوە ، بەڕیزیان ئیزنیان دامێ کە پڕ بە دڵ سوپاسیان دەکەم و هیوادارم مامۆستا هەر تەمەن درێژ بێ و بەرهەم و نووسینەکانی مامۆستا بۆ جیلی ئێستا و داهاتوو خۆی لە خۆی دا قوتابخانەیکی خەبات و بەرخودانن .
کاووس عەزیزی
________
ئه‌و به‌ینه هێندیک له‌و شێعر و نووسراوانه‌م له هه‌وارگه‌که‌م دا بڵاو کرده‌وه، که له ڕابردوو دا به بۆنه‌ی شه‌هیدبوون، یان کۆچی دوایی هیندێک له هاوڕێیانی خه‌باتکار و خۆبه‌ختکردووی ڕێگای ڕزگاریی نه‌ته‌وه چه‌وساوه‌که‌مانه‌وه نووسیومن. ئێستاش ده‌مه‌وێ شێعرێکی دیکه‌م به ناوی ” هه‌ژار هه‌ر ماوه” که ساڵی 1981 به بۆنه‌ی شه‌هیدبوونی کاک هه‌ژار فه‌رمانده‌ری تێکۆشه‌رو کارزان
له پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ نووسین و بڵاوکرنه‌وه‌ی ئه‌و چه‌ند شێعر و نووسراوه‌یه دا که له خه‌می شه‌هیدبوونی ئه‌و ئازیزانه دا نووسیومن، و ده‌کرێ بشڵێم سه‌باره‌ت به شێعری “حه‌ماسی” به گشتی، پێمخۆشه ئیشاڕه به شتێک بکه‌م. ئێستا به خۆشی‌یه‌وه کورد له سه‌ریه‌ک که متر له گه‌ڵ نه‌یارانی خۆی تێکهه‌ڵچوونی چه‌کدارانه‌ی هه‌یه و ئاشکراشه له‌م سه‌رده‌مه دا که ده‌ور ده‌وری هه‌ڵسووڕانی دیپلۆماتی، ئاخاوتن”دیالۆگ” و سیاسه‌ت کردنه و وه‌زعی ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست به‌و شێوه‌یه‌یه که ده‌ی‌بینین، نه بیرکرنه‌وه له شه‌ڕ مانایه‌کی هه‌یه و نه خه‌باتی چه‌کدارانه‌ش وه‌ک ڕێگایه‌ک بۆ سه‌لماندنی ماف و ئازادی‌یه‌کانی کوردان ده‌توانێ باوی هه‌بێ و ئه‌قڵ‌په‌سند و پێویست بێ. له هه‌ل‌و‌مه‌رجێکی ئه‌وتۆش دا ره‌نگه قسه‌کردن له حه‌ماسه، ئازایه‌تی و خۆبه‌ختکردن، با قاره‌مانانی ڕابردووی گه‌له‌که‌شمان بگرێته‌وه، له لای هێندێک که‌س و به تایبه‌ت بۆ نه‌وه‌ی نوێ، ڕه‌نگدانه‌وه‌یه‌کی ته‌واو و جێگای سه‌رنجی نه‌بێ. من ده‌مه‌وێ هه‌ر ئه‌وه‌نده بڵێم که کورد له ڕابردووش دا به دڵخواز شه‌ڕی هه‌ڵنه‌بژاردوه و کاتێکیش ناچار بوه دیفاع له خۆی بکا و له ڕێگای وه‌ده‌ستهێنان و پاراستنی ماف و ئازادی‌یه‌کانی به گژ دوژمن دا بچێته‌وه، کارێکی پیرۆز و ڕه‌وای کردوه. هه‌ر له پێناو ئه‌و دیفاع و به‌رگری‌یه‌ش دا بوه که ئه‌و ڕۆڵه خه‌باتکارانه گیانی خۆیان فیدا کردوه. ئه‌و سه‌رمایه‌ی هه‌ر ئێستاش هه‌مانه، به‌رهه‌می ڕه‌نج و خۆبه‌ختکردنی ئه‌و انه. که وابوو ده‌بێ هه‌تاهه‌تایه ناویان و یادیان زیندوو ڕاگرین.
له ژیانم دا پێم شك نایه شێعری پێهه‌ڵگوتنم بۆ که‌س گوتبێ و له بناخه‌ش دا دژی ئه‌و شێعره‌م که به مه‌به‌ستی وه‌ده‌ستهێنانی پله و پایه و بۆ که‌سانی ده‌سه‌ڵاتدار، یا سیستیمی ده‌سه‌ڵات – جا هه‌ر سیستیمێک بێ، چ ده‌وڵه‌تی و چ حیزبی — گوترابێ. به‌ڵام بۆ شه‌هیدان و بۆ پێشمه‌رگه شێعرم گوتوه و دیاره شانازیشی پێوه ده‌که‌م. ته‌نیا هانده‌ریشم له‌و پێوه‌ندی‌یه دا هه‌ستێکی پاکی هاوڕێیه‌تی و نیشتمانی و ئه‌وین به خه‌بات له ڕێگای ئازادیی نه‌ته‌وه‌که‌م دا بوه، که له کانگای دڵ و ده‌روونمه‌وه سه‌رچاوه‌ی گرتوه.
ئه‌و هاوڕێیانه‌ی به بۆنه‌ی شه‌هیدبوونیانه‌وه شێعرم گوتوه، له نێزیکه‌وه ناسیومن و هه‌ر بۆیه‌ش کۆچیان شوێنی تایبه‌تیی له‌سه‌ر داناوم، ده‌نا هه‌موو شه‌هیدانی ڕیگای ڕزگاریی کوردستان له لای من گه‌وره و خاوه‌نی ڕێزن و هه‌موویان وه‌ک یه‌ک به شاهیدانی مێژووی دێرین و پڕ له تێکۆشان و کاره‌ساتی نه‌ته‌وه‌که‌مان ده‌زانم. شێعرم به گشتی بۆ هه‌موو شه‌هیدانیش گوتوه. زۆر جار له دڵی خۆم دا ده‌ڵێم”خۆزگه توانیبام بۆ هه‌ر شه‌هیدێکی کوردستان شێعرێک بڵێم”.
با بێینه‌وه سه‌رباسی کاک هه‌ژار و شێعری هه‌ژار هه‌ر ماوه.
کاک هه‌ژار که ناوی ئه‌سڵیی “ئه‌حمه‌دی جاویدفه‌ڕ” بوو، مرۆڤێکی ئازا و تێگه‌یشتوو بوو و له بنه‌ماڵه‌یه‌کی زه‌حمه‌تکێش دا له دایک ببوو و پێ‌گه‌یشتبوو. ئه‌و ده‌ردی کۆمه‌ڵانی چه‌وساوه‌ی کوردستانی به چاکی هه‌ست پێ‌کردبوو. پێش شۆڕشی ئێران ئه‌فسه‌ری ئه‌ڕته‌شی ئێران بوو و له گه‌ڵ ده‌ست‌پێکردنی بزووتنه‌وه له ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان به‌رگی پێشمه‌رگایه‌تیی ده‌به‌رکرد و ده‌ستی به تێکۆشانی سیاسی کرد. کاک هه‌ژار له نێو خه‌ڵکی ناوچه، و له نێو پێشمه‌رگه‌کان دا یه‌کجار خۆشه‌ویست بوو و به راستی نموونه‌ی کادرێکی سیاسیی به ئه‌زموون و فه‌رمانده‌رێکی کارامه‌ی نیزامی بوو.
کاک هه‌ژار ڕۆژی بیست و دووی سه‌رماوه‌زی ساڵی 1360ی هه‌تاوی، به‌رامبه‌ری دوازده‌ی دیسامبری 1981ی زاینی له ناوچه‌ی بانه شه‌هید بوو. ئه‌وه‌ش له حاڵیک دابوو که ئه‌و ته‌نیا دوو-سێ ڕۆژ پێشتر له کۆنگره‌ی پێنجی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران دا به ئه‌ندامی کۆمیته‌ی ناوه‌ندی هه‌ڵبژیردرابوو. من ئه‌و شێعره‌م دوو ڕۆژ دوای شه‌هیدبوونی کاک هه‌ژار نووسی.
{ وام دانابوو ئه‌م بابه‌ته ڕۆژی دوازده‌ی دیسامبر ـــ حه‌وت ڕۆژ پێش ئێستاکه ساڵڕۆژی شه‌هیدبوونی کاک هه‌ژار بووــ لێره دابنێم. له به‌ر گیروگرفتی ئینتێرنێت نه‌کرا و که‌وته ئه‌مڕۆ}
ــــــــــــــــــــــــــ
هــــــــــــه‌ژار هــــه‌ر مـــــاوه
ئـاشق ــ ساڵی1981
له کوردستانی خوێناوی سه‌رانسه‌ر ده‌نـــــــــــــگی ناڵین دێ
له‌چاوی خه‌ڵکی دڵ پڕخه‌م به ڕێژنه ئه‌شک و ئه‌سرین دێ
ڕه‌شی پۆشیوه شــــــــــــامات و له ده‌شتـــــی قاره‌مانانیش*
بڵێسه‌ی ئاوری تــــــــــۆڵه له گه‌ڵ گرفــــــه‌ی ڕق و قین دێ
ـــــــــــ
هـه‌ژاری قاره‌مان، ڕۆڵه‌ی به جــــه‌رگی حیزبی دێمۆکڕات
هه‌ژار ئه‌و شێره‌پیاوه‌ی به‌ختیــــــــاریی کوردی بوو ئاوات
هــــــــه‌ژار پێشمه‌رگه‌که‌ی ئازا، هه‌ژار فه‌رمانده‌ری لێزان
له ڕێـــی ڕزگاری‌یا سینگی وه‌به‌ر ده‌سڕێژی دوژمن هات
ـــــــــــ
هه‌ژار هه‌ر ئه‌و هه‌ژاره‌ی ژینـی خۆی به‌ختی خه‌باتی کرد،
له ڕێــــگای خه‌ڵکی چه‌وساوه ئه‌وه‌ی هه‌یبوو خه‌ڵاتی کرد،
به ته‌نیا ڕۆحـــــــــــی مابوو تاقه ده‌سمایه‌ی گرینگیی خۆی
ئه‌ویشی نایه سه‌رده‌ســـــت پێشکه‌شی حیزب و وڵاتی کرد
ـــــــــ
به‌ڵام با چـــــــــــــــــاک بزانێ دوژمنی داگیرکه‌ری به‌دفه‌ڕ
گوڵاڵه‌ی ژینی پێـــــشمه‌رگه هه‌ر ئه‌و کاته‌ی ده‌بێ په‌ڕپه‌ڕ،
که خوێنه ئاڵه‌که‌ی ده‌ڕژێ له هه‌ر قه‌تـــــــــــره و تنۆکێکی
هه‌زار پێـــــشمه‌رگه هه‌ڵده‌ستن ده‌چن بۆ شۆڕش و بۆ شه‌ڕ
ــــــــ
له هه‌ر شوێنێـــــــــکی کوردستان ئه‌گه‌ر به‌ردێکه، دارێکه
له نێو کێو و چیـــــــــــاکانمان ئه‌گه‌ر ئه‌شکه‌وت و غاریکه،
له نێوهه‌ر ســــه‌نگه‌رێکا سه‌د کوڕی پێشمه‌رگه دانیشتوون،
که ڕۆژی تـــــۆڵه هه‌ریه‌ک شوانه‌یه‌ک، هه‌رکام هه‌ژارێکه
ــــــــ
هه‌ژاری قاره‌مـــــــان ڕۆیــــــی، به‌ڵام ڕێگه‌ی له به‌رچاوه
که مامـــــــــۆستا شه‌هید بوو، خۆ قوتابیی مه‌دره‌سه‌ی ماوه
ئه‌ویـــــــنداری خـــــه‌باتین، شه‌رته دوژمنمان قه‌ڵاچۆ که‌ین
که تینــــــــــــــــووی شۆڕشین، قه‌ول و به‌ڵێنی تۆڵه‌مان داوه
ــــــــــــــــــــــــــ
*” شامات” و “شاروێران” دوو ناوچه‌ی مه‌هابادن. مه‌به‌ست له “ده‌شتی قاره‌مانان” یش ده‌شتی شاروێرانه. خه‌ڵکی شامات و شاروێران زۆر بوێر و خۆڕاگر بوون، هه‌ر بۆیه ده‌شتی شاروێران به “ده‌شتی قاره‌مانان” ناوبانگی ده‌رکردبوو.
{jcomments off}
مستند «رسیده و نرسیده»؛ در کردستان عراق بر پناهجویان ایرانی چه می‌گذرد؟
ئێمە هەڵەمان کردووە!! ، برایم فەڕشی
سێبەری تەنیاییمان، دڵکەش قادر
وێنەکان لە یادی 35 ساڵەی شەهید د.قاسملوو و کاک عەبدوڵای قادری ئازەر
ترسی ڕێژیم لە قاسملوو، هەردی سەلیمی
ڕاگەیەندراوی کۆمیتەی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە ئاڵمان بەبۆنەی کۆچی دوایی هاوڕێی تێکۆشەر “ئەمیر خەیاتی”
بەیاننامەی ناوەندی بەڕێوەبەریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بەبۆنەی تێپەڕینی ٣٥ساڵ بە سەر تێرۆری د. قاسملوودا
چۆن میراتی سیاسی و خەباتگێڕانەی قاسملوو بەرینە پێش؟، برایم لاجانی
مەسعودی پزشکیان سەر کۆماری تازە، مەلا ئیبڕاهیمی مەجید پور
قوتابخانەی ڕەخنەیی فرانکفۆرت، پوختەکەی: هەڵۆ بەرزنجەیی
دیده‌بان حقوق بشر: ماموران جمهوری اسلامی از «قوه قهریه کشنده» علیه کولبرها استفاده می‌کنند.
ئهفسهرهکهی سپیکانی، سهعی سهقزی
زیـرەکـتریـن منـداڵی جیهـان.. رەزا شـوان
نگاهی بر تاریخچه حکمرانی و یا کشورداری کوردی در کوردستان، آرام قلی‌زاده
بُرد بزرگ ملت ایران، شکست تحقیرآمیز جمهوری اسلامی؛ پس از این چه باید کرد؟، جمشید برزگر
دیبەیتی نێوان نەخۆش (بایدن) و شێتەکە (ترەمپ )، گۆران دوكانی
قاسمی سلێمانی شاری سەردەشتی بە كیمیابارانكردن دا ، بۆ حكومەتی عێراقی شاری سەردەشتی هەڵبژارد لەو كات و ساتەدا؟.عەلی مەحمود محەمەد- خۆشەویستی نێشتمان، مەلا برایم مەجید پوور
حذف دو سال جنایت از کارنامه‌ء دولت ایران توسط (جاوید رحمان)، سەعی سەقزی
هەڵبژاردنەکانی ٨ی پووشپەڕ هیچ ڕەواییەتێک بە کۆماری ئیسلامی نادەن- گرنگییەکانی خەیاڵ و خەیاڵکردن بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان
نوقمبوونی کەشتییەکی پەنابەران لە کەناراوەکانی ئیتالیا- جزییات هولناک از جانباختن پناهجویان در آبهای ایتالیا
تێڕوانینەکانی دوکتۆر قاسملوو سەبارەت بە ئابووریی کوردستان لەسەر بنەمای کتێبی”کوردستان و کورد”!، حەسەن قارەمانی
ڕاگەیاندراوی ناوەندی بەرێوەبەریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران سەبارەت بە ئازادکردنی گەورە تاوانبار حەمید نووری
پێویست بە ژماردنی شەوەکان ناکا، دڵکەش قادر
یاری تۆپی پێ و ڕازێک، ، هەڵۆ بەرزنجەیی
ئازاد کردنی قاتڵ حەمید نووری لە مێدیاکانی سوید دەنگدانەوەی زۆری هەبوو، ساڵە نەڵۆسی
نماینده پارلمان سوئد استرداد حمید نوری را توهین به سیستم قضایی این کشور دانست، ایران اینترنشنال
چەند وتەیەک لە پێوەندیی دەگەڵ کۆچی دوایی مامۆستا مەجیدی پاڵانی دا!، برایم لاجانی
مهران عباسیان ، خبرنگار ایران‌اینترنشنال در سوئد در پی تهدید جدی امنیتی به خانه امن منتقل شد
خەباتی سیاسی و چەکداری لە شاخەوە گەیووەتە نێوشارەکانی ڕۆژهەڵات ، محەممەد سلێمانی
لە چلەی کامیل ژیردا…، هەڵۆ بەرزنجەیی
بەدەوڵەتبوون لە پەراوێزی زەبروزەنگ دا!، هەڵۆ بەرزنجەیی
کچۆڵەیەکی سێ ساڵان بوو بە بچووکترین نووسەری جیهـان.. رەزا شـوان
رێکخراوهی (ژنان) یان رێکخراوهی (یایان)؟، سەعی سەقزی
ئێران بە هاوکاری گروپە تاوانکارەکان کردەوەی تێرۆریستی لە سوید دەکا، ساڵە نەڵۆسی
سرویس امنیتی سوئد: ایران برای انجام اعمال خلاف خشونت‌آمیز از باندهای تبهکار در سوئد استفاده می‌کند
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!)، بهشی هەشتەم، سەعی سەقزی
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!)، بهشی حهوتهم، سەعی سەقزی - ئــــەزمــون بــۆ فــێــربــونــە ، مەلا برایم مەجید پوور
داستان کوردتباران وابستە بە جمهوری اسلامی و سلطنت طلبان، دکتر میرو علیار
بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!، بهشی شهشهم، سەعی سەقزی
لە بیرەوەریی پێشمەرگەیەکدا، بەشی حەوتەم، عەزیم ئەلیاسی
سەرۆککۆماری مرۆڤکوژ، ئیدریس هاشمی
داوایەك روو لەو لیست و پارت و پارێزەورو كەسایەتیانەی ئەزموونیان لە دادگاكانی عێراق هەیە
سەرهـەڵـدانی ئـەدەبی منـداڵان لە ئەمـریـکا.. رەزا شـوان
دەبێت ڕۆژێکی نیشتمانی بۆ گۆڕە بە کۆمەڵەکان لە کوردستان دیاری بکرێت
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!) بەشی پێنجەم، سەعی سەقزی
ناوەندی بەڕێوەبەریی حیزبی دێمۆکڕات: حەق وابوو ڕەئیسی لە مەحکەمەی خەڵکیدا دادگایی و بە سزای کردەوەکانی گەیشتبا
انتقاد قانون‌گذاران اروپایی از واکنش مقامات اتحادیه اروپا به مرگ رئیسی: با عاملان سرکوب ایرانیان «ابراز همبستگی» نکنید- (بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!) ، بهشی چوارهم، سەعی سەقزی
ئبیراهیمی رەئیسی بە لوتکە گەیشت.
رەئیسی نەهاری نەخوارد، ئیسرائیل تۆڵەی وەعدەی سادقی لێ کردەوە
هێلیکۆپتەری هەڵگری رەئیسی لە ناوچەی جولفای پارێزگای تەورێز تووشی رووداو بووە.
تاهیر مەحموودی: شەپۆلی دەسبەسەرکردنی چالاکی سیاسی و مەدەنی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان
گرنگییەکانی ئازادی دەربـڕین بۆ منداڵان.. رەزا شـوان- (بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!)، بهشی سێیهم، سەعی سەقزی
سەفەرەکەی کاک نێچیروان بۆ ئێران، مەلا برایم مەجید پوور
ئازادیخوازەکانی کاتالۆنیا وستەمکارانی مەدرید، لەبەردەم تاقیکردنەوەیەکی نوێ دا، هەڵۆ بەرزنجەیی- بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!، بهشی دووههم ، سەعی سەقزی
بێـلا جـەی دارک بچـووکـتریـن نووسـەری جیهـان.. رەزا شـوان
کاک “فەتاح ئاغا” خاوەن فیکر بوو… بەشی٢ـ٢، هەڵۆ بەرزنجەیی- بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان! ، بهشی یهکهم، سەعی سەقزی
مانیتورینگ حقوق بشر ایران: هر شش ساعت یک زندانی در ایران اعدام می‌شود
ئەو درۆنەى لە کێڵگەى غازى کۆڕمۆڕ دا (چینى – ئێرانى) بوو، ئا: وریا حسێن
بەشێک لە حکایەت وبەسەرهاتە هەر کۆنەکانی ناوچەی کەنوولە ـــ کرماشان کە پێش نزیک بە ١٢٠ ساڵ، و.سەدیق بابایی- گیانبەخـشینی دایکـێک لە پێناوی منـداڵەکەی ، رەزا شـوان
دەرسیم: ڕابە ڕابە ئەم وەگەڕێن وڵات، برایم فەڕشی
کامیل ژیر لە دەفتەری نەمری دا 1934-2024، هەڵۆ بەرزنجەیی
مولوی عبدالحمید خواستار رسیدگی «بی‌طرفانه» حکومت ایران به پرونده قتل نیکا شاکرمی شد.
رۆژی جیهانی کرێکاران پیرۆز بێت، عوسمان کەوکەبی شاد
لە بیرەوەریی پێشمەرگەیەکدا، بەشی شەشەم، عەزیم ئەلیاسی
کۆچی دوایی کەریم پوورقوباد فەرماندەی پێشووی حیزبی دێموکرات لە سوید
هەژدەمین ساڵـڕۆژی کۆچی دوایی هونەرمەنـد ئازاد خانەقـینی.. رەزا شـوان
کاک “فەتاح ئاغا” خاوەن فیکر بوو… بەشی ١ـ٢، هەڵۆ بەرزنجەیی
یادێکی خۆش لە 3 مامۆستای ئاینی شۆڕشگێر مەلا ئەحمەد، مەلا رەحیم و مەلا خالید. ، پێشمەرگەی حدکا، ن: سەید عەلی هاشمی
گـرێـتا تـونبـێـرگ چالاکـوانێکی جیهـانی کەشـوهـەوا.. رەزا شـوان- دوو (٢) تایبەتمەندی تایبەتی تر، مەلا برایم مەجید پوور
- لە بیرەروەریی پێشمەرگەیەکدا، بەشی پێنجەم، عەزیم ئەلیاسی
