جێژنی قـوربانتان پیرۆز، مەلا برایم مەجیدپور

جێژنی قوربانە سەرم قوربانیە بۆ نیشتمـان

 چۆن بکەم جێژنەکە وا دورم لە زێدم کاکە گیان!

بە بۆنەی هاتنی ئە م جێژنە مەزنە پڕ بە دڵ پیرۆزبایی لە گەل و هاواڵ و خزم و دۆستان دەکەم و سڵامەتی و بەختەوەری گشت لایەک ئاواتمە.

سوپاس و پیزانین بۆ خوا کە ئە قـڵ و شعورو زانستی پێداوین هەتا بە وشیاری و لێزانانە لە ڕووداوەکان، بۆنەکان ، بە سەرهاتەکان بڕوانین، بزانین و فێر بین، چۆن لە ڕێگای گەیشتن بە ئامانجە خواییەکانمان کە بریتین لە: ئازادی، مافی مرۆڤانە، پاراستنی زێدونیشتمان، بە ڕێوەبردنی عەداڵەتو دادپەروەری بۆ هەموان تێبکوشین. لە سەر داوا ڕەواکان سور بین لەو بوارەدا چاو لە کەس نەپۆشین و بە نرخی هەرزان ئەو مافە نەدۆڕینین و نە فرۆشین.

لە جێژنی قورباندا یادی کارەساتێک دەکە ین کە نیشانمان دەدا هەقانیە تو ڕاستی بەسەر هەستو سۆزی دایکانە و باوکانەدا زاڵ دەبێ. ئیبراهیم بۆ باوەڕەکەی ئامادەیە بە دەستی خۆی سەری جگەرگۆشەکەی ببڕێ، لاوێکی کە تازە خونچەی تەمەن و ئارەزووەکانی پشکوتوە، نەک هەر بە جورئەتەوە مل بۆ ویستی بابی ڕادەکێشێ، بەڵکو بە باوکی دەڵێ: لە کاتی سەر بڕێنمدا چاوم لێمەکە، نەکا هەستی باوکانە بتترسێنێ ، دڵو و دەستت بلەرزێنێ ، وازت پێ لە بەڕێوەبردنی فەرمانی خواکەت بێنێ.!  هاجەرەی دایکی وەک شێرە ژنێکی ورە بەرزی بڕوا بە هێز بە مێردەکەی دەڵێی: بڕۆ کاری خۆت بکە فەرمانی خوا لە سۆز و هە ستی دایکانە بەرزترە.

لە مێژو دا ئیبڕاهیم بە باوکی پە یامبە ران ناسراوەو هاجە رەش دەبێتە دایکیان. دەڵێن بە ڕەچە ڵە ک کوردە، لە کۆمەڵگای ئێمە شدا جێگای ڕێزنو هەزاران کورو کچیان بە ناو کراوە. جیا لە وەش ئە گە ر خراپی تە عبیر نە کە نە وە و بێدەمار گرژی لێی ورد بنە وە ، بە ڕوونی دیارە لە قوربانیداندا بۆ گە یشتن بە ئامانجی رەوای خوا پێداوی بە ڕاستی گە لی کورد میراتگری ڕاستە قینە ی ئیبڕاهیمە . ئە و ئامادە بوو بۆ بە ڕێوەبردنی فە ر مانێک کوڕێک بکاتە قوربانی کە خوا نیاز پاکیە کە ی لێقبوڵکردو بە سە ر بڕینی بە رانێک لێی ڕازی بوو، بە ڵام گە لی کورد بۆ وەرگرتنە وەی مافی ڕەواو داگیر کراوی بە هە زاران هە زاری لە ڕۆڵە هە رە باشە کانی کردۆتە قوربانی. ئە گە ر ئیبڕاهیم هە ستی باوکایە تی نە یتوانیوە لە بە ڕێوەبردنی فە رمانی خوا پێشێ پێبگرێی، هاجە ر ئازایانە قبوڵی کردوە، دایکانو باوکانی کورد لە قوربانی دان بۆ ڕزگاری گە لو نیشتمان هە ر گیز نە ترساونو سڵیان نە کردوە، بە چۆک دانە هاتونو کڕنۆشیان بو زاڵمانو زۆر داران نە بردوە. لێرە دا من نمونە یە کتان لە و هە زارانە بۆ دەگێڕمە وە کە بۆ خۆم دە گە ڵی بومو بە چاوی خۆم دیتومە.

ساڵی ١٣٥٩ هە تاوی کە بە داخە وە مانگو ڕۆژەکە م لە بیر نە ماوە لە نێوان مە حمە شە ی سە رێو خوارێی شە ڕێکی خوێناوی لە نێوان پێشمە رگە کانی لکی ٢ی هێزی ئە فشین و پاسدارو، بە سیجو چە کدارەکانی حە سە نی کە خۆشی لە پشتی بە رەی شە ڕ بووو دە ستی پێکرد. فە رماندەی پێشمە رگە کان خوا لێخۆشبو شێخ محە ممە د بڵباسی بوو. دوژمن بە هێزێکی زۆرو چە کی قورسو نیوەسوك پە یتا پە یتا ئاگر بارانی دە کردن . هێرشە کە بە ڕادەیە ک توند بوو کە هە ر پێشمە رگە بوو لە بە ری ڕادەوەستا. من و مام ( عەزیزی کە ماڵی) باوکی شە هید ڕەحمان پێکە وە لە سە ر شاخۆچکە یە ک سە نگە رمان گرتبو بە برنو تە قە مان دەکرد . لە و شە ڕە نابە رانبە رەدا بە داخە وە ٣ پێشمە رگە مان بە ناوەکانی ( ڕەحمان کە ماڵیجێگری لک خە ڵکی مە حمە شە ی سە رێێ ، ئە حمە د هیممە تی ، خڵکی نە غە دە ، خدر مە ولودی خە ڵکی دە شتی قوڕێی، شە هید بون . شە هید ( ڕەحمان کە ماڵێ ) کوڕی مام عەزیز بوو. خاڵە شێخ پێشمە رگە یە کی ناردبوە لای من بچم بۆ دایماو، چونکە شە هیدەکانیان بە ڕێکردبو بۆ ئەوێێ . لە وێێ من تەسلیم بە خاکیان بکە م. منو مام عەزیر وەڕێێ کە تین . ناوبراو وەک دڵی خە بە ری دابێ هە ر دەیکوت شە هیدەکان کێن؟ سە ر ئە نجام پاش باسێکی ورد لە ڕەواییو پیرۆزی خە باتو قوربانیدان لە ڕێگای نیشتمانو شانازی و سە ر بەرزی کەسو کاری شە هیدان ، تاڵترین هە واڵ بۆ باو کێک کە مە رگی جگە ر گۆشە کە یە تی پێم گە یاند . کوتنە کە ی بۆ من ڕووحی ئازار دە دام دەبێ بۆ باوک چۆن بێی؟! ئە وەی منی لە لایەک تاساندو لە لایەک خۆشحاڵ، تاڵ چونکە سێی هاوڕێو هاوبیرو هاوسە نگە رم لە دەست دابوو، خٶشحاڵیم ئە وە بوو کە ئە و باوکە دڵ گە ورەیە ڕانە چە نی و حاڵە تێکی نائاسایی لێی بە دینە کرا، بە رزی ڕووحی ئە و پیاوە بە هێزە کوڕ کوژراوە جێگای ڕێزو پێدا هە ڵاکوتن بوو. تاریکان داهاتبو کە گە یشتینە (دایماو) خە ڵكی دڵسۆزی دایماو خێرا دوو گٶڕیان هە ڵکە ند ، چونکە دە بوو شە هید خدر بە رینە وە دەشتی قوڕێێ ئێمە ش خە ریکی شوشتنو کفن کردنیان بوین . لە کاتی شوشتندا کوڵی گریانێک گرتمی کە دەتکوت جە رگو دڵم بونە فرمێسکو بە چاوم دا خە ریکن بێنە خوار. خۆم بۆ ڕانە گیراو لە مردو شۆریە کە چومە دە رو لە بە ر هە یوانی مزگە وتێ کە سی لێنە بوو برایانە بۆیان گریام و کڵو کۆی خۆم ڕشت ، لە پڕ یە کێک دە ستی لە سە ر شانی دانام کە ئاوڕم داوە باوکی شە هیدە و کوتی: ئە ی لە منت نە کە وێی مامۆستا ، ئە وە دەگری؟ دەبوو من بگریمو تۆ گیرم بکە یە وە، برا گیان تۆ خۆت بە منو بە باوکی هە موو پێشمە رگە کانت دەکوت: ئێمە هە مومان دە مرین ، پاش ماوەیە ک فە رامۆش دە کرێێن و لە بیر دەچینە وە ، بە ڵام شە هیدانی ڕێگای ڕزگاری گە لو نیشتمان دەچنە ناو مێژوی گە لو پشتاو پشت بە ڕێزەوە یادیان دەکریتە وە. بڕۆ مامۆستا خۆت کفنیان بکە و وەک هە میشە تە ڵقینە کوردیەکە شتانیان بە سە ر دا بخوێنە با فرشتە کانیش بزانن ئە وانە کوردنو لە ڕێی کوردستاندا شە هید کراون. ئە وە یە کێکە لە و باوکە کوڕ کوژراوانە ی کە بۆ کوڕە کە ی ناگریو مە رگە کە ی بە بە رزترینو بایخدار ترین دەسکە وتو بە رو بوی ژیانی دە زانێ و شانازی پێوە دەکا. ئە وەش باوكی کوردە.

وەک چۆن قوربانیکردنی ئیبڕاهیم بە فە رمانی خوا بوو ، خۆ بە ختکردنو فیدا کاری ئێمە ش لە ڕێی مافێکی خواییە کە پێی داوین، داواکردنە وەو بە رگری لێکردنو پاراستنیشی ئە رکێکە خوا لە سە ر شانی ئێمە ی داناوە. ئامانجە کە یە کە بە ڵام شێوازی داواکردنو تێکۆشان بۆ وەدیهێنانی جیایە. ئیبڕاهیم نیشانی دا کە ئیمانی پتە وە. ئێمە ش لە بە رەنگار بونە وەی زوڵمو زۆرداریو داگیر کاریدا ئە و ئیمانو بڕوا پیرۆزو بە هێزە بە دنیا نیشان دەدەین، هە ر لە ڕوی ئە و بڕوا پتە وەیە بە رگری لە مافمان دەکە ین و بە رگریش مافێکی ڕەوایە.

جێژنی قوربان بۆیە کورد بە ڕێزەوە لە سە ری بە ردەوامە ، چونکە نمونەی بە رزی فیداکاری و قوربانیدانە . ئێمە ش هە ر بە و پیرۆزیە وە وەک سە ر مەشقی خۆمان زیندوو ڕای دەگرینو بە دڵنیایە وە لە سە ر خە باتو قوربانیدان لە ڕێگای مافە رەواکانماندا تا سە ر کە وتن بە ردەوامین ، نە دەوەستین ، نە ڕادەوەستین.

ئێمە ی نەوەکانی ئیبڕاهیم وەک چۆن قوربانیدانمان بە لاوە پیرۆزو هاسانە ، ئاواش گە یشتنمان بە ئامانج بە لاوە مسۆگە رو بێگومانە، ئە وەی من ناتوانم دیاری بکە م هە ر زەمانە. ئیبڕاهیم لە بە جێگە یاندنی ئە رکە کە ی دا هیچ بە ر هە ڵستێکی نە بوو، بە ڵام بە داخە وە ئێمە جیا لە پرشوو بڵاوی خۆمان ، چوار دەوڵە تی فاشیستو دژە کوردو دڕندەو ، زۆر کە ینو بە ینی درەکی بە ر هە ڵستمانن ئە وەی جێگای سرنجە هە ر چوار وڵاتە داگیر کە رەکان ناویان وڵاتی موسوڵمانانە!! لە دوایین وتە م وڵامی پرسیارێکی تە لە فونی کە داومە تە وە دوپات دە کە مە وە با ببێتە وڵام بۆ هە مو ئە وانە ی ڕەنگە ئە و پرسیارەیان هە بێ وبۆیان نە لوێی بیکە ن .

پ – بۆچی من وەک مە لا برایمی مە جید پور باسە ئایینیە کانم بە مە سایلی نە تە وەیی گرێدە دە م؟

و—- ڕاستی ئە وەیە من داوای مافی نە تە وایە تی بە بابە تێکی گرینگی ئایینی و ئە رکێکی پێی ئە سپێراوی خوایی دە زانم ، بۆیە لێکیان جیا ناکە مە وەو بە هە مو هێزو توانامە وە لە سە ری بە ر دەوامم . ئە وە باوەڕمە ڕەنگە ئێوا هە بن بە خراپی بزانن مافی خۆیانە ! ئە وەی بە باشی دەزانێ دەستخۆشیم لێدە کاو ، ئە وەش کە بەخراپی دەزانێ با بە سە رم داداتە وە!

دە گە ڵ پیرۆز بایی دوبارەی جێژنە لە سە رجە م خوشکو برایانم ، لە دایکو باوکی شە هیدانم ، دڵنیاشیان دەکە مە وە وەک دنیای ئیسلام یادی فیداکاری ئیبڕاهیمی فە رامۆش نە کردوە و بە رز ڕایگرتوە ، شە هیدانی ڕێگای ڕزگاری کوردستانیش هە میشە زیندونو یادیان لە گە ڵ خوێنی نە تە وەکە یاندا تێکە ڵە و ڕەنگە مە رگیش لە بیریان نە باتە وە.

 

 بژین بە شادیو سە ر بە رزی.

  براتان مەلا برایم مەجیدپور ١٤/١٠/٢٠١٣