مامۆستا حەسەن زادە و معمایەک کە دوای ١٩ ساڵ لای بەڕێزیان هەربە معمایی ماوەتەوە!

سالی ١٣٧٣ ئێمه‌ ده‌سته‌یه‌ک لە کادر و پێشمه‌رگه‌کانی هێزی ئاگری و مه‌ڵبه‌ندی شیمال لە دۆڵی قه‌ره‌غان مابووینەوە و لە فکری ئه‌وه‌ دا بووین کە عه‌مه‌لیاتێک رێک بخەین. کاک هەمزە بێهنام کە فەرماندەری هێز بوو، پێشنیاری پایەگای گۆندی ئه‌مبێ‌ی کرد و رۆژی ١٦ی ره‌زبه‌ر تیمێکی فه‌رمانده‌رانی نیزامی بۆ شناسایی کردنی پایگاکە رۆیشتن به‌لام پاش گه‌رانه‌وه‌ زۆربەیان مخالف بوون. هه‌ر له‌و سەروبەندەدا بوو که‌ کاک تاهیر سۆفی کە ئه‌و ده‌م به‌ر‌پرسی کومیته‌ی ورمێ بوو، به‌ بێسیم ئاگاداری کردینەوە کە جێگایه‌کی بۆ‌ عه‌مه‌لیات دۆزیوەتەوە و بچین بۆ لای ئەو.

ئه‌وه‌ی راسته‌ ئێمه‌ نه‌مانده‌زانی ئەو شوێنە چ جێگایه‌که. رۆژێک ‌پرسیم ئه‌رێ کاک هه‌مزه‌ ده‌زانی ئه‌وه‌ چ جیگایه‌که‌ و کوێیە؟‌ گۆتی ناوچه‌ی به‌راندێزه.‌ ئه‌وه‌ بوو رۆژی ١٨ی ره‌زبه‌ر لە‌ سه‌ر ئه‌وه‌ ساخ بووینەوە که‌ بۆ سبه‌ینێ به‌ره‌و ناوچه‌ی به‌راندێز حه‌ره‌که‌ت بکه‌ین و هه‌ر ئه‌و رۆژه‌، ئەو پێشمەرگانەی بۆ جەولەکە هەڵبژێردرابوون، ئاگادارمان کردن تا بۆ کاتژمێر ٦ی بەیانی خۆیان ئامادە بکەن. 
به‌یانی رۆژی ١٩ی ره‌زبه‌ری ١٣٧٣، ئیمه‌ لە دۆلی قه‌ره‌غانەوە به‌ره‌و ناوچه‌ی به‌راندێز رێ که‌وتین. بۆ دوانیوه‌رو گەیشتینه‌ سه‌رشیوی ئه‌مبێ و له‌وێ ماینەوە تا دنیا تاریک بوو. پاشان به‌ره‌و چیاێ سیرێ که‌وتینه‌ رێگا و به‌ری به‌یانی رۆژی ٢٠ی مانگ گه‌یشتینه‌ چیای سیری و له‌گه‌ل کاک تاهیر یه‌کترمان گرته‌وه. دوا نیوه‌رۆی هەمان رۆژ له‌گه‌ل کاک تاهیر کوبووینه‌وه‌ تا بزانین شوێنی عەمەلیاتەکە کوێیە و چۆنە. کاک تاهیر گۆتی گۆرووهی زه‌ربه‌ت ئێواران دێته‌ گۆندی سعه‌ت‌لیا و بۆ به‌یانی ده‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ حه‌سۆکه‌ندی. مه‌علوم نه‌بوو کە ئه‌و زه‌ربه‌ته هه‌موو ئێواران دێت یان نه‌ و هەر بۆیەش لە سەرەتاوە هەستمان کرد هاتنەکەمان بە خۆڕاییە. بەڵام بەو حاڵەش ئیوارە تیمێکی چه‌ند که‌سی چوون بۆ سه‌ر جاده‌ی خواره‌وه‌ی سعه‌تلیا. لە گەڵ کاک هه‌مزه‌ و ده‌سته‌یه‌ک پێشمه‌رگه‌ لە پشتی گۆندی هه‌وه‌ندۆک بووین که‌ گۆتیان هێندێک جار زه‌ربه‌ت به‌وێ دا دێت. باران ده‌باری، هه‌وا زۆر سه‌رد بوو.  خانویه‌کی سه‌ر رووخاوی لێ بوو کە ئێمه‌ تێیدا مابووینەوە. دنیا تاریک داهات بەڵام نە لە لای ئێمە و نە بۆ ئەوانەی خوارەوەی گوند هیچ خه‌به‌ر نه‌بوو. به‌ کاک هه‌مزه‌م گۆت به‌ خۆدای زه‌حمه‌ته‌که‌مان به‌ فێرۆ رۆیشت! پێکه‌نی و هیچی نەگوت. چاوەڕوانیمان بە خۆڕایی بوو و ئومێدی ئه‌وه‌ نه‌ما که‌ زەربه‌ت بێت. ئیمه‌ هاتینه‌ نێو دێ و بە سه‌ر چه‌ند مالدا دابه‌ش بوون دوای دواتر ئه‌وانی خواره‌وه‌ی سعه‌تلیاش هاتن. ئیمه‌ ئه‌و رۆژه لە ‌دێی هه‌وه‌ندۆک دا ماینەوە. بۆ دوانیوه‌رۆ هندێک جاش و پاستار هاتن بە بەرزاییەکان دا‌ بلاو بوون و دوایی به‌ بێ ته‌قه‌ پاشه‌ کشه‌یان کرد بۆ حه‌سۆکه‌ندی.
دوانیوه‌رۆ کوبوونه‌وه‌مان هه‌بوو. له‌و کوبوونه‌ دا ساخ بووینەوە بگه‌رێینه‌وه‌ بۆ لای میر به‌هال. شه‌هید ناسر و چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌ک دیده‌بان بوون له‌ به‌رزایه‌کانی هه‌وه‌ندۆک و سه‌لیم به‌گ به‌ بێسیم ئاگادارمان کردن که‌ نه‌یەنه‌ خوار و ئێمه‌ دێین بۆ لایان.‌ کوبوونه‌وه‌ بڵاو بوو کە دیتم کاک هه‌مزه‌ له‌گه‌ل کاک تاهیر چونه‌ بن گۆێی یه‌کتر و هندێک قسه‌یان کرد، وه‌ختایه‌ک کاک هه‌مزه‌ هاتە لام و گۆتی عه‌بۆ بۆ ئه‌و شه‌ویش نه‌چینه‌ سه‌ر جاده‌ به‌لکو شتێک هات! ده‌مزانی هیچ نیه‌، چونکه‌ هه‌ر ئه‌ورۆژە جاش و پاسدار بە دەڤەرەکەدا بۆمان بڵاو ببون و دۆژمن سوور ده‌یزانێ ئێمه‌ لەو دێیه‌ داین کەوابو چون دێت ده‌که‌وێته‌ که‌مینی ئێمه‌، به‌س نه‌متوانی دلی کاک هه‌مزه‌ بشکێنم. لە گەڵ کاک هەمزە جیا له‌وه‌ کە‌ هاوڕێی پێشمه‌رگه‌ بووین، وه‌ک دوو دوستی زۆر نێزیکی یه‌کتریش بووین. گۆتم باشه‌ با برۆین.  ئه‌و جار ده‌با هه‌موومان روشتباینە گۆندی سعه‌تلیا. بۆ ئێوارێ چوینه‌ نێو دێ. ده‌ستەیەک پێشمه‌رگه‌ دیسان چونه‌ سه‌ر جاده‌ و ئه‌من و کاک هه‌مزه‌ و وه‌ک لە بیرم بێت شێرکو‌ لە مالێک دا ماینەوە. ئه‌وانه‌ی سه‌ر جاده‌ پاش ده‌مێک له‌وێ بوون، هاتن بۆ نێو دێ. گرنگ ئه‌وه‌ بوو تازه‌ ئێمه‌ نه‌مانده‌توانی بۆ دواوه‌ بگه‌رێینەوە. ده‌با بەرەو خواره‌وه‌ی حه‌سۆکه‌ندی و وه‌رمه‌زیار چوباین و بۆ سه‌رێ هاتباینەوە. ئه‌وه‌ بوو دوای شام خواردن که‌وتینه‌ رێگا. به‌ره‌و خواره‌وه‌ی حه‌سۆکه‌ندی هاتین. بۆ به‌ری به‌یانی گه‌یشتنه‌ نه‌ره‌له‌ و له‌وێ ماینەوە. بە هه‌ر چه‌ند پێشمه‌رگه‌ بە سەر‌ مالێک دا دابەش بوون. هێشتا مابووی دنیا رۆناک دا بێت و ئه‌و ماله‌ی که‌ ئێمه‌ بۆی چووین، ئه‌من و شێرکۆ و فه‌رهاد پیسپای و شه‌هید سادق حه‌سه‌ن زاده‌ و چه‌ند که‌سی دیکه‌ بە یەکەوە بوین. ساحبی ئه‌و ماله‌ خزمی شه‌هید سادق بوو. نازانم کێ بوو چووە ده‌رێ و هاتەوە گۆتی جاش لە ده‌وروبه‌ری دێ هه‌ن.‌ ئه‌من چوم ته‌ماشام کرد دیتم رووبه‌روی مالی ئێمه‌ چه‌ند پاستارێک راوەستاون. ویستم به‌ بێسم هاورێیان ئاگادار بکه‌مەوە به‌لام یه‌ک بێسیم کراوه‌ نه‌بوو.  نه‌شمانده‌توانی نه‌فه‌ر بنێرین. چونکه‌ رووبه‌رووی ده‌رکه‌ی ئێمه‌ بوون. پاش ماوه‌کی که‌م دیتم ده‌نگی شه‌هید ناسر هات. پرسیم ده‌زانی چ خه‌به‌ره؟!‌ گۆتی به‌لی ئه‌وان له‌ کاک هه‌مزه‌ و ئه‌وانی دیکه‌ نێزیکن به‌لام ئێمه‌ لە مالێک دابووین کە له‌ خواره‌وه‌ی دێ هەڵکه‌وت بوو، دیاره‌‌ کاک تاهیر له‌ گه‌ل تیمی ته‌شکیلاتی هه‌ر لە گۆندی سعه‌تلیا له‌ ئێمه‌ جیا بوونه‌وه.‌
جاشه‌کان بۆ نان خواردن هاتنه‌ نێو دێ و وه‌ختایه‌ک دیتم لە سه‌ر شێره‌ی ئاوێ خه‌ریکی ده‌ست و چاو شوشتنن. زانیم ئه‌وان پێشتر خه‌به‌ریان لە بوونی ئێمه‌ لە ناو دێ دا نیه بەڵام‌ هه‌ر لە وه‌ختی ده‌ست و چاو شوشتن نازانم چۆن بوو ئاگادار بوون که‌ له‌و دێیه‌ پێشمه‌رگه‌ی لێ‌یە.‌ ئیدی هه‌ڵاتن به‌ره‌و گوندی حه‌سار کانیسپی. ئێمه‌ش زۆر چاوه‌روان بووین و ئیحتمالمان دا کە حه‌مله‌مان بۆ بکەن به‌لام هه‌تا ئێوارێ هه‌ر لە نه‌ره‌له‌ دا ماینەوە و هیچ خه‌به‌رێک نەبوو. ئێوارە کوبوونه‌وه‌مان گرت. ساخ بووینەوە بەرەو گۆندی حسارێ بڕۆین. بۆ شام چوینه‌ حسارێ و له‌وێ ماینەوە هه‌تا دره‌نگانی شه‌و. پاشان به‌ره‌و ده‌شته‌کان رۆیشتین و ئه‌و رۆژه‌ لە ده‌شته‌کان ماینەوە. تا نێزیک ئێوارێ پاشان بۆ شام چوینه‌ گۆندی شێره‌کان. پاش نان خواردن و توزێک پشوودان خۆمان ئاماده‌ کرد که‌ حه‌ره‌که‌ت بکه‌ین. ماشینێکی ئامووزش و په‌روه‌رش هاته‌ نێو دێ، پێشمه‌رگه‌کان پێشیان گرتبوو و دەیانویست ئاوری تێبه‌رده‌ن. ئه‌و سوفیانه‌ هه‌موو لێی کۆ ببوونه‌وه‌. کاک هه‌مزه‌ش‌ سوور بوو له‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ ماڵی رێژیمه‌ و ده‌بێ بیسووتێنین، ئه‌من که‌ رۆیشتم و ته‌ماشام کرد هندێک شێخ و سۆفی هه‌بوون قورئانیان هینابوو که‌ ئه‌و ماشینه‌ به‌رده‌ن و نه‌یسوتینن. سوتاندنی ماشێنەکە له‌ چه‌ند باره‌وه‌ بۆ ئه‌و دێیه‌ زۆر خراب بوو یەک ئه‌وه‌ بوو که‌ رێژیم ئیدی مه‌دره‌سەی نه‌ده‌دا به‌و دێیه‌ و‌ ماموستا و خه‌لکه‌که‌ش ده‌گیران و تووشی لێدان و ئه‌شکه‌نجه‌ ده‌بوون. به‌هه‌ر حال ماشینه‌کەمان‌ به‌ردا و پێش ئه‌وه‌ی دنیا تاریک دا بێت لە گۆندی شێره‌کان ده‌ر که‌وتین و به‌ره‌و سێگرکان رێکه‌وتین.
نازانم ساعه‌ت چه‌ندی شه‌و بوو گه‌یشتنه‌ گۆندی سێگر‌کان و خه‌ر‌یکی پشوودان بووین کە خەڵک ئاگاداریان کردین ماشینێک جاش و پاستار هاتوونه‌ نێو دێ به‌لام که‌ زانیان ئێوه لێره‌نه،‌ ڕۆیشتن. ئێمه‌ش پاش ئه‌و خه‌به‌ره‌ گۆنده‌که‌مان بەجێ هێشت. ئیدی له‌و رۆژه‌ بۆ دواوه‌ ئێمه‌ چوباینه‌ هه‌ر گۆندێک جاش و پاستار هه‌ر له‌گه‌ل ئێمه‌ بوون. بۆ رۆژی دوایی چوینه‌ پشتی گۆندی گه‌لاسه بۆ دوا نیوه‌رۆ رێژیم هندێک توپ بارانی ئه‌و ده‌ور و به‌رانه‌ کرد به‌لام بێ زیان بوون. هه‌وا زۆر سه‌رد بوو هه‌ر چوونێک بوو هه‌تانی ئێوارێ له‌وێ ماینەوە و بۆ شه‌و چوینه‌ گوندی هولستانه.‌ گه‌یشتنه ناو‌ گۆنده‌که‌ و بەسه‌ر چه‌ند مالدا دابه‌ش بووین به‌لام هەستمان کرد له‌و دێیه‌دا جاش و پاستار هه‌نه.‌ کابرایه‌ک گۆتی ئێوارێ هاتوونه‌ نێو دێ و نه‌رویشتو‌نەته‌وه‌. ئێمه‌ش گه‌راینه‌وه‌ بۆ جێگای رۆژی به‌رتر که‌ لێی بووین.  لای ئێوارێ چومه‌ لای کاک هه‌مزه‌ دیتم زۆر تێکچو بوو. گۆتی عه‌بۆ ئه‌تو رادیوت گرت؟گۆتم نه‌وه‌لا بۆ؟!گۆتی عه‌بۆ جارێ با که‌س نه‌زانێت به‌لام ئه‌و جوره‌ی که‌من ئه‌و په‌یامه‌م دەرکردووه‌ 6 پێشمه‌رگه‌مانکه‌وتوونه‌ته‌ نێو مه‌یدانی مین و شه‌هید بوونه‌. دیسان بۆشه‌و هه‌ر چوینه‌ گۆندی هولستانه‌ ئه‌من و چه‌ند که‌س هه‌ر بوونه‌ میوانی ئه‌و ماله‌ که‌ شه‌وی پێشتر لێی بوون کابرای ساحب مال گۆتی ئه‌ورۆ حاجی مسته‌فا هات و ئه‌منی گرت و پیی گوتم پێشمه‌رگە‌ میوانی توبوونه،‌ گۆتی بردیانمە‌ قه‌راخ دێ و قسه‌یان لە گەڵ کردووم و ئه‌منیش هه‌ر حاشام لێ کردووە ئەویش پێی گۆتم حاشای لێ مه‌که‌ هیندێ نه‌فه‌ر بوونه‌ و بۆ نان خواردن لە هۆده‌که‌ بوونه‌ به‌لام بۆ خۆ گه‌رم کردن هاتوونه‌ته‌ به‌ر ته‌نوور. کابرا گۆتی هه‌ر هه‌موو قسه‌کانی راست بوون و بۆیە ئه‌من که‌ زانیم ئاگاداری هه‌موو شته‌کانه‌ گۆتم به‌لێ میوانی هه‌موو که‌س بوونه‌. هندێکیش هاتوونه‌ته‌ مالی من، به‌و جوره‌ پاش بێ ئیحترامیه‌کی زۆر ئه‌منیان به‌ردا به‌لام ئیحتمالی ئه‌وه‌ هه‌یه‌ دیسان بمگرن.
دیاره‌ ئێمه‌ ده‌مانزانی هێزێکی زۆری دوژمن بە دوای ئێمه‌یه‌ و ده‌یهه‌وێ لە جێگایەک دا یان لە که‌مینیان بکه‌وین یان گیرمان پێ بدات و زه‌ربه‌مان لێ بدات. هه‌روه‌ها به‌فر و باران و سەرد و سه‌رماش فشاری هێنا بوو بۆمان. نازانم چون بوو کاک تاهیر سوفیش ئه‌و شه‌وه‌ هاتبووه‌ ئه‌و گۆنده‌. دیاره‌ ئێمه‌ ئه‌و رۆژه‌ هه‌تا نێو دێ هیچ ته‌ماسێکمان له‌گه‌ل کاک تاهیر نه‌بوو. دوای نان خواردن کوبوونه‌وه‌مان هه‌بوو. لە مالێک دا کوبووینه‌وه کە ‌کاک تاهیریش هاته‌ ژوورێ.‌ سه‌باره‌ت به‌و وه‌زعه‌ی که‌ ئێمه‌ تێکه‌وتبووین و ده‌شمانزانی ئه‌و هێزه‌ی دوژمن که‌ که‌وتووته‌ دوای ئێمه‌ ئیحتمالی ئه‌وه‌ هه‌یه ‌زه‌ربه‌مان لێ بدات، قسەمان کرد بەڵام نه‌گه‌یشتینه‌ هیچ نه‌تیجه‌یه‌ک و من و کاک تاهیر هندێک لە یه‌کتر توره‌ش بووین. دوایی هه‌ر له‌وێ کاک تاهیر نازانم کێی دیکه‌ له‌گه‌ل بوو له‌ ئێمه‌ جیا بوونه‌وه‌ و نازانم بۆ کوێ رۆیشتن. ئێمه‌ش رۆیشتین بۆ گه‌لی که‌چه‌له‌ که‌ ده‌که‌وێته‌ بناری چیای دالانپه‌ر و بۆ دنیا رۆناک بوون گه‌یشتنه‌ گه‌لی که‌چه‌له‌. 
باران ورده‌ ورده‌ ده‌باری. پێشمەرگە بە ناو ئه‌شکه‌وت و بن به‌رد دا بلاو بوون‌ و هه‌ر یەکەی خۆی لە جێگایەک خزاند. ئه‌من و کاک هه‌مزه‌ و هێندێک که‌سی دیکه‌شمان لە بن به‌ردێک دا دانیشتبووین و چاوه‌روان بووین که‌ وه‌ختی ئه‌وه‌ بێت رادیو بەرنامەکانی دوێنێی تیکرار بکاته‌وه و ئێمه‌ ئه‌و په‌یامه‌ ده‌ر بکەین تا بزانین چی قه‌وماوه‌. په‌یامه‌که‌مان ده‌رهێنا و به‌ خۆشیه‌وه‌ ئه‌و جوره‌ نه‌بوو و هیچ پێشمه‌رگه‌یه‌ک شه‌هید نه‌ببوو، ته‌نیا ئێمه‌ ئاگادار کراین که‌ ئه‌و رێگایانه‌ی که‌ پێشتر ئێمه‌ هات و چومان تێدا ده‌کرد رێژیم مین گۆزاری کردووه‌ و‌ خۆ له‌و رێگایانه‌‌ نه‌ده‌ن. دوانیوه‌رۆ شوانێک له‌ چیای دالانپه‌ره‌وه‌ هاته‌ خوارێ و هێندێک لای ئێمه‌ راوه‌ستا.
ئێمه‌ عه‌وه‌ل لە سه‌ر ئه‌و باوه‌ره‌ بووین که‌ ده‌بێ شوان هه‌تا ئێوارێ لای خۆمان رابگرین به‌لام دوایی به‌زه‌یمان پێ دا هات و به‌رمان دا و رویشت به‌لام پیمان گۆت نه‌چی به‌ خه‌لک بلێی که‌ پێشمه‌رگه‌ لێره‌نه‌ سوندی خوارد گۆتی ئه‌من چی کارم به‌وه‌ دا نیە و‌ ده‌چمەوە‌ نان و شتومه‌کی بۆ خۆمان بینم. شوان که‌ رویشت هه‌ر ساعه‌تێک پێوه‌ چو رێژیم ده‌ستی کرد به‌ توپ باران کردنی ئه‌و گه‌لیه‌ی که‌ ئێمه‌ لێی بووین. دیارە‌ شوان هه‌ر لای ئێمه‌ رۆیشت یەکراست چووە گۆردانی زێوه‌ و خه‌به‌ری به‌ رێژیم دا بوو که‌ پێشمه‌رگه‌ له‌و جێگایه‌نه‌. بارانێکی زور باری بوو، سێلاو هاتبوو، هه‌موومان لە یه‌ک ئه‌شکه‌وت دا کوببووینه‌وه‌ کە‌ بۆ توپ باران زۆر باش بوو. توپ بارانەکە توزێک راوه‌ستا و ئێمه‌ش به‌و چۆمه‌دا به‌ره‌و کانی تابیر هاتینه‌ خوار و گه‌یشتینه‌ نێزیک دێ. له‌گه‌ل هندێک جاش و پاستار به‌ره‌و روو بووین هندێک ته‌قه‌مان لە یه‌کتر کرد به‌لام وابزانم هه‌ر دوو لامان له‌و ته‌قه‌یه‌ دا بێ ته‌له‌فات بووین. دوایی رێگاکه‌مان گوری و هندێک چوینه‌ ئه‌ولاتر ‌به‌رنامه‌یه‌کمان دانا و رێ که‌وتن بۆ گۆندی نوێ. سازمانده‌هی مان ئه‌و جوره‌ بوو تیمه‌کی که‌مین شکێنمان دانا بوو که‌ لاوه‌ نه‌بی زاده‌ مه‌سئوول بوو ئه‌من ده‌با لە وه‌سه‌تێ هاتبام و کاک هه‌مزه‌ش لە دوایی ده‌هات. باران راوه‌ستا بوو، یه‌ک هه‌ور له‌و ئاسمانه‌ دا نه‌ما بوون مانگه‌ شه‌وێک بوو وه‌ک رۆژ وابوو. گه‌یشتینه‌ ته‌پۆڵکه‌یەک که‌ گۆندی نوێی لێ دیار بوو. هێندێک نه‌فه‌ر لە نێو دێ ده‌گه‌ران. ئه‌من ویستم بە بێسیم کاک هه‌مزه‌ ئاگادار بکه‌م‌ که‌ هندێک نه‌فه‌ر لە نێو دێ ده‌گه‌رێن، له‌ بیرمه‌ نێوی بێسیمیی کاک هه‌مزه‌ ئاژوان بوو، گۆتی ئه‌وه‌ ئێمه‌ین چوینه‌ نێو دێ، زوو کەن وه‌رن، ئێمه‌ش هاتینه‌ نێو دێ. کاک هه‌مزه‌ به‌ من گۆت ئێوه‌ برونه‌ ئه‌و ماله‌ دیاره‌ رووبه‌ رووی ئه‌و ماله‌ دارستان بوو له‌وانەیە فاسله‌ی ده‌رکه‌ی ئه‌و ماله‌ له‌گه‌ل دارستان 40 تا 50 مێتر بێ.
نگه‌هبانمان داناو چوینه‌ ژوره‌وه.‌ پاش پشوودانێکی کورت سه‌ردانی نگه‌هبانه‌کانم کرد. خه‌بات نگه‌هبان بوو، شه‌هید ناسر و چه‌ند پێشمه‌رگه‌یه‌ک لە مالێک دا بوون کە هنده‌ له‌ ئێمه‌ دوور نه‌بوون. چوین‌ سه‌ردانمان کردن و گه‌راینه‌وه.‌ هاتینه‌ به‌ر ده‌رکه‌ی ئه‌و ماله‌ که‌ ئێمه‌ لێی میوان بووین، خه‌بات گۆتی؛ عه‌بۆ پیره‌مێردێک هات لێره‌ دا چو، پێی گۆتم هندێک نه‌فه‌ر لای مالی ئاغاوه‌ هاتنه‌ نێو دێ ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌ نه‌بن پاستارن ئاگاتان له‌ خۆ بێت.  خەبات ئەوەشی گۆت: پیره‌مێرد ده‌له‌رزی و زۆر ده‌ترسا. ئێمه‌ش زانیمان حه‌تمه‌ن پاستارن و به‌ بێسیم هه‌موو تیمه‌کانمان ئاگادار کردن. ئه‌و پاستارانه‌ له‌ مه‌سیری ئێمه‌ و شه‌هید ناسره‌وه‌ هاتبوونه‌ نێو دێ. به ‌ناسرمان گۆت نگه‌هبانه‌کان زیاد بکه،. به‌رنامه‌ش ئه‌وە بوو که‌ کاک هه‌مزه‌ هندێک نه‌فه‌ری شاره‌زا په‌یدا بکات بۆ ئه‌وه‌ی لە سنووری ئیران و عراق به‌له‌دیمان بۆ بکه‌ن به‌لام هه‌تا دره‌نگ کاک هه‌مزه‌ گۆتی که‌سمان بۆ په‌یدا نه‌بووە. هندەی پێ نه‌چۆ ده‌نگی ته‌قه‌ لە به‌ر ده‌رکه‌ی مالی ئێمه‌ هات. خانوه‌که‌مان دوو قات بوو، زۆر توند به‌ ره‌گبار لە ده‌رکه‌ و په‌نجه‌ری ئێمه‌یان ده‌دا له‌ قاتی سه‌رەوە ده‌هاتینە خوار و دیتم سادق مووسایی لە سه‌ر پێله‌کانەکان ده‌هاته‌ سه‌رێ، گۆتم سادق ئه‌وه‌ چیه،‌ گۆتی نزانم. دیاره‌ سادق له‌گه‌ل ئێمه‌ نه‌بوو و لەگه‌ل کاک هه‌مزه‌ بوو.
کاک هه‌مزه‌ به‌منی نه‌گۆتبوو کە له‌گه‌ل سادق چوبوونه‌ لای لاوه‌. گۆتبووی ده‌ڕۆین و عه‌بۆش دێنین کوبوونه‌وه‌ ده‌گرین. وه‌ختیک دێنه‌ به‌ر ده‌رکه‌ی مالی ئێمه،‌ کاک هه‌مزه‌ به‌ سادق ده‌لێت برو به‌ عه‌بۆ بلێ وه‌ره‌ ده‌رێ کوبوونه‌وه‌ ده‌گرین، سه‌رم دێشیت و حه‌وسه‌له‌ی دانیشتنم له‌ ژورێ نیه.‌ که‌ سادق دێت به‌ من بلێت وه‌ره‌ ده‌رێ، له‌و ده‌مه‌ دا پاستار ده‌گه‌نێ و ته‌قەی لێ ده‌که‌ن. ئه‌منیش خه‌به‌رم نه‌بوو که‌ کاک هه‌مزه‌ هاتووەته‌ به‌ر ده‌رکه‌ی ئه‌و ماله‌ که‌ ئێمه‌ لێی میوان بووین و‌ به‌ بێسیم بانگم ده‌کرد “ئاژوان” به‌لام به‌داخه‌وه‌ بێ جه‌واب بوو. زۆر به‌زه‌حمه‌ت توانیمان بێینه‌ ده‌رێ. ته‌قه‌ لە به‌ر ده‌رکه‌ی ئیمه‌ زۆر توند بوو.
به‌ر ده‌رکه‌ی ئێمه‌ تانکێره‌کی 6و7وهزار لێتری نه‌فتی لێ ‌بوو و حه‌وزێکی چکوڵەی‌ هه‌بوو، هندێک ده‌به‌ی پێخور لە نێو ئه‌و حه‌وزه‌ داندرابوون به‌لام تانکێری نه‌فتەکە له‌ به‌ر گۆله دابوو، هه‌موو دابێژ دابێژ ببوو. ئه‌و ناوه‌ پر ببوو لە نه‌فت. خو ده‌رباز کردن له‌و وه‌زعه‌ کارێکی ئاسان نه‌بوو. وه‌ختێک توانیمان بێینە ده‌رێ، نه‌مانده‌زانی ته‌قه لە‌ کوێ بکه‌ین به‌لام وه‌ختی جاش وپاستار ته‌قه‌یان ده‌ کرد ئاوری ته‌قه‌ی ئه‌وان دیار بوو کە زۆر نێزیک بوون. ئه‌گه‌ر به‌ ره‌کبار له‌ ده‌ر و دیواری ئه‌و ساختمانه‌یان ده‌دا که‌ به‌ که‌لپیچ دورست کرابوو، وردە بەردیان بە سەرماندا دەباراند.‌ نه‌مانده‌زانی کوێ گیراوه‌ و کوێ نه‌گیراوه‌ هه‌تا یەکێک لە هاورێیان گۆتی چونه‌ سه‌ر بانی ماڵی ئێمه‌ ئێستا بە ‌ئارپیچی لیمان ده‌ده‌ن و ئه‌و نه‌فته‌ ئاور ده‌گرێت و به‌خودای هه‌موومان ده‌سوتێین. به‌لام ئێمه‌ش ئیدی ده‌مانزانی پاستار لە کوێ هه‌نه،‌ ئه‌ویش به‌ ئاوری ته‌قه‌ کردن بۆ ئێمه‌ مه‌علوم بوو. ئێمه‌ش ته‌قه‌یەکی توندمان بەرەو ئه‌و جێگایانه‌ کرد که‌ ئه‌وانی لێ بوون و توانیمان ئه‌و ناوه‌ هندێک له‌ پاستاره‌کان پاک بکه‌ینه‌وه.‌ لەو وەختەدا بوو کە شه‌هید ناسر بە بێسیم گۆتی ئه‌من بریندار بوومه‌. گۆتمان لە سه‌ر بێسیم باسی بریندار بوون مه‌که،‌ ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ کوکه‌وه‌ و وه‌ره‌ بۆ سه‌رێ. گۆندی نوێ دوو پایگای دۆژمنی لێ بوون.
 پشتی گۆنده‌که‌ نوقته‌یەکمان بۆ یه‌کگرتنەوە دیاری کرد. هه‌موو پێشمە‌رگە‌کان بۆ وێ هاتن و هه‌ر چونێک بوو یه‌کترمان گرته‌وه‌ به‌لام ئه‌من تا ئەو کاتیش لە چارەنووسی کاک هه‌مزه‌ هیچ ئاگاداریەکم نەبوو.‌ هندێک خانووبه‌ره‌ له‌وێ بوون دیار بوو تازه‌ ساز کرابوون. ئێمه‌ بەرەو ئەوێ ده‌رۆیشتن به‌لام وامان ده‌زانی حه‌تمه‌ن ئەوێش گیراوه.‌ ئه‌من هه‌ر بانگی ئاژوانم ده‌کرد. فه‌رهاد پیسپای لای من بوو گۆتی ئه‌بوبه‌کر بانکی کاک هه‌مزه‌ مه‌که،‌ کاک هه‌مزه‌ شه‌هید بووه‌. گۆتم چون؟ فه‌رهاد گۆتی ئه‌و ماله‌ی که‌ ئێمه‌ی لێ بووین جه‌نازه‌ی کاک هه‌مزه‌ له‌وێ که‌وتبوو! گۆتم فه‌رهاد بە راستی کاک هه‌مزه‌ شه‌هید بووه‌، له‌وانه‌یه‌ بریندار بوبێت. گۆتی نا،‌ من ده‌ستم لە سه‌ر دلی دانا و سه‌ریم لە سه‌ر چوکی خۆم دانا، دیتم نه‌ما بوو و شه‌هید ببوو. گۆتم له‌ کوێ که‌وتبوو؟ گۆتی هه‌ر لە نێو ئه‌و حه‌وزه‌ی به‌ر ده‌رکه‌ی مالی ئێمه‌ که‌وتبوو، تازه‌ش گه‌رانه‌وه‌ بۆی کارێکی ئاسان نه‌بوو. 
ته‌قه هەروا ‌زۆر توند بوو، جیا له‌و جاش و پاستارانه‌ی که‌ هاتبوونه‌ نێو دێ، لە هه‌ر دوو پایگا را له‌ ئێمه‌یان ده‌دا و لە پایگاکانی ده‌ور و به‌ریشەوە به‌ توپ و خومپاره‌ و دوشکه‌ ده‌وری دێیان ده‌کوتا. به‌لام بیرم له‌وه‌ کرده‌وه‌ که‌ هه‌موو کوده‌کانی هێز و مه‌لبه‌ند له‌ گیرفانی کاک هه‌مزه‌ دا بوون و هه‌موو ده‌که‌وتنه‌ ده‌ست دۆژمن، کەوابوو چون بکه‌ن بۆ ئه‌وانه‌؟ وەختێک شەهید ناسر و هاوڕێیانی دیکە هاتن، کابرایه‌کیان بۆ به‌له‌دی له‌گه‌ل خۆیان هێنا بوو. مه‌جبوور بووین له‌گه‌ل ئه‌و کابرایه‌ قسه‌مان کرد گۆتمان برۆ به‌ر ده‌رکه‌ی فلانه‌ ماڵ و جه‌نازه‌ی شه‌هیدێک مان له‌وییه‌ ره‌خت و تفه‌نگ و ئه‌و ‌شتانه‌ی له‌ گیرفانی دان هه‌موویان له‌گه‌ل خۆت به‌ره،‌‌ هه‌تانی که‌نگێ ئیمه‌ هاتین لێت وه‌رده‌گرین. 
کابرا‌مان نارد و ئێمه‌ش هه‌موو کو بووینه‌وه‌ سه‌ر یه‌ک. له‌و وه‌خته‌ دا دیتم کاک تاهیر نازانم لە کوێوە هاته‌ سه‌ر خه‌ت. دیاره‌ لاوه‌ له‌گه‌لی قسه‌ی ده‌کرد، گۆێم لێ بوو که‌ لاوه‌ پێی گۆت ئاژوان شه‌هید بووه.‌ نازانم له‌ بیرم نه‌ماوه‌‌ رەمزی ناوی شه‌هید، چی1 بوو ته‌نیا یەکه‌کە،‌ له‌بیرم مایه.‌ تاهیریش راست پێی گۆت وه‌رنه‌ گۆندی ئه‌لیێ. ئێمه‌ش به‌ره‌و ئه‌و گۆنده‌ رێکه‌وتین و له‌ گه‌ل کاک تاهیر یه‌کترمان گرت به‌لام عه‌لی مه‌جیدیان جانتای کاک هه‌مزهی له‌گه‌ل خۆی ‌ هێنا بوو. گۆتمان له‌وانه‌یه‌ کۆد و مه‌دارکی هێز له‌وێ دا بن. عه‌لی جانتاکەی ته‌حویلی من دا. ئێمه‌ش که‌ چوینه‌ گۆندی ئه‌لیێ، نازانم بانگی کێم کرد گۆتم وه‌ره‌ ته‌ماشا ده‌کەین کا چی له‌جانتای کاک هه‌مزه‌ دا هه‌یه.‌ هندێک پوول بوو، پووله‌که‌ 56 هه‌زار و 800 توومه‌ن بوو نامه‌یەکی خێزانی که‌ وه‌ختی تیمی ئاخری هات بوو بۆی نوسیبوو و هەندیک ئامۆژگاری کردبوو، نامه‌یەکی چکوله‌ش کە “به‌یان”ی کچی بۆی نوسیبوو. بۆ به‌یانی چوینه‌ گۆندی باوا. خه‌ڵک گۆتیان جه‌نازه‌ی کاک هه‌مزه‌یان لە به‌ر گۆردانی زێوه‌ داناوه‌. 
ئێمە چه‌ند رۆژێک لە ناوچه‌ی مرگه‌وه‌ر ماینه‌وه‌ و پاشان به‌ره‌و بنکه‌کانمان گه‌راینه‌وه.‌ هاتینه‌ گه‌لی خاکۆرک، دیتم محەممه‌د حه‌قدار هاته‌ سه‌ر خه‌ت. دیاره‌ محه‌مه‌د ئه‌و ده‌م لە بنکەی باسرمه‌ی نیزیک شەقڵاوە بوو. لێم پرسی ئه‌تو لە کوێی؟ گۆتی لە گه‌رووی که‌ڤوته‌.‌ گۆتم له‌وێ چی ده‌که‌ی؟ گۆتی ئه‌و خه‌به‌ره‌مان بیستووه‌ و ده‌فته‌ری سیاسی به‌ ئێمه‌ی گۆتوه‌ برۆن بزانن چی قه‌وماوه.‌ دیاره‌ به‌ پێی ئه‌و خه‌به‌ره‌ی که‌ به‌ ده‌فته‌ری سیاسی گه‌یشتبوو کاک هه‌مزه‌ له‌گه‌ل زۆربه‌ی پێشمه‌رگه‌کان شه‌هید بوونه‌، ئێستا خه‌به‌ری ده‌قیق مان بده‌یە و ئێمه‌ش ئه‌و گۆزارشه‌ ده‌ده‌ینه‌وە بە ده‌فته‌ری سیاسی. ئێمه‌ش خه‌به‌ره‌که‌مان پێ دان. سه‌ر لە ئێواری گه‌یشتنه‌ گه‌رووی که‌ڤوته‌ که‌ محه‌مه‌د و مه‌لا عه‌بدولای عه‌بدی و چه‌ند هاورێیه‌کی دیکه له‌گه‌ل بێسیمی راکاڵ‌ له‌وێ بوون. هه‌ر ئه‌و رۆژه‌ سواری ماشین بووین و بۆ ساعه‌ت 12 و 1ی شه‌و گه‌یشتنیه‌ مقه‌ری باسرمه‌.