لە وڵاتانی دونیای پێشکەوتو بە پێچەوانەی وڵاتی ئێمە (کوردستان) دەستور و یاسا باڵادەسترین دەسەڵاتن، بە پێی ئەو دەستور و یاسا و ڕێسایە ئەرک و مافەکان دیاری دەکرێن،
لەکەسی قبوڵ ناکەن بستێک لە سەروی یاساوە بێت ، هەمو تاکەکانیش لە بەرامبەر یاسادا یەکسانن .
لەم وڵاتانەدا هەم حکومەت و دام و دەزگاکانی و هەمیش ئەو دارییەی کە لە کۆی سەرچاوەی داهاتەکانیەوە دەستدەکەون، بەوپەڕی ڕاستگۆیی و ڕونیەوە دەخرێنە خزمەت هەمو چینوتوێژە جیاجیاکانی کۆمەڵگا ، دابینکردنی ژیانی نوێ ، هەڵکردن لە گەڵ جیهانگیری و ڕەوتی پێشکەوتنی هاوچەرخ، دابینکردنی ئاسایش و ئۆقرەیی ، پێشکەشکردنی گشت جۆرە خزمەتگوزاریەک ، لەوانە پلانسازی تۆکمە ، بنیاتنان ، بوژانەوە ، تەندروستی و چارەسەرکردنی بێکاری بەشێکن لە شاکارەکانی ئەم حکومەت و وڵاتانە
ئەم وڵاتە ( فینلەند ) بەم هەژاری و دەستکورتیەی خۆیەوە کە نە خاوەنی بیرە نەوتێک و نە کانزایەکی ئەوتۆی جگە لە دار و دروستکردنی کەشتی و وەرگرتنی باج و هەندێ کۆمپانیای وەک نۆکیا ، کەچی توانیویەتی لە زۆربەی بوارەکاندا لەوانە (نەبونی گەندەڵی و خوێندن و پەروەردە و پاکوخاوێنی) یا لە پلەی یەکەمدا یا لە ژمارە نایابەکانی تردا جێگای خۆی بکاتەوە.
لە وڵاتی عێراقیشدا کەرکوک وەک نمونەی تەنها شارێکی ئەم وڵاتە پڕ لە نەوت و سامانی سروشتیە دەهێنمەوە ، کەرکوک بە حوکمی لکاندنی بە عێراقی عەرەبیەوە ، وەک شارێکی کەڤنار و دێرین و دەوڵەمەندی (کوردستان) ی هەم لە ڕابردو و هەم لە ئێستادا کراوە بە چەقی یەکلاکەرەوەی ململانێ و کێشە سیاسیە ناوخۆیی و ئیقلیمیەکان. ئەم زێڕە ڕەشەشی کە لە خاکەکەیەوە هەڵدەقوڵێت و بازارەکانی دونیای پڕکردوە لە خۆشگوزەرانی ، کەچی بۆ خەڵکەکەی هەمیشە لە جیاتی ئاوەدانی و دابینکردنی خۆشگوزەانی و پەروەردە و ژیانی ئاسودە و دابینکردنی ئاسایش و پاراستنی سەر و ماڵی دانیشتوانەکەی ، بە پێچەوانەی هەمو ئەمانەوە وەک گەورەترین سەرچاوەی دابین و پڕچەک کردن و گەڕانی ماشینی جەنگی سەربازی و لەناوبردن و وێرانکاری و سوتماککردن و داپڵوسین لە دژی خەڵکی سڤیل و هاونیشتیمانیانی کوردستان لە لایەن حوکمڕان و حکومەتە یەک لەدوای یەکەکانی عێراقەوە سودیان لێ وەرگیراوە و وەردەگیرێت .
چارەنوسی کەرکوک و کەرکوکیەکان بەهۆی ئەو مامەڵە سیاسی و ئەو چەڵەمەشکێنە و پەتپەتێنەیەی کە لە دەرەوەی ئیرادەی ( کوردە کەرکوکیەکانەوە) ئەنجامدراون و دەدرێن ، (ڕاکێش ڕاکێشی پەتی کەرکوک لە نێوان حکومەتی مەرکەزی و لایەنی کوردی ) ، (لایەنی کوردی و حیزبە ئیسلامیە شیعیەکان و سونیەکان ) ، ( تورکمانەکان و کورد وڵاتانی ئیقلیمی و عێراق ) ، سەرباری ئەمانەش ( ڕاکێش ڕاکێشی نێوان هەردو حیزبی خاوەن دەسەڵات ) ( پارتی و یەکێتی ) .
لێداوانە عەنتیکەکانی لایەنی کوردی و ناوزەدکردنی کەرکوک بە ( دڵ و گورچیلە و مێشک و سیکڵدانۆچکە و قودس و مەکە و مەدینە ) ، دەوترا کەرکوک شارێکی کوردستانیە ، بەغدا و تورکیا ئاگریان دەکردەوە ! وتیان نەخێر شارێکە عێراقیە بەڵام ( هەویە و جنسیە و دەفتەر خدمەی کوردستانی لە باخەڵە ) شاری ( پێکەوە ژیانی نەتەوەکانە ) ، لە بەرامبەردا عێراقی عەرەبیش دەیفەرمو ( کەرکوک شارێکی عێراقیە وەک بەسرە و رمادی ) ، ئەم جۆرە پیاهەڵگوتنە بە کەرکوکدا ماوەیەکی خایاند ، تا پەتی پێیەکانی بەغداد و هەولێر کرانەوە و هاتوچۆکان و گفتوگۆی دوو قۆڵی نێو ژورە تاریکەکان بە شێوەیەکی گەرمتر دەستیان پێکردەوە و شەکراوی گرێبەستە نەوتیەکان لە هەولێر خورایەوە ، هەولێر دوای ئەوە ئیتر لە بارەی کەرکوکەوە بو بە ماستی مەیو ، چاوی هیواکان کەوتنە سەر یەکێتی و سلێمانی ، ئەوانیش لەم هەڵبژاردنەدا زۆر بە کەمی بە ئاقاری کەرکوکدا گوزەریان کرد ، لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوش جەنابی ( مالکی ) فەرموی ( کەرکوک شارێکی عێراقیە وەک چۆن سلێمانی و بەسرە عێراقین )
پرسیار ئەوەیە ! گەلۆ ئەمجارە نە هەولێر و نە سلێمانی نوقەیان لێوە نەهات !!؟؟ ئەمجا ئێمەی کەرکوکی بڵێین چی ؟ شارەکەمان عێراقیە یا کوردستانی ؟؟ سوپاس بۆ ئەوەی وەڵامی ئەم پرسیارەی کوردە کەرکوکیەکان دەداتەوە ؟.