تاریکە شه‌و، بیرەوەری شەڕی قزڵجە، خالید سیادەت

 له‌ خه‌و هه‌ستانی به‌یانی زوو ، ئه‌گه‌ر تێرخه‌و نه‌بوبێتی خۆش نیه‌‌‌، جا ئه‌گه‌ر ئه‌و به‌یانیه‌ زۆر زوو بێ و پێش ئه‌وه‌ی هه‌وا ڕووناک بوبێ ناخۆشتریشه‌، به‌سه‌ر ئه‌وه‌شدا که‌سێک به‌ هه‌مو توانای خۆیه‌وه‌ درگای ژوره‌که‌ت بکوتێ

و ده‌ست هه‌ڵگرێش نه‌بێ، تۆش هه‌ر خه‌و به‌رت نا‌دا و له‌ نێوان خه‌و و به‌‌خه‌به‌ریدا به‌ هیوای ئه‌وه‌ی که به‌شکم که‌سه‌که‌ ماندو بێ و‌ ده‌ست له‌ کوتانی درگا هه‌ڵگرێ و تۆ بتوانی چه‌ند ساتێکی‌تر‌ بنوی.

پیاوی خاوه‌ن ماڵ ده‌س‌هه‌ڵگر نیه‌ و به‌ کوتانی درگاشه‌وه‌ ڕاناوه‌ستێ وبه‌ هه‌مو هێزیه‌وه‌ هه‌را ده‌کا، ئه‌رێ بۆ هه‌ڵ ناستن، ده‌ورتان گیراوه‌‌! ئه‌و هه‌را‌یه و ئه‌و ووشانه‌ به‌سن‌ بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ک فه‌نه‌ر له‌ جێی خۆت هه‌ستی و له‌ ماوه‌ی چه‌ند چرکه‌دا جله‌کانت له‌ به‌ر که‌ی و درگا بکه‌یه‌وه‌.

پیاوی خاوه‌ن ماڵ هاتبو بچێ بۆ مزگه‌وت بۆ نوێژی به‌یانی که له‌‌ گرده‌کانی ده‌وری دێ هێزی دوژمنی دیبو، به‌ په‌له‌ گه‌ڕابوه‌وه‌ ماڵێ, ڕه‌نگی سپی ببوه‌وه‌، ده‌می ووشک ببو، هه‌مو گیانی ده‌له‌رزی و بی پسانه‌وه‌ ده‌یگوت ده‌وری دێ گیراوه‌! ئێستا ته‌قه‌ ده‌ست پێ ده‌کا! کاتێک لێت ده‌پرسی، کام گرد، کام ته‌پۆڵکه،‌ گیراوه‌‌! له‌ وه‌ڵامدا ده‌یگوت هه‌مو جێیه‌ک، هه‌مو جێیه‌کیان گرتوه‌! پیاوه‌که‌ زۆر له‌وه‌ زیاتر په‌شۆکا بو که‌ بتوانێ پیت بڵێ دوژمن کوێی گرتوه و کوێی نه‌گرتوه‌‌.

له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی شاری مه‌هاباد و له‌ نێو شیو و دۆڵه‌کانی چیای گه‌وره‌ و به‌رزی چه‌کوچ وماڵۆک‌دا چه‌ند دێیه‌کی بچوک هه‌ڵکه‌وتون که‌ له‌و ساڵانه‌دا‌ جێی حه‌سانه‌وه‌ و بنکه‌ی پێشمه‌رگه‌ بوون. خه‌ڵکه‌که‌ی سه‌ره‌ڕای هه‌ژاری، دڵ‌گه‌وره‌ و میوان خۆشه‌ویست بوون، هه‌رچی بوویان له‌گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌ به‌شیان ده‌کرد و باوه‌کو مه‌ترسی هێرشی ئه‌رته‌ش و پاسدارانی کۆماری ئیسلامی نیگه‌رانی خستبوه‌ دڵیانه‌وه‌ به‌ڵام هیچکاتێک ڕویان له‌ پێشمه‌رگه‌ گرژ نه‌ده‌‌کرد. ئێمه‌ی کۆمه‌ڵه‌ له‌ پاییز و زستانی نێوان ساڵه‌کانی ١٩٨٣ و ١٩٨٤ی زایینیدا کە دەبێتە ١٣٦٢ی هه‌تاوی بنکه‌یه‌کمان له‌ قزڵجه‌ی خوارێ هه‌بو که‌ جیاواز له‌ کۆمیته‌ی ناوچه‌ و به‌شی ته‌داروکات وموخابه‌رات)پێوه‌ندی بێسیم( و نه‌خۆشخانه‌، جێگای حه‌سانه‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه‌ و هه‌ر وه‌ها پێشمه‌رگه‌ی نه‌خۆش و برینداریش بو.

له‌ هه‌مان کاتدا حیزبی دێمۆکراتیش له‌ قزڵجه‌ی سه‌ری بنکه‌ی هه‌بو که‌ هه‌شت،نۆ کیلۆمیتر له‌ قزلجه‌ی خوارێ دوره‌، له‌ نێوان هه‌ردوک قزڵجه‌ش‌دا، گوندی شیلاناوێ‌ هه‌ڵکه‌وتوه‌ که‌ له‌و کاتانه‌دا ماڵی مامۆستا هێمنی شاعیریشی لێ بو. هه‌مو ئه‌و دێیانه له‌ داوێنی چه‌کوچ و ماڵۆک و ‌به‌ره‌و ‌ شاری مه‌هاباد هه‌ڵکه‌وتون. قزڵجه‌ی خوارێ کەمتر لە بیست‌ کیلۆمێتر له‌و شاره‌ دوره‌.

ئێمه‌ له‌و دێهاتانه‌ بنکه‌مان کردبوه‌وه‌ و نێشته‌جێ بوین و هیزی دوژمنیش له‌ پادگانی مه‌هاباد و به‌رزاییه‌کانی ده‌وری شار دامه‌زرابو. ‌ هێرش هێنان بۆ سه‌ر ئه‌و ناوچه‌یه‌ بۆ ئه‌رته‌ش ئاسان نه‌بو، چونکه‌ له‌ لایه‌که‌وه‌ زۆر شاخاوی و چڕ و سەختن و له‌ لایه‌کی دیکه‌شه‌وه‌ پێشمه‌رگه‌ی زۆری تێدا بو. جگه‌ له‌وانه‌ش خه‌ڵک به‌ گشتی له‌ گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌ و دژی ده‌وڵه‌ت بوون.

ئه‌و به‌یانیه‌ زوه‌،‌ ڕۆژی ٢٠ی مانگی ڕه‌شه‌مه‌ی ساڵی١٣٦٢ی هه‌تاوی‌ بو که‌ پیاوی خاوه‌ن ماڵ درگای ژوره‌که‌ی ئێمه‌ی دابوه‌ به‌ر مست و به‌ ترس و په‌شۆکاویه‌وه‌ هاواری ده‌کرد ده‌ورتان گیراوه‌! له‌و کاته‌ی ساڵدا له‌و ناوچه‌یه‌ هه‌وا هێشتا هه‌ر سارده‌، له‌ نێودێ و له‌ داوێنی شاخ به‌فر نه‌مابو به‌ڵام به ‌ سه‌ر به‌رزاییه‌کانی شاخه‌که‌وه‌‌ په‌ڵه‌ په‌ڵه‌ی گه‌وره‌ی به‌فر دیار بو. هه‌رچه‌ند له‌ سه‌ره‌تاوه‌ تاو هه‌ڵات، به‌ڵام زۆر زو هه‌ور ئاسمانی داگرت و زریانێکی سارد ده‌ست و ده‌موچاوی ده‌ته‌زاندین.

نیگه‌رانی و خۆفی هێرشی دوژمن نه‌ی ده‌هێشت هه‌ست به‌ ته‌وژمی سه‌رمای به‌ره‌به‌یان بکه‌ین‌، به‌ڵام هه‌مو که‌س ده‌یزانی که‌ ده‌بێ جلی گه‌رم له‌ به‌ر کا و بڕێک خواردن له‌ گیرفانی خا و ده‌ست ‌داته‌ چه‌که‌که‌ی و ئاماده‌ بێ . جلی گه‌رمیش له‌ ڕاستیدا ته‌نیا ژاکه‌تێک بو که‌ به‌سه‌ر که‌وا و پاتۆڵی پێشمه‌رگانه‌دا له‌ به‌رمان ده‌کرد و خواردنیش نانێک بو له‌گه‌ڵ بڕێک په‌نیر.

هه‌ڵگرتنی چه‌ک و به‌ستنی ڕه‌خت و هاتنه‌ ده‌ر له‌ ماڵ به‌ هه‌مویه‌وه‌ پێنج ده‌قیقه‌ی پی نه‌چو، له‌ به‌ر درگای ده‌رێ ژنی خاوه‌ن ماڵمان دی که‌ خه‌ریک بو منداڵه‌کانی ده‌شارده‌وه‌‌، کلیلی ژوره‌که‌ی خۆمان دایه‌ و کوتمان که‌ ئه‌گه‌ر ئێمه‌ نه‌گه‌ڕاینه‌وه‌ با ئه‌و کلیله‌ به‌ تۆ بێ. له‌ ماوه‌ی ئەو سێزده‌ مانگه‌دا که‌ ژیانی هاوسه‌ریمان پیکه‌وه‌ نابو ئه‌وه‌ بۆ جاری سێهه‌م ده‌چو که‌ ئه‌وه‌ی که‌ نێومان نابو ماڵ به‌ جێمان ده‌هێشت. له‌ ڕێبه‌ندانی ساڵی پێشتردا له‌ دێی کولیجه‌ له‌ نزیک جاده‌ی بورهان)ڕێگای بۆکان- مه‌هاباد(زه‌ماوه‌ندمان کرد، له‌ نێوه‌ڕاستی به‌هاردا هه‌ستمان به‌ مه‌ترسی هێرشی ئه‌رته‌ش و پاسدار کرد و بنکه‌ی هێزی پێشمه‌رگه‌ی ناوچه‌ی مه‌هابادمان گوێسته‌وه‌ بۆ دێی هاچیده‌رێ که‌ نزیک ده‌بوه‌وه‌ له‌ ناوچه‌کانی گه‌ورک و مه‌نگوڕ. پاییزی ئه‌و ساڵه به‌ له‌به‌ر چاو گرتنی ئه‌وه‌ی که‌ هێزی دوژمن‌ به‌ زۆری له‌ پایگاکانی خۆیاندا مابونه‌وه‌ و جموجۆڵێکی ئه‌وتۆیان له‌ خۆیان نیشان نه‌ده‌دا، هاتینه‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی که‌ خۆمان له‌ شار نزیکتر که‌ینه‌وه‌ و بنکه‌یه‌ک له‌ قزڵجه‌ی خوارێ بکه‌ینه‌وه‌.

ئه‌و به‌یانیه‌‌ پێش ئه‌وه‌ی بزانین دوژمن کوێی گرتوه‌‌ و هێزی چه‌نده‌یه‌، هه‌ستمان به‌وه‌ ده‌کرد که‌ ڕۆژیکی درێژ و شه‌ڕێکی قورسمان له‌ پێشه. گه‌یشتنی دوژمن تا قزڵجه‌ی خوارێ که‌ دورترین و چڕترینی ئه‌و دێیانه‌ بو، ئاماژه‌ بو به‌ به‌رنامه‌یه‌کی گه‌وره‌ بۆ داگیر کردنی ناوچه‌که‌!

نێو دێ زۆر ئاڵۆز بو، پیاوه‌کان خه‌ریک بون به‌ په‌له‌‌ مه‌ڕ و ماڵات و ئاژه‌ڵه‌کانیان له‌ دێ دور خه‌نه‌وه‌، ژنانیش ده‌ستی منداڵه‌کانیان گرتبو له‌ جێیه‌ک ده‌گڕان که‌ خۆی تێدا حه‌شار بده‌ن. هه‌وا زۆرتر ڕوناک ببو، هێشتا ته‌قه‌ ده‌ستی پێنه‌کردبو. به‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی‌ که‌ له‌ سه‌ره‌تاوه‌ پێمان وابو ده‌وری دێ گیراوه‌، هێزه‌کانی دوژمن هێشتا زۆر نزیک نه‌ببونه‌وه‌ و له‌ ته‌پۆڵکه‌کانی هێندێک دورتر له‌ دێ دامه‌زرابون. له‌ ڕاستیدا تاکتیکی دوژمن ئه‌وه‌ نه‌بو که‌ خۆێ له‌ شه‌ڕی نزیک و ده‌سته‌و یه‌خه‌ بدا، چونکه‌ نه‌ ووره‌ی ئه‌وه‌یان هه‌بو و نه‌ توانای به‌ربه‌ره‌کانی له‌ گه‌ڵ پێشمه‌رگه‌یان له‌ شه‌ڕی ‌وادا هه‌بو. حه‌ولی ئه‌وان ئه‌وه‌ بو که‌ به‌ چه‌کی قورس و له‌ دوره‌وه‌ هێزی پێشمه‌رگه شپرزه‌ که‌ن. ئێمه‌ زۆر زو هاتینه‌ سه‌ر ئه‌وه‌ که‌ نەیەڵین شەڕ بکەوێتە نێودێوە و تا ئه‌وه‌نده‌ی ده‌توانین حه‌ول بده‌ین که‌‌ خۆمان له‌ به‌رابه‌ر ئه‌و هێرشه‌ به‌ربڵاوه‌ی دوژمن لاده‌ین، به‌ تایبه‌تی که‌ ئه‌و له‌ دوره‌وه‌ و به‌ چه‌کی قورس شه‌ڕی ده‌کرد و لەوانە بو کە زەرەری گەورە بە خەڵکی دێش بگەیەنێ. ئێمه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بتوانین هێزه‌که‌مان و که‌لوپه‌لی پێویست وه‌ک چه‌ک و ته‌قه‌مه‌نی له‌ نێودێ به‌رینه‌ ده‌رێ ده‌بو هه‌ر چۆنێک بێ به‌رگری له‌ هاتنه‌ پێشی هێزی دوژمن بکه‌ین. بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ دو پەل پێشمه‌رگه‌ دیاری کران که‌ له‌ دو لاوه‌ به‌ره‌نگاری دوژمن بنه‌وه‌ و نه‌یه‌ڵن بەرەو نێودێ پێشره‌وی بکه‌ن، تا به‌ڵکو خەڵکی دێ فریا کەون خۆیان حەشار بدەن و ئێمەش بتوانین که‌لوپه‌له‌ گرینگەکان و باقی هێزه‌که‌مان لە مەیدانی شەڕ دور خەینەوە. بە هۆی ئەوەی کە قزڵجە مەقەڕی کۆمیتە ناوچە بو، بنکەی پزیشکی و تەداروکات و پێشمەرگەی نەخۆش و بریندار و تەنانەت میوانیشی لێ کۆببوەوە.

بۆ دورکه‌وتنه‌وه‌ له‌ دێ ته‌نیا ڕێگایه‌ک هه‌بو ئه‌ویش هه‌ڵگه‌ران به‌ شاخی به‌رزی چه‌کوچدا و ئاوا بوون به‌ره‌و ناوچه‌ی بۆکان بو. چه‌ند ووڵاغمان له‌ خه‌ڵکی دێ وه‌رگرت و چه‌ک و ته‌قه‌مه‌نی و هێندێک که‌لوپه‌لی پێویست و بێسیمه‌که‌مان له‌سه‌ر بار کرد. هێشتاش ته‌قه‌ ده‌ستی پێنه‌کردبو که‌ باره‌کان و ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ به‌ هۆی باری له‌ش ساغیه‌وه‌ چه‌کی قورس یان فیشه‌کدانیان پێ نه‌بو، به‌ره‌و لوتکه‌ی چه‌کوچ که‌وتنه‌ ڕێ. ژماره‌یان نزیک به‌ سی که‌س ده‌بو، یەکیان دایکی هاوڕێیەکی پێشمەرگە بو کە لە شارەوە هاتبو بۆ دیتنی کچەکەی. ئەوانە دابه‌شکران به‌ دو ده‌سته‌ و هه‌ر ده‌سته‌ی فه‌رمانده‌یه‌کی بۆ دیاری کرا.

هه‌وا ڕوناک ببو که‌ ته‌قه به‌ چه‌کی قورس‌ له‌ لایه‌ن دوژمنه‌وه‌ ده‌ستی پێ کرد. هاوکات ئه‌و دو پەلە‌ پێشمه‌رگه‌یه‌ی که‌ بۆ به‌ره‌نگار بونه‌وه‌ی دوژمن دیاری کرابون له‌ ماوه‌ی که‌متر له‌ نیو سه‌عاتدا خۆیان گه‌یانده‌ نزیک شوێنه‌کانی دوژمن و شه‌ڕێکی قورس له‌ نزیکه‌وه‌ ده‌ستی پێکرد.

هێرشی چاوه‌ڕوان نه‌کراوی پێشمه‌رگه‌ و گوێستنه‌وه‌ی مه‌یدانی شه‌ڕ بۆ نزیک شوێنه‌کانی دوژمن بو به‌ هۆی ئه‌وه‌ی که‌ له‌ سه‌ره‌تاوه‌ تۆپ و خۆمپاره‌باران بۆ نێو دێ و ده‌وروبه‌ری دێ که‌م بێته‌وه و‌ هه‌لێکی باش بڕه‌خسێ بۆ ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی که‌ ده‌بو هه‌رچی زووتر به‌ شاخی چه‌کوچدا هه‌ڵگه‌ڕێن و له‌ مه‌یدانی شه‌ڕ دوور که‌ونه‌وه‌.

ئێستا ئێمه‌ ببوین به‌ سی به‌ش، جیاواز له‌وانه‌ی که‌ به‌ شیو و دۆڵه‌کانی شاخدا هه‌ڵده‌گه‌ڕان تا ئاوای ئه‌ودیوی چه‌کوچ بن و ئه‌و دو پەلەی که‌ له‌ دو لاوه‌ خۆیان گه‌یاندبووه‌ سه‌نگه‌ره‌کانی دوژمن و ده‌ر‌گیری شه‌ڕی سه‌نگه‌ر به‌ سه‌نگه‌ر بوون، به‌شێکیشمان له‌ نێو دێ مابوینه‌وه‌ که‌ هه‌م وه‌ک هێزی پشتیوان وابین و هه‌م ئه‌گه‌ر له‌ لایه‌کی دیکه‌وه‌ هێرش بکرێته‌ سه‌ر نێودێ پێشی پێ بگرین به‌ تایبه‌تی له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی تا خه‌ڵکی دێ ماوه‌ پەیدا بکەن که‌ خۆیان حه‌شار بده‌ن.

له‌گه‌ڵ گه‌رم بونی ته‌قه‌، دڵه‌ خورپه‌ و ئاڵۆزی ورده‌ ورده له‌ش و ڕۆحمانی به‌جێ ده‌‌هێشت و جێی خۆی ده‌دا به‌ وزه‌ و چالاکی و نه‌زم. زۆر زو کۆنترۆڵمان بە سەر خۆماندا پەیدا کرد. هه‌مو که‌س ده‌یزانی ده‌بێ چی بکا و هیچ وه‌زیفه‌یه‌ک له‌و کاته‌دا نه‌ده‌بو پشت گوێ بخرێ. گه‌وره‌ترین مه‌تریسیمان ئه‌و دو ده‌سته‌یه‌ بو که‌ ده‌بو هه‌رچی زووتر له‌ مه‌یدانی شه‌ڕ دور خرێنه‌وه‌. به‌ بێسیمی ده‌ستی پێوه‌ندی له‌ نێوان هه‌ر سێک به‌شه‌که‌دا به‌رده‌وام بو. هێرشی ئه‌و دو پەلەی که‌ خۆیان گه‌یاندبوه‌ سه‌ر سه‌نگه‌ره‌کانی دوژمن، به‌ ته‌واوی پێشی به‌ پێشڕه‌وی دوژمن گرتبو. هێزه‌کانی دوژمن له‌ جێی خۆیان چه‌قیبون و توانای هاتنه‌ پێشیان نه‌بو به‌ڵام تۆپخانه‌ی قورسیان به‌ ته‌واوی که‌وتبوه‌وه‌ کار و شاخەکەی دابوه‌ به‌ر تۆپ. وردە وردە زانیمان که‌ هێرشه‌که‌ی دوژمن زۆر به‌ربڵاوه و هه‌مو دێهاته‌کانی بناری چەکوچ و ماڵۆکی گرتۆته‌وه.

له‌ پشت دێی قزڵجه‌وه‌ شیو و دۆڵێک به‌ره‌و بەرزایی شاخ ده‌ست پێ ده‌کا که‌ گه‌وره‌ و قوڵ و چڕه‌ و پاش چه‌ند سه‌د میترێک ته‌سک ده‌بێته‌ و سێ چوار دۆڵی چکۆله‌تری لێ ده‌بێته‌وه‌ که‌ هه‌ر کام له‌ لایه‌که‌وه‌ به‌ چیاکه‌دا هه‌ڵده‌گه‌ڕێن و تا نزیک به‌رزایی لوتکه‌ی شاخه‌که‌ درێژه‌یان هه‌یه‌. ئەو پێشمەرگانە ‌ ده‌بو به‌و دۆڵانه‌دا ‌بڕۆنه‌ سه‌رێ و هه‌مو حه‌ولیان ئه‌وه‌ بێ که‌ دوژمن نه‌یان بینێ.

چه‌ند سه‌عاتێک تێپه‌ڕی بو، شه‌ڕ به‌ قورسی درێژه‌ی بو، هێزی پێشڕه‌ویی دوژمن حه‌ولی ئه‌وه‌ بو که‌ خۆی له‌ نێودێ نزیک کاته‌وه، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش چه‌ند جار هێرشیان هێنا، به‌ڵام هه‌مو جاره‌کان تێکده‌شکان بە چه‌ند کوژراو و بریندارەوە ده‌گه‌ڕانه‌وه‌ سه‌نگه‌ره‌کانی خۆیان. فه‌رمانده‌ی ئه‌و پێشمه‌رگانه‌ی که‌ له‌ نزیکه‌وه‌ به‌ره‌نگاری دوژمن ببونه‌وه‌ حه‌مه‌ی حاجی، فەرماندەی گوردانی٢٤ی مەهاباد بو. فەرماندەی گشتی ناوچەی مەهاباد یەکێک لە ئەندامانی کۆمیتە ناوچە بو کە لەگەڵ ئێمە لە نێودێ مابوەوە و لەوێوە فەرماندەیی هەمو شەڕەکەی دەکرد. دو سێ سەعات لە نیوەڕۆ تێپەڕی بو کە بڕیاریدا وردە وردە هەمومان نێودێ بەجێ بێڵین و بەرەو شاخەکە بکەوینە ڕێ.

دوژمن ده‌یزانی ناتوانێ به‌ هێزی پیاده‌ بێته‌ پێشێ و هه‌ستیشی به‌وه‌ کردبو که‌ تەنیا ڕێگای پاشه‌کشه‌ی ئێمه‌ ئه‌و شاخه‌ به‌رزه‌یه‌، بۆیه‌ بێ پسانه‌وه‌ هه‌مو شوێنێکی کێوه‌که‌‌ی ده‌کوتا. پلانی ئێمه‌ ئه‌وه‌ بو که‌ له‌گه‌ڵ تاریکی هه‌وا هه‌مو هێزه‌که‌مان بگه‌یه‌نینه‌ سه‌ر چه‌کوچ ، له‌وێ پشویه‌ک بده‌ین و تا شه‌ومان به‌ ده‌سته‌وه‌یه‌ خۆمان بگه‌یه‌نینه‌ ناوچه‌ی گه‌ورک. تا ئێستا که‌ چەند سەعاتێکی مابو بۆ تاریک بوون، که‌سی ئێمه‌ نه‌گه‌یشتبوه‌ سه‌ر به‌رزایی چه‌کوچ تا بزانین که‌ له‌و دیوی چه‌کوچ وه‌زع چۆنه‌، بڵێی دوژمن له‌ بۆکانیشه‌وه‌ نەهاتبێ و ئه‌وێشی نه‌گرتبێ! ئێمه‌ ده‌بو تا هه‌وا به‌ ته‌واوی تاریک نه‌بوه‌ چه‌ند که‌سێکمان بگاته‌ سه‌ر چه‌کوچ تا بتوانین ئاگاداریه‌ک له‌ بارودۆخی ئه‌ودیوی کێوه‌که‌ وه‌ده‌ست بخه‌ین.

فەرماندەی گشتی به‌ بێسیم به‌ حه‌مه‌ی حاجی ڕاگەیاند که‌ ئێمه خەریکین نێودێ به‌ جێ دێڵین و خۆمان له‌و پێشمەرگانە‌ نزیک ده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ به‌ره‌و لوتکەی چه‌کوچ به‌ڕیوه‌ن، ئه‌وانیش تا ماوەیەکی که‌ و پێش تاریکی، سه‌نگه‌ره‌کانیان به‌ جێ بێڵن و هه‌ر به‌و دۆڵانه‌دا به‌ره‌و لای ئێمە بکه‌ونه‌ ڕێ.

له‌ ڕێگادا بوین که‌ به‌ بێسیم ئاگادار بوینه‌وه‌ که‌ دوو که‌سمان بە پڕیشکی تۆپی دوژمن بریندار بون، دوو که‌س له‌وانه‌ی که‌ هه‌ر له‌ به‌یانیه‌وه به‌ مه‌به‌ستی دورکه‌وتنه‌‌وه‌ له‌ مه‌یدانی شه‌ڕ،‌ به‌ره‌و لوتکه‌ی شاخ که‌وتبونه‌ ڕێ. دڵە خورپە دایگرتین! دەبێ کێ بن! ماوەیەکی خایاند تا زانیمان کە یەکێک لە بریندارەکان دایکە پێشمەرگەکەیە و ئەوی‌کەیان ئەسمەری مەجنونە. ئه‌وان خۆیان برین‌پێچێکیان له‌گه‌ڵ بو که‌ ده‌یتوانی کاری سه‌ره‌تایی برین‌پێچان بکا به‌ڵام بۆ برینی قورستر کۆمه‌ک‌پزیشکی لێهاتوتر و به‌ ئه‌زمونترمان له‌گه‌ڵ بو که‌ زۆر جار برینداری قورسی له‌ مه‌رگ نه‌جات دابو. برینی دایکە پێشمەرگەکە قورس نەبو، برینپێچەکە هەر لەوێ برینەکەی ئەوی پێچا بو. بەڵام برینی ئەسمەر قورس بو، پڕیشکێکی گەورە لە زگی درابو و خوێنی ڕانەدەوەستا. یەکەم کارمان ئەوە بو کە پزیشکیارە بە ئەزمونەکەمان بە خێرایی نارد بۆ لای بریندارەکان کە بەشکم ئەو بتوانێ کارێکی بۆ بکا. دواجار بە بێ سیم حەمەی حاجیمان ئاگادار کردەوە کە فەرماندەیی شەڕەکە بسپێرێ بە جێگرەکەی و خۆی بگەیەنێتە لای ئەسمەر.

نزیک ساڵێک پێشتر، ئەو کاتەی بنکەمان لە دێی کولیجە بو حەمە و ئەسمەر یەکتریان خۆش دەویست و هەر لەوێ پاش ماوەیەک زەماوەندیان کرد. ئەسمەر کچی بنەماڵەیەکی زەحمەتکێشی شاری مەهاباد بو کە لەگەڵ ڕێکخراوی نهێنی نێو شار چالاکی دەکرد، ساڵی ١٣٦١ی هەتاوی پێش ئەوەی بگێرێ و ڕاپێچی زیندان کرێ، شاری بە جێ هێشت و هاتە نێو ڕیزی پێشمەرگەوە. لە سەرەتاوە وەک مامۆستا لە دێهاتی ناوچەی مەحاڵی مەهاباد دەرسی دەکوتەوە، بەڵام دواتر کە زۆرێک لە دێهاتەکانی ناوچەکە کەوتنە ژێر دەسەڵاتی هێزی داگیرکەری کۆماری ئیسلامی، نەیتوانی درێژە بە کاری مامۆستایی بدا، بۆیە لە نێو پەلێک لە پێشمەرگەکانی گوردانی ٢٤ی مەهاباددا سازماندرا و زۆری پێ نەچو کە بو بە پێشمەرگەیەکی لێهاتو و جێگای متمانە. حەمەی حاجی خەڵکی دێی دێبوکر بو کە هەڵکەوتو لە ڕۆژائاوای شاری مەهابادە. منداڵی کار و ڕەنج و تێکۆشان بو، ساڵی ١٣٥٩ی هەتاوی لە تەمەنی لاویدا بو بە پێشمەرگەی کۆمەڵە، کوڕێکی بە ڕەنگ و ڕو سەوزەی باریکەڵە و هەتا بڵێی لە بەر دڵان بو، هەر چەند خوێندەواریەکی ئەوتۆی نەبو بەڵام زۆر زیرەک و تیژ و وریا بو. لە کاتی شەڕ و خەتەردا زۆری ئازایەتی لە خۆی نیشاندابو. ئەوەندەی لە بەرابەر دوژمندا بە جەرگ و هەڵمەت بەر بو، لە ئاست خەڵکدا نەرم و میهرەبان و لە خۆبوردو بو. لەو کەسانە بو کە هیچ کات توڕەیی و دەمار گرژی پێوە دیار نەبو.

هێزەکانی دوژمن لە سەنگەرەکانی خۆیاندا چەقیبون و توانای پێشرەویان نەبو، بەڵام زۆرترین زەختیان بە چەکی قورس خستبوە سەر شیو و دۆڵەکانی شاخی چەکوچ. . ئێمە بە زۆری پەرۆشی وەزعی ئەسمەر بوین کە خۆی دوگیان و برینەکەشی قورس بو. پزیشکیارەکە بڕیاریدا کە ئەسمەر دەبێ بە پەلە بەڕێ کرێ بۆ نەخۆشخانە یان لانی‌کەم شوێنێکی ئەمن کە برینەکەی دەرمان کرێ. دەست بە جێ برانکارێکمان ئامادە کرد، لەگەڵ حەمەی حاجی، هاوڕێی پزیشکیار و دو پێشمەرگەش ئامادە کران کە لەگەڵ تاریک بونی هەوا بکەونە ڕێ. ئێمە دەبو چاوەڕێ بین تا هەوا تاریک ببێ جا ئەو کات بە خێرایی خۆمان بگەیەنینە سەر لوتکەی کێوەکە. ڕۆژێک شەڕ، ماندویی، برسیەتی و کزەی سەرمای قەدی ئەو شاخە و ڕێژنەی جارجاری بارانیش، بە تەواوی ماندوی کردبوین. بە پەلە بوین بچینە یەکێک لە دێیەکانی ئەو دیوی چەکوچ و پشویەک بدەین.

حەمەی حاجی کە گەیشتبوە لای ئەسمەر و دیتبوی برینەکەی قورسە ڕوی کردبوە پێشمەرگەکان و کوتبوی دەبێ بە پەلە ئەسمەر بگەیەنینە دێیەک، برانکارەکەیم بۆ لە سەر ئەسپەکە قایم کەن، پێویست نیە کەسیشم لەگەڵ بێ، بۆخۆم بە خێرایی لە چەکوچی تێپەڕ دەکەم و دەیگەیەنمە قۆرغەتەپە، ئەگەر تا بەیانی هیچی لێنەیە و بمێنێ ، لەویوە بە کەسی جیی متمانەدا دەی نێرمە نێو شاری مەهاباد کە لە ماڵێک بیشارنەوە و دوکتوری بەرنە سەری! پێشمەرگەکان لێی قبوڵ ناکەن بە تەنیا بڕوا، دو پێشمەرگە و پزیشکیارەکەش لەگەڵیان دەکەون و لە ژێر تۆپبارانی دوژمندا خۆیان دەگەیەننە ئەو دیوی چەکوچ و پێش ئەوەی هەوا بە تەواوی تاریک بێ ڕێگای دێی قۆرغەتەپە دەگرنە بەر.

جێگری حەمەی حاجی کە ئێستا فەرماندەی ئەو پێشمەرگانە بو کە لە خوارەوەی نێودێ و لە سەنگەرەکانی پێشەوە لەگەڵ دوژمن لە شەڕدابون، بڕیاریدابو کە پێشمەرگەکان خۆیان ئامادە کەن بۆ کشانەوە، هەوا خەریک بو تاریکی دەکرد، دەبو هەرچی زووتر هەمو هێزەکە خۆی بگەینێتە ئەو دیوی چەکوچ. لەو پێشمەرگانەی کە پێشتر لە دۆڵەکاندا خۆیان حەشاردابو، چەند کەسێک خۆیان گەیاندە سەر بەرزایی شاخ و تا ئەوەندەی لێشیان دیار بو هیج جموجۆڵێکی دوژمنیان نەدیبو. ئێستا ئەوەندە تاریک ببو کە بتوانین ئەو مەودایە تا سەر لوتکەی شاخ بە بێ خەتەر تێپەڕ کەین. نزیکترین دێ لەو دیوی چەکوچ بەرەو دۆڵی ئاجیکەند و ناوچەی بۆکان، دێی حوسێن‌ئابادە. ئێمە نەمان دەویست بەرەو دۆڵی ئاجیکەند بچین، چۆنکە مەترسی ئەوە دەکرا کە دوژمن گرتبێتی، ئێمە دەمانەویست بڕوین بۆ قۆرغەتەپە، ئەو شەوە لەوێ بحەسێینەوە و دواجار خۆمان بگەیەنینە ناوچەی گەورک. ئێستا هەوا تاریک ببو دوژمنیش دەستی لە تۆپ و خومپارە هاویشتن هەڵگرتبو. هەمو پێشمەرگەکان بەر و دوا و هەر دەستەی بە دۆڵێکدا خۆمان گەیاندە سەر بەرزاییەکانی شاخەکە. هێزەکەمان دوای ڕۆژێک شەڕی قورس لە سەرما و لە ژێر باراندا بە تەواوی ماندو و شەکەت و شپرزە ببو. پێمان وانەبو هێزی ئەوەمان هەیە کە ئەو شەوە لە چۆمی قۆرغە‌تەپە کە بە تایبەتی لەو فەسڵەدا ئاویشی زۆر بو بپەڕینەوە و بگەینە ناوچەی گەورک. هاتینە سەر ئەوە کە ئەو شەوە بچینە قۆرغەتەپە، کە هەر چەند پایگای دوژمنیشی لێیە، بەڵام بە شەو دەگەینێ و لە ماوەی ڕۆژدا نایەینە دەرێ، دوای تاریک بونی هەواش لە دێ وەدەر دەکەوین و لە چۆم دەپەڕینەوە بەرەو گەورکان. زۆربەمان ڕێگاکە بە باشی شارەزا بوین، پێمان وابو بەوەشەوە کە بریندار و ژنی دوگیان و هاوڕیی بە تەمەنمان لە گەڵە بە دو سێ سەعات دەگەینێ. تیمێکی چەند کەسیمان نارد کە تا نزیک دێی حوسێن ئاباد بچن، بزانن ئەگەر دوژمنی لێ نەبێ، لە پێشدا بچین و لەوێ پشویەک بدەین و نانێک بخۆین.

ماوەیەک بو باران نەدەباری و تاریکیش باڵی بە سەر وڵاتدا کێشابوو. حەمەی حاجی و ئەسمەر و سێ پێشمەرگەکە بەرەو قۆرغەتەپە بەڕێوە بوون، خرمەی پێی خۆیان و ئەسپەکە تەنیا دەنگێک بو کە دەیان بیست، تەنانەت ئەسمەریش لە ناڵاندن کەوتبو. دوای ماوەیەک پزیشکیارەکە ئەسپەکەی ڕاگرت، دەیەویست چاوێک لە برینەکەی ئەسمەر بکا، پێشمەرگەکان برانکارەکەیان هێنا خوارێ، لە بەر شۆقی چرا‌قووە بە هێواشی پانسمانەکەی کردەوە، دیار بو لە تەواوی ئەو ماوەیەدا خوێنی برینەکەی ڕانەوەستابو، لەشی ئەسمەر گەرمیەکی وای تێدا نەمابو کە تەنانەت دەستی حەمەی هاوسەریشی هەستی پێ بکا، پزیشکیار ویستی بڵێ تازە هیچ ناکرێ! بەڵام دڵی نەهات! هەر چواریان بە بێ دەنگی بە دیاریەوە دانیشتبون. حەمە کەوتەوە بیر و خەیاڵی ساڵی ڕابۆردو، کە بۆ یەکەم جار خۆشەویستی ئەسمەر چوە دڵیەوە وەبیر زەماوەندەکەیان کەوتەوە کە بابی ئەسمەر پێی کوت ئەو کچەی من قەت لە شاخ و کێو نەبوە دەبێ زۆرت ئاگا لێی بێ! کەوتەوە بیری ئەو ئارەزوە بچوکەی ئەسمەر، کە ڕۆژێک ماڵێکیان بێ کە منداڵەکایان لە ئارامیدا تێیدا گەورە بێ. ماوەیەک هەروا هەمویان لە بێدەنگیدا دانیشتبون کە باران بە نەرمی دەستی پێکردەوە. پێشمەرگەکان دەستیان کرد بەپێچانەوەی تەرمەکە و ئامادەیان کرد کە درێژەی ڕێگا بدەن. حەمە هەروا دانیشتبو، بیرەوەری و خەیاڵ و دنیای خۆشی ئەسمەر بەری نەدەدا. دڵۆپەکانی باران فرمێسکەکانی سەر ڕومەتیان دەشتەوە. ویستی بو دوایین جار ئەسمەر ببینێ و ماڵئاوایی لی بکا. پزیشکیارەکە چراقوەکەی بۆ هەڵکرد و پەتوەکەی لە سەر سەری ئەسمەر لادا. ئەسمەر چاوی لێکنابو هەر وەک نوستبێ، بە ئارامی نێوچاوانی ماچ کرد و بە بێ دەنگی هاتە دواوە. ئێستا حەمە خەریک بو بە تەواوی هەستی بە کارەساتەکە دەکرد. لە‌‌گەڵ مەرگی ئەسمەر، منداڵەکەی نێو زگی و هەمو ئاوات و ئارەزوەکانی بۆ ژیانی هاوبەش بە جێیان دەهێشت.

زانیاری تیمەکە ئەوە بو کە لە حوسێن ئاباد هیچ جموجۆڵێکی دوژمن نابیندرێ، بۆیە فەرماندەی گشتی بڕیاریدا کە هەرچی زوتر دو دەستە پێشمەرگەکەی کە زۆرتر پێکهاتبون لە برینداری شەڕەکانی پێشو و پێشمەرگەی نەخۆش بڕۆن بەرەو نێو دێ و بەدوایان دا باقی هێزەکە پاش ئەوەی کۆبونەوە و سازمان درانەوە بچینە نێو دێ و لەوێ پشویەک بدەین و نانێک بخۆین و ئەوجار هەمومان پێکەوە درێژەی ڕێگا بەرەو قۆرغەتەپە بدەین. لەو کاتەوە کە ئێمە هاتبوینە ئەو دیوی شاخەکەوە و لە دوژمن نەدیو ببوین، تەقەیەکی ئەوتۆ نەمابو ، تەنیا جار جار تۆپێک یا خۆمپارەیەک بێ هەدەف لە جێگایەکی شاخەکە دەکەوت و بی دەنگی ئەو شەوە سارد و تاریکەی دەشکاند. ئێستا هەمو فەرماندەی پەل و دەستەکان پێشمەرگەکانی خۆیان کۆکردبوەوە و خەریک بوین بەرەو حوسێن ئاباد بکەوینە ڕێ کە لە دەوری دێ تەقە دەستی پێ‌کرد، تەقەیەکی چاوەڕوان نەکراو لەو دەستە پێشمەرگەیەی کە باری تەندروستیان باش نەبو و دەمانەویست بە هەر جۆرێک بوە لە شەڕ و تێکهەڵچون بیان پارێزین! دیار بو دوژمن لەو هێرشە بەربڵاوەیدا بە مەبەستی گەمارۆدانی تەواوی ئێمە لە لای شاری بۆکانیشەوە هێرشی هێناوە و هەمو دێهاتەکانی ئەودیوی داوێنی چەکوچ و مالۆکیشی گرتوە. ئەو تیمەی کە هەر سەعاتێک پێشتر تا دەوری دێیەکە چوبو هیچی نەدیبو، لەوە دەچو کە دوژمنیش هەر تازە گەیشتبێتە حوسێن ئاباد. تێک هەڵچونەکە بەرەوڕو بونەوەیەکی لە ناکاو بو، ئەو پێشمەرگانەی کە لە پێشەوەی دەستەکە دەگەنە نێو یەکەمین کۆلانەکەنی دێ، چاویان بە ماشێنێکی سەرئاوەڵە دەکەوێ کە پرە لە پاسدار و بە چرای کوژاوەوە بەرەو ڕوی ئەوان دێ. تەقە دەست پێدەکا، پێش ئەوەی پاسدارەکان لە ماشێن بێنە خوارێ و دامەزرێن، دەسڕێژی پێشمەرگەکان لە مەودای نزیکەوە شپرزە و بڵاویان دەکا. ئەوان بە نەفەر زۆر و بە هێز حەساوە و بە چەک تەیار، پێشمەرگەکانیش بە تایبەت ئەو دەستەیە بە پێچەوانە، چەند کەسیان هەر چەکیان پێنەبو، چەند کەسیشیان تەنیا چەکێک و یەک خەشابیان پێ بو، لە ڕاستیدا ئەوەی ئامادەیی شەڕی بێ تەنیا تیمێک بو کە بۆ پاراستنیان لەگەڵیان خرابو. بەڵام ئەو جارەش وەک هەمو جارەکانی پێشو، ورە، لەخۆبوردویی و شارەزایی بە سەر شەڕی نزیک و دەستەویەخەدا بردیەوە. پێشمەرگەکان بە بێ هیچ خەسارێک لە کەمینەکەی دوژمن خۆیان دەرباز کرد و بۆ جاری دوهەم ڕویان کردەوە بەرزاییەکانی شاخەکە. ئێستا غەیری قۆرغەتەپە، هیچ جێگایەک بۆ پشودان و حەسانەوە نەبو کە بچین. پاش ماوەیەک، هەمومان بەوانەشەوە کە لە حوسێن ئاباد لە کەمین کەوتن، یەکمان گرتبوەوە. هەر جۆرێک بو دەبێ بە خێرایی وەڕێ کەوین.

دوای چاردە سەعات شەڕی قورس لە بەر با و باران و لە سەرمادا، نزیک بە سەدوحەفتا پێشمەرگە، بێ ئەوەی تەنانەت نیو سەعاتیش مۆڵەتی پشودان و حەسانەوەیان بێ، بە نێو شیو و دۆڵەکانی چیای چەکوچ و ماڵۆکدا بەرەو قۆرغەتەپە ڕێچکەیان بەست. تا گەیشتینە داوێنی شاخ خراپ نەبو، هەر چەند ماندویی و برسیەتی هێز و توانایەکی ئەوتۆی بۆ نەهێشتبوینەوە، بەڵام هەر چۆنێک بێ ڕێگاکە سەرەوخوار بو و باوی ڕۆیشتنمان خۆشتر بو. هەورێکی ڕەش سەراسەری ئاسمانی داگرتبو، تەنانەت ئەستێرەیەکیش دیار نەبو. ڕێچکەی پێشمەرگەکان درێژ ببوەوە و هەنگاوەکان هەر چەند بە ئارامی بەڵام بە بەردەوامی بەرەو پێش دەڕۆیشتن. ئێستا کەوتبوینە نێو دەشتێکەوە کە زەوی کێڵدراو بو، بارانی زۆریش ڕێگاکەی کردبو بە قوڕێکی خەست کە جار لەگەڵ جار هەنگاو هەڵێنانەوەی دژوارتر دەکرد. تاریکیەکی کەم وێنە باڵی بە سەر ئەو دەشتەدا کێشابو. ئاسمان هەورێکی ڕەش و زەوی هەر ڕەش و فەزای دەوریشمان یەکجار تاریک بو. وردە وردە وای لێهات کە نەک هەر بەر پێی خۆمان بەڵکو هاوڕیی بەر‌دەمی خۆشمان نەدەدی. چەند سەعات تێپەڕیبو بەڵام ئەو دەشتە هەر کۆتایی نەدەهات و ئێمەش هەر نەدەگەیشتینە دێیەکە. چەند کەسێک توانای ڕۆیشتنیان نەمابو، یانی لە نێو ئەو قوڕەدا نەیان دەتوانی هەنگاو هەڵێننەوە، کەسی وابو لینگە کەوشێک یان هەردوک کەوشەکەی لە نێو قوڕدا بەجێمابو. ئەو بڕە نان و پەنیرەی کە بەیانی لە سەرەتای شەڕەکەوە هەر کەسە لەگەڵ خۆی هەڵی گرتبو، تەواو ببو. ڕێ ڕۆیشتن بە چەک و ڕەختەوە و بە برسیەتی و دەم ووشکیەوە لە نێو ئەو دەشتە قوڕەدا، وەک ئەوە وابو چەند بەرابەری قورسایی خۆت ڕاکێشی. لە سەرەتاوە پێمان وابو کە ڕومان لە قۆرغەتەپەیە، بەڵام زانیمان کە ئێمە ماوەیەکی زۆرە هەر بە دەوری خۆماندا دەخولێینەوە. بۆ ئەوەی لەو تاریکیە سەیرەی ئەو شەوە زەنگەدا لەێەکتری گۆم نەبین، هەر کەسەی دەستی بە پشتێنی کەسی پێش خۆی گرتبو. چەند کەسێک کە هێشتا تواناییەکی زۆرتریان تێدا مابو چونە ژێر باڵی ئەو کەسانەوە کە پەکی ڕۆیشتنیان کەوتبو و لەگەڵ خۆیان دەیان کێشان. هەمو ناوچەکە داگیرکراو بو و پایگای دوژمنی لێ بو. تەنانەت لە سەر تەپەیەک لە پەنا قۆرغەتەپەش کە ئێمە بە هیوا بوین ئەگەر پێش ڕۆناک بونی هەوا بگەینێ، ئەو ڕۆژە تا ئێوارێ لێی بمێنینەوە، پایگایەکی گەورەی دوژمنی لێ بو. ئێستا مەترسی گەورەمان ئەوە بو کە لەو دەشتەدا ڕۆژمان لێ‌ببێتەوە و دوژمن بمان بینێ و لە هەمو لایەکەوە گەمارۆمان بدەن! ئەگەر ئێمە نەگەینە نێو دێ و ڕۆژمان بەسەر دابێ ئەوە شەڕێکی قورس لە نێوان ئێمە و هێزی گەورە و تەیاری دوژمندا دەهاتە پێشی کە بۆ ئێمە دەبوە شەڕی مان و نەمان و ڕەنگ‌بو زۆربەشمان تێدا پچین! نەزمی ڕێ ڕۆیشتنی پێشمەرگانەش کەم ببوەوە و زۆر کەس بۆخۆیان بێ ئەوەی بزانن بەرەو کوێ دەچن هەنگاوی قورس و ماندویان هەڵدێناوە و دەڕۆیشتن. فەرماندە دەستەکان دوایین هێزو و توانای خۆیان خستبوە گەڕ کە کەسانی دەستەکەی خۆیان بێننەوە نێو سەفەکە و نەیەڵن هەر کەس بۆ خۆی بە لایەکدا بڕوا. وردە وردە تارمایی لە ڕۆژهەڵاتی ئاسمانەوە دەردەکەوت، ئەگەر ئەوە لە لایەکەوە نیگەرانی لە نزیک بونەوەی ڕۆژ و ئەویش بە مانای دەرگیر بوون لە شەڕێکی نابەرابەردا بو، لە لایەکی کەوە هیوایەکیشی تێدا بو کە بتوانین ڕێگای نێودێ ببینینەوە. چەند کەسێک گوتیان گویمان لە دەنگی سەگوەڕە، دادەی ڕاوەستن! بێدەنگ بن با بزانین وایە! بەڵێ ڕاست بو دەنگی سەگ دەهات. دیار بو لە دێیەک نزیک ببوینەوە. لەو حاڵەدا موهیم نەبو کوێیە، هەر کووێیەک بوایە دەچوین، ئەگەر توشی شەڕیش بوایەن لانی کەم نان و ئاوێکمان دەخۆارد و بڕێک هێزمان دهاتەوە بەر. لەو ساتەدا دەنگی ئەو سەگانە بۆ ئێمە لە هەمو مۆسیقایەک خۆشتر بو. ئێستا لە ڕاستیدا ڕێگامان دیبوەوە، ئەویش بەرەو دەنگی سەگەکان بو. وردە وردە روناکی زۆرتر وەدەر کەوتبو. هەنگاوەکان خیراتر ببون و دەنگی سەگەکان نزیکتر. ئەوجار دەورو بەرمان دەدی و زانیمان کە بەڵێ، لە نزیک قۆرغەتەپەین. سەگوەڕەکە بە نزیک بونەوەی ئێمە توندتر ببو و وەختێک ئاخر کەسەکانمان لە کۆڵانەکانی نێودێدا بڵاو بونەوە، هەوا ئەوەندە ڕوناک ببو کە پایگاکەی دوژمن لە سەر گردەکەی نزیک نێودێ بە باشی ببینین.

کەس نەیزانی چۆن ‌هەر چوار و پێنجەی بە سەر ماڵێکدا دابەش بوین. ئێمە پێنج کەس چوینە ماڵێک، زۆر بە گەرمی وەریان گرتین. زۆریان پرسیار لێ نە‌کردین، دەیان زانی رۆژی پێشو لە قزڵجە شەڕی قورس بوە و ئێمە لەو شەڕە گەڕاوینەوە، نان و پەنیر و چاییان بۆ داناین، بڕێک بوژاینەوە و خەوتین. نزیک نیوەڕۆ هەستاین. ئەو جار حەسابوینەوە، جلە تەڕەکانانیان بۆ ووشک کردبوینەوە و خواردنێکی خۆشیان بۆ دروست کردبوین. باسی شەڕەکانی شەو و ڕۆژی ڕابۆردومان بۆ گێڕانەوە. دەیانکوت دەمان زانی ئەرتەش و پاسدار هاتونە سەر قزڵجە! دەنگی تۆپ و خۆمپارە دەگەیشتە ئێرەش! باوەشی گەرم و دڵسۆزی ئەو ماڵە هەمو ماندوییەکەی لە بیر بردبوینەوە.

ئەوڕۆ باران نەدەباری و هەوریش بە ئاسمانەوە دیار نەبو، تیشکی خۆر لە پەنجەرەوە هاتبوە ژورێ، ڕۆژێکی تازە دەستی پێ کردبو، دەبو بەرەوپیری بچین. لەگەڵ ئاوا بونی ڕۆژ و تاریک بونی بەرە بەرەی هەوا، هەمومان لە بەر درگای مزگەوتی دێ کۆبوینەوە. دەبو بە نزیک پایگاکەی دوژمندا بڕۆین تا لە چۆمەکە بپەڕینەوە و بڕۆین بەرەو ناوچەی گەورک.

غەمی قوڵی لە دەست چونی ئەسمەر و منداڵەکەی بەسەر هەموماندا قورسایی دەکرد. بەڵام بۆ حەمەی حاجی وەک برینێک وابو لە سەر جەستەی کە چاک بونەوەی نەبو. بزەی پێکەنینی کەمتر پێوە دیار بو، مات و کەم قسە و دڵتەنگ ببو و وەک جاران لە کۆڕ و کۆمەڵی خۆشی و شادی و پێکەنیندا بەشداری نە دەکرد. ئێمەش بە هەمومان هەوڵمان ئەوە بو کار و ئەرکی ڕۆژانەی لە سەر شانی کەم کەینەوە و نەیەڵین غەم و پەژارە بە سەریدا زاڵ بێ. سەرەڕای ئەو ڕوداوە دڵتەزێنە ئیرادەی قایم و وزە و توانای ئەو بۆ کار و تێکۆشان هەروا پتەو بو، وەک هەمیشە لە کۆبونەوەکاندا بەشداری دەکرد، ئاگای لە بارودۆخی یەکە یەکەی پێشمەرگەکانی گوردانەکەی بو و لە کاتی شەڕیشدا وەک فەرماندەیەکی ژیر و وریا ئەرکی خۆی بەڕێوە دەبرد. لەو ساڵە سەختانەدا کە کۆماری ئیسلامی گەورەترین لەشکرەکانی ئەرتەش و پاسداری لە گەڵ هەمو پسپۆرانی نیزامی خۆی، ڕژاندبوه کوردستانەوە تا ئەو خەڵکە بە چۆکدا بێنێ و ئەو وڵاتە بە تەواوی داگیر کا، فەرماندەیی کردنی بەشێک لە هێزی پێشمەرگەی کۆمەڵە لە نێو جەرگی ناوچە داگیرکراوەکانی موکریاندا بۆ لاوێکی تەمەن ٢٤ ساڵە ئەرکێکی ئاسان نەبو! حەمەی حاجی کوڕە زەحمەتکێشی ژیر و نەترس بە سەربەرزی و لێهاتوییەوە ئەو ئەرکەی تا ئەو ڕۆژەی کە دو ساڵ دواتر لە شەڕیکدا ئەو جار خۆی گیانی بەخت کرد بەڕێوە برد.

2011 06 16

 

تێبینی: ئەو بیرەوەریەم یەکەم جار بە بۆنەی ڕۆژی پێشمەرگەی کۆمەڵەوە لە مانگی جونی ساڵی ٢٠١١دا بڵاو کردەوە. ڕۆژی ١١ی مارسی 2014 دەبێتە سی ساڵ کە بە سەر ئەو خۆڕاگریە گەورەیەدا کە تێیدا ئەسمەری مەجنون ژنە پێشمەرگەی جەسور گیانی لە دەستدا تێپەڕیوە. بەو بۆنەیەوە و بۆ ڕێز لە هەمو ئەو ژنە تێکۆشەرانەی کە گیانیان لە ڕێگای ئازادی و سوسیالیسمدا لە دەستدا سەر لە نوێ بڵاوی دەکەمەوە.

 

خالید سیادەت

بۆ نووسینەکانی تری کاک خالید ئێرە کلیک بکەن