بەۆنەی ٢٦ی سەرماوەز، ڕۆژی سەرکەوتن و بەرزکردنەوەی ئاڵای کوردستان لەسەر دوا شوێنەواری حکوومەتی شا لە ساڵی ١٣٢٤ی هەتاویدا، لە شاری لانکی خەباتی ڕزگاریخوازی کورد لە مەهاباد،
بە دەستی بەهێزی “پێشمەرگە” ی کوردستان بۆ یەکەمجار لە مێژووی سیاسی جووڵانەوەی نەتەوایەتیدا بەئازادی و لە سایەی حوکمڕانی کوردی شەکایەوە. زۆر خۆشحاڵم و شانازی بەڕابردووی سیاسیم دەکەم کە بۆ ماوەیەکی درێژ لە قۆناخەسەختەکانی خەباتی شار و شاخدا وێرای هەزاران ڕۆڵەی بەجەرگی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەدژی حکوومەتی ئاخوندی و ستەمکاریەکانی لە ژێر ناوی پیرۆزی پێشمەرگەدا خەباتمان کرد بۆ ئازادی و ڕزگاری نەتەوەکەم. دیارە هەر پێشمەرگەیەك بەدەیان سەربردە و نووختەی زۆر خۆش و جوانی لایە بۆ گێرانەوە، بۆ ئەوەی تۆزێك لە خەم و نارەحاتیەکانی ژیان و خەبات لەو ڕێگایەوە لە خۆمان دوور بخەینەوە بگەڕێینەوە بۆ جوانیەکانی سروشتی کوردستان. ئەوجار منیش هەوڵدەدەم بە پێچەوانەی نووسینەکانی پێشتر دەست بەگێڕانەوەی چەند بەسەرهاتێکی خۆشی دەورانی ژیانی پێشمەرگایەتی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و بەتایبەت نەغەدە و پیرانشاردا بکەم کە هەموومان لە مەڵبەندی سپی سەنگ و هێزی قەندیلدا لە دەوری حدکا دا بۆ ئامانجی سیاسی و نەتەوەیی کۆببوینەوە و بەیەکەوە هاوبەشی سەرکەوتن و گەشەکردنی زۆر باشبووین.
بۆ وەبیر هێنانەوەی هاورێیانم و دۆستە بەڕێزەکانم، بەسەرهاتەکانم لە گەڵ بە شێك لە کادر و پێشمەرگەکاندا لە مەڵبەندی سپی سەنگ و هێزی قەندیل و کومیتەی شارستانی پیرانشار و نەغەدەی کە لە ناوچە جۆر بەجۆرەکانی هەرێمی کار و خەباتی سیاسی و تەشکیلاتی و نیزامیدا، دەگێرمەوە و بەو هیوای توانیبم تۆزێکم خزمەت بە چاوەڕوانیەکانی ئەو بەڕێزانمکردبێت کە زۆر جار داوایان لێکردووم منیش بیرەوەریەکانی ئەو سەردەمە بگێرمەوە. بە داوالێبووردنی زۆرەوە خۆم لە گێڕانەوەی حەمەلیاتەکان دەپارێزم و ئەگەر هاتوو مەرگ مەجالی پێدام، ڕەنگە ئەو مێژووەش بخەمە سەر رووپەری مێژووی پرلە شانازی هەڵۆتیژباڵەکانی قەندیل و فەرەنگ و دەشتی سنندووس و لاجان و چیاسەرکەشەکانی شەڕگە و قەڵاتی شا و سپی سەنگ و کانیاخودایی. ئەگەر لە گێڕانەوەی بەسەرهاتەکاندا، هاوڕێیەکم لە بیرچووبێ یان ئەوەتا لە قەڵم کەوتبێ و بەهەڵە ناوێکیتر هابێت، بەدڵنیایەوە خەتای پیرییە و بەئانقەست نەبووە و لێرەوە داوای لێخۆشبوونیان لێدەکەم . ئەگەر هەر هاوڕێیەك بەسەرهاتێکی خۆشی لایە پێمخۆشە بەسەرهاتەکان خۆشتر و ڕەنگاو ڕەنگتر بکا. ئەو بەسەرهاتانیش کە لێرەدا دەخرێنەوە بیر و بڵاو دەکرێنەوە، ئامانج لێیان، پاراستنی ئەو ڕۆژانەن کە بە کۆمەڵ و وەك برا و هاوسەنگەری بەوەفا پێکەوە خەباتمان بەدژی حکوومەتی ئاخوندی دەکرد و سیما و گاریگەریمان لەسەر خەباتەکەیش زۆر بە درەوشاوەی لە سەرانسەری کوردستاندا بە لە بیر نەکراوی دەمێنێتەوە. بائەوەشی لێزیاد بکەم، زۆرتر ئەو بەسەرهاتانەم گێڕاونەتەوە کە خۆمیان لە ناودام و ئیزنم بە خۆم نەداوە، لە جیاتی دۆستانی تر بەسەرهاتەکانیان بگێڕمەوە، نەکا لێیان تێکبدەم و خۆم شەرمەزاریان بم.
ساڵانە پاش سازمەندەهی مەڵبەند و هێز و دیاریکردنی شوێنی کاروچالاکیە سیاسی و تەشکیلاتیەکان، پێشمەرگەکان بەرلەوەی بگەڕێنەوە بۆ ناوچەی کە زۆر دڵخۆشبوون بە گەڕانەوەمان بۆ نێوخۆی کوردستان، لە هێز و لکەکاندا بەسەر دەستەی بچووک بچووکدا دابەش دەبووین و هەر کەسێك سەربەستبوو لەوەی هاومزڵی ساڵی نوێی تێکۆشانی هەڵبژێرێت ولە چیا و شیو و دۆڵ و لێرەوارەکاندا بەیەکەوە بە قسەی خۆش و هەڵسەنگاندن و تاوتوێکردنی پیلانگێریەکانی هێزە داگیرکەرەکان، پشوویەکیش لە کەش و هەوایەکی دۆستانە و پێشمەرگانەدا بە جەستەی ماندوو و شەکەتمان بدەین. ساڵی ١٣٦٨ی هەتاوی هێزی قەندیل و مەڵبەندی سپی سەنگ کە ئەوکات کۆچکردو سەید ڕەزای درودگەر بەرپرسی مەڵبەندبوو و ڕێزدار ئەحمەد نەستانیش فەرمەندەری هێز و محەممەد میقدادیش جێگریبوو. لە کۆتایی ساڵدا بریاردرابوو کە جەولەیەکی سیاسی و تەشکیلاتی و نیزامی کە لە مانگی خەرمانادائەنجامدەدرا، دەبوو هەتا ناوچەی نەغەدەی بڕۆین و سالانی تر هێز نیتوانیبوو سەردانی ئەو ناوچانەی شارستانی نەغەدەی بکا بە هۆی هەلومەرجی تایبەتی ناوچەو میلیتاریزەکردنی ئەو شارە بە هۆی هێزەکانی حکوومەتی تاران. جەولە لە پیرانشار کە بە ناوچەی مەنگۆڕایەتی مەکۆی شٶڕش و کانگای بیرکوردایەتی تێپەر دەبووین و سەرەتا لەوێڕا بانگی ئازادی و یەکسانیمان دەچڕی. بۆ ئەو مەبەستەش دەبوو بۆ پشوو و حەسانەوە چەند ڕۆژێك لە بەریمێرگان و نەڵین و گەدەی بمێنینەوە و لەوێش ئەرکەحیزبیەکان جێبەجێبکرین و کۆمەڵانی هەراوی خەڵکی ناوچەکان زیاتر شارەزای سیاسەت و هەڵوێستە نەتەوەیەکانی حیزب بکرێن و هەرلەوکاتەشدا بەرچاوتر لە ساڵانی تر باس لە مەترسی و پیلان گیڕیەکانی ڕێژیمی ئاخوندی پاش تیرۆرکردنی گەورە پیاوی مێژووی نوێی گەلەکەمان، شەهید دکتۆر قاسملوو بکرێ و دڵنیایی بدڕێتەوە بەخەڵک کە خەبات و بەرخۆدان تاوەدی هاتنی سەرجەمی مافی ئازادی گەل درێژەی دەبێت. دیارە ساڵانە پیشمەرگە زۆر لەو ناوچانەدەمایەوە و تارادەیەکی زۆر فشاری ئابووری کەوتبوویەوە سەر ژیانی خەڵك و بەڵام خەڵکی ئەو ناوچانە هەرگیز بەجۆرێك خۆیان نیشاننەدەدا کە بە هاتنمان دڵخۆشنین و بەڵکوو هەمیشە بە دڵێکی فراوان و هەستێکی گەورەی نەتەوەیی پێشوازیان لێدەکردین و کە ئەوەش هاندەرێکی باش بوو بۆ تێکۆشانی ئێمە.
پێشمەرگە هێز و وزەی شٶڕش و بەرخۆدانی لە هاوکاری و یارمەتی بەردەوامی کۆمەڵانی خەڵکی کوردستان وەردەگرت و ئێمەیش لەو نیعمەتە بێبەش نەبووین. ڕۆژێك هێز لە گەڵ فەرمەندەکان لە ناوچەی نەڵێن کۆدەبێتەوە و لەسەر پێشنیاری چەند هاوڕێك بابەتێك دەخرێتە بەرنامەی کۆبوونەوە و پاش باسکردنی کۆمەڵێك خاڵ و بەرنامەی سیاسی و تەشکیلاتی و چۆنیەتی هەڵسورانی بەناوچەکاندا، بڕیاردرابوو کە بۆ خواردن زۆر زەخت نەخرێتە سەر خەڵک و هەرچیەك هاتە سەرسفرەی بیخۆین و بەزیادی کەین. بەهەق پێشمەرگەکانیش هەر بەو جۆرە لە گەڵ خەڵکدا رفتاریاندەکرد و مایەیی فشار و نارەحاتی خەڵک نەبووین. دیارە ئەوە بڕیارێکی زۆر بەجێ و دروستبوو. ئەو کات لە نەڵێن بووین و بۆ شەو ساخبوونەوە سەردانی گۆندەکانی شەختان و بەردەکۆڕە و مامهەیبە و شەکراوێمان کرد. لکی ٢ کە ڕێزدار محەممەد ئەمین خراپە سەرلک بوو، چووینە بەردەکوڕەی. بەڵام ئەوەی دەمهەوێت بیگڕمەوە پەیوەندی بە خواردنی خۆشە و هێنانی خواردنی بەتام هەیە . لکی یەك کە شەهید رەسوڵ مەستە فەرمەندری بوو و هاوڕێ محەممەد قەرەخدریش جێگری بوو. ئەو لکە لە گەڵ هێزو مەڵبەند بۆ شەختانی دیاری کران و شەو چوون بۆ ئەو گوندە. کاك محەممەد قەرەخدری کە خەڵك زۆر باش دەیانناسی و ماوەكی درێژ بوو لەوێ خەباتی دەکرد، یەکێك لە ناسراوترین کادرەکانی حیزب لە ناوچەکانی مەنگوڕایەتی بوو. شەوێ مریشکێکی بۆ سوور دەکەنەوە و بۆ ڕۆژی دوایی بۆی دەپێچنەوە. بۆ مانەوەی ڕۆژی دوایش خۆمان گەیاندە نزیك “گولەک” ی هەتا لەوێڕا پاشان بڕۆینە ناوچەی گەدە و ئەو جار بەرە و نەغەدەی خۆمان هەڵدەینە سەر لاقەکانمان لە جیاتی ماشین و ئوتووبووس. گولەك ئەو گوندە بوو کە زۆربەی کادر و پێشمەرگەکانی مەڵبەندی سپی سەنگ و هێزی قەندیل نوختە و بیرەوەریان بێگوومان لێی هەیە و خەڵکەکەی زۆر رووخۆش و قسە لەروو و کەیفیان بە جەفەنگ دەهات و ئەگەر زۆریان شارەزا نەبای ڕەنگە لێیان زوێر بای. بەڵام خەڵکێکی هەتا بڵێی باش و کورد پەروەرن و دیارە هی خراپیشیان هەبوو، هەر وەك سروشتی ژیانی مرۆڤەکانی تر. کات نیوەڕۆ بوو و خۆمان لە بەرتینی خۆر لە ژێر سێبەری داربەڕوەکاندا حاشار دابوو و پێشمەرگەکان کە ژمارەمان زۆر بوو، ئەو ناوەیان وەك گوندێکی گەورە ئاوەدان کردبوویەوە و هەرکەس لە شوێنێك خەریکی کاری خۆی بوو.
کاك محەممەد بە دەستی ئیشارەی بۆ کاك خدر قەڵاتی کرد و ئەویش بە دەستی ئیشارەی بۆ ئەحمەد روبینتەن کرد و منیش بۆ مریشك خواردن دەحوەت کرام . لەو کاتەدا بەڕێز ئەحمەد نەستانی چاو دەبڕێتە هەڵسوکەوتەکانی ئێمە و پاشان پێی گوتین بە خوا ئەو منگوڕانە شتێکی شاراوەیان هەیە هەربۆیە یەك یەك و دوو دوو بەرەو قەرەخدری دەڕۆن و خۆیان لە هاوڕێکانیان دوور دەخەنەوە. هەر چۆنێك بوو بانگی کاک ئەحمەدیش کرا و دەستمان بە خواردن کرد. محەممەد قەرەخدری لەو کاتەدا هەستی دەکرد بڕیاری پێشیل کردوە و زۆر بە شەرمەوە لە بەرانبەر کاك ئەحمەد نەستانی قسەی دەکرد. خدر قەڵاتی کە ئەو کات لە ژیاندابوو بە پێکەنینەوە گووتی کاك ئەحمەد ئەمڕۆ هەموومان میوانی قەرەخدرین و سبەیش نۆبەی منە. مەبەستی خدری ئەوە بوو کە تۆزێك قەرەخدری دڵخۆش بکا و هەستێکی تری بۆ بڕەخسێنێت لە لای نەستانیدا. منیش تۆزێك بەشەرمەوە رووم کردە ڕێزدار ئەحمەد نەستانی و گووتم کاك ئەحمەد باوەڕ بکە، کاك محەممەد قەرەخدری بڕیاری نەشکاندوە. چوونکی ئێوە بڕیارتان دابوو کەس بۆی نیە مریشك بە خەڵک بکوژێتەوە و لە گەڵ خۆیدا بێهنێت. کاك محەممەدیش بەڕاستی ڕێزی ئەو بڕیارەی گرتووە و ئەوەی خواردمان “مراوی بوو ” و مریشک نەبوو، هەموویان زۆر بەقووڵی پێکەنین و پاشان بەدڵێکی پر لە ئەوین و خۆشەویستی بۆ ئازادی و سەربەستی کوردستان لێک دوور کەوتینەوە.
درێژەی هەیە.