خەبات و بەرخۆدانی كورد بە گشتی و كوردانی رۆژھەلاتی كوردستان بە تایبەتی ھیچ كاتێك بە پێی ویستی كوردەكان نەبووە و كوردەكان و حیزبە سیاسیەكانی رۆژھەلاتی كوردستان و بە تایبەتی حیزبی دایك،
واتە حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران ھەمێشە باوەڕیان بە چارەسەری ئاشتیانەی پرسی كورد لە رێگای دیالۆگ و وتوێژ لە گەڵ دەسھەڵاتدارانی ئێران بووە و لەو پێناوەدا گەلی كورد و حیزبی دێموكرات گەورەترین قۆربانیان داوە و دەیدەن.
بە درێژایی مێژووی بزاڤی رزگاریخوازانەی كورد لە كوردستانی ئێران و بگرە لە سەردەمی میرنشینەكانی كورد، كوردەكان بەداخەوە ھەمێشە بە سیاسەتی وتوێژ لە ناو بردراون و رێبەرانی جۆڵانەوەكانی كورد بوونە بە قۆربانی پیلانەكانی داگیركەرانی كوردستان.
لە مێژووی نەتەوەی كورد لە رۆژھەلاتی كوردستان، لە سەردەمی میرنشینەكانی كورد، ئەمیرخانی لەپ زێرین لە قەڵای دمدم دا ھەر بە سیاسەتی وتوێژ لەناو بردرا و پاشان ئەو سیاسەتە لە لایەن دەسھەڵاتدارانی زاڵ بە سەر ئێران وەك سیاسەتی فەرمی ھەموو حكوومەتەكانی زاڵ بە سەر كوردستاندا بەرێوە چووە. ھەر لە چوارچێوەی ئەو سیاسەتە نگریسەی حاكمانی زاڵ بە سەر نەتەوەی كورداوە كە دەیبینن لە سەردەمی جۆڵانەوەی سمكۆی شكاك دا دوو جار ناوبراو دەكەوێتە بە ھۆی وتوێژ دەكەوێتە بەر تیرۆری دەسەڵاتدارانی ئێران كە لە جاری یەەكەم دا برایی سمكۆ بە ناوی عەلی خان شەھید دەبێت و لە جاری دووھەم دا كە بە بیناۆی وتوێژ ناوبراو بانگی شاری شنۆ دەكەن، لەو شارەدا بە دەستی دەسەڵاتدارانی ئەو كاتی ئێران تیرۆر دەكرێت.
بە داخەوە ئەو سیاسەتە لە بەڕگەكانی دیكەدا دیسان دووپات و سەد پات دەبێتەوە و لە سەردەمی كۆماری كوردستان لە ساڵی 1945 زاینی و لە كاتێكدا كە پێشەوا قازی محەممەد بە مەبەستی وتوێژ لە گەڵ دەسەڵاتدارانی رێژیمی شای ئێران دەچێتە لای ئەوان، پێشەووا دەستبەسەر و پاشان لە دادگایەكی نمایشی دا حوكمی سێدارە بە سەریدا دەسەپێنرێت و دواتر لە شاری مھاباد لە سێدارە دەدرێت.
پاش ئەو قۆناغە و لە سەردەمی خەباتی چەەكداری ساڵانی 46 و 47 دا ، بە پێی ھێندێك بەڵگە، سۆلیمانی موعینی و مەلا ئاوارە ھەر بە سیاسەتی وتوێژ ، شەھید دەكرێن. ئەو سیاسەتە نگریسەی كاربدەستانی سیاسی ئێران لە ھەمبەر نەتەوەی كورد لە رووی ئاگاھی بووە لە راستیدا دەوڵەتەكان بەو كارە زەربەی زۆر كاریگەریان لە سەر جەستەی بزاڤی دێموكرراسی خوازی كورد داوە كە تا ئەمرۆش پێوە دیارە .
لە سەردەمی سەرھلدان و ڕاپەڕینی ساڵی 1357ی ھەتاویدا و لەو دەرفەتە مێژوویە كە كوردەكان زۆرترین قۆربانیان بۆ بە دێموكراتیزە كردنی ئێران دابوو و دەدەن، حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران وەك یەكەم ھێزی كاریگەر لە سەراسەری كوردستان، زۆر ھەوڵیان دا كە لە رێگای دیالۆگ و وتوێژ پرسی كورد بە ئەنجامێكی دڵخواز بگەینن و ھەر لە رۆژانی یەكەمی ھاتنە سەر كاری كۆمااری ئیسلامی ئێراندا، گەلی ككورد بە رێبەرایەتی شەھیدی سەركردە دۆكتور قاسملوو و ھەیئەتی نۆێنەرایەتی گەلی كورد، سەردانی خۆمەینی و تارانیان كرد و زۆر ھەوڵیاندا كە رێژیمی تازە بە دانی مافی نەتەوەیی بە كوردستان رازی بكەن. بەڵام بەداخەوە ئەنجامی ئەو ھەموو ھەوڵە، بە ھێرشی كۆماری ئیسلامی ئێران بۆ سەر كوردستان و دانی فەرمانی جیھادی خۆمەینی بە دژی گەلی كورد كە لەو فەرمانەدا ماڵ و نامووس و شەرەفی كوردەكان بە حەلال زانرا بوو !!! ئەوە بوو كە گەلی كورد و حیزبە كانی كوردستانی رۆژھەلات بە ناچاری شەڕێكی بەرگری و رەوایان لە ھەمبەر ئەو ھێرشەدا ئەنجام دا كە بە شەڕی بەرگری رەوا ناسراوە.
بەڵام ئەوەی كە جێگای سەرنجە ھەر ئەوكات و لە گەرمەی شەڕدا رێبەری زانا كاك دۆكتور قاسملوو بە دەیان جار وتی كە :” رێگا چارەی پرسی كورد، نیزامی نینە و وتوێژە”. لە راستیدا ئەو پەیامەی رێبەری گەورە قاسملوو زۆر بە واقیع بینی بوو و شەھید دۆكتور قاسملوو بە باشی دەیزانی كە دەبێت رۆژێك لە رێگای وتوێژ ئەو پرسە چارەسەر بكرێت كە لە دوایی دا گیانی خۆی ھەر لە راستای ئەو باوەرە ئینسانیەدا پێشكەش كرد و لە كاتێكدا كە لە گەڵ شاندی نۆێنەرایەتی كۆماری ئیسلامی ئێران خەریكی وتوێژ بوو بە دەستی ئەو رێژیمە تیرۆریستە شەھید كرا.
پاش كاك دۆكتور قاسملوو، یار و قۆتابی بەوەجی ئەو رێبازە واتە كاك دۆكتور شەرەفكەندی رێبازی قاسملووی وەك گلێنەی چاوانی پاراست و دەستی بە خەباتێكی بێ وچان بۆ رۆخاندنی كۆماری ئیسلامی ئێران كرد كە لە دوایی دا بەداخەوە ئەو رێبەرە لێھاتوویەش وەك رێبەری كاك دۆكتور قاسملوو بە دەستی تیرۆریستانی دەوڵەتی ئێران شەھید كرا كە ئەگەرچی خۆێنی كاك دۆكتور شەرەفكەندی وەك رێبەری زانا قاسملوو بە فیرۆ نەچوو و تیرۆریستان دادگایی كران.
بە سەرنجدان بەو مێژوویە بۆ ئێمەی كورد بە راشكاوی دەردەكەوێت كە ھیچ رێژیمێك و ھێزەكانی سەراسەری دژبەری كۆماری ئیسلامی ئێران حازر نین كە مافی نەتەوەی كورد قەبوول بكەن و ئەوانیش لە قاڵێبێكی دیكەدا دژبەری گەلی كورد لە رۆژھەلاتی كوردستانن.
ئەگەر ئێمە بە چاوێكی كراوە تەماشای ئەو مێژوویە و ئەو ئۆپۆزیسیونی كۆماری ئیسلامی ئێران بكەین، دەبێت لە ھەموو شێوەكانی خەبات و یەك لە وان خەباتی رەوای چەكداری كەڵك وەرگرین و خۆمان وەك ھێزێكی بە ھێز كە ھەبوونمان ھەیە و دۆنیا نەتوانێت ئێمە ئینكار بكات نیشان بدەین. بێ شك و گۆمان رۆژھەڵاتی نێوەراست شۆێنی ئەمری واقیعە و ھەر ھێزێك كە بتوانێ خۆی وەك ھێزێكی گرج و گۆڵ نیشان بدات، لە لایەن جیھانەوە پشتیوانی لێ دەكرێت. كە وایە ئێمەی كورد و بە تایبەتی حیزبیی دێموكراتی كوردستانی ئێران، وەك ھێزێكی بەربڵاوی ھەموو كوردستانی ئێران دەبێت دەرفەتەكان بە قازانجی گەلی كورد تەواو بكەین كە بێ گۆمان لەو قۆناغەدا و بەر لە ھەموو شتێك یەكرێزی ناو ماڵی كورد و خەباتی ھاوبەش پێویستی سەركی ئەو قۆناغەی مێژوویە.