'' پەیماننامە شومەکەی الجزایر و نسکۆی شۆڕشی بارزانی و هۆکارەکانی"بەشی پێنجەم ، مەجید کاکەوەیسی

-* وەک پێشتر باسمان کرد؛ ئەو پەیماننامەیە کە لە لایەن سەدام حسین سەرۆکوەزیرانی ئەو کاتی عێراق و محمد رزا شای ئێرانەوە لە الجەزایر ساڵی ١٩٧٥ ز. واژوو کرا، بۆ تواندنەوەی ئەو شۆڕشەی کورد بوو لە کوردستانی عێراق.

لەوێدا سەدام چەند ناوچە و شوێنێکی گرنگی کەنداوی دابوو بە ئێران بۆ ئەوەی پشتگری لە شۆڕشەکەی بارزانی ڕاگرێت و هەموو یارمەتی و کۆمەک و سنوورێکی، لە خەبات و تێکۆشان لێ ببەستێ و ڕایگرێ!.

– دیارە لەو نێوانەدا دوو دووژمنی سەرەکی هەم لە خۆیان و هەم لە کورد بتوانن یەک بگرن و پەیمان نامەیەک واژۆ بکەن پلانێکی گەورە و قورس بوو بە نیسبەت کوردەوە لە بەشە!. چونکی بە درێژایی مێژوو هەردوو وڵات لە ململانێ و کیشمە کێشمی دەسەڵات و خاک، جیاوزی مەزهەب و نەتەوەدا بوون و هەن. زۆر ڕووداو و شەڕی سیاسی سەربازیان بووە. بۆیە هەر کام زوو بەرهەڵستکارانی دژ بە یەکتریان داڵدە داوە و لە پێناو بەجێهێنانی مەبەست و ئامانجەکانیان هەڵیان شوڕاندوون!!.

– شۆڕشی بارزانی خەباتکارانی کورد و پێسمەرگە لەو کاتەدا ڕژیمی بەعسیان هێنابووە لەرزە، و ڕژیمی پاشایەتیش کە هەمان ترسی هەبوو، بەڵام بۆ پێکانی ئامانجەکانی خۆی لە زۆر بوارەوە هاوکاری ئەکردن؛ وەک دەبێژن: ” ئێرانیەکان ڕق و کینەیان لە دڵدا دەمێنێ و زۆر درەنگ ساڕێژ دەبێ، وەک ئاگری بن کا دەمێنێتەوە و دواتر لە کون و کەلەبەرێکی هەناسە و هەوا کێشەوە بڵێسە دەسێنێتەوە و تەڕ و وشک پێکەوە ئەسوتێنێت”!.

– شای ئیران کۆنە قینی بەشداری بارزانیەکان لە کۆمار و شەڕ بە دژی سوپاکەی لە دڵدا دەمێنێ و بۆ هەلێک دەگەڕێ؛ و لەوێ دوو نیشانە پێکەوە ئەپێکێ؛! یەکەم کورد و بە تایبەت بارزانی و شۆڕشەکەی لە هەر کوێ بشکێن و لە ناو بچن بە سەرکەوتنی خۆیان دەزانن، و دووەم؛ مامەڵەیەکی لەو جەشنە کە شا و حکومەتەکەی بتوانن لە کەنداودا زیاتر تەڕاتێن بکەن و ئامانج بپێکن، و هەژەمونی و ملهوڕی بەسەر ناوچە و وڵاتانی دەورو بەر بسەپێنن، ئەیانەویست خەیاڵیان بکەنە کردار و ئیتر ببنە مالیک و گەورە تا رۆژی کۆتایی!.

– بە هەرحاڵ تازە کار لە کار ترازابوو، و پەیماننامە جێبەجێ کرا بوو، هەر زۆر زوو کە شا گەیشتەوە تاران پلانەکان ئاشکرا بوون و شۆڕشی بارازنی ئاشبەتاڵی پێکرا و ئەو کات بە تەواوی ڕاگیرا…!!! – ئەوە لە سیاسەتی لاوازی کورد و ژێربار چوون و خۆ خستنە ژیر چەتری دوژمنەوە دەبێ و لەوە باشتر چاوەڕوان ناکرێ…!

 

‘ هەڵە و پەڵە و گۆڕانکاریەکان و داڕشتنەوە’

– وەک پێشتر باسم کرد؛ مێژویی بزووتنەوەکانی کورد و سەرهەڵدانەکانی یەک لە دوای یەکی سەرجەم پارچەکانی کوردستان لە ماوەی سەد ساڵی ڕابردوودا ئەوەمان بۆ ئاوەژوو ئەکاتەوە و ئەگیڕێتەوە کە بەداخەوە تا ئیستاشی پێوە بێ هێچ کام لەو شۆڕشانە ئەگەریش لە سەرەتاوە خۆڕسک و گەلی بووبێتن، بەڵام دواتر چوونەتە بندەست لایەن و سیاسەتێکی بە هێزی ناوچەکە و کراون بە مۆرەی شەتڕەنجی سیاسی و مەیدانی حکومەتە پاوانخواز و دژە گەلییەکانی دەوروبەریان، کە تەنانەت ئەوەندە خۆشباوەڕ بوون و پشتوێنیان لێ کردووەتەوە، هەر چی بوون و نەبوونیان لە جانتا و کەلەیاندا هەبوو بێ، لە بەر دەستی ئەرباب و پلانڕێژەکانیان ڕوو کردووە و ڕاخستووە.!

– لەو چەرخەی ڕابردوو کە بە قەد هەموو مێژویی مرۆڤایەتی سیاسەت و پلانی تێدا جێبەجێ کراوە، گۆڕانکاری گەورە تێا ڕوویانداوە، لایەنێک ڕماوەو لایەنێک هەستاوەتەوە، گۆڕانکاری سیاسی، مێژوویی، جوگرافیایی، فەرهەنگی کولتوری، ئابووری، زانستی، هتد، سەریان هەڵداوە، کە چی سەرانی کورد نەیانتوانیوە بە باشی کەڵک لەو دەرفەتانە وەربگرن و سیاسەتی گونجاو و یەک ویست و ئامانجی سەرەکی وڵاتسازی ڕێک بخەن، و کوردستان بخەنە ناو قەوارەی زیندووی ئەرێنیەکانەوە.

– لە کۆتاییەکانی سەدەی هەژدەی زایینیەوە شەڕی هەژەموونی و سەپاندن، داگیرکاریی ئابووری و سیاسی، ژێر خستن و سەرخستنی چەندین گەل و نەتەوە، و داڕشتنەوەی جوگرافیای سنوورەکان، دامەزرانی دەوڵەتی نەتەوەیی و زاڵکردنی گەل و نەتەوەیەک بە سەر لایەنێکی بەرامبەردا، دەستی پێکرد.

 – *بە تایبەت کە شەڕە گشتگیرەکانی جیهانی سەریان هەڵدا، دابەشبوونەوە و چەسپاندنی هێزی سەربازی و سیاسی و ئابووری گۆڕانکارییەکانی خێراتر کرد و زۆر ڕووداوی خوازراو و نەخوازراوی لێکەوتنەوە و بەشێکیان گەیشتنە لوتکەی ئامانج و ئەنجام و بەشێک سەرەولێژ و بۆ بنەوە…

” شەڕ و تاوان، هەڵکشان و داکشان، ڕووداو و چەند پات بوونەوە!”

– ڕۆژگار ڕەوتی ناوەستێ و هندێک جار ڕووداوەکان لە مێژوودا چەند جارە دەبنەوە. سەدەی هەژدە بە هەموو کەم و کۆڕیەکانیەوە خۆی سپارد بە چاخی نۆزدە و سەد ساڵ بێوچان ڕۆیشت. لە هەر سەد ساڵێکدا گۆڕانکاری قوڵ و بنەڕەتی ڕوو دەدەن و گەلێک قازانج و زەرەری تێدایە.

– نەوەی نوێ و سەدەی نوێ و دیسان گۆڕان و ئاڵ و گۆڕ و سەرهەڵدان. داکشان و هەڵکشان. کەوتن و هەستانەوە. دیکتاتۆری و ئازادی. داگیر کاری و ڕزگاری. شەڕی حەق و باتڵ؛ کۆمەڵکوژی و نەفی کردن. پاکتاوی ڕەگەزی و وێرانکاری. کیمیایی و ترس و تۆقان، ماڵویرانی و ئاوەرەیی؛ هەر لە سەرەتای نۆزدەوە تا کۆتایی پڕ بوو پڕ لە تاوان! تاوانی دەستی مرۆڤ! بە دەیان و سەدان ملیون قوربانی، سەدان ملیون لە هەژاری و ئاوارەیی، هەزاران شار و شوین کاولکراو، ئەتۆم و کیمیاوی دەوڵەتانی ئامریکا و سەدامی بەعسی عێراق و خوارو ژووریەکان، بۆ سەر هێرۆشێما و ناکازاکیاکانی یابان و کوردستان!. کۆمەلکوژی هیتلەریەکان، ستالینیەکان و هتد، بە لای باوەڕی منەوە چەنها قات لە هەموو مێژوویی مرۆڤایەتی لەو ماوە کورتەی سەد ساڵی ڕا بردوو زەرەرو زیانی گیانی و ماڵی و نیشتمانی تێدا ڕوویانداوە، کە هەمووی لە لایەن چەند وڵاتێکی داگیرکار و چەند کەسێکی نەخۆشی دڕندەوە بوو، کە بوونە هۆکاری سەرەکی و ئەنجامدەرانیان…. لێرەش ناچینە سەر باسی وردەکاریەکانی ئەو ڕوودا و شەڕانە. هەموویان بە کەم زیادەوە باس کراون. لێرە زیاتر ئەوەی پێوەندی بە کورد و مێژووی سیاسییەوە ببێت ئەگەر چی زۆر بە کورتیش بووبێت باسمان کردووە وە باسی لێوە دەکەین.

 

” خەبات و ڕێبەرایەتی کلاسیکی، پاوانخوازی و شەڕی خۆ سەپاندن”

– ئەگەر دیسان چاو لە مێژوویی نە زۆر کۆنی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بدەینەوە، دەزانین و پێمان ئێژێ؛ قەوارە و سیستەمی پاوانخوازی و تاکپەرەستی، تیرە و هۆز و بنەماڵە، ناوچە و دەڤەر و هەرێم، دواتر؛ حیزبایەتی و سیاسەتی گەوجاندنی حیزب پەرەستی و تاکڕەوی، لە لایەکەوە گەیشتووەتە لوتکەی لێکترازان، دوو بەرەکی و براکوژی؛ لە لایەکیترەوە سەرجەم ڕێکخراوە مەدەنی و سیاسیەکانی کورد و کوردستان، بەو هەڵس و کەوتانەیان دژ بە یەکتری، بیر و هزری نیشتمانپەروەری و نەتەوەخوازییان خستووەتە ژێر، تا، و نەخۆشییەکی گرانەتاو و تاقەتبڕەوە.

– بە هەر حاڵ هەموو ئەوانە بە جێی خۆی من دەمەوێ بەراوردێک بکەم ئەویش لێکچونەکانی کۆن و نوێیە. تاکو ئیستاشی پێوەبێ؛ سەران و ڕێبەرانی کورد کەمیان لە سەر پێی خۆ راوەستان و سەربەخۆ بڕیاردانی کارامە و بێ پاشەکشەیان بووە. نەیانتوانیوە شۆڕش و خەبات و چالاکی لە پێناو تاک و کەسایەتی و خێڵەکی و ناوچەیی، بگۆڕن بە خەبات و شۆڕش و حیزبایەتی لە پێناو گەل و نەتەوە نیشتمان پەروەری و ماف پارێزی تاکی کۆمەڵگە!.

درێژەی