ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری و غوڵام که‌شاوه‌رز و [رفێق فه‌ریده‌ی‌ ئارمان] ، ن. سەعی سەقزی

به‌ڕێز ئه‌حمه‌د ئه‌سکه‌نده‌ری له‌ (27/8/2019)دا نووسراوه‌یه‌کی هه‌شت لاپه‌ڕه‌ی به‌ فارسی به‌ناوی: (گرامی باد یاد عزیز غلام کشاورز، در سی امین سالروز ترور او مروری بر یادداشهایم طی بیست روز در لارناکا- قبرس تابستان 1989)

له‌ ئه‌نترنێت بڵاو کرده‌وه‌ته‌وه‌. با له‌ کورته‌یه‌کی بڕوانین که‌ به‌و جۆره‌یان نووسیوه‌:

{گرامی باد یاد عزیز غلام کشاورز

در سی‌امین سالروز ترور او مروری بر یادداشتهایم طی بیست روز در لارناکا – قبرس تابستان ١٩٨٩روز یکشنبه‌ ٢٧ اوت ١٩٨٩، برابر با پنجم شهریور ماه‌ ١٣٦٨ نزدیکیهای غروب بود که‌ تلفن زنگ زد. آن طرف خط کورش مدرسی از دوستان دوران دانشگاهی‌ام و از اعضای کمیته‌ مرکزی حزب کمونیست ایران خبر ترور رفیق غلام کشاورز را در لارناکای قبرس داد. وی گفت خوشبختانه‌ هنوز زنده‌است ولی شدیدا احتیاج به‌ کمک دارد و لازمست کسی فورا به‌ آنجا برود تا به‌ خانواده‌اش که‌ همگی در شوک بسرمیبرند کمک کند و ما فکر میکنیم شما میتوانید از عهده‌ اینکار برآیید. در آنهنگام من علاوه‌ براینکه‌ شغلی در یک شرکت داشتم و روزانه‌ کار میکردم، محل مأموریت تشکیلاتی‌ام دفتر نمایندگی کومه‌له‌ در خارج کشور بود.

غلام را مدتی بود بویژه‌ در خارج از کشور و در رابطه‌ با کارهای نمایندگی کومه‌له‌ و مسئله‌ پناهجویان میشناختم و از شنیدن این خبر بشدت غمگین و شوکه‌ شدم. غلام چهره‌ای مهربان و بسیار صمیمی داشت و خیلی آسان میشد باوی رابطه‌ دوستانه‌ برقرار کرد. بارها در مناسبتهای مختلف با غلام دیدار کرده‌ بودم و همیشه‌ از مصاحبت با وی لذت میبردم. من هیچگاه‌ به‌ قبرس سفر نکرده‌ بودم، خانواده‌ غلام را نمیشناختم و با توجه‌ به‌ اینکه‌ هم در میان اعضای کمیته‌ مرکزی حزب و هم در کمیته‌ خارج کشور دوستانی داشت که‌ از نزدیک وی را میشناختند و سالها بود مقیم اروپا بودند، کمی از رجوع دادن این مأموریت به‌ خودم متعجب شدم. میدانستم که‌ قبرس در این ایام جای بسیار ناامنی بود، از جمله‌ برای کسی مثل من که‌ چند سالی بود در مناسبتهای مختلف در پایتختهای مختلف اروپایی در رسانه‌ها ظاهر شده‌، از جنبش کردستان دفاع کرده‌ و علیه‌ جمهوری اسلامی بطور علنی صحبت کرده‌ و فعالیت داشتم.

در پاسخ به‌ دوستم در کمیته‌ مرکزی گفتم صد البته‌ در رابطه‌ با غلام و خانواده‌اش آماده‌ هر نوع کمکی هستم ولی با توجه‌ به‌ کار من در نمایندگی کومه‌له‌، لازم است این وظیفه‌ از طرف کمیته‌ مرکزی کومه‌له‌ به‌ من سپرده‌ شود. برحسب اتفاق همان روز و تنها چند ساعت پیشتر مکالمه‌ای تلفنی با کاک صدیق کمانگر از کردستان داشتم که‌ طی آن در مورد آخرین اخبار و تحولات، بحثها و اختلافات تشکیلاتی میان ‘کمیته‌ رهبری کومه‌له‌’ و رهبری حزب به‌ تفصیل صحبت کرده‌ بودیم و معلوم بود که‌ آنوقت خبر ترور غلام کشاورز هنوز به‌ کردستان نرسیده‌ بود.

در دفتر نمایندگی کومه‌له‌ یک دستگاه‌ تلکس داشتیم که‌ من به‌ محض دریافت خبر ترور غلام پشت دستگاه‌ نشسته‌ و خبر را برای چند روزنامه‌ و خبرگزاری از جمله‌ خبرگزاری فرانسه‌ و رویترز و بی‌بی‌سی مخابره‌ کردم. یک خبرنگار اطریشی در مرکز مطبوعاتی نیکوزیای قبرس که‌ از کردستان من را میشناخت به‌ سرعت تماس گرفت و جویای جزئیات بیشتر خبر شد. او کنجکاو بود بداند آیا بین این ترور و ترور دکتر قاسملو که‌ حدود چهل روز قبل در وین اطریش اتفاق افتاده‌ بود، ارتباطی هست یا نه‌؟ گفتم بهرحال سرچشمه‌ تروریستها یکی است . .

پاسی از شب گذشته‌ کاک ابراهیم علیزاده‌ دبیر اول کومه‌له‌ از کردستان تماس گرفت و گفت که‌ ما از شما میخواهیم در این جریان و کمک به‌ خانواده‌ غلام  هر کاری که‌ از دستت برمیآید کوتاهی نکنید. اندکی قبل از نصف شب با ماشین یکی از دوستان به‌ شهر اوپسالا رفتم و با رفیق هادی رحیمی که‌ رابط کمیته‌ خارج از کشور بود در مورد ترتیبات عملی پرواز به‌ لارناکا گفتگو کردیم و من چند ساعت باقیمانده‌ شب را آنجا ماندم. صبح زود روز بعد یعنی دوشنبه‌ ٢٨ اوت ١٩٨٩– ششم شهریور ١٣٦٨، از فرودگاه‌ استکهلم ابتدا به‌ فرودگاه‌ آتن و پس از چندین ساعت توقف و انتظار از آنجا به‌ قبرس پروازکردم و ساعت نه‌ و نیم شب وارد لارناکا شدم.

غلام کشاورز که‌ اداره‌ مهاجرت سوئد با دادن ویزا به‌ مادرش چندین بار مخالفت کرده‌ بود، سرانجام تصمیم میگیرد بهمراه‌ برادرش علی و همسرش [رفیق فریده‌ آرمان] به‌ قبرس بروند و درآنجا با مادرش دیدار کنند. برادر و خواهر همسر غلام یعنی ‘دریا’ و ‘یعقوب’ نیز در سفر از تهران به‌ لارناکا مادر غلام را همراهی کرده‌ بودند. همگی شاد و خندان از این دیدار پس از سالها دوری از همدیگر، در هتلی در مرکز شهر لارناکا اقامت میگزینند. …… }.

**

ئه‌وه‌ کورته‌یه‌کی نووسراوه‌که‌‌ بوو.

به‌ڕێز ئه‌سکه‌نده‌ری ماوه‌ی(20) بیست رۆژ به‌ شێون ئه‌و‌ کاره‌وه‌ بووه‌. له‌ ماوه‌دا کاره‌که‌ی خۆی به‌جێ هێشته‌، دیاره‌ له‌ باری ئابوورییه‌وه‌ زیانیان بینیوه‌، جگه‌ له‌وه‌ خه‌رج و مخارجی ئه‌و بیست رۆژه‌ وه‌ک کرێی هۆتێل، پۆڵی تاکسی و ته‌له‌فون و خوارده‌مه‌نیان چه‌نده‌ بووه‌، ئه‌کرێ حساب بکرێ و به‌پێی ئه‌و دوو په‌راگرافه‌ی خواره‌وه‌ لایه‌نێک له‌ ئه‌ستۆی گرتووه‌:

1 – در پاسخ به‌ دوستم در کمیته‌ مرکزی گفتم صد البته‌ در رابطه‌ با غلام و خانواده‌اش آماده‌ هر نوع کمکی هستم ولی با توجه‌ به‌ کار من در نمایندگی کومه‌له‌، لازم است این وظیفه‌ از طرف کمیته‌ مرکزی کومه‌له‌ به‌ من سپرده‌ شود.

2 – پاسی از شب گذشته‌ کاک ابراهیم علیزاده‌ دبیر اول کومه‌له‌ از کردستان تماس گرفت و گفت که‌ ما از شما میخواهیم در این جریان و کمک به‌ خانواده‌ غلام  هر کاری که‌ از دستت برمیآید کوتاهی نکنید.

**

به‌ڵام ئه‌و ماندووبوونه‌، ئه‌و دڵه‌خۆرپێ و نیگه‌رانییه‌، ئه‌و خه‌م و په‌ژاره‌ که‌ له‌و بیست رۆژه‌دا له‌ ئارادا بووه‌، کام لایه‌ن ئه‌توانێ له‌ ئه‌ستۆی بگرێ، کام پێنووس ئه‌توانێ وه‌ک خۆی بینووسێته‌وه‌ که‌ خوێنه‌ر بباته‌ ناو ئه‌و بارودۆخه‌ که‌ ئه‌سکه‌نده‌ری تێدا ژیاوه‌؟!

[رفێق فه‌ریده‌ی ئارمان]

به‌ڕێز ئه‌سکه‌نده‌ری له‌و نووسراوه‌دا گه‌لێ جار ئاماژه‌یان به ناوی {(فه‌ریده‌ی ئارمان) هاوسه‌ری (غوڵامی که‌شاوه‌رز)} کرده‌ و کاتێکیش که‌ فه‌ریده‌ ئه‌یه‌وێت له‌ (قبرس)ه‌وه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سوید به‌و جۆره‌یان‌ نووسیوه‌:

(جمعه‌ اول سپتامبر– صبح به‌ هتل هرمس رفتم و پس از مدتی جستجو سرانجام بلیط برگشت برای فریده‌ همسر غلام را تهیه‌ کردیم. ساعت ١٢ برای بدرقه‌ او در فرودگاه‌ لارناکا بودم).

فه‌ریده‌ی ئارمان و‌ (رادیۆ هه‌مبه‌سته‌گی)

(رادیۆ هه‌مبه‌سته‌گی) رادیۆیه‌کی فارسییه‌، رۆژی شه‌مانه‌ له‌ ستۆکهۆڵم به‌رنامه‌ی هه‌یه‌، رۆژی (7/9/2019) وتووێژێکی به‌ناوی:

(سی امین سال ترور غلام کشاورز و صدیق کمانگر، گفتگو با فریده‌ آرمان)

بڵاو کرده‌وه. له‌و به‌رنامه‌دا ئاماژه‌ به‌ ناوی (به‌همه‌ن جوادی) ناوی راسته‌قینه‌ی غوڵام که‌شاوه‌رز کرا‌. (فه‌ریده‌ی ئارمان) له‌و به‌رنامه‌دا باسی ژیان و ترۆری {(غوڵامی) کرد. به‌ڵام ئه‌وه‌ی که‌ بۆ نووسه‌ری ئه‌م چه‌ن دێڕه‌ جێگه‌ی سه‌رنجه‌ و بووه‌ هۆی نووسینی ئه‌م باته‌وه، ئه‌و باسه‌یه‌ له‌ وتووێژه‌که‌دا خانی [ئارمان] بۆ تاکه‌ جارێکیش ناوی (ئه‌حمه‌دی ئه‌سکه‌نده‌ری)، ئه‌سکه‌نده‌رییه‌ که‌ بۆ ماوه‌ی بیست رۆژ له‌ قبرس له‌ پێناو ئه‌واندا خه‌و و خۆراکی نه‌بوو، ئاشایش و ئارامی نه‌بوو، هه‌روه‌ها وه‌ک نووسیشیانه‌:

(ساعت ١٢ برای بدرقه‌ او در فرودگاه‌ لارناکا بودم = بۆ به‌ڕێکردنی فه‌ریده‌ی ئارمان له‌ لارناکاوه‌ بو سوید کاتژمێر (12) چوومه‌ فرۆکه‌خانه‌ی لارناکا).

نازانم به‌ڕێز ئه‌سکه‌نده‌ری به‌ هه‌ڵه‌ ناوی [فه‌ریده‌ی ئارمان]ی نووسیوه‌ یا ئه‌م رفێقه ‌که‌بیر و مه‌زنه‌ به‌رپێی خۆی نه‌بینیوه‌.

**

به‌و هیوایه‌ له‌ داهاتوویه‌کی نزیکدا چه‌ن دێڕێ به‌ فارسی سه‌باره‌ت به‌ کوژرانی غوڵام که‌شاوه‌رز ئاماده بکە‌م.

**

ئه‌وه‌یش ئه‌دره‌سی نووسراوه‌ی:

(گرامی باد یاد عزیز غلام کشاورز) و به‌رنامه‌که‌ی رادیۆ هه‌مبه‌سته‌گی:

1 –

2 –

12/9/2019

سه‌عی سه‌قزی

sai.saqzi@gmail.com