"an independent online kurdish website

مەنشوورێك کە ئینکاری مافی سیاسی و نەتەوەیی کورد بکات، دەبێت بەتەواوی دژایەتی لە گەڵ بکرێ و ڕیگا نەدرێت لە ژێر ناوی دێمۆکراسی و مافی بەرامبەردا، ئەسڵی خەباتی زیاتر لە چواردەیە   قووربانیدانی ئێمە بەڵاڕیدا ببرێت و دەستیان بەدەسەڵات ڕابگاتەوە.

ڕەزای  و بنەماڵەیکەی کە بەڕاپەڕینی سەرانسەری لە وڵات دەرکران وبە هۆی سیاسەتی دیکتاتۆرانەی باوانی و  شكەستخواردنیان لە پڕۆسەی سیاسی وڵاتدا، ھەروەك پێشبینی دەکرا قسەی خۆیکرد و وای پێشاندا کە مرۆڤێکی پاك و دێمۆکڕاتە و هەروەها لە قسەکانیدا هەوڵیدا ، خۆی بە میحوەری ئەو شۆڕشە پێناسەبكات كە لە کوردستان سەری هەڵداوە و ئیدی ئەوە مەجلیسی مووئەسەسان لە تەنیشتی دوانیشتوون و قەرار و بڕیار بەسەر چارەنووسی گەلانی وڵات دادەن.

پێم حەیف و ناشكوریە كوڕی شای خۆی بكاتە میحوەر و دەمڕاستی شۆڕشێك كە بە ئەندازەی پەیكی ئێران و لاوازترین هێزی ئێرانی شوێنی لەسەر ڕاپەڕین نەبووە، بەڵام بۆ لێكترازان و دوورکەوتنەوەی هێزەکان لەیەکدەی  پشکی گەورەی بەرکەتووە .

ئەو هاوتەریبەکانی  ئەگەر زیانی بەو شۆڕشە و یەکگرتووی لە نێوان گەلانی ئێران نەگەیاندبێت، بێگوومان، سوودی پێنەگەیاندووە. کاتێك لەو کۆببونەوەیەشدا قسەی کرد و وڵامی پرسیارەکانی دەدایەوە، دەرکەوت کە مرۆڤێکی نەخۆش و ئۆقدەیەی و دەوربەرەکەشی لە ئێستاوە دەهۆڵی تۆڵەکردنەوەی کورد کۆژی دەکووتن.

ڕەزا پەهلەوی لەو کۆبوونەوەیەکدا کە ناویان نابوو کۆبوونە لەسەر داهاتووی سیاسی و دێمۆکڕاسی ئێران، زۆر نابەرپرسانە و کەڵفامانە وڵامی پرسیارەکانی دەدایە و هەتا ئەو شوینەی بۆیکرا، هێرشی کردە سەر ئەو هێزە و دەستانەی کە دژایەتی لە گەڵ ڕفتار و کرداریان دەکەن و  بەبەڕاستی سیاسی ناوبردن.  مرۆڤێكی ئۆقدەی و دژە نەتەوە و دێمۆكڕاسی و حكوومەتێكی دێمۆكراتیكە لە ئێرانێك کە پێك هاتووە لە چەند نەتەوەیی جیاواز. دیالۆگ لە گەڵ ئەو دەستەیەدا بەڕاستی بێ سەمەرە و حەیف و هێزەکان و حدکا دەبێت بە بە دوای دۆزینەوەی ڕێگا و ناوەندی نوێدا بن سەبارەت بە داهاتووی سیاسی ئێران.

بائەوەش بڵێین باسی هاوڕەگەزبازی زیاتر بایخی پێدرا تا پرسی سیاسی و نەتەوەیی ئێران، مەبەست لەو کارەشیان، بەدڵنیایەوە هەنگاوێکی بەتەواوی فریودەرانە بوو بۆ ئەوەی کەڵکی خراپ لە پشتیووانی ئەمریکایەکان و ڕۆژئاوایەکان وەربگرن.

مەنشوورەكەیان ئەوەیە كە رازا پەھلەوی دەیھەوێت و باسی فرەنەتەوەیی بوونی ئێران لە دوور و نزیك ئاماژەی پێنەكرا و دەركەوت ھاوتەریبەكانی ھەر ئەوە دەڵێن كە بنەمای تێ فكرینەكەی، سەرچاوەكەی شا و سەڵتەنتخوازەكانە.

ئیدی دەركەوت بەشداران ئەو قسەیە دەكەن كە دەمێکە زیرەكانە بەرنامەی بۆ داڕێژراوە و ئەو ڕەوتە ئەگەر بێت و زیاتر گەشەبكات، مەترسی گەورە لە سەر خەباتی ڕەوایی گەلی كورد و ڕاپەرین و شۆڕشی ژینا ساز دەكات و دەبێتە بەربەست لەسەر ڕێگای ئیتلافی سیاسی لەسەر بنەمای لە نەتەوەیی لە ئێراندا.

شەرتی نیوە پەھلوی بۆ هاوپەیمانی و پێکەوە کارکردن ڕاست ئەوەیە كە نەڵێی كوردین یان کەس باسی نەتەوەكەی خۆی نەكات، ئەو جار دەتوانێ بە “هیلالی”  شاپەرستی ئەو پیاوە ماقووڵە پەیوەست بێت.

من سەرم لەمافی بەرابەری تێناگات، بە ھیچ جۆرێك بەلای جەوھەرو كاكڵی باسەكەدا نەچوون کە مەبەستیان لەو دەستەواژە سواو و بی بەهایە چییە.

كورد و بزووتنەوەی سیاسی بەوقسە لوسكانە ھەڵناخەڵەتێ و نامان ھەوێت دیكتاتۆرێك بۆ یەكی خراپتر لەوەی ئێستا خەبات بەدژی دەکەین بگۆڕین و هەروەك دەرکەوت دیالۆگ و قسەکردن لە گەڵ مام ڕەزای بێ سوودە و لەسەر تێ فکرینی فاشیستی خۆی سوورە و هەرهەمن قەوانی کۆن دەژەنێ.

كوڕی شای دیكتاتۆر و قاتڵی پێشەوا و كۆماری كوردستان ھەروەك ھەمیشە دەڕانێتە ڕووداوەكان و دەركەوت كە لە دوور و نیزیك باوەڕی بە مەسەلەی نەتەوەیی و ئێرانی دێمۆكڕات و فیدڕاڵ نیە و هەر ئەو قەوانە لێدەدات کە بۆی بە میرات ماوەتەوە و خەیاڵی پووچی لەسەر هەڵچنیووە.

لە مەنشوورە بێ بنەما و گاڵتەجارەیەكیاندا زیاتر پێداگری لە سەر ماف و ئازادییەكانی تاك كرایەوە و بە ھیچ نەوحێك باسی فرە نەتەوەیی و فرە چەشنی یان نەكرد و هەوڵدەدان کۆی پرسە جەوهەری و گرینگەکان بە هەڵبژاردن و مەجلیسی باڵای وڵات یەك لای بکەنەوە، کە ئەوەش بە تەواوی مەترسی لە سەر ڕەوتی خەباتی سیاسی و نەتەوەیی لە وڵاتدا  دروست دەکات.

جارێ سروشتی ئێران و پێك هاتەکەی جۆرێکە، بەر لە هەڵبژرادن و مەجلیسی باڵا، دەبێت لەسەر بنەمای نەتەوەیی و جوگرافیای هەڵبژاردن لە وڵاتدا بەڕێوەبچی و وەختێك کورد نوێنەرەکانی هەڵبژێرێت، دەتوانێ داکۆکی لە مافەکانی خۆی بکات.

ئەو ھەڵبژاردن و دەستوورەی ناویان برد، نێوەرۆكەكەی ئەوەیە كە تەنیا دیكتاتۆرێك جێگای ڕێژیمی فێعلی بگرێتەوە لە ژێر ناوی ھێندێك چەمك و پێناسەی شارستانی و پێشكەوتنخوازیدا، وەك مافی تاك و هاوڕەگەزبازیانی  و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی سەرانسەری، هەر وەك خومێنی کردی.

بەڵێ، بەر لەبەڕێووەچوو نی ئەو دیدارە پێشبینی ئەوەمان کرد بوو کە چ لەو کۆبوونەوەیەدا ڕوودەدات و باس دەکرێ، ئیدی بەڕوونی لە نێوەرۆکی مەنشووری ڕەزا پەھلەوی وەك نەخشە ڕێگایەك کە خۆی دەیهەوێت بۆ داهاتووی ئێران ، تێگەیشتین. 

كورد و ھێزەكانی لازمە بەو نەتیجەیەبگەن كە كارێك نەكەن، ئەوزاتە مەترسیدارە، وەك میحوەری دژبەرانی ڕێژیم خۆی بناسێنێ و لەوەی زیاتر دەرفەتی گەشەکردنی پێ بدرێت.

سەڵتەنتخوازەكان زۆر زیرەكانە ھەوڵدەدەن دەست بەسەر شۆڕشی ژینادا بگرن و وا وێنەبكەن كە بەو مەنشوورە پڕ لە شوورەییان كە باوەڕیان بە ئەسڵی مافی سیاسی نەتەوەیی نیە و شتێكی نوێ لە قسە وگۆتاریان ڕووینەداوە، وای بنوێن کە لایەنگری هاوکاری و هاوخەباتین، تەنانەت لە گەڵ مووخالیفەکانی خۆشیاندا.

دیاڵۆگ دەبێت  لەسەر بنەمای دوو فاكتەری ئەساسی بکرێت.

یەکەم: ئەوەی كە ئەو دەستە و ھێزەی لە گەڵی دادەنیشی تا چەند باوەڕی بە جەوھەری داواكاریەكانیە تۆیە و داخوازیەکانی تۆی بەلاوە پەسندە.

دووھەم: ئەگەر ھیچ گۆڕانێك لە ڕوانین و خوێندنەوەیان ڕونەدات و ھەڕوەك ھەمیشە پێداگری لەسەر ئەو خاڵ و ستڕاتیژیە بکەنەوە كە مەترسی جیددین لە سەر مافی نەتەوەیی مان، ئیدی ھەر ھەمن دیمەنی دەورا نی شۆڕشی گەلانی ئێران مان دەخاتەوە بەڕچاو کە خومێنی چ کارەساتێکی بەسەر کورد دا هێنا.

ئەوەی ئامانجی ئەو زۆڵەیە ئەوە بوو كە بڵێ ئەو دەنگانەی لە نێوخۆناتوانن بیروڕای خۆیان بەئازادی بڵێن، ئەو نوێنەرایەتیان دەكات و دەنگی ئەوانیشە لەو دانیشتنەدا.

ڕەزا پەھلەوی تەنانەت بەزمانی تەھدید و ھەڕەشە و ڕوو لە ھێزە دژبەرەكانی ڕێژیمی ئاخوندی قسەكانی دەکرد و، لە وڵامی پرسیارەكاندا و وای نیشاندەدا كە زۆری نەماوە تاجەمردووە كە بخاتەوە سەری. ئەوەندە بێ باکانە قسەی دەکرد کە بەڵێت، ئەوە بووسە بەلاشەکەیان بەرەو تاران کەوتۆتەرێ، کە پێێ خۆشە باسەرکەوێ و هاوسەفەربین.

بەداخەوە پەیامە دوو دەقیقەیەكەی مووعتەدیش شتێك نەبوو كە داكۆكیكردن بێت لە فرەنەتەوەیی بوونی ئێران و پێداگری لە سەر شوناسی سیاسی نەتەوەیی گەلی كورد و گەلانی دیكەی وڵات بكات.

من تێناگام، بۆچی ڕێبەرانی سیاسی کورد و هێزە سیاسیەکان هێشتا زۆر ڕووك نین لە بەیانکردنی داواکاریەکانی کورد و زۆر شەرمێوانە و بەپاڕیزەوە دەدوێن. کورد وەك نەتەوەیەك کە کاریگەری بەرچاوی بەسەر ڕووداوە سیاسی و مێژوویەکانی وڵاتدا هەیە، شەفاف تر باسی نێوەرۆکی مافەکانی بکا و ئەگەر بێت و بە پێداگری کورد ناکۆکی دروست بێ، با ئێستا دورست بێ، نەك پاش داڕمانی ڕێژیم.

مەسیحی ش زۆر زیرەكانە لە جەھەتی پەسندی ڕەزا دا قسەی دەکرد و لە لای خۆیەوە لەنگەری بۆ ڕاگرتبو و، ئەویش  خەریكە بە نێوبردنی وشەی كوردستان و بلووچستان كڵاومان دەخاتەسەر.

محەممەد سلێمانی

15.02.2023

نویتـرین هەواڵ و بابەت


فارسی