سیاسەت لە باشووری کوردستان لە نێوان زیاتر لە ٢ دەیەدا!!، حەسەن پاڵانی

ئەگەربە شێوەیەکی بابەتی و زانستی باس لە سیاسەتی کوردی لە باشووری  کوردستان بکەین،  دەبیینین هەموو  ئەو ڕێچکەو پێوەرە  ئەخلاقی و  داهێنانە،  کە پێویستە لە سیاسەتدا پەیرەو بکرێت،

لە ماوەی ئازادی و خۆبەرێوەبەرێکی نیمچە ئازادی هەریمی کوردوستان، ئایا  لە بەرچاوگیراوە یان نە؟  زیاتر لە دوو  دەیە تێدەپەرێ هەرج ومەرجێکی  سیاسی لە سیماو رەفتار وگفتاری راگەیەنە  گەشتی و سیاسیەکانی  کوردوستاندا لە گۆڕێدایە.  هەم سیاسیەکانی حیزبی و هەم کەسانی نوخبە وسیاسی و سەر بەخۆ وە هەم تێکڕای ئەو  کەسانەی کە لە مەجال و کاری سیاسی کاردەکەن، نەیان  توانیوە، کەشێکی هەنووکە  لەبار بۆ کۆمەڵانی  خەڵکی خۆیان بە خولقێنن، تا لەودا زیاتر لە حیزبەکان نزیک ببنەوەو  ئاشتەوایەکی سیاسی ، مەبدەئی ، ئەخلاقی و کۆمەڵایەتی  لە نێوان خەڵک و حیزب بێتەگۆرێ. تا خەڵک لەوێدا حیزبی جێگای بیرو باوەری خۆی وەک مەرجعێکی بریاردانی مافخوازی و جێگای بریاری خۆیان چاولێبکەن.  پەیروکردنی کلتووری  خۆبەزلزانی و خەڵک بەکەم زانی یەکێکە  لە  ئە و  دەردوو پەتاییەی کە سەرتاپای جەستەی کۆمەڵگای تەنیوەو بووەتە مۆتەکەیەکی سامناک بە سەر،  سەری خەڵک و چۆنیەتی فۆرم و بیچمی حیزبی و  وە تا  دوائاخر کۆمەڵانی خەڵکی ئەو دەڤەرە.

کلتووری سیاسی لە کاتێکدا دەتوانێ خاوەن کلتورێکی ڕەسەنی خۆی بێت، وە رێچکەی ئاسایی خۆی بپێوێ ، پێش لە هەر شەتێک خاوەن رووئیایەکی کامللەن دیموکراسی بێت وەباوەری بە هە موو ئەو بنەما فکری و پرنسیپە گشتیانە هەبێت کە وەک  کۆڵەکەیەکی  تعاموول کردن و دەستاو دەست کردنی ژیانی سیاسی و موومارسەکردنی مەلمەلانەیەکی  ئازاد، بۆ بەدەستەوە گرتنی دەستەڵات بێتەگۆڕی.  حیزب و دەستڵات  تاکاتێک  کلتووری خۆسەپاندن و کلتووری خۆ بە مووقەدەستزانیین وەک  پێوەرێکی یەک لاکەرەوە و  لە وێوە سەیری خۆی بکات،  ناتوای  ئەو کەلێن و مەودایانە کە لە نێوان خەڵک و دەسڵاتدا هەیە   پڕبکاتەوە.

حیزب و خەڵک وەک ئاوێتەیەکی رۆحیوان، هەر کاتێک ئەو ئاوێتەیە لە شکڵووشووباهەت و فۆرمی خۆی لایدا  تووشی  دابرانێکی قوورس  دەبێت و کات و زەمەنی خۆی پێویستە،  تابگەرێتەوە  سەر سکەی خۆی، یان هیندیک جار  پشتی لەژێر کاریگەریەکانی،  ئە و  دابرانەدا  دەچەمێت و دەبێتە حیزبێکی تەنها  بە ناو مانەوە،  کە نەتوانێ هیچ  کاریگەیەکی  هەبێت  لە هیچ  ئاستێکی  بریاردانی،  بریاری سیاسی و  هەموو کایەکانی تر. ئەوەش  بەنۆبەی  خۆی  دەگەرێتەوە،   بۆ پەیرو نەکردن و ڕەچاونە کردنی،  هێندێک  بنەمای زانستی و میتوودی  لێکۆلینەوەی  لۆژیکی  کە لە هاوسەنگ کرن و ڕاگرتنی بنەما سیاسی و کۆمەڵایەتیەکاندا  دەوری خۆی دەبینێت. هێزو رێخراوە کانی باشووری کوردستان و کۆمەڵە مەدەنیەکانی  گۆرەپانی خەباتی سیاسی  ومەدەنی  هەریم و لە گەڵ هە موو ئە و ناوەندانە چەوەک شەرۆڤەکار! چەوەک توویژەر! کاردەکەن،  نەیان  توانیوە  لە پێشکەش  کردن و ڕاڤەکردنی میتوودێکی زانستی  سیاسی  کە کەڵکی  توێژینەوەی  هەبێت، لە سەر ئاستی تێزی جۆربە جۆری زانستی  سیاسی  سەرکەوتووبن و ئەو توێژینەوانە   لە  ستراتیژیەتی   کاری  کوورت  ماوەو درێژ ماوەدا کەڵکی خۆی هەبێت،  هەم بۆ حیزبەکا ن و هەم بۆ تووێژینەوەی  ئاکادیمی  لە ئاستە جیا جیاکانی  پێگەیاندن و بارهێناندا  کەڵکی  پێویستی  هەبێت.

بۆ ئەوەی   دەست  ئاوەڵاێک لە مەجالی کاری سیاسی و لە گرەوی کاری تاک ڕەوی  و تاک حیزبی و بە گشتی سیاسەت  بە واتەی ممکین بوون لە هەناوی ئەیمەنەو هێژموونی تاک و رێخراو بێتە دەر، پیویستی  بە وە  دەبێت کە داڕشتنی سیاسەتی نەتەوەی و ئامانجە نەتەوەیەکان بە دوور بێت لە تاکتیک و بەرنامە و  پرۆژەکانی  پیداوستی  ژییانی کۆمەڵانی خەڵک کەوەک نان و ئاو پێوستن بۆ مرۆڤ و مرۆڤایەتی بە گشتی .

 لیرەدا  مەبەستم  ئەوەیە  ئاماژەیەکم لە   سیاسەت لە هەریمی  کوردوستان هەبێت، کە   بە پێچەوانەی  نۆرم و  فۆرمی سیاسی  خۆی  بە هیندیک  ڕەوتی  قەتیسماوی  خۆی  تێدەپەرێ،  کە نا خووانی و  پارادۆکسێکی   بەهێزی  هەیە  لە گەڵ سبکە باوەکانی  دونیای  توێژینەوەو  میتوودی  سیاسەت کردن.  سیاسەتی دونیای هەریمی کوردستان سیاسەتێکی وەستاوە،  تا ئەوەی لە حاڵی جەمووجۆلیکی بەردەوام بێت،  بۆ شێوندۆزی میتوودو ساختارێکی  دارێژراوی بابەتی و زانستی.  هەریمی  کوردوستان تا ئێستاش خاوەن ناوەندێکی توویژینەوەی نەتەوەی  نیە  کە بتوانی  تووێژینەوەکانی لە ئاستی جۆر بەجۆردا پراکتیزە بکات و دەستەواژە  و چەمکە سیاسیە   نێوکانی  پێناسەیەکی  بابەتی و  شیکاریانەی  بۆ بدۆزێتەوە.

.20130719

حەسەن پاڵانی