ئەرێ ڕێککەوت نامە هاۆبەشەکەى حیزبى دێموکرات و حێزبى کۆمەڵە چیى لیهات؟!، عومەر شەریفزادە

لە مانگى گەلاویژى ٢٠١٢ى زاینى رێککەوتنامەیەک لە نێوان حیزبى دێموکراتى کوردستانى ئیران و  کۆمەڵەى شورشگیرى زەحمەتکیشانى کوردستانى ئیران

 واژۆ و بڵاۆ کرایەوە ئەم ڕێککەوتنامەیە لە پێشەکیەک ، ٩ مادە و پینج خاڵ ( ئەرک ) ى گرنگ پێک هاتبوو.

 ساڵانیکى دوور و دریژ بوو کە بزووتنەوەى نەتەویی کورد لە کوردستانى ئیران بە هۆگەلى جوراوجور توشى قەیرانى جوراوجور هاتبوو کە لە نیهایەت ئەم قەیرانانە چندین ئینشعابى لێکەوتەوە هەر بویە دەرچوونى ئەم رێککەوتنامەیە بۆ ئەو کەسانەى کە یەکیەتى و یەکڕیزى بە سەر دووبەڕەکى و ناکۆکى تەرجیح ئەدەن، هەواڵێکى خۆش و هیوابەخش بوو و توانى تەزویەکى فێنک بە لەشى لاینگرانى یەکڕیزى نەتەوەى کورد بینێ.

 

هیوا ئەوە بوو (قەراریش ئەوە بوو) کە ئەم رێککەوتنامەیە بتوانێ قۆناغیکى نوێ لە بزوتنەوەى میللى ـ دێموکراتیکى کورد لە ئێران بکاتەوە، حەرەکەتێکى تازەى پێ بدات ، کۆتایی بە پەرش و پڵاویی بینێ و سەرەتاى یەک بوونەوە و کۆ کردنەوەى هێز و وزەى کورد بێت.

 هەرکە ئەم رێککەوتنامەیە بڵاو کرایەوە لە لایەن هێزە ئیرانیەکانەوە (بە چەپ و بە راستەوە) هێرشى کرایە سەر، شەپۆلى ‌هێرش تا رادەیەک بەرفراوان بوو کە رووناکبییرانى کوردى حەپەساند و مەجالى بەوان نەدا تا لە ناوەرۆکى بکۆڵنەوە و یان لە ژێر شەلاقى رەخنە و پرسیارى بدەن.

 

حەڤدە مانگ لە بڵاو بوونەوەى ئەم رێککەوت نامەیە تێدەپەرێت ١٧ مانگ بۆ کارى سیاسى و دیپلۆماسى کاتیکى کەم نیە بەڵام بازدە و کارنامەى ڕێککەوت نامەى ناۆبراۆ ئەگەر سیفر نەبێت ، تەنیا توزقاڵێک لە سەرەوەى سیفرە. لە ماوەى ١٧ مانگى رابردوو گەلێک رووداویی گرنگ لە ناوچە رویان دا کە هەرکام بە جورێک بە چارەنوسى کوردەوە پیوەندیان هەبوو ئەم رووداوانە بایخ وشیاوى ئەوە هەبوون کە حیزبى دێموکراتى کوردستانى ئیران و حیزبى کۆمەڵەى شورشگیرى زەحمەتکیشانى کوردستانى ئیران بە پشت بەستن بە رێککەوت نامەکەیان چالاکتر و ئاکتیوتر بکات. بۆ وینە لە ئاست کوردستان دەکرا هاوپەیمانى دێموکرات و کۆمەڵە لە موداى پرۆسەى ئاشتى لە باکوورى کوردستان ئاکتیو بێت یان دەکرا لە جریانى ئاڵ وگۆرەکانى کورد وکوردستانى سوریە پتر چالاک بن هەم یارمەتى بە کۆ کردنەوەى حیزبەکانى ئەو بەشەى کوردستان بدەن و هەمیش بۆ چارەسەرى ناکوکیەکانى نێوان هەریمى کوردستان و حیزبەکانى کوردستانى سوریە نێوبژى بکەن ( وەک لیلا زانا ) لانى کەم چاوەروانى ئەوە هەبوو کە ئەم دوو حیزبە سەرەکیەى کورد لە ئیران لە چوارچیوەى رێککەوتن نامەکەیان ئیقدامى هاوبەش بۆ ئازاد کردنى زیندانیانى کوردى ئیران کە لە حکومەتى هەریمى کوردستان زیندانى بوون بکرێت.

بەڵام مەخابن نەکراوە. چاۆەروانیی ئەوە هەبوو کە ناۆ و نیشانى ڕێککەوت نامەى هاۆبەشى ئەم دوو حیزبە ناسراوەى کورد لە موداى کۆبوونەوەکانى بە ناۆ بەستنى کۆنگرەى نەتەویی ( کە قەرار بوو بگیرێت ) دیار بێت (بەڵام مەخا بن لە کوولەکەى تەریش دیار نەبوو ) لە چەند مانگى ڕابردوو گەلێک تێکوشەرى کورد لە ئیران بە وەسیلەى رژیمى ئیسلامى ئیران ئیعدام کران یان زیندان کران بەڵام تێکوشان وئاکتیویتیتى ئەوتو لە لایەن ئەم دوو حیزبەوە کە بە وەسیلەى ئەم ڕێککەوت نامەیە خۆیان وەزیفەدار ( موظف ) کردوە تا لە مافى کورد بەرگرى بکەن نەدیتراوە. لە ئاست ئیرانیش هییچ چەشنە ئاسەوارێک لە ڕیککەوتنامەى حیزبى دێموکرات و حیزبى کۆمەڵە نە دیتراوە و نابینرێت بە داخەوە دەبى بوترى کە رێککەوت نامەى هاۆبەشى دیموکرات ـ کۆمەڵە لە ئاست ئیران زەرەرى بۆ کورد گەلێک لە قازانجى زیدەتر بوو چونکە ئەم رێککەوت نامەیە بزوتنەوەى سیاسى کوردى لە ئیران تا رادەیەک لە لای هێزە ئوپوزیسیونەکانى ئیرانى ئیزۆلە کرد دۆستانى کۆنى بزوتنەوەى کوردى تۆراند بە بێ ئەوەى دۆستانى نوى بۆ بزوتنەوەى کورد پەیدا بکات.

 

بۆ چى رێککەوت نامە ( هاوپەیمانى حدکا و حیزبى کۆمەڵە ) سەرکەۆتوو نەبوو ؟

 

١. بێ متمانەیی ( عدم اعتماد ) ى ئەم دوو حیزبە بە یەکتر سەرەکى ترین فاکتورى نیگاتیڤیە کە بووە هۆى ئەوە ڕێککەوتن نامەى ئاوگۆستى ٢٠١٢ سەرکەوتو نەبێت. ( ئەم دوو حیزبە زیاتر رەقابەت لە گەڵ یەکتر دەکەن تا رەفاقەت ) لەو دەمەوە کە ئەم دوو حیزبە ڕێککەوت نامەیان واژۆ کردوە بە کردەوە هاوکاریان لە گەڵ یەکتر لە موقایسە لە گەڵ ئەو دەمەى کە هیشتا هاۆپەیمان نەبوون کەمتر بوەتەوە.

 

 

٢.مەسەلەى نیزیکایەتى دوو حیزبى دێموکرات لە گەڵ یەکتر و باس و خوازى یەک بوونەوە و یان یەک گرتنەوە ، حیزبى دێموکراتى کوردستانى ئیرانى لە شش و بیش قەرار داوە بەو مانایە کە لە نێوان هاۆپەیمانیەتى لە گەڵ کۆمەڵە و یەک گرتنەوە لە گەڵ دۆستانى حدک ساغ نابیتەوە.

 

 

ڕێککەوت نامەى دێموکرات ـ کۆمەڵە سەرکەوتو نەبوو واتە نەى توانى چاۆەروانیەکانى کوردەکان بەرئاورد بکات.

 

لە چەند ساڵى رابردوو لە بەشەکانى دیکەى کوردستان ( باکوور ، باشوور و رۆژئاوا ) گەلێک حیزبى گەورە و بە هێز پێک هاتوون و چى دیکە حیساب بۆ حیزبەکانى کوردستانى ئیران بە گشتى و حیزبى دێموکرات و حیزبى کۆمەڵە بە تایبەتى ناکەن حیزبەکانى سەر بە کوردستانى ئیران بۆ ئەوەى بتوانن لە ئاست کوردستان لە گەڵ ئەو حیزبە گەۆرانە ڕکبەرى بکەن ( کە پیویستە ) تا بڕیار و هەڵویستەکانیان بە جیدى وەربگرن تەنیا یەک رێگایان لە بەرە ئەویش بە جیدى هاۆپەیمان بوونە و بەس.

 

لە ئاست ئیران حیزبى دێموکرات و حیزبى کۆمەڵە دەتوانن بە تەنێ لە گەڵ حیزبە ئیرانیەکان رەقابەت بکەن چوونکە حیزبە کوردیەکان هەرچندیش لاواز بن دیسان هەر لە چاۆ حیزبە ئیرانیەکان بە هێزتر و رێک و پێکترن.

 

پاسییو بوونى ڕێککەوت نامەى حیزبى دێموکرات و حیزبى کۆمەڵە ئەم تیئوریەى وەراست گەڕاند کە ” ئەم دوو حیزبە لە رووى قەناعەت و باورەوە ئەو ڕێککەوت نامەیان واژۆ نەکرد بوو ، بەڵکو لە رووى ناچارى و بە ئامانجى خۆدەرباز کردن لە جەوى ئینشعابەکانیان بووە ” . دیارە وەک زۆر بوارى دیکە ، ناکرێ لەم بارەشەوە کارگێڕى نیگاتیڤى ژیانى ئوردوگانشینى وەک فاکتوریک لە بەرچاۆ نەگرین.

 

نەتیجە

 

ئیستاش ناکۆکى و چەند بەرەکى یەکیک لە خاڵە هەرە نیگاتیڤەکانى نێو بزووتنەوەى سیاسى کورد لە ئیرانە ، ئیستاش چارەسەرى ئەم خاڵە نیگاتیڤە دەبى لە ئولەویەتى هەموو حیزب و کەسایەتیکى بەرپرسى کورد بێت و ئیستاش حیزبى دێموکراتى کوردستانى ئیران و حیزبى کۆمەڵەى شورشگیرى زەحمەتکیشانى کوردستانى ئیران دوو حیزبى بە ئەزمون و خاوەن هەڵویستى کوردستانى ئیرانن بەڵام تاقیکارى ١٧ مانگى ڕابردوو سەلماندیی کە ئەم دوو حیزبە بە تەنێ تواناى چارەسەرى ئەم کێشە گەورە و ئاڵوزە یان نیە هەر بویە پیویستە وێڕاى پێداچونەویەکى بنەرەتى لەم ڕێککەوت نامەیە ، ناوەڕۆکى بە تەواوى بگۆردرێت ، ئامانجى تازەى بۆ دیارى بکرێ تا حیزب و کەسانى دیکەى تێدا جێ بیتەوە واتە بەرینتر بکریتەوە بە کورتى دەبى پەیمان نامەیەکى ئەوتو بیتە ئاراوە کە هەم کێشەى حیزبەکان لە گەڵ یەکتر چارەسەر بکات و هەمیش توانایی چارەسەرى کیشەى حیزبەکانى لە گەڵ کۆمەڵى کوردەوارى لە ناۆخۆى وەڵاتى هەبێت.

 

 

ع ـ شریف زادە ـ ٣ى بەفرانبارى ٢٧١٣ى کوردى ـ ئاڵمان

دەقی راگەیاندراوەکە