له ڕۆژانی رابردوودا پارتی ژیانی ئازادی كوردستان پژاك له بناری قه‌ندیل له كۆنفرانسێكی كراوه‌‌ی ڕۆژنامه‌وانیدا، پرسی كۆداری دیموكراتیك یانخود هه‌مان كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك كه له بنه‌ڕه‌تدا به‌شێك له پڕۆژه‌ی پارتی كرێكارانی كوردستانه، ڕاگه‌یاند.
له‌م كورته وتاره‌دا هه‌وڵ ده‌ده‌م كه به كورتی بپرژێمه سه‌ر بنه‌ماكانی ئه‌و پڕۆسه‌یه و كۆی گشتیی ئه‌و پرسه پێشنیاركراوانه‌ی پارته‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان شرۆڤه بكه‌م و هۆكاری هاوده‌نگی به‌شێك له پارته‌كانی ڕۆژهه‌ڵات له پێوه‌ندی به چاره‌سه‌ر كردنی كێشه‌ی سیاسیی كورد له چوارچێوه‌ی ئێران شی بكه‌مه‌وه.
پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك؛
كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك به واتای دیموكراتیزه كردنی ئێران دێت و له‌و پێوه‌ندییه‌دا كورد ته‌نیا كڵاو له‌سه‌رنانی بۆ ده‌مێنێته‌وه. كۆدار ده‌توانێ مانای هه‌مان بنه‌مای به فیدراڵی كردنی ئێران بگه‌یه‌نێت كه ماوه‌ی چه‌ندین ساڵه پارته‌كانی كه‌لاسیك له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان پێیه‌‌وه سه‌رقاڵن و به ڕێگه‌‌چاره‌ی دۆخی سیاسیی، كۆمه‌ڵایه‌تیی و ئابووریی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان پێناسه‌ی ده‌كه‌ن، ته‌نیا جیاوازییه‌ك كه سیستمی فیدراڵیزم و پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك لێك جیا ده‌كاته‌وه ئه‌وه‌یه كه ئه‌و چه‌شنه له سیستمی فیدراڵی كه به‌شێك له پارته‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان باسی ده‌كه‌ن و پێیان وایه كه ده‌توانێ كێشه‌ی نه‌ته‌وایه‌تیی كورد و نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی بنده‌ستی ئێران چاره‌سه‌ر بكات، به ڕوونی چوارچێوه‌ی جوگرافی، سیاسیی و نه‌ته‌وه‌یی دیاری كردووه، به‌ڵام یه‌ك لایه‌نه‌یه و هیچكام له كه‌سایه‌تیی و ڕێكخراوه‌كانی نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی ئێران به ڕێگای چاره‌سه‌ریی نازانن و زۆربه‌ی پارته‌كانی ئازه‌ری و عه‌ره‌ب خه‌بات بۆ سه‌ربه‌خۆیی ده‌كه‌ن، ته‌نانه‌ت ڕێكخراوه‌كانی سیاسیی فارسیش باوه‌ڕیان پێی نییه و له‌دژی جێگیربوونی سیستمی فیدراڵی له ئێران ده‌وه‌ستنه‌وه، به‌ڵام پڕۆژه‌ی كۆداری دیموكراتیك هه‌وڵ ده‌دات كه له چوارچێوه‌ی جێگیربوونی سیستمی دیموكراسیی مافه‌كانی نه‌ته‌وه‌ی كورد ده‌ستبه‌ر بكات و پتر هه‌وڵی ڕێفۆرم و گۆڕانكاری له سیستمی سیاسیی ئێران ده‌دات و هه‌وڵ بۆ گۆڕانكاری ڕیشه‌یی له كۆمه‌ڵگای ئێران و سیستمی سیاسیی ئه‌و وڵاته نادات. ته‌نانه‌ت له هه‌وڵی ئه‌وه دایه كه له چوارچێوه‌ی كۆماری ئیسلامی ئێراندا جێپێی یاسایی بۆ خۆی بدۆزێته‌وه و بۆ ئه‌وه‌ش له‌گه‌ڵ ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی ئه‌و وڵاته له مشتوومڕ دان.
ئه‌گه‌ر سیستمی كۆداری دیموكراتیك و سیستمی فیدراڵی پێكه‌وه هه‌ڵسه‌نگێنین، بۆمان ڕوون ده‌بێته‌وه كه سیستمی فیدراڵی گونجاوتره، چونكه به ڕوونی باس له كێشه‌ی نه‌ته‌وه‌یی نه‌ته‌وه‌كان له ئێران ده‌كات، به‌ڵام پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك پڕۆژه‌یه‌كه كه پتر پێوه‌ندی به كۆمه‌ڵگای ئێرانه‌وه هه‌یه و كه‌متر باس له‌سه‌ر كوردستان ده‌كات، ئه‌و چه‌شنه پڕۆژانه له مێژووی هاوچه‌رخی ئێراندا چه‌ندین جار هاتوونه‌ته گۆڕێ و بووه‌ته جێی مشتوومڕی دژبه‌ران و لایه‌نگرانی و به تاییبه‌ت له سه‌رده‌می “مه‌شرووته”دا باییخی زۆری پێدرا، به‌ڵام ده‌سه‌ڵاتی پاشایه‌تیی كوده‌تای لێكرد و تێكی شكاند. ئه‌گه‌ر به شێوه‌یه‌كی ورد شرۆڤه‌ی بكه‌ین، ده‌بێت ئاماژه به‌وه بده‌‌ین كه پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك هه‌وڵی ئه‌وه ده‌خاته‌گه‌ر كه دیموكراسی له ئێران جێگیر بكرێت و له‌و چوارچێوه‌یه‌دا كێشه‌ی كورد به‌ره‌و چاره‌سه‌ریی بخاته‌ڕێ و كۆمه‌ڵێك مافی كولتووری و سیاسیی ده‌ستبه‌ر بكات، ئه‌وه هه‌مان پڕۆژه‌ی پارتی كرێكارانی كوردستانه كه هه‌نووكه له توركیه و باكووری كوردستان به‌ڕێوه ده‌چێت و هه‌وڵی به‌ده‌ست هێنانی كۆمه‌ڵێك مافی كولتووری له‌و وڵاته ده‌دات. به‌ڵام دۆخی سیاسیی ئێران و توركیه جیاوازن، توركیه پشتی به “ناتۆ” به‌ستووه و له‌و ئاره‌سته‌دا دژایه‌تی كورد ده‌كات، به‌ڵام كۆماری ئیسلامی ئێران له ئاستی نێوده‌وڵه‌تیی له كێشه دایه و دۆخی ئابووری لاوازه و كۆمه‌ڵگای ئه‌و وڵاته‌ش به ده‌ست ئه‌و ڕژیمه‌وه ده‌ناڵێنێت و ده‌كرێ گوشاری زیاتری بخرێته سه‌ر و كورد بۆ سه‌ربه‌خۆیی خه‌بات بكات.
خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی و فیدرالیزم چاره‌سه‌ر نین؛
به‌پێی ئه‌زموونی سیاسیی وڵاتانی فره نه‌ته‌وه له ئه‌ورووپا و به‌شێك له وڵاتانی دیموكرات له ئاستی جیهان، سیستمی فیدراڵی و سیستمی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی دیموكراتیك و دیموكراسی كێشه‌ی نه‌ته‌وه‌یی نه‌ته‌وه بنده‌سته‌كان چاره‌سه‌ر ناكات و ئه‌و كێشه‌یه ته‌نیا به درووست بوونی ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه‌یی نه‌ته‌وه ژێر ده‌سته‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كرێت، بۆ نموونه كێشه‌ی نه‌ته‌وه‌ی باسك له ئه‌سپانیا به‌ڕێگه‌ی دیموكراسی و خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی دیموكراتیك چاره‌سه‌ر نه‌كرا و هه‌نووكه داوای سه‌ربه‌خۆیی ده‌كه‌ن، له “سكۆتله‌ندیش” به‌هه‌مان چه‌شن، هه‌نووكه “سكۆتله‌ندییه‌كان” داوای جیابوونه‌وه له “بریتانیا” ده‌كه‌ن و كۆتایی به خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی له چوارچێوه‌ی “بریتانیا” دێنن. ئه‌و وڵاتانه ده‌یان ساڵه ئه‌زموونی دیموكراسییان هه‌یه و ڕێز له مافه‌كانی مرۆڤ و مافی ئه‌و نه‌ته‌وانه ده‌گرن و گرینگی و باییخ به كولتوور و ناسنامه‌یان ده‌ده‌ن، كه‌چی كێشه‌كه چاره‌سه‌ر نه‌كراوه، كه‌واتا وڵاتی ئێران كه ته‌نیا یه‌ك ڕۆژیش ئه‌زموونی دیموكراسی و ڕێزگرتن له مافی مرۆڤ له مێژوویدا نه‌بووه، چۆن كێشه‌ی نه‌ته‌وه‌كان له ڕێگای جێگیربوونی دیموكراسی و سیستمی فیدراڵی چاره‌سه‌ر ده‌كات! سیستمی دیموكراسی كه ته‌نانه‌ت مافی نه‌ته‌وه‌یی كورد مسۆگه‌ر ناكات، پێویستی به‌سه‌دان ساڵ كات هه‌یه تاكوو كولتووره‌كه‌ی له كۆمه‌ڵگادا جێگیر بكرێت، له كولتووری دیموكرسیشدا مافی نه‌ته‌وه‌یی بۆ هیچ نه‌ته‌وه‌یه‌ك ده‌ستبه‌ر ناكرێت، به‌ڵكوو كۆمه‌ڵێك مافی كولتووریی و ئازادییه سیاسیی و تاكه‌كه‌سییه‌كان مسۆگه‌ر و به‌رفه‌راوان ده‌كات، كه‌واتا به‌و ئه‌نجامه ده‌گه‌ین كه به‌ڵێ ڕاسته كه دیموكراسی كرانه‌وه‌ی كولتووری و سیاسیی به‌ڕووی گه‌ل و وڵاتدا ده‌كاته‌وه و مافی بیروڕا ده‌ربڕین بۆ كۆمه‌ڵگا ده‌گه‌ڕێنێته‌وه، به‌ڵام هاوكات كێشه‌ی سیاسیی نه‌ته‌وه بنده‌سته‌كان چاره‌سه‌ر ناكات و بگره ئاڵۆزتریشی ده‌كات.
دیموكراسی پتر كێشه‌ی ئه‌و وڵاتانه چاره‌سه‌ر ده‌كات كه ته‌نیا له یه‌ك نه‌ته‌وه پێك دێن و ده‌بێته هۆی ئهوهكه دیكتاتۆر و تاكی هه‌لپه‌ره‌ست و ده‌سه‌ڵاتخواز ده‌سه‌ڵات به‌ده‌سته‌وه نه‌گرێت، یانخود ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵاتی به‌ده‌سته‌وه گرت ئاسان لێی وه‌ربگرێته‌وه. سیستمی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك به واتای ئه‌وه دێت كه حوكوومه‌ت و ده‌سه‌ڵاتێك له ئێرانی نوێدا پێك بێت و ده‌ستبه‌كار بێت كه تێكڕای گه‌لانی بنده‌ستی ئه‌و وڵاته به‌شداری تێدا بكه‌ن و بیروبۆچوونی هه‌موو لایه‌نه‌كان له ئاره‌سته‌یه‌كی هاوبه‌ش و نزیك له‌یه‌ك به‌ره‌وپێش بروات و ڕای سیاسیی هه‌موو لایه‌نه‌كان له‌سه‌ر ئه‌و حوكوومه‌ته كۆك بێت، وه‌ك ده‌سپێكی شۆڕشی گه‌لانی بنده‌ستی ئێران كه نه‌ته‌وه‌ی بنده‌ستی كورد به گوڕوتینه‌وه به‌شداری تێدا كرد و له سه‌ره‌تادا كێشه‌یه‌كی ئه‌وتۆ له نێوان لایه‌نه سیاسییه‌كان له ئارادا نه‌بوو، به‌ڵام هه‌ركه ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ندیی ڕێگه‌ی گه‌ییشتنه ئاسۆی بۆخۆی بینییه‌وه، ئیتر كه‌وته دژایه‌تی كردنی كورد و به‌دوای بیانوودا ده‌گه‌ڕا كه بۆ هه‌ڵگیرسانی شه‌ڕ له‌گه‌ڵ نه‌ته‌وه‌ی كورد به‌كاری بێنێت.
په‌یامی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك؛
په‌یامی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك ئه‌وه‌یه كه كورد له‌گه‌ڵ كۆماری ئیسلامی ئێران بكه‌وێته‌وه دیالۆگ و له‌گه‌ڵ ئه‌و ڕژیمه‌دا پێك بێت، له‌م هه‌لوومه‌رجه‌ی ئیستادا كه هێزی كورد له ئه‌و په‌ڕی لاوازی خۆی دایه، ئه‌سته‌م و دژواره كه كۆماری ئیسلامی ئێران له‌گه‌ڵ كورد وتووێژ بكات، یانخود پاش ڕۆخانی كۆماری ئیسلامی ئێران به‌شداری دامه‌زراندنی حوكوومه‌تی ناوه‌ندی ئێران بكات و هه‌وڵی پێكه‌وه‌نانی وڵاتێكی پرش و بڵاو بگرێته ئه‌ستۆ و هێز و وزه‌ی خۆی له پێناو به‌هێز كردنی ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ندیی به‌فیڕۆ بدات، دیاره به‌هۆی ئهوهكه به‌ڕێوه‌به‌ران و دامه‌زرێنه‌رانی پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك له پارتی كرێكارانی كوردستان نزیكن و ڕكێفی سیاسیی ئه‌و پارته به سه‌ریاندا زاڵه هیوای ئه‌وه‌یان هه‌یه كه له‌گه‌ڵ كۆماری ئیسلامی ئێران بگه‌نه ڕێكه‌وتن، چونكه دۆخی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست و كێشه‌ی سووریه و ڕۆژئاوای كوردستان وا ده‌خوازێت كه ڕژیمی ئێران و پارتی كرێكارانی كوردستان پێكه‌وه ڕێكه‌ون، ئه‌گه‌ر یه‌كێ له‌و دوو پڕۆژه‌یه كه ئاماژه‌م پێدا سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بهێنێت، ده‌رئه‌نجامه‌كه‌ی ده‌بێته مه‌ترسییه‌كی یه‌كجار مه‌زن بۆ سه‌ر نه‌ته‌وه‌ی كورد و به‌و چه‌شنه‌ش خه‌یاڵی ڕزگاری یه‌كجاره‌كیی نه‌ته‌وه‌ی كورد كه چه‌ندین سه‌ده‌یه ڕۆڵه‌كانی ئه‌م گه‌له خوێنی بۆ ده‌ده‌ن و هه‌وڵیان بۆی داوه پووچ ده‌رده‌چێت و بزووتنه‌وه‌ی نه‌ته‌وایه‌تیی كورد له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان تووشی شڵه‌ژاوه‌یی ده‌بێت و كپ و سه‌ركووت ده‌كرێته‌وه.
دیاره بۆ بزاڤی سه‌ربه‌خۆییخوازی كورد له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان ڕوونه كه ته‌نیا به‌ڕێوه‌به‌ران و دامه‌زرێنه‌رانی پڕۆژه‌ی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك تووشی ئه‌و هه‌ڵه مه‌زنه نه‌بوونه، به‌ڵكوو پارته فیدراڵیخوازه‌كانی لایه‌نگری پاراستنی جوگرافیای سیاسیی ئێران پێش له هه‌موو لایه‌نه‌كانی دیكه گیرۆده‌ی بوونه و ڕێی پێش و پاشیان بۆ نه‌ماوه‌ته‌وه و ته‌نانه‌ت پێشیان خۆش نییه كه وڵاتێكی ده‌ره‌كیی هێرشی سه‌ربازی بكاته سه‌ر كۆماری ئیسلامی ئێران، دیاره فاشیسته‌كانی فارسیش حه‌زیان له‌وه نییه، به‌ڵام ئه‌وان بیانووی به‌جێیان هه‌یه و له‌وه ده‌ترسن كه پاش ڕۆخانی كۆماری ئیسلامی ئێران ئه‌و وڵاته پارچه پارچه بێت و نه‌ته‌وه‌ی فارس بۆ هه‌میشه ده‌سه‌ڵات له ده‌ست بدات، به‌ڵام نازانم كه هۆكاری دژایه‌تی كردنی پارته فیدراڵیخوازه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان له پێوه‌ندی به هێرشی سه‌ربازی بۆ سه‌ر كۆماری ئیسلامی ئێران بۆچی ده‌گه‌ڕێته‌وه! هیوادارم ئامانجی ئه‌وانیش ئه‌وه نه‌بێت كه ڕێ له دابه‌شبوونی ئێران بگرێت.
ئه‌زموونی زیندووی باشوور و حوكوومه‌تی عێراق؛
ئه‌زموونی كورد و داگیركه‌رانی كوردستان به ڕوونی ئه‌وه‌ی پێشان داوه كه هه‌ركات داگیركه‌ر لاواز بووبێت له هێز و وزه‌ی كورد بۆ به‌هێزكردنی خۆی كه‌ڵكی وه‌رگرتووه و دواتر هه‌مان هێز هێرشی بۆ سه‌ر كورد هێناوه، بۆ نموونه له دوای ڕۆخانی ڕژیمی به‌عسی عێراق زۆربه‌ی هه‌ره‌زۆری ئه‌و به‌شه له هێزه چه‌كداره‌كانی عێراق كه جێی متمانه بوون له كورد پێك ده‌هات و به‌شێكی زۆر له ئه‌فسه‌ره‌كانی سپای عێراقیش كورد بوون، واتا كورد له به‌هێز كردنی هێزه چه‌كداره‌كانی عێراق و هاوكات له سه‌قامگیریی سیاسیی و پێكهێنانی حوكوومه‌تی عێراق پشكی شێری به‌رده‌كه‌وێت و به‌یه‌كێ له كۆ‌ڵه‌كه هه‌ره سه‌ره‌كییه‌كانی دابه‌ش نه‌بوونی ئه‌و وڵاته پێناسه ده‌كرێت و تاكه هێزێك بووه كه سه‌ركردایه‌تییه‌كه‌ی هه‌میشه له هه‌وڵی ئه‌وه‌دا بووه كه كێشه‌كانی عێراق كۆتایی پێ بهێنێت و سوونه و شیعه پێكه‌وه ئاشت بكاته‌وه، هه‌نووكه كه ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ندیی تا ئاستێك هێزی خۆی جێگیر كردووه، به شیعه و سوونه‌وه ده‌ستیان به دژایه‌تی كردنی كورد و هه‌رێمی كوردستان كردووه و ئه‌و ڕۆڵه‌ی كه كورد له ڕۆخانی ڕژیمی دیكتاتۆری عێراق و هاوكات له بوونیادنانه‌وه‌ی عێراقی نوێدا گێڕاوێتی و له ئه‌ستۆی بووه جێی باییخ و گرینگی پێدانیان نییه، ئیتر له‌پاش به‌هێز بوونی سپای عێراق كه‌وتنه ده‌ركردنی ئه‌فسه‌ر و سه‌ربازه‌كانی كورد له‌و سپایه و كاریگه‌ری كوردیان له‌سه‌ر هێزه چه‌كداره‌كانی عێراق لاواز و كه‌م ڕه‌نگ كرده‌وه، ته‌نانه‌ت یه‌كێ له كه‌سایه‌تییه‌كانی ناو لیستێكی سوونه كه ئه‌مجاره به‌شداری هه‌ڵبژاردنی پارله‌مانی عێراقی كردبوو، یه‌كێ له درووشمه‌كانی ئه‌وه‌بوو كه دژایه‌تی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات و ڕێ له گه‌ڕانه‌وه‌ی كه‌ركووك بۆ سه‌ر هه‌رێمی كوردستان ده‌گرێت، ئه‌وه له كاتێك دایه كه كورد هه‌میشه ڕه‌خنه‌ی له سیاسه‌ته‌كانی حوكوومه‌تی شیعه‌ی عێراق گرتووه و گرینگی به به‌شداری كردنی سوونه له ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی عێراق داوه. به‌كار هێنانی هێزی كورد بۆ به‌هێز كردنی ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ند له‌لایه‌ن داگیركه‌رانی كوردستانه‌وه مێژووێكی دوورودرێژی هه‌یه، به‌ڵام له سه‌رده‌می ده‌سه‌ڵاتدارێتی عووسمانیی و سه‌فه‌وییه‌كاندا به لووتكه‌ی خۆی ده‌گات.
كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك و خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی دیموكراتیك له كۆمه‌ڵگای ئێران و ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستاندا به زمانێكی ساده وه‌ك به‌شداریی وه‌زیره‌كانی كورد له كابینه‌ی حوكوومه‌تی عێراقه كه له ده‌سه‌ڵات به‌شدارن، به‌ڵام به‌شداری ڕاسته‌قینه نین و بیروڕایان له‌به‌رچاو ناگیرێت و ڕكێفی ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ند زاڵه به‌سه‌ر تێكڕای وه‌زاره‌تخانه‌كانی عێراق، بۆ نموونه له كاتێكدا كه مه‌زنترین سپاسالاری عێراق كورده، ئه‌و سپایه هێرش بۆسه‌ر كورد ده‌هێنێت و هه‌وڵ ده‌دات كه ناوچه كوردستانییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم داگیر بكات، یانخود له كاتێكدا كه كورد به‌شداری كابینه‌ی حوكوومه‌تی عێراقه و به‌یه‌كێ له كۆڵه‌كه‌كانی سه‌ره‌كیی و گرینگی گۆڕه‌پانی سیاسیی عێراق به ئه‌ژمار دێت و ئه‌گه‌ر كورد له‌و حوكوومه‌ته بكشێته‌وه یانخود له پێكهێنانی حوكوومه‌ت به‌شداری نه‌كات، ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی و حوكوومه‌تداریی له به‌غدا دوو ڕۆژ ده‌وام ناهێنێت و ده‌ڕۆخێت و تووشی كێشه‌ی مه‌زن ده‌بێت، كه‌چی بووجه‌ی هه‌رێم ده‌بڕن و گوشار بۆ سه‌ر خه‌ڵكی كوردستان دێنن. بنه‌مای فه‌لسه‌فیی كۆداری دیموكراتیكیش ئه‌وه‌یه كه كورد له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان به‌شداری پێكه‌وه‌نانی ده‌سه‌ڵات و حوكوومه‌ت له ناوه‌ندی ئێران بێت و له دابه‌ش بوونی ئه‌و وڵاته ڕێگری بكات، واتا ئه‌و ڕۆڵه‌ی كه سه‌ركردایه‌تیی كورد و ده‌سه‌ڵاتی هه‌رێمی كوردستان له سه‌رخستنی حوكوومه‌تی ناوه‌ندیی و سه‌قامگیریی سیاسیی له عێراق گێڕاویانه، كوردیش له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستاندا هه‌مان هێز و وزه له پێناو ئامانجێكی لاڕێ و دوور له به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی كورد به‌فیڕۆ بدات.
دواتریش هێزی كورد كاریگه‌ری خۆی له ده‌ست ده‌دات و جێی باییخی هێزه‌كانی ناوه‌ندپه‌سه‌ندی ئێران نابێت و وه‌زیره‌كانی كوردیش ڕۆڵی كز و لاواز ده‌گێڕن و ناتوانن كه ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ند له به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌ی كورد به‌كار بهێنن و ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ندیش تاكوو دێت به‌هێزتر ده‌بێت و ئه‌وه‌ش كێشه‌ی پتر بۆ ده‌سه‌ڵاته خۆجێیه‌كان ده‌خوڵقێنێت و هاوكات هێزی كورد جێی متمانه‌ی ناوه‌ندیش نابێت، چونكه دابه‌ش كردنی ده‌سه‌ڵات به‌پێی كولتووری دیموكراتیك و مافی گه‌لان و ئازادی و به‌شداری ڕاسته‌قینه‌ی تێكڕای نه‌ته‌وه جیاوازه‌كان به‌ڕێوه نه‌چووه و دابه‌ش نه‌كراوه، به‌ڵكوو هۆكاره‌كه‌ی بۆ لاوازی حوكوومه‌تی ناوه‌ندیی و بۆ به‌هێز بوونی نه‌ته‌وه بنده‌سته‌كانی ئه‌و وڵاته ده‌گه‌ڕێته‌وه. كه‌واتا له‌هه‌ر دۆخ و هه‌لوومه‌رجێكی سیاسیی جیاوازدا كه ناوه‌ند بتوانێ خۆی به‌هێز بكاته‌وه گوشار بۆ سه‌ر ده‌سه‌ڵاتی هه‌رێمه‌كان دێنێت و هه‌وڵ بۆ تێك شكاندنی ئه‌و سیستمه ده‌دات كه بووه‌ته هۆی دابه‌ش كردنی ده‌سه‌ڵات و لاواز كردنی ڕۆڵی حوكوومه‌تی ناوه‌ندیی. هه‌ر بۆیه حوكوومه‌ته خۆجێییه‌كان ده‌بێ هه‌میشه له هه‌وڵی ئه‌وه‌دا بن كه ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ند لاواز و كه‌مهێز بێت. من له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌م كه قه‌د متمانه له نێوان كورد و حوكوومه‌تی ناوه‌ندیی له هیچكام له به‌شه‌كانی كوردستان درووست نابێت، چونكه مێژووێكی پڕ له تارمایی و ته‌مومژاویی له نێوانیاندا هه‌یه و مێژووی ئێمه‌ش تراژیدییای تۆمار كردووه و له هه‌ر دۆخێكدا كه كێشه ده‌كه‌وێته نێوان كورد و داگیركه‌ر، به‌شێك له تراژیدیایی مێژوویی به به‌رچاوماندا دێت و پێمان ده‌ڵێت ئاگادار به، مێژوو دووپات ده‌بێته‌وه. بۆیه ڕێگای داهاتووی كورد و داگیركه‌ر لێك جیایه و پێویسته كه ئێمه پتر له هه‌وڵی جیاكردنه‌وه‌ی كیانی خۆماندا بین و بیر له پێكه‌وه ژیان له گه‌ڵ داگیركه‌ر نه‌كه‌ینه‌وه.
له‌و پێوه‌ندییه‌دا به پێویستی ده‌زانم ئه‌و هێزانه‌ی كه خۆیان به پێشڕه‌وی گه‌ل ده‌زانن و پێیان وایه به له‌به‌رچاو گرتنی بنه‌مای فه‌لسه‌فی و هزری جیاوازیان ده‌كرێ سیستمێكی نوێ بۆ ڕزگاریی نه‌ته‌وه‌یی كورد بهێننه كایه‌وه، پێش هه‌ر هه‌وڵێك پێویسته كه خۆیان له پاشكه‌وتوویی سیاسیی و هزری به‌دوور بگرن و هه‌وڵ بۆ دیموكراتیزه كردنی وڵاتانی داگیركه‌ر نه‌ده‌ن، ده‌بێ ئه‌زموونی تاڵی هه‌رێمی كوردستان و حوكوومه‌تی ناوه‌ندیی عێراق له‌به‌رچاو بگرن و ئه‌زموونی پووچ و كێشه‌خوڵقێن دووپات نه‌كه‌نه‌وه و ڕێگایه‌كی نوێ و ڕوون و سه‌ره‌كیی بۆ ڕزگاری یه‌كجاره‌كیی نه‌ته‌وه‌ی كورد بدۆزنه‌وه. كاتێك له‌سه‌ر ئه‌و باوه‌ڕه‌ین كه كورد ناتوانێ حوكوومه‌تی ناوه‌ندی بڕۆخێنێت، ده‌بێ ئه‌وه‌ش له‌به‌رچاو بگرین كه كورد ناتوانێ ده‌سه‌ڵاتی ناوه‌ندیش دیموكراتیزه بكات و مافی گه‌لان دابین بكات. كورد ده‌بێ له‌سه‌ر مافه‌كانی خۆی پێداگری بكات و نابێت هیچكات خه‌بات بۆ دیموكراسی و ئازادی بخاته چوارچێوه‌ی خه‌بات بۆ دابین كردنی مافی نه‌ته‌وایه‌تیی، مافی نه‌ته‌وایه‌تی و دیموكراسی و ئازادی و مافه‌كانی مرۆڤ كۆمه‌ڵێك پێوه‌ری سیاسیی، كۆمه‌ڵایه‌تیی و مرۆیین كه پێوه‌ندییان به باییخه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كانه‌وه هه‌یه و كۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تیش پێوه‌ره‌كانی له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مانه داڕێژراوه.
كاتێك كه ئه‌و بنه‌مانه له‌به‌رچاو ناگیرێن و گرینگی و باییخیان پێ نادرێت، ئاڵۆزی و ئاژاوه وڵات ده‌گرێته‌وه و كێشه‌ی سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تیی سه‌رهه‌ڵ ده‌دات و كۆمه‌ڵگا تووشی قه‌یران ده‌بێت، وته‌یه‌كی مێژوویی هه‌یه كه ده‌ڵێت تاكوو كورد مافی نه‌ته‌وه‌یی خۆی ده‌ستبه‌ر نه‌كات ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست ئاشتی و ئارامی به‌خۆیه‌وه نابینێت. له ڕاستیدا خه‌بات بۆ ئازادی و دیموكراسی پێویستییه‌كی گشتگیری ژیانی مرۆڤه كه ده‌كرێ بارودۆخ و شێوه‌ی ژیان كاریگه‌ری ڕاسته‌وخۆی له‌سه‌ر دابنێت و گۆڕانكاری له ژیانی مرۆڤدا بكات، به‌ڵام خه‌باتی ئێمه‌ی كورد بۆ به‌ده‌ست هێنانی مافی نه‌ته‌وایه‌تیی و درووست كردنی ده‌وڵه‌تی كوردی له خه‌بات بۆ ئازادی و دیموكراسی قووڵتر، مه‌زنتر و پێویستتریشه، چونكه پێوه‌ندی به تووانه‌وه‌ی ناسنامه‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كی كه‌ونی جیهانه‌وه هه‌یه كه چ هێزه ناوچه‌ییه‌كان و چ هێزه جیهانییه‌كان تاكوو ئیستاش له دژی مافه بنه‌ڕه‌تییه‌كانی ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه ڕاوه‌ستاون و له هه‌موو لایه‌كه‌وه هه‌وڵ بۆ سنووردار كردنی ده‌سه‌ڵات و هێز و وزه‌ی كورد ده‌ده‌ن.
بۆیه ده‌بێ خه‌باتی ئێمه به‌رفه‌راوان بێت و ئاسته جیاوازه‌كانی ژیانی كۆمه‌ڵگای كوردستان له‌خۆ بگرێت و به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی له پێش هه‌موو به‌‌رژه‌وه‌ندییه‌كی دیكه‌وه بێت، ده‌بێت خه‌بات بۆ ئازادی و دیموكراسی به‌شێكی دانه‌بڕاوی خه‌باتی سیاسیی و كولتووریی كورد بێت، پێویسته ڕووبه‌ری ئه‌و خه‌باته له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستاندا به‌رفه‌راوان بێت و به‌شه جیاوازه‌كانی پێوه‌ندیدار به ژیان و گووزه‌رانی كۆمه‌ڵگا كه ئازادی و دیموكراسی به به‌شێكی سه‌ره‌كیی ئه‌و خه‌باته پێناسه ده‌كرێت له خۆیدا جێ بكاته‌وه. واتا خه‌باتی ئێمه بۆ دابین كردنی مافی نه‌ته‌وه‌یی و چاره‌سه‌ر كردنی كێشه‌ی سیاسیی كورد له چوارچێوه‌ی درووست بوونی ده‌وڵه‌تی كوردییه له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان دا، به‌ڵام هاوكات ده‌بێ خه‌بات بۆ ئازادی و دیموكراسیش به‌شێك له كۆی گشتیی ئه‌و تێكۆشانه هه‌مه لایه‌نه كولتووریی، سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تییانه بێت و ئه‌و خه‌باته‌ش له چوارچێوه‌ی ئه‌و هه‌وڵانه‌دا خۆی ڕێكبخات كه بۆ ڕزگاری یه‌كجاره‌كیی نه‌ته‌وه‌یی ده‌ستی پێكردووه.
كۆی وتار؛
كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك (كۆدار)، خۆبه‌ڕێوه‌به‌ریی دیموكراتیك، فیدرالیزم و به فیدراڵی كردنی ئێران به‌شێك له‌و پلان و به‌رنامه كێشه‌زا و ئاڵۆزانه‌ن كه له‌لایه‌ن به‌شێك له هێزه‌كانی كورد له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستانه‌وه به‌ڕێوه ده‌چێت و هه‌ركام به‌چه‌شن و شێوازێكی نوێ ده‌یهه‌وێت جیاواز بوونی خۆی بسه‌لمێنێت و به كۆمه‌ڵگا بڵێت كه سیاسه‌ت و ئیستراتیژی سیاسیی ئه‌و گونجاوه و له به‌رژه‌وه‌ندی كۆمه‌ڵگای كوردستان به‌ڕێوه‌ی ده‌بات، به‌ڵام له ڕاستیدا هیچكام له‌و پلانانه له به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌ی كورد له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستاندا نین، چونكه له پلانی هه‌ر هه‌موویاندا ژێرده‌ستی و بنده‌ستی درێژه ده‌كێشێت و چاره‌سه‌ر كردنی كێشه‌ی كورد ئاڵۆزتر ده‌كات و په‌ره به ئێرانیچێتی ده‌دات. له كۆتایی ئه‌م كورته وتاره‌دا به‌و ده‌رئه‌نجامه ده‌گه‌ین كه ئه‌و به‌شه له پارته‌كان چ ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕیان به سیستمی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك هه‌یه و چ ئه‌وانه‌ی كه باوه‌ڕیان به سیستمی فیدراڵی هه‌یه خه‌باتیان له‌یه‌ك ئاست و بۆ یه‌ك مه‌به‌ستی هاوبه‌ش به‌ره‌و پێش ده‌چێت.
هه‌روه‌ها كێشه‌كانی نێوانیان ده‌رئه‌نجامی ئه‌و ئاڵووگۆڕانه‌ن كه له ناوچه‌كه ڕوو ده‌ده‌ن و به‌شێك له‌و لایه‌نانه‌ش دژكرده‌وه‌یان له‌خۆ پێشان داوه و له‌یه‌كێ له هێزه‌كانی ناوچه‌كه نزیك بوونه‌ته‌وه، ئه‌وه‌ش بووه‌ته هۆی ئهوهكه ئه‌و دۆخه ئاڵۆزه‌ی ژئۆپلۆتیك كه خۆنه‌ویستانه به‌سه‌ر كوردستاندا سه‌پاوه كاریگه‌ری نه‌رێنی له‌سه‌ر پێوه‌ندی نێوان ئه‌و هێزانه دابنێت. بۆیه پێم وایه كه دامه‌زراندنی ڕێكخراوێكی نه‌ته‌وه‌یی كه وه‌ك چه‌ترێكی سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تیی كه هه‌موو پارته‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان له ژێر باڵی خۆیدا كۆ بكاته‌وه، پرسێكی ئه‌وه‌نده ئاسان نییه كه ته‌نیا یه‌ك پارت بڕیاری له‌سه‌ر بدات و بانگهێشتی لایه‌نه‌كانی دیكه بكات، هه‌رچه‌ند سیستمی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك پتر پێوه‌ندی به كۆمه‌ڵگای ئێرانه‌وه هه‌یه و كوردستانیش وه‌ك به‌شێكی بچووك له‌و كۆمه‌ڵگایه پێناسه ده‌كات. به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئه‌و پڕۆژه‌یه باییخ به كوردستان ده‌دات، پێویسته كه كونگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان دامه‌زرێت و بڕیار له‌سه‌ر ئه‌و پرسه بدات. بۆیه ده‌ڵێم سیستمی كۆمه‌ڵگای دیموكراتیك وه‌ك سیستمی به فیدراڵی كردنی ئێران و كونگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كورد ك.ن.ك. به مردوویی له دایك بوو.
کاک فەتاح ئەمیری “روماننووسی بە توانا” کۆچی دوایی کرد.
بیـرۆکە لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
سوریه و رۆژئاوا؛ چه سرنوشتی خواهند داشت؟ با نگاهی به تاریخ سوریه، از تاسیس تا امروز
وتووێژی من ساڵە نەڵۆسی لە بەرنامەی وێژمان، کوردکاناڵ
شەڕی ئێدە و ئایین ناکەین، مەلا برایمی مەجید پور 
بۆچی رووخانی رژێمی ئەسەد و سووریام پێخۆشە!؟..، هەڵۆ بەرزنجەیی 
وال‌استریت ژورنال: ترامپ در حال بررسی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است.
ڕوانگەی ناوەندی بەڕێوەبەریی حیزبی دێموکرات لەبارەی ڕووداوەکانی سووریە
گـرنگـیـیەکانی کـنجکاوی بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان
روخانی رژێمی بەعسی سوریا، عوسمان کەوکەبیشاد
9 دیسەمبەر رۆژی قەدەغەكردنی جینۆسایدو رێزگرتن لە قوربانیانە
کۆڕیادی هاوڕێ قاسم قارەمانی ، وێنە و فیلم
دیکتاتۆری 53 ساڵەی بنەماڵەی ئەسەد کۆتایی هات و پیرۆزبایی لە گەلی سوریا دەکەین
بیرەوەری:هەڵوێستێکی جوانمێرانە بۆ پووچەڵکردنەوەی پلانێکی زیانباری کۆماری ئێسلامی، بە بۆنەی ڕۆژی پێشمەرگە،سەدیق باباییی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ قاسم قارەمانی لە شاری ڤیسترۆسی سوید
ڕژێمی ئەسەد کۆتایی پێدێت؟ کورد لە ڕۆژئاوا چی بکات و چی نەکات؟، د. خالید خەیاتی
پێشهاتەکانی سووریا و لێکەوتە ناوخۆیی و هەرێمییەکانی، شێرکۆ کرمانج
فەهمی کاکەیی: ساڵی رابردوو 7 هەزار منداڵی کورد لە سوێد زمانی کوردییان دەخوێند
پرویز ناتل خانلری و {شعر عقاب (پوشکین)، سەعی سەقزی
سمینارێك لەسەر جینۆسایدی كورد لە كۆنگرەی 23 ی دادگای تاوانی نێودەوڵەتی لە شاری لاهای هۆڵەندا
دەتەوێت ڕۆژئاوای کوردستان بپارێزی؟ دەبێت لە حەلەب شەڕی خۆت بکەی، مەیسەم مورادی
چەند هەواڵێک و کورتە فیلم لە سەر ئالۆزیەکانی سوریە
کۆچی دوایی هاوڕێ قاسم قارەمانی و ئاگاداری بەخاکسپاردن و یاد کردنەوە
نایلا خەڵاتگری خەڵاتی ئاشتیی نیودەوڵەتی منـداڵان.. رەزا شـوان- ئێمە هەر بەیەک چاو دەبینین !، مەلا برایم مەجید پوور
یادێک لە سێ شەهید، کە یەکیان هەرگیز نەگەڕایەوە، عەلی هاشمی
هۆرامان / شاهۆ/ شاوە/ ئەشاوەهوو، سدێق بابایی
رەهەنـدی نەتەوەیی و نیشـتمانی لە هـۆنـراوەی منداڵان.. رەزا شـوان
نتانیاهو: اسرائیل به برنامه هسته‌ای حکومت ایران ضربه زد
هــــــــــــــاڵ؛ ڕۆمان ، سدێق بابایی
كەركووك لە نێوان هەردوو ئاماری 1947-1957، عەلی مەحمود محەمەد
گەشەكردنی كەركووك لە قەبارەو ژمارەی دانیشتوان ، عەلی مەحمود محەمەد
بۆ کێ دەنووسی؟!، برایم فەڕشی 
لە خۆم دەگەڕێم، برایم فەڕشی
پرونده ۵۴ هزار صفحه‌ای فساد ۵۲ مقام ارشد جمهوری اسلامی
تایبەتمەنـدییەکانی پاڵەوان لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
هەڵبژاردنی پارلەمانی کوردستان، عوسمان کەوکەبی شاد
” هەتا ئێستاش رۆژ نییە تاوێک بۆ دایک و باوکم نەگریم” سالۆ مولەر ، و. هەڵۆ بەرزنجەیی
عصیان آهو؛ بازپس‌گیری زنانه بدن
یادێک لە شەهیدی فەرماندە جەعفەر بایەزیدی (چەعفەر کۆمەڵە)، عەلی هاشمی
کریستینا هامۆک کۆچ دەبێتە یەکەم کەشتیوانی ژن بۆ سەر مانگ.. رەزا شـوان
مافی كەمایەتییەكان لە نێوان رەیان شارباژێڕی و مونا چۆمانی، عەلی مەحمود محەمەد
بەس نیە شەڕو دووبەرەکی ؟!، مەلا برایم مەجید پوور
یەکەم هێرشی ئاشکرای ئیسرائیل بە فڕۆکەی شەڕکەر بۆ سەر ئێران، بۆچوونی مەنسوور عەزیزی و عەلی جەوانمەردی
خەبات بۆ پاراستنی یەکڕیزیی هەرێمی کوردستان، د. سامان شاڵی- پارتی چەپی ئەڵمانی لە دووڕیانی: دەستپێکێکی نوێ و هەڵوەشانەوە دا، هەڵۆ بەرزنجەیی
ماسییه زیته، سەعی سەقزی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ موتەلیب حەریقی لە ستۆکهۆلـم
خاتوو ریـپـین چـیرۆکنووسێکی ئـۆسترالـییە بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان- دەڵێـێ بــەهــەشــتــی خــوایــە، مەلا برایم مەجید پوور
ئاگاداری/ مەڕاسیمی بەخاكسپاردنی خاڵ موتەلیب
خەڵاتی ئاشتی نۆبێل ٢٠٢٤، عوسمان کەوکەبی شاد
شیوەنی دوای هەڵبژاردن، عەلی مەحمود محەمەد- تانیشک بچووکترین وەرگری دکتۆرایە لە جیهـان.. رەزا شـوان
به نوشته‌ای از مترجم (محمد خاکی) بنگریم !، سه‌عی سه‌قزی
کۆچی دوایی موتەلیب حەریقی (خاڵە موتەلیب)
سهركهوتنی حهماس!، عهبدولهتیف ئهلمهناوی
چەند چالاكییەك لە رۆژی جیهانی دژ بە ئیعدام
ویرانکردن خاورمیانه و قتلعام مردم آن منطقه توسط دولتهای اسرائیل و ایران و امریکا!، سەعی سەقزی
چۆن وەک هەرێمی کوردستان لە جەنگی ئیسرائیل و بەرەی مقاوەمە بڕوانین؟، زوبێر رەسوڵ
ئیسرائیل و حیزبوڵا و لوبنان، مهریوان وریا قانع- فـانتـازیـا لە وێـژەی منـداڵان.. رەزا شـوان
- ئەخلاقی ئیسلامی و تایبەتمەندیەکانی ، مەلا برایم مەجیدپوور
- هێڕشی موشەکی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، عوسمان کەوکەبیشاد
کاریگەرییەکانی هێرشەکەی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل لەسەر پرسی کورد!، شهریف عەلی
بۆچی چارەنووسی فەلەستینییەکان وەکو ئێمەی لێهات؟، موفید محەمەد نوری
سرویس امنیتی سوئد از «احتمال نقش ایران» در حملات نزدیک سفارت‌های اسرائیل در کپنهاگ و استکهلم خبر داد.
هێرشی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، ئەوە دوهەم هێرشی ئێرانە، وەک رێکەوتنی ژێر بە ژێر یان تەڵە دەچێ، ساڵە نەڵۆسی
حیزبوڵڵای لوبنان کوژرانی حەسەن نەسروڵڵای راگەیاند
به مناسبت دومین سالروز (جمعه سیاه) زاهدان ، سەعی سەقزی
بۆ هونەرمەندی نەمر فەتانە وەلیدی، سەعی سەقزی- لە جەنگی حیزبوڵا-ئیسرائیل، تا شەرەفکەندی و ڕیفراندۆمی باشوری کوردستان!، شهریف عەلی
هاو سەنگەری دێرین ” لە وڵامی پرسیارەکەت کە نووسی بووت دەبێ چ بکەین” ، مەلا برایم مەجید پوور- وێـژەی منـداڵان لە رووسـیا.. رەزا شـوان
ڕاگەیاندنی کۆمەڵە بە بۆنەی گیانبەختکردنی هاوڕێ ڕێبوار کەریمیان
هێرشی گەورەی مووساد بۆ سەر حیزبوڵا لە رێگای تەقینەوەی پەیجەر
یادێک لە کاک سەعیدی لێو بەبزە، سەید عەلی هاشمی
چارەنووسی نادیاری کوردی ڕۆژهەڵات له باشووری کوردستان؟، د. کامران ئەمینئاوە- بــاوەڕ ، مەلا برایم مەجید پوور
بەیانی باش ژینا- ژینانامە، برایم فەڕشی
