"an independent online kurdish website

آقای (بهمن قبادی) احتیاجی به‌ معرفی ندارند. ایشان در رابطه‌ با یکی از فیلمها که‌ در همین سال 2014 ساخته‌اند،‌ مصاحبه‌ای انجام داده‌‌ که‌ چنین شروع میشود:sehi_seqzi

 

مصاحبه‌کننده‌: از نگاهتان به‌ فیلم؟

 

بهمن قبادی:

وقتی به‌ گذشته‌ نگاه‌ میکنم، از کجا میایم، چه‌ جوری برزگ شده‌ام، وضعیت آموزشی، وضعیت آموزشی مذهبی و دینی، بعضی وقتها میخندم بر آنکه‌ برمن در این چهل و پنج(45) سال اتفاق افتاد.

این بازیهای که‌ بین من سنی کرد که‌ تو خانه‌ چه‌ آموزشی داشته‌ام با اینکه‌ خیلی دین سختی نداشتیم پدرم و مادرم خیلی سبکبار با من برخورد کردند، تو مدارس باید امتحان پس میدایم امتحان چیزهای که‌ تو مذهب من نبود مثل سنی. بابام میگفت این چیست که‌ میخوانید؟ میگفت این غلطه‌. بعد میرفتم مدرسه‌ معلم را به‌ چالش میکشیدم که‌ این چیزها که‌ شما میگوید … نادرسته‌- بعد نمره‌ نمیدادند.

چیزهای را که‌ مینوشتم، اعتقاد واقعی که‌ داشتم از خانواده‌ میگرفتم، توی ورقه‌ها همیشه‌ نمره‌ صفر میگرفتم.

مثلا” اولین خلیفه‌ این نبوده به‌ فرض میگویم – یا این جمله‌ از کدام خلیفه‌ است، از کدام امام است؟ نوشته‌ بودم این اسم توی آن نیست، مال ابوبکر است. من همیشه‌ تو تناقض، تو دروغ، تو دوتا زمین تاریک و روشن، روز و شب باشم – چون همیشه‌ یکی بود مرا امر و نهی میکرد که‌ به‌کن، نه‌کن! اگر میخواهید دانشگاه‌ قبول شوید باید بلد باشی مثل شیعه‌ نماز بخوانی، باید دگمه‌هات را ببندی، ریشت هم باید تا اینجا باشد.

آنجا آنرا به‌ ما یاد دادند که‌ با دروغ وارد دانشگاه‌ بشویم یا چالسهای غلط مثلا” تو دوره‌ سربازی گفتم شیعه‌ هستم اجازه‌ دادند تو سازمان عقیدتی سیاسی عکاسی کنم – بعد گفتم چرا باید دروغ بگویم- رفتم پیش یک (حاجی آقای) گفتم من دروغ گفتم شیعه‌ نیستم، من سنی هستم- گفت چرا میزنی؟ روز بعد نگذاشتن برگردم! رفتم شدم سرگروهبان یک عده‌ سرباز که‌ جلو در نگهبانی میدادند.

باید کتابی در بار‌ئ مذهب نوشت! بازیهای مذهبی که‌ در سرزمینم است. مذهب و دین اسلام دین سبکباری بوده‌ و هست، ولی یک عده‌ با اسمهای مختلف با فرقه‌ها و مذاهب مختلف آنهای که‌ قدرت دارند میآیند از مذهب بهره‌ برداریهای سیاسی، اقتصادی، آشوبگری انجام میدهند. تو مدلیس فراوانند از اینها – من مخالف اینم! باید با زبان طنز، با زبان لایت حرف زد در مورد مذهب چرا تصویر خشنی از اسلام امروز نشان میدهند؟

تو فیلم میخواستم بگویم که‌ اسلام دین خشنی نیست، اسلام دینی نیست که‌ بر روی تو شمشیر و اسلحه‌ بردارد، دینی نیست که‌ امروز در عراق آشوبهای قومی و نژادی و مذهبی دارند راه‌ میاندازند، دینی نیست کردیی که‌ احترام به‌ تمام مذاهب دارد قربانی بازیهای مذهبی بشد – بعنوان یک کرد، بعنوان یک انسان میخواهم یک جور مبارزه‌ فرهنگی بکنم، تماشاچی جزء تنها فیلمی بود که‌ به‌ فیلم میخندید – دوتا آدم که‌ اعتقاد به‌ خدا دارند از دو راه‌ مختلف. باید اسلام را خوب نشان بدهم چون من از یک کشوری باکگروند اسلامی میآیم، خوب نیست که‌ توهین بشد به‌ آئین پدر و ماردی.

 

گوینده‌:

برای من، آقای قبادی آنرا نشان میدهم که‌ بخاطر همین سنگینی بار سنتها یا نمیدانم که‌ چه‌ کسانی آنرا تحمیل کرده‌اند طوری شده‌ که‌ افراد ناچارا” با دوروی در زندگی رفتار کنند، اینهم تو این فیلم گنجانده‌ شده‌ است، اما برخورد خود ملا و پسرش اینها سنبول دو جنبه‌ یک جامعه‌ میشوند.

 

قبادی:

زبانی که‌ زبان طنز دارند و تو آنها را دوست دارید، هم آخونده‌ را دوست دارید، هم پسرش را بخصوص‌ که‌ همه این نگاه‌ را داشتند. یعنی تو تصویری از یک لیدر لایت دادید‌ به‌ برادری که‌ خدا را یک جوری میپرستد به‌یش اجازه‌ میدهید که‌ با برادرش برود. موضوع فیلم اینست دوتا برادرء چسپیده‌ به‌ هم از سر، دوتاشان اعتقاد به‌ خدا دارند از دو نوع نگاه مختلف، میخواهد برود خانمی را ببیند که‌ نمیدانند این خانم همسر دارد یا ندارد. از یک آخوندی میخواهند اجازه‌ بگیرند، که‌ آیا اجازه‌ دارند بروند یا نه‌؟ با این نوع تفکر و برخورد دارد قصه‌ پیش میبرد و دوتا به‌ همدیگر در آخر فیلم حق میدهند که‌ باید احترام دین و نگاه‌ همدیگر را داشته‌ باشیم.

 

گوینده‌:

این فیلم خیلی موفق بود و همه‌ هم میخندیدند، که‌ خوتان هم به‌یش اشاره‌ کردید.

 

قبادی:

حقیقت انیست‌ فیلمی که‌ خنده‌ توش باشد با آن موافق نیستم.

 

گوینده‌:

نا، نا، برای اینکه‌ این از آن خنده‌های است که‌ انسانرا به‌ فکرکردن وا میدارد، مخصوصا” این پروژه‌ بزرگ چگونه‌ این آقای اریگا که‌ کارگردان بسیار مهمی هم است چگونه‌ شما جزئی از آن شدید؟

 

قبادی:

فکر و ایده‌ مال ایشان بود، ولی تهییه‌ کننده‌ دوتا دوست میکزیکی و آرژانتنی که‌ امروز تو سینمای امریکا فعالیت دارند و بودجه‌ء بزرگی هم برای این فیلم گذاشتند، بودجه‌ای که‌ از هیچ بنیاد مذهبی یا دولتی هم نیامد، یعنی بودجه‌ شخصی خودشان بود و از آن فیلمهای سختی هم است، چون همیشه‌ هر وقت فیلمهای شۆپین، شۆپین ساخته‌ میشد در زیر مجموعه‌ اکران این جور فیلمها معمولا” سخته‌.

ایده‌، ایده‌ فوق العاده‌ای است و به‌ دعوت اریگا که‌ دوست ده‌ ساله‌ا‌م است آمدم تو پروژه‌ و تو پروژه‌ ماندم که‌ یکی از فیلمسازهای این تیم بشم و چیزی بود گفتم به‌ یتان – مسئله‌ام بود و چالنج خیلی خوبی بود و طوری شد که‌ بعد از این فیلم در فیلمهای آینده‌ میخواهم به‌ مسئله‌ مذهب اشاره‌ کنم.

 

گوینده‌:

اتفاقا” به‌ مذهب اشاره‌ کردید، چون مذهب و اختلافات مذهبی یا دستکم کشتن و محرومکردن به‌ خاطر مذهب همچنانچه‌ شما به‌ آن اشاره‌ کردید، گفتید: (گفتند فردا دیگر نیا) در بسیاری از فیلمهای امسال دیده‌ میشد، به‌ ویژه‌ شما که‌ از کردستان صحبت کردید، با حضور داعش آیا تصور میکنید که‌ سینما بتواند با‌ هجوم یک چنین افکاری جانب تمدن بشری کمک کند؟

 

بهمن:

ما میتوانیم قطره‌ای بشیم از یک جریان، بی تاثیر نیست و باید تو هر جبهه‌ای جنگید، جبهه‌ و نگاهی که‌ الان من دارم یک جبهه‌ فرهنگی و جبهه‌ هنری است که‌ سینما میتواند تاثیر بگذارد، ولی کافی نیست باید تعداد بیشترو بیشتر فیلم ساخته‌ شود، الان که‌ بر میگردم میخواهم یک مستند در باره‌ء این وضعیت بسازم، در مورد ملتی فیلم بسازم که‌ خانه‌ ندارند، ملتی که‌ از هر جا میزننشان دنبال خانه‌ هستند- کردهای سوریه‌ را زدندند خانه‌شان کردستان عراق بود، اربیل بود. الان آن خانه‌ای که‌ من توش هستم، منی که‌ از ایران رانده‌ شده‌ام آن خانه‌ را هم دارند ازیم میگرند، کردها نیاز به‌ یک خانه‌ کوچک دارند، آنهم باید کردستان عراق – کردها استقلال داشته‌ باشند که‌ من کرد، من ایرانی اگر نتوانستم جایی در ایران داشته‌ باشم بتوانم یک جایی زندگی کنم. یعنی سالها است تاریخ کردها تاریخ فرار و قصه‌ء کوچکردنها و دربدریها بوده‌، این داستان باید تمام بشد که‌ امیدوارم تمام بشد. امروز توی این راستا قدم برمیدارم که‌ همه‌ کردها بتوانند این تمام تراژیدهای که‌ بوجود آوردند بنامهای مختلف، با عنوانهای مختلف، بخصوص جنگهای فرقه‌ای و مذهبی اینها را بتوانند پاک کنند. یادتان نرود کردستان تنها جائی است امروز در خاورمیانه‌ که‌ تمام مذاهب را در خود پذیرفته‌ است و احترام برایش میگذارد، ولی خودش قربانی بازیهای مذهبی است. کرد برای مذهب نه‌ جنگیده‌، کرد برای انسانیت و برای بودن در یک لیفله‌ حداقل زیسته‌ و میخواهد ادامه‌ حیات بدهد.

من بعنوان یک کرد ایرانی هیچوقت نخواهم خواست و نمیخواهم که‌ سرزمینم جدا بشود از ایران، ولی تا زمانیکه‌ بتوانند برای من بعنوان یک ایرانی یک جایگاه‌ درستی به‌ من بدهند، به‌ همان چشم نگاه‌ هم بکنند که‌ به‌ شیعه‌ یا به‌ فارس یا به‌ قومهای دیگر نگاه‌ میکنند. نه‌ فقط کردها قومهای دیگر لرها، ترکمنها، بلوچها ما شرایط خوبی نداریم.

من همیشه‌ دوست دارم این نقشه‌ زیبای ایران در حد یک سرسوزن نتواند تغیر بکند، ولی اعتقاد دارم کردستان عراق باید برای خودش استقلال داشته‌ باشد که‌ من کرد اگر در عراق امروز شیعه‌ را میزنند، شیعه‌ میتواند برود لبنان یا ایران جائی دارد برای خودش. اگر سنیها را بزنند میتوانند بروند جایی دگر، من نمیدانم کرد کجا میتواند برود، کرد یک خانه‌ میخواهد با 45 ملیون جمعیت.

 

گویند:

از شما بسیار سپاسگزارم آقای بهمن قبادی، موفق باشید.

 

**

این مصاحبه‌ بدون دخل و تصرف پیاده‌ شده!‌

کلماتی چون (چالسهای – مدلیس – لایت – شۆپین، شۆپین – لیفله‌) هم که‌ در مصاحبه‌ بکار گرفته‌ شده‌ است، به‌ همان شیوه‌ که‌ بیان گشته‌ نوشته‌ام، اگر اشتباهی در آن صورت گرفته‌ باشد، امید بخشش دارم.

**

آقای قبادی به‌ دو موضع مهم اشاره‌ نموده‌اند:

 

1 – (اسلام دین خشنی نیست، اسلام دینی نیست که‌ بر روی تو شمشیر و اسلحه‌ بردارد. دینی نیست که‌ امروز در عراق آشوبهای قومی و نژادی و مذهبی دارند راه‌ میاندازد).

 

2 – من همیشه‌ دوست دارم این نقشه‌ زیبای ایران در حد یک سرسوزن نتواند تغیر بکند، ولی اعتقاد دارم کردستان عراق باید برای خودش استقلال داشته‌ باشد.

**

در رابطه‌ با موضع اول ایشان یعنی (دین اسلام)

 

دین اسلام کتابی دارد به‌ نام قرآن که‌ به‌ عربی نوشته‌ شده‌، به‌ عقیده‌ مسلمانان این کتاب توسط ملائکه‌ای به‌ نام (جبرائیل) از طرف خدا برای (محمد) رهبر دین اسلام نازل کشته‌ است. حدس میزنم آقای قبادی هم مثل نویسنده‌ء این چند سطر توانای آنرا نداشته‌ باشند‌ که‌ کتاب و نوشته‌های عربی در کل و مخصوصا” قرآن را مطالعه‌ نمایند و دقیق و درست از محتوای آن اطلاع یابند، به‌ همین دلیل نسبت به‌ اسلام چنین نظر داده‌اند.

خوشبختانه‌ امروز قرآن از عربی به‌ (کردی، فارسی، سوئدی و … ) ترجمه‌ گشته است. برای کسانی چون ما مناسب است‌ به‌ ترجمه‌ آن مراجعه‌ نمایم و در رابطه‌ با (جنگ و صلح) و (امنیت و آسایش) و (انسانیت و انساندوستی) به‌ مطالعه‌ء سوره‌های ( الاحزاب، التوبه‌، البقره‌، النساء، انفال و محمد) در قرآن بپردازیم.

 

خوشبختانه‌ آقای قبادی به‌ این مسئله‌ اشاره‌ نموده‌اند که‌ ملت کرد برای مذهب‌ جنگ نه‌کرده‌ هدفش انسانیت میباشد‌. امید است ایشان متوجه‌ این نکته‌ باشند که‌ در کردستان فقط کرد سنی مذهب وجود ندارد، بلکه‌ کرد شیعه‌، کرد مسیحی، کرد ایزدی و… وجود دارد، همچنین کردهای هم هستند که‌ اعتقاد به‌ هیچ دین یا مذهبی ندارند.

 

موضوع دوم‌ (ایران بدون تغیر)

 

خوشبختانه‌ ایشان دوران تحصلات که‌ عبارت است از مرحله‌ ابتدائی، متوسطه‌ و دانشگاه‌ به‌ فارسی تمام کرده‌اند. در رابطه‌ با تاریخ ایران در کل و بخصوص سیاست و عملکرد دولت ایران در باره‌ (ملت کرد و ملتهای دیگر) آثار فراوانی موجود است، با مطالعه‌ هر فرد میتواند معلومات کافی نسبت به‌ ایران و سیاست دولتهیای ایران تا دورانی خاندان (پهلوی)ها کسب نماید. علاو بر دوران گذشته‌ که‌ احتیاج به‌ مطالعه‌ کتابهای تاریخی دارد (دوران 35 ساله‌ء کنونی که‌ خود آقای (قبادی) آنرا بخاطر دارند بدون مراجعه‌ به‌ یک کتاب تاریخی در هر شهر و روستای آن قسمت از کردستان که‌ تحت کنترول ایران است میتوان به‌ کارنامه‌ دولت ایران پی برد و معلومات زیادی کسب کرد. در همین دورانی کنونی بود که‌ به‌ فرمان (آیت اللا خمینی رهبر انقلاب ایران) چه‌ کشتوکشتاری را در کردستان انجام گرفته‌ و ادامه‌ دارد.

ایشان دوست ندارند کوچکترین تغیری در جغرافیای ایران پدید آید، اما برای کردستان عراق خواهان استقلال میباشند. همچنانچه‌ به‌ درستی به‌ مسئلهء‌ استقلال آن قسمت از کردستان که‌ در کنترول عراق میباشد پرداخته‌اند، مسئله‌ ایران و استقلال آن بخش از کردستان را نباید دستکم گرفت و ایران را مقدس دانست. کارنامه‌ ایران زشتتر و خونینتر از دولتهای ترکیه‌ و سوریه‌ و عراق میباشد!

 

آقای قبادی در آن مصاحبه‌ اشاره‌ به‌ وضعیت ملت بلوچ و ترکمن و … هم نموده‌اند و تصمیم دارند فیلمی در رابطه‌ با ملت کرد بسازند. بر این باورم اگر ایشان فیلمی در رابطه‌ با ملت بلوچ بر پایه‌ (شاهنامه‌ فردوسی) بسازند میتوانند خدمت شایانی به‌ ملت تحت رنج و ستم بلوچ بنمایند. همچنین آن فیلم هم که‌ تصمیم دارند در رابطه‌ با ملت کرد بسازند اگر برای آن هم از شاهنامه‌ استفاده‌ نمایند میتوانند موفقتر باشند. مسائل مهمی در شاهنامه‌ در رابطه‌ با ملتهای غیره‌ فارس وجود دارد که‌ میتوان به‌ آنها بها داد.

 

گمان نمیکنم آقای قبادی فیلمهای که‌ بر مبنای شاهنامه‌ فردوسی ساخته‌ شده‌، ندیده‌ باشنده‌. برای نمونه‌ فیلم (رستم و سهراب) و فیلم (بیژن و منیژه‌). این فیلمها جنبه‌ عاتفی و عاشقی دارند. متاسفانه‌ فیلمسازان وارد جنبه‌ اجتماعی و انسانی شاهنامه‌ نشده‌اند. امید است ایشان در این قسمت پیش قدم باشند.

 

سه‌عی سه‌قزی

20/10/2014

qayshi@yahoo.com

نویتـرین هەواڵ و بابەت


فارسی