دکتر جعفر شفیعی و مسئله‌ای ناروا، سەعی سەقزی

در ماه‌ سپتامبر 2020 در فیسبوک آقای {سلام ذیجی یکی از رهبران (حزب سوسیالیست انقلابی ایران)} یک صفحه‌ء دستخط تحت عنوان {(تحولات فکری کومه‌له) به‌ قلم دکتر جعفر شفیعی} را دیدم، که‌ زیر آن چنین نوشته‌ بودند:

(پیشنهاد میکنم به‌ زبان غلیظ کردی موکریانی ترجمه‌ شود و برای مهتدی و ایلخانی و علیزاده‌ فرستاده‌ شود تا بهتر شیرفهم شوند کومله‌ برای ” جنبش خلق کردی ” نه‌ شکل گرفت و نه‌ مبارزه‌ کرد، کومله‌ انگونه‌ بود که‌ جعفر شفیعی می گوید).

برای هر خواننده‌ای مشخص است که‌ نوشته‌ء آقای (ذیجی) توهین به‌ زبانی مردمی است که‌ با آن تکلم میکنند. ایشان آن صفحه‌‌ را از مجموعه‌ نوشته‌ء (73) صفحه‌ای انتخاب کرده‌ بودند. به‌ ناچار مطلبی تحت عنوان:

{فرهنگ سیاسی آموزشی (حزب سوسیالیست انقلابی ایران)} در رسانه‌های انترنتی قرار دادم.

**

بدلیل اینکه‌ تا اندازه‌ای از فعالیت سیاسی احزاب کردستان و بخصوص کومه‌له‌ اطلاع دارم، تصمیم گرفتم آن (73) صفحه‌ را مطالعه‌ نمایم. هنگام مطالعه‌ دریافتم مسائل سیاسی مهمی در آن وجود دارد که‌ میشود به‌ آنها اشاره‌ کرد و خواستار توضیح شد، اما بدلیل اینکه‌ آقای دکتر شفیعی در قید حیات نیستند تا توضحیات خویش را بیان دارند، از پرداختن به‌ آنها خودداری مینمایم. اما مسئله‌ای در نوشته‌ ایشان وجود دارد که‌ احتیاج به‌ توضیح ندارد و برای هر کسی که‌ از فعالیت کومه‌له‌‌ مطلع باشد، واضح است.

مجموعه‌ نوشته‌ء ده‌ستخطی دکتر به‌ صورت زیر تنظیم گشته‌:

1 – چند سطری زیر به‌ قلم خانم (ملکه‌ مصطفی سولطانی)

عزیزان! نوشته‌ای که‌ ملاحظه‌ میکنید ده‌ستنویس تمام نشده‌ نوشته‌ای است که‌ دکتر جعفر برای نشان دادن نقش و جایگاه‌ کۆمه‌ڵه‌ شروع به‌ نوشتن آن کرده‌ بود که‌ متاسفانه‌ هرگز بپایان نرسید و تا کنون چاپ و پخش نشده‌ است. همانگونه‌ که‌ میبینید ده‌سنویس هنوز مرتب نشده‌ و تمامی آنچه‌ میبایست بروی کاغد میآمد ناتمام باقی مانده‌ است. متاسفانه‌ 3 صفحه‌ این مطلب ناقص است، با تمام تلاشم هنوز موفق به‌ پیداکردن آنها نشده‌ام. من در اینجا کلیه‌ دسنویسها را همچنان که‌ هست اختیاران میگذارم. ملکه‌ مصطفی سلطانی صفحه‌ (1)

2 – مقدمه

3 – مروری اجمالی بر زندگی سیاسی و تشکیلاتی کومه‌له‌

‌4 – فعالیت در سالهای خفقان دیکتاتوری شاه‌

5 – فعالیت در دوران جمهوری اسلامی

6 – مناسبات جمهوری اسلامی و کردستان؟

7 – تحولات فکری کومه‌له

8 – حقوق ویژه‌ کومه‌له‌ یا جایگاه‌ کومه‌له‌ در حزب کمونسیت ایران

9 – برنامه‌ء کومه‌له‌ برای خودمختاری کردستان

10 – کومه‌له‌، جنبش کردستان و آزادیهای دمکراتیک

11 – کومه‌له‌ و مسئله‌ زنان در کردستان

12 – سازماندهی تشکیلات کومه‌له‌، نیروی پیشمه‌رگه‌، سازماندهی در شهرها

13 – زندان، دادگاه‌، محاکمات

14 – مدرسه‌ حزبی اکتبر

15 – تبلیغات و انتشارات

16 – بهداشت و درمان

17 – آموزش و پرورش

18 – مناسبات کومه‌له‌ و حزب دمکرات

19 – روابط خارجی

**

لازم به‌ یادآوری است که‌ خانم (ملکه‌ مصطفی سلطانی) همسر آقای دکتر جعفر شفیعی بودند، دکتر یکی از رهبران کومه‌له‌ و یکی از بنیانگذاران حزب کمونیست ایران بود‌ند، ایشان در سال 1357 در صفوف (پیشمه‌رگه‌های اتحادیه‌ میهنی کردستان) فعالیت میکردند، همزمان به‌ مداوای پیشمه‌رگه‌ها و اهالی منطقه‌ میپرداختند.

دکتر جعفر شفیعی و مسئله‌ای ناروا

در رابطه‌ با مسئله‌ای که‌ در آن نوشته‌ء 73 صحفه‌ای دیده‌ام، بهتر است اول به‌ سه‌ پراگراف زیر بنگریم.

1 – مقدمه‌، سازمان کردستان حزب کمونیست ایران (کومه‌له‌)، سازمانی کمونیستی در کردستان ایران است که‌ حیات چند ساله‌ اخیر آن با جنبش کنونی کردستان درهم آمیخته‌ است. اشاره‌ ولو مختصر به‌ نکات مهم تاریخی میدان سیاسی فعالیت کومه‌له ‌(کردستان) به‌ درک جایگاه‌ واقعی کومه‌له‌ کمک میکند. صحفه‌ (2)

2 – فصل اول، مروری اجمالی بر زندگی سیاسی و تشکیلاتی کومه‌له‌ الف: شکل گیری کومه‌له‌

نام اولیه‌ کومه‌له‌، سازمانی انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له)‌ بوده‌ است که‌ با پیوستن به‌ حزب کمونیست ایران در سال 62، به سازمانی کردستان حزب کمونیست ایران – کومه‌له‌ تغیر نام یافت.‌ صحفه‌ (8)

3 – در روزهای بعد از قیام بهمن 57 (در 26 بهمن در روز شهادت رفیق محمد حسین کریمی یکی از رفقای پیشرو)، کومه‌له‌ رسما” تحت عنوان {سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له‌)} اعلام موجودیت کرد. ص (11)

**

در پراگراف شماره‌ (1) و در ( اولین سطر آن نوشته‌‌ 73 صحفه‌ای) که‌ آقای دکتر شفیعی میخواهند (کومه‌له)‌ را معرفی کنند از جملهء‌ {سازمان کردستان حزب کمونیست ایران (کومه‌له‌)} استفاده‌ مینمایند‌. اما در پراگراف شماره‌ (2) مینویسند:‌‌ {نام اولیه‌ کومه‌له‌، سازمانی انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له)}‌ بوده‌ است که‌ با پیوستن به‌ حزب کمونیست ایران در سال 62، به {سازمانی کردستان حزب کمونیست ایران (کومه‌له)‌} تغیر نام یافت. در اینجا لازم است کلمه‌ ‌(پیوستن) را در نظر بگیریم چون بعدا” به‌ آن میپردازم.

ایشان در پراگراف سوم به‌ تاریخ تشکیل (کومه‌له‌)‌ اشاره‌ نموده‌ و نوشته‌اند: (در روز 26 بهمن 1357 روز شهادت رفیق محمد حسین کریمی یکی از رفقای پیشرو)، کومه‌له‌ رسما” تحت عنوان {سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له‌)} اعلام موجودیت کرد.

**

پیوستن (کومه‌له‌) به‌ (حزب کمونیست ایران)؟!

در رابطه‌ با پیویستن (کومه‌له‌) به‌ (حزب کمونیست ایران) لازم است به‌ مطلب زیر از همان 73 صفحه‌ای بنگریم: 

{با کنگره‌ دوم، فصل نوینی در حیات فکری و سیاسی کومه‌له‌ آغاز گشت، کومه‌له‌ در جرگه‌ پیشتاران مارکسیسم انقلابی ایران قرار گرفت و همدوش با ( اتحاد مبارزان کمونیست) که‌ پرچم مارکسیسم انقلابی و دفاع از استقلال طبقاتی پرولتاریا را به‌ اهتزاز در آورده‌ بود، به‌ پیشرویهای خود ادامه‌ میداد. برنامه‌ء اتحاد مبارزان کمونیست، که‌ ماحصل جدال مارکسیسم انقلابی ایران علیه‌ تحریفات رویزیونیستی و پوپولیستی رایج در جنبش چپ ایران بود، با استقبال کومه‌له‌ مواجه‌ گشت و با برقراری رابطه‌ سازمانی بین کومه‌له‌ و (اتحاد مبارزان کمونیست) کار مشترک بمنظور تدفیق و تکمیل این برنامه‌ آغاز گشت. شکل تکمیل شدهء‌ این برنامه‌ تحت عنوان برنامه‌ء حزب کمونیست در کنگره‌ سوم کومه‌له‌ در (اردیبهشت 61) و در کنگره‌ اول (اتحاد مبارزان کمونیست) مهرماه‌ 61 به‌ تصویب رسید. با تصویب برنامه‌ حزب، اولین و مهترین مانع بر سر راه‌ وحدت تشکیلاتی طبقه‌ کارگر و تشکیل حزب کمونیست ایران برداشته‌ شد. گام بعدی میبایست در جهت دستیابی فعالین و نیروهای مارکسیسم انقلابی به‌ اصول و موازین کمونیستی فعالیت عملی تئوری لینینی تشکیلات کمونسیتی برداشته‌ شود چرا که‌ حاکمیت ده‌ها ساله‌ رویزیونیسم بر جنبش جهانی طبقه‌ کارگر نه‌تنها به‌ تحریف اصول نظری مارکسیسم انجامیده‌ است، بلکه‌ اصول و سنن و شیوه‌های فعالیت عملی کمونیستی نیز از دایره‌ء تحریف و دستبرد رویزیونیسم مصون نمانده‌ و فسخ شده‌ است. تزهایی در باره‌ مبانی تشکیلات و پراتیکت کمونیستی و نقد سبک کار پوپولیستی (مصوب کنگره‌ اول (اتحاد مبارزان کمونیست شهریور – مهر) راهگشای برداشتن گام فوق بود. سر انجام در شهریور ماه‌ 62 در مناطق آزاد کردستان کنگره‌ موسس حزب کمونیست ایران تشکیل شد. کنگره‌ موسس حزب کمونیست ایران تشکیل شد. کنگره‌ موسس بر اساس این دیدگاه‌ تشکیل شد و عمل کرد که‌ حزب کمونیست نباید حاصل جمع ساده‌ سازمانها و نیروهای برنامه‌ حزب کمونیست باشد، بلکه‌ تشکیل حزب کمونیست از طریق کنگره‌ موسسی باشد که‌ خود تجمع کادرها و پیشڕوان مارکسیسم انقلابی ایران باشد، با تشکیل حزب کمونیست ایران، کومه‌له‌ که‌ خود از پرچمداران مبارزه‌ برای تشکیل آن بود، رسما” بدان پیوست. ص (27 و 28)

**

دکتر مینویسند: کنگره‌ موسس بر اساس این دیدگاه‌ تشکیل شد و عمل کرد که‌ حزب کمونیست نباید حاصل جمع ساده‌ سازمانها و نیروهای برنامه‌ حزب کمونیست باشد، بلکه‌ تشکیل حزب کمونیست از طریق کنگره‌ موسسی باشد که‌ خود تجمع کادرها و پیشڕوان مارکسیسم انقلابی ایران باشد، با تشکیل حزب کمونیست ایران، کومه‌له‌ که‌ خود از پرچمداران مبارزه‌ برای تشکیل آن بود، رسما” بدان پیوست.

**

این (کنگره‌ موسس و این پیشروان مارکسیسم انقلابی ایران) بدان اشاره‌ نموده‌اند، در کجا بودند و در کجا میخواستند (حزب کمونیست ایران) را تشکیل دهند؟

نقطهء‌ ثقل قدرت سیاسی ایران (تهران) است. (آیت الله‌ خمینی) آنرا درک کرد و حکومت اسلامی را در آنجا در (تهران) بنا نمود. اما رهبران گرامی کومه‌له‌ به‌ آن مسئله‌ توجه‌ نمیکنند و افرادی را با لقب (رهبران مارکسیسم انقلابی ایران) توسط تشکیلات مخفی کومه‌له‌ از (تهران) به‌ (کردستان) میآورند و در روستای کوچک چند خانواری به‌نام (مێشکه‌په‌) در منطقه‌ سردشت (حزب کمونیست ایران) را تشکیل میدهند.

‌

کومه‌له‌ به‌ آن حزب (حزب کمونیست ایران) پیوست؟!

پیوستن کومه‌له‌ که‌ دکتر بکار برده‌اند هم به‌ لحاظ حقوقی و هم به‌ لحاظ سیاسی ناروا و نادرست میباشد.

1 – مسئله‌ حقوقی: کلمه‌ء‌ (پیوستن کومه‌له‌) زمانی درست است که‌ قبل از (اعلام موجودیت کومه‌له)‌ در سال 1357 حزب کمونیست ایران بوده‌ باشد، در چنین حالاتی کومه‌له‌ هم میتوانست به‌ آن ملحق شود، که‌ معنی پیوستن را میدهد! اما حزبی که‌ آقای دکتر شفیعی مد نظر دارند در سال 1362 تشکیل گشته‌ و بدلیل بیپایه‌ بودن حزب در جامعه‌ ایران این حزب تابلوی بیش نبود، آن تابلو هم در دیدگاه‌ رهبران کومه‌له خودنمایی میکرد، موقعی که‌ حزبی با چنین نمایی مطرح است، چگونه‌ میشود ‌گفت: کومه‌له‌ به‌ آن حزب پیوسته‌ است!

2 – مسئله‌ سیاسی: دکتر در آن نوشته‌ به‌ بعضی از فعالیتهای کومه‌له‌ اشاره‌ نموده‌اند، برای نمونه‌:

* رهبری کردن اعتصاب یک ماه‌ مردم سنندج.

* رهبری کردن کوچ مردم مریوان.

* رهبری کردن جنگ 24 روزه‌ سنندج.

* شرکت کردن کومه‌له‌ در جوار (حزب دمکرات کردستان ایران) و آقای شیخ (عزدین حسینی) و (چریک فیدای) در هیئت نمایندگی خلق کرد برای مذاکره‌ با هیئت دولت ایران.

آیا در آن دوران حزبی به‌ اسم حزب کمونیست ایران وجود داشته‌ تا سازمان کردستانش در فعالیتهای فوق شرکت کرده‌ باشد؟

*لازم بیادآوری است: جریانی که‌ به‌ نام (چریک فدای) در هیئت نمایندگی خلق کرد جای گرفت در کردستان نه‌ (نیروی) داشت و نه‌ (پایگاه‌) مردمی و سیاسی!

مسئله‌ تغیر نام کومه‌له‌

دکتر نوشته‌اند (سازمانی انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له)‌ با پیوستن به‌ حزب کمونیست ایران در سال 62، به سازمان کردستان حزب کمونیست ایران – کومه‌له‌ تغیر نام یافت).

این مسئله‌ هم به‌ لحاظ حقوقی و به‌ لحاظ سیاسی ناروا و نادرست میباشد!

رهبران کومه‌له‌، در راستای تشکیل حزب کمونسیت ایران در رسانها‌ی خود اعلام کردند: {(کومه‌له) را (منحل) نمودیم). سپس جریان (جدیدی) به‌ اسم (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران) تشکیل دادند. در رابطه‌ با این سازمان جدید اعلام کردند: بدلیل اینکه‌ نام (کومه‌له)‌ در (کردستان) محبوب است، نام (کومه‌له)‌ را هم برای این سازمان بکار میبریم. در اینجا باید گفت:

(سازمان کردستان حزب کمونسیت ایران) نام رسمی یک جریان سیاسی است و نام (کومه‌له‌)ای هم که‌ در جوار آن به‌کار میرود، نامی است تبلیغاتی و تشریفاتی!

اما (کومه‌له) نام رسمی (سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران) بود و فاقد استدال محبوبیت در کردستان.‌  

برای تفاوت آن دو جریان سیاسی لازم است به‌ دو سند رسمی بنگریم:

1 – حقوق ویژه‌ کومه‌له‌ یا جایگاه‌ کومه‌له‌ در حزب کمونسیت ایران،

دکتر شفیعی در صفحه‌ء 29 آن نوشته به‌ (حقوق ویژه‌ کومه‌له‌ یا جایگاه‌ کومه‌له‌ در حزب کمونسیت ایران) اشاره‌ کرده‌ و چنین نوشته‌اند:

از همین رو کنگره‌ موسس حزب کمونیست ایران با درنظر گرفتن حقایق فوق، حقوق و اختیارات ویژه‌ای را برای کومه‌له‌ به‌ تصویب رسانید. اهم این حقوق و اختیارات وێژه‌ در متمم اساسنامه‌ حزب کمونیست ایران آمده‌ است،….

رهبران کومه‌له‌ حزب کمونیست ایران را در (کردستان) تشکیل دادند و نیروی پیشمه‌رگه‌ و خانواده‌ آنها و مردم شهر و روستاهای کردستان را در جهت پیاده‌ کردن برنامه‌ آن حزب به‌ خدمت گرفتن، اما به‌ دلیل بیمایه‌ بودن تئوری پرچمدران مارکسیسم انقلابیشان این تلاشها هم بینتیجه‌ بود. با چنین وضعیتی هم که‌ داشتنه‌اند، حقوق و اختیارات برای سازمان کردستان حزب کمونیست ایران (کومه‌له) تعین میفرمایند و رهبران سازمان فوق هم با افتخار آنرا چاپ و پخش مینمایند و در وصف آن قلم فرسائی میکنند که‌ کومه‌ه‌ل دارای حقوق ویژه‌ میباشد.

تفاوت (سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه‌له) با سازمان فوق این بوده‌ که‌ (کومه‌له‌) خود در انجام دادن هر کاری که‌ میخواست، مختار بود و احتیاج به‌ کسب اجازه‌ از مافوقی به‌ نام (حزب کمونسیت ایران) نمیداشت.

2 – آئیننامه‌ء نیروی پیشمرگ کومه‌له‌

دکتر در صفحه‌ء 47 مینویسند:

در آئین نامه‌ء نیروی پیشمه‌رگ کومه‌له‌ و فعالیت در شرایط جنگ انقلابی کردستان چنین آمده‌ است:

نیروی پیشمه‌رگ کومه‌له‌، نیروی مسلح پیشرو کارگران و زحمتکشان کردستان است که‌ در راه‌ رهایی از یوغ ستم و استسمار سرمایه‌داری و رسیدن به‌ سوسیالیسم و بخاطر کسب حق تعین سرنوشت خلق کرد و بدست آوردن خودمختاری برای کردستان مبارزه‌ میکند و بعنوان بخشی از تشکیلات کومه‌له‌ برای پیشبرد مبارزه‌ سیاسی و نظامی در کردستان بر طبق اهداف برنامه‌ای و سیاسی کومه‌له‌ فعالیت میکند.

در آن (آئیننامه) ماده‌ای وجود دارد، طبق آن ماده‌ باید هر فرد پیشمه‌رگه‌ (برنامه‌ء حزب کمونیست ایران) را قبول داشته‌ باشد. اما کومه‌له‌ چنین برنامه‌ای را نداشت.

پرچمداران مارکسیسم انقلابی

دکتر شفیعی در نوشته‌ء خویش اهمیت وافری به‌ چیزی به‌نام (مارکسیسم انقلابی و اتحاد مبارزان کمونیست) داده‌اند. اگر امروز به‌ درخت آن {(حزب کمونیست ایرانی) که‌ در (مێشکه‌په‌) تشکیل گردید، بنگریم میبینیم چگونه‌ رشد کرده‌ و چندین حزب (کارگری) و (انقلابی) و (سوسیالیستی) را به‌ بر آورده‌ و پرچمداران مارکسیسم انقلابی هم هر گدام چند ریل را عوض نموده‌اند‌ و طبق دوران (حزب کمونیست ایران) در مدار خویش دور میزنند،

30/9/2020

سه‌عی سه‌قزی

sai.saqzi@gmail.com