ههڵهبجه یهكێكه له شاره تێكۆشهرهكانی كوردستان و ههموو كات رۆڵی رۆڵه به ئهمهك و تێكۆشهرانی و خهڵكه به شهرهفهكهی له مێژووی بزووتنهوهی رزگاریخوازی نهتهوهكهمان دیارو رهنگینهو بوونهته چهقڵی چاوی دوژمنان و داگیرکهرانی کوردستان و به خۆێنی ئاڵی دهیان وسهدان و ههزاران شههید سهربهرزی و سهروهریان بۆ نهتهوهو وڵاتهكهیان كوردستان تۆمار كردووه.
شیوعییهكانی ههڵهبجه وهك بهشێك له كۆروكۆمهڵی پێشكهوتووخوازو پارته نیشتمانییهكان قهت له خهباتی بێوچانی خهڵكی خهباتگێری شارو وڵات دوا نهكهوتوون و ههمیشه له ریزی پێشهوه بوون و چهندین ئهندام و كادریان له رێی كوردایهتی و سهربهرزی و سهربهخۆیی كوردستان بهخت كردووه..
حزبی شیوعی عێراق ههر له سهرهتای دامهزراندنییهوه له {31 ی ئازاری / مارتی 1934} داو، له پێناو گهل و نیشتمان قوربانی زۆری داوهو،سهركرده و ئهندامهكانی له ژێر ئازارو ئهشكهنجه یان به ئهنقهست له لایهن رژێمه خۆێنرێژهو سهركوتكهرهكان و خهڵكانی چهپهڵ وسیخور شههید كراون و، خۆراگرانه چوونهته سهر پهتی سێداره و چوونه بهگژی (جهلادهكانیان) و، ههموو لایهك ناوی ئهم سهركردهو هاورێیانهی بیستووه: یوسف سهلمان یوسف (فهههد) دامهزرێنهرو سكرتێری حزب، سهلام عادل سكرتێری یهكهمی حزب، جهمال حهیدهری، جۆرج حهنا تهلۆ، حهمزه سهلمان، ستار خزهیر، عهلی حسهێن بهرزنجی، عهبدولئهحهد مالح، عایده یاسین، رهووف حاجی قادر، رهووف حاجی محهمهد (جهوههر)، عادل سهلیم، خدر كاكیل، بهكر تهلانی، عهتا جهمیل، وهزاح عبدولئهمیر (سهعدون)، بابا عهلی، بابی ڤیان و ماجدی مام عهلی، عهلی حاجی، دایكی سهربازو سهربازی مهلا ئهحمهد، سهلام ئهحمهد (ئاشتی) و یاسینی حاجی قادر، كازم وهروار، جهمال عهزیز (ملازم بروا) ئهحمهد حهساری، مامۆستا شهفیق كهریم، بهكر حهمه بچكۆل (مهلا حسهێن)، رهفیق حاجی حسهێنی زۆراب، رهفیق دارا ژاڵهناوی، نهجیب شیخ محهمهد (گۆران) و له شههیدانی ههڵهبجه: حهمه سۆفی ئهحمهد، حهمه حهسهن منوچهر (حهمه هاورێ)، عهبهی ئامه تهیاره، هادی عارف و براكهی، عمر سهید تهوفیق، وهستا غهفوری دانساز، دڵزاری سهید تهوفیق، ئهنوهر محهمهد كۆكۆیی، مامۆستا جهبار كۆكۆیی، بورهانی خواجه حسهێن، عوسمانی حاجی حهمه ئهمینی مهریهم، حهمه گۆپاڵهی كۆكۆیی، عهلی كلاشینكۆف، یاسین نانهوا، شوانی حهمه عهبدول (شوانی حهمه قتوو)، بارام ههورامی، عمر علی (عومهری پوره سهلما) و دهیان و سهدان و ههزارانی تر.
**یهكێك له شههیده نهمرو سهربهرزهكان كه ههمیشه وهك ههموو شههیدان له ناو دڵی هاوری و دۆستانی ئهژیت بایز سهید باقی یه:
له ساڵی (1956) و له خێزانێكی نیشتمانپهروهرو شیوعی ناسراوو، له شاری قارمانهتی وبهرنگاربوونهوه، شاری ههڵهبجهی خۆراگرو سومبولی بهرهنگاربوونهوه دژ به دیكتاتۆرییهتی دۆراوو له ناوچووی بهعسی فاشیست بایز سهید باقی چاوی بۆ ژیان ههڵهێناوه..
به هۆێ كارو كردهوهكانی سیخورو جاسوس و چڵكاوخۆره ترسنۆكهكانی رژێمی خۆێنرێژی فاشیست كه ههردهم دژ به چینه چهوساوهكان و دژ به خواستی نهتهوهپهرستی گهل بۆلهناوبردنی تێكۆشهران و شۆرشگێران ههوڵیانداوهو، گوایه به خهیاڵی خاویان و به پێی قین و نهخۆشییه دهروونییهكانیان ئاسهواری نیشتمانپهروهری و شیوعییهت له نێو كۆمهلگادا ناهێڵن و پاكتاوی ئهكهن بایزی سهید باقی دهست له خۆێندنی دووی ناوهندی ههڵئهگرێت.
له ساڵی (1973) رژێمی دیكتاتۆری و دوژمنان ئهكهونه چاودێری شیوعی ناسراو سهید باقی بابی بایزو، بهو هۆیهوه ههڵهبجه بهجێی ئههێلن و روو ئهكهنه شارۆچكهی سهید سادق و، لهوێ ژیانی كولهمهرگی و ههژاری بهسهر ئهبهن و، ئهو ژیانهیان دووره له ههموو مهرجهكانی ژیان.
له ساڵی (1974) وه خۆی و باوكی ئهبنه پێشمهرگهی حزبی شیوعی عێراق له قهزای دهربهندیخان و، ههر زوو بایز له خولێكی برینپێچی بهشدار ئهبێت و، پاش كۆتایی هاتنی خولهكه حزب رهوانهی ناحییهی مهیدانی قهزای خانهقینی ئهكات و، چهندین ئهركی حزبی بهسهردا ئهسهپێنن.
له ساڵی (1975) دا بایز ئهگهرێتهوه بۆ شارهكهی ههڵهبجه، بۆ ئهوهی یارمهتی خێزانه ههژارهكهیان بدات و، لهوێ لهناو شاردا چالاكانه و به شێوهیهكی گورجوگۆڵ دهست ئهكات به فرۆشتنی رۆژنامهكانی حزب.
بایز مرۆڤێكی هێمن و له سهرخۆو دهم به پێكهنین بوو، گۆێ رایهڵ و گۆێ له كهسانی تر ئهگرت و، شتی تازهو نۆێ و سوودمهندی له بیرورای هاورێیان كۆ ئهكردهوهو، ههر بۆیه لهسهر داوای حزب جارێكی تر شارهكهی بهجیی ئههێڵێت و روو ئهكاته سلێمانی و چهند ئهركێكی حزبی وهرئهگرێت.
هاورێ بایز گورجوگۆڵ و، وریاو، دهستپاك و، ئازاو چاونهترس و خۆشهویست بوو، نهێنییه حزبییهكانی ئهپاراست و، ئهم سیفات و رهواڵهتانهی وای لێكرد حزب رهوانهی بهغدای بكات و ئهركی پاراستنی بارهگای كۆمیتهی ناوهندی و پاراستنی هاورێیانی حزبی پێ بسپێرن.
كاتێ حزبی شیوعی عێراق روو به رووی هێرشی چهپهڵی دامودهزگا داپلۆسینهرهكانی دهسهڵاتی خۆێنرێژی رژێمی دیكتاتۆری سهدام حسهێن بووهوهو، لهسهر بریاری حزب هاورێ بایز گۆێزرایهوه بۆ سلێمانی له پێناو چهندین ئهركی حزبی كه زۆر نهێنی بوون.
ساڵی (1979) رووی كرده شاخه سهركهشهكانی كوردستان و چووه بارهگای حزب له بلهبزانی نزیك به ههورامان و پهیوهندی به پێشمهرگه شیوعییهكانهوه كردو، له ساڵی (1980) دا حزب ناردی بۆ ناوچهی شكاك له رۆژههڵاتی كوردستان.
** ساڵی (1983) بوو به كادرێك له كادیرهكانی سهر به كۆمیتهی ناوخۆێ پارێزگای سلێمانی و، به باشی و چالاكانه شان به شانی هاورێیان به تایبهت هاورێ مامۆستا سهلاح حهسهن (خالد) ئهندامی نووسینگهی حزب له كۆمیتهی ناوخۆێ پارێزگای سلێمانی ئهرك وكارهكانی ئهنجام ئهدا.
شایانی باسه هاورێ خالد له بارودۆخێكی تهماویداو له كاتی رۆشتنی له بارهگای مهڵبهندی سلێمانی و كهركوكی حزبدا له دێی ئهستێڵی سهروو بهرهو سلێمانی بۆ راپهراندنی ئهركه حزبییهكان و بهرێوهبردنی رێكخراوهكانی حزب له ناو پارێزگادا ون بوو دیاری تا هنوكه نییهو گومانی تیا نییه شههید كراوه.
هاورێ بایز له زۆر شۆێن كاری حزبی كردووه، له شارباژێر، چهمهك و سپیار، دۆڵی جافایهتی، قهرهداغ، سورێن، كهرهجاڵ و گهرمیان و شۆێنی تریش.
له پاش پرۆسهی ئهنفالی دێزو چهپهڵ و بهدناو ساڵی (1988) و له مانكی نیسان، له كۆبوونهوهی كادیری پێشكهوتووی حزب كه له قۆپی قهرهداغ بهسترا باس له مانهوهی چهند مهفرهزهیهكی بچوك كرا له ناوچهكه بمێنێتهوه به مهبهستی دروستكردنی پێگهی نؤێ به تایبهت له ناو (موجهمهعه كان و دێهات و شارهكان) ، ئهو ناوچهیه دوژمنی دیكتاتۆری كردی به ناوچهیهكی قهدهغه كراو، هاوكات لهوێدا هاورێ بایز وهك شێر لهگهڵ كۆمهڵێكی تری هاوریانی تێكۆشهر هاتنه پێشهوهو بهڵێنیان دا بمێننهوهو پارێزگاری له ناوچهكهو گهل و نیشتمان و حزب بكهن.
**بهڵێ، ئهی هاورێی قارهمان، لهناو ژان ز مهینهتهكانی گهل ونیشتمان خێزانێكی شیوعی، باوك شیوعی، دایك شیوعی چاوهكانت بۆ ژیان ههڵهێناو، شانازیت ئهكردو ههردهم ئهتوت: كامهرانه ئهو كهسهی له ناو خێزانێكی شیوعیدا چاوهكانی بۆ ژیان ههڵبێنێت، بهڵێ ئهی شههید زوو فێری ئهلف و بێی نهتهوه، گهل، نیشتمان و حزب بوویت.
شێوازی بیركردنهوهو كاركردن له لایهن شههید بایزی سهید باقی وتێروانینی بۆ رۆشنبیری و كهلهپورو باوو رهواڵهتهكانی شۆرشگێری ههموو كات له پێشكهوتن و پهرهسهندن بوو، رابوردووی حزبی شیئهكردهوهو به چاوێك تیژ ئهیروانییه دونیاو، ههوڵی ئهدا فێری ئهوه بێت خۆێ له پێناو ئامانجه بهرزهكان بهخت بكات.
هاورێ بایز خاوهنی دیسیپلینی پولایین بوو، رۆڵێكی كارامهی ههبوو له پاراستنی حزب و هاوریان، زۆر بوێرانه و چالاكانه كاری پێشمهرگایهتی وحزبی ئهندام ئهدا.
بهڵێ، ئهی شههید خهونهكانتان ئهوهندهی گهل و سهربهخۆیی نیشتمان گهوره بوون و، ههموو كات له ریزی پێشهوه بوون بۆ خۆ بهخت كردن.
ئهمرۆ شیوعییهكان و دۆستهكانیان شانازی به تێكۆشانی سهختی ئێوه له پێناو: نیشتمانێكی ئازادو گهلێكی بهختیار ئهكهن، شانازی به ئێوهو ئهو مهفرهزه شیوعییه قارهمانه شههیده ئهكهن كه بریتی بوو له هاوریان: بایز سهید باقی، حسهێن رهحیم (ههژار)، عبدالرحمان فهرهج سوور (لاله) و عهتا حهمه سالهح (دڵشاد).
ئێوه چوار ئهستێرهی پرشنگدار بوون له ئاسمانی وارماواو قهرهداغ و گهرمیان” له ئاسمانی كوردستان، بهڵێ ئهی نهمران، ئێمه له ئاستی ئێوهو شههیدانی حزب و بزووتنهوهی نیشتمانی سهردائهنوێنین، ئێوه باڵاتان له داری سهروو بڵندتره.
له مانگی نیسانی (1988) و، پاش چهند رۆژێك له جیابوونهوهمان دهستێكی رهش و چهپهڵی ترسنۆكهكان و ههتیوهكانی رژێمی دیكتاتۆری فاشی سهدام حسهێن ئێوهی شههید كرد.
داخ له دڵان بهرامبهر به شیوعییهكان بهو كاره دزێوو چهپهڵه نهوهستان، بهڵكۆ وهك پیشهی ههموو تاوانباران ئاگریان له جهستهی ئێوهی شههیدو نهمر بهردا.
نهمری و سهربهرزی بۆ شههیدان
مردن وسهرشۆری بۆ ههتیوهكانی بهعس و جاش و جاسوس و سیخور.
{jcomments off}