یک ملت زمانی تن بە بردگی می دهد کە اززبان ، فرهنگ و تاریخش جدا گشتە باشد.(حیدە حمدی )آمانج کردستانی

زبان مادری زبانی است کە کودک از مادر وپدر خود می آموزد .کودک از همان ابتدا کە درشکم مادرش قرار دارد. با زبان مادریش آشنا می شود و هنگامی کە بە دنیا می آ‌ئید و با گریستن پا برعرصە گیتی می نهد. اگر با زبان مادریش با او حرف بزنی آرام می شود.

کودک آرام آرام با گوش کردن و شنیدن و سپس تکرار کلمات زبان را می آموزد و سپس می تواند با همان زبان شیرین کودکانەاش احساسات و خواستەهایش را بیان کند و با دیگران رابطە برقرار کند . با همان زبان مادریست کە بازی می کند .می گوید . می خندد وسٶال می پرسد و خلاصە نسبت بە آنچە در اطرافش قرار دارد کنجکاو است. بە این وسیلە با دنیای پیرامون خود رابطە برقرار می کند وسپس از دنیای کوچک خود خارج می شود و وارد گروە همسالان و دوستانش می شود و با مهر و محبت و اعتماد بە نفس و احساس امنیت کە خانوادە و زندگی بە او می بخشند شاد و خوشحال زندگی می کند.

کودک در پنج سال اول زندگیش تقریباً هشتاد درصد کل معلومات و اطلاعات را کە در تمام طول زندگیش باید بیاموزد را از خانوادەاش کسب می کند وبا آداب و رسوم و فرهنگ خویش خو گرفتە وبە آن می بالد و احساس غرور می کند . وقتی بە سن شش –هفت سالگی می رسد و وارد محیط مدرسە می شود . در اولین بر خورد با معلمش تفاوتها را احساس می کند .معلم با زبانی کاملاً بیگانە از زبان او صحبت می کند و کودک مات و مبهوت نگاە معلم و صحبت های او می شود . چیزی از آن را نمی فهمد و اگر هم بفهمد نمی تواند. با او ارتباط برقرار کند . بنابراین مدرسە کە بعد از خانوادە نقش بسیارمهمی در شکل گیری شخصیت کودک ایفا می کند و همانندی پلی محکم بین خانوادە و جامعە است . کودک در این وسط گسستگی عمیقی را احساس می کند و قصر آرزوهایش را کە با رفتن بە مدرسە ساختە بود .

بە یک بارە فرو می ریزد . کودک آمدە بود کە آنچە از خانوادە اش آموختە بود با روشی علمی تر و کامل تر فرا گیرد و با پرورش روح و جسمش در فضای مدرسە جهت کار و زندگی در جامعە آمادە شود . اما حالا دیگر احساس تعلق بە آن جمع نمی کرد و خود را مجزا از مدرسە و معلمش می دانست . و آیندەای کە با رفتن بە مدرسە در ذهن کوچک و معصومانە اش ساختە بود را دست نیافتنی می داند. زیرا کودک چون زبان معلمش را نمی فهمد بیشتر مطالبی را کە معلمش تدریس می کند را نە بە خوبی می تواند بفهمد نە می تواند آن را بررسی کند و نە می تواند سٶالاتی کە در ذهنش وجود دارد بە فارسی کە زبان مادری او نیست بە زبان آورد و آن را طرح کند.

در اینجاست کە کودکان ما هم همانند خود ،ما محکوم بە سکوتند . کودک در جوی غریب و نا آشنا رابطە ی بین ذهن و زبانش بە یکبارە ‌قطع می شود و این یک خسارت جبران ناپذیر در کل زندگی کودک است و تأثیربسیار منفی بر روح و روان و اعتماد بە نفس او می گذارد و او در شرایط و فضای تلخ و ناگواری کە بە او تحمیل شدە قرار دارد .حالا دیگر زبانی کە از پدر و مادرش آموختە بود و بە آن افتخار می کرد .دیگر هیچ کاربردی برایش ندارد. و همسالان فارس زبانش را می بیند کە چگونە و بە چە راحتی ،مطالب معلمشان را می فهمند و با او ارتباط برقرار می کنند و از طرح سٶال و پاسخگویی بە آن احساس شادی و لذت می کنند و صدا و سیما و برنامە کودک ،مجلە ها ، روزنامە ها تئار و سینما همگی بە زبان آنهاست .

بنابراین او کە زبان درک و فهمش با زبان بیانش متفاوت است دیگرقادر نخواهد بود مطالب و محفوظاتش را مورد تحقیق و بررسی قرار دهد و بە فردی تکرار کنندە طوطی وار محفوظات تبدیل می شود. وبە این شیوە فرزندان ملت های غیر فارس همچون کورد ،بلوچ و آذری از تاریخ چندین هزار سالە ی خود و گذشتە ی ، آبا و اجدادی خود دور گشتە و بر اساس نقشە ای کە از قبل برایشان طراحی شدە است بە نسلی آمادە بە پذیرش خواستە های آنها تبدیل می گردد. زیرا یک ملت تنها زمانی تن بە بردگی می دهد کە از زبان ، فرهنگ و تاریخش جدا گشتە باشد و احساس هویت نکند و بە مبهوت شدگانی تبدیل شوند کە فکرمی کنند اگر فارسی صحبت کنند کلاسشان بالا می رود ومی توانند در جامعە ای کە متعلق بە آنها نیست. کسی شوند .

در حالی کە تسلط بر زبان مادری بە انسان هویت فردی و فرهنگی می بخشد و باعث رشد فکری و اعتماد بە نفس می شود و خود آگاهی انسانها را بالا می برد. و در واقع زبان مادری هویت و شناسنامە ی یک ملت است از طریق زبان مادری است کە فرهنگ و میراث با ارزش یک نسل بە نسل های آیندە منتقل می شوند و تحکیم کنندە و تسریع بخش روابط بین جامعە است . بنابراین تلاش و کوشش در راە حفظ و پاسداری از زبان و فرهنگ هر ملتی از بدیهی ترن و بنیادترین حقوق اولیە هر انسانی است . اما تمرکز گرایی و تک زبانی کردن و همسانی آموزشی بدون در نظر گرفتن تفات های زبانی و فرهنگی در نظام آموزشی ،از نواقص عمدەی نظام آموزشی ایران است . کە باعث نا کارآمدی سیستم آموزشی در ایران شدە است . اگر زبان های دیگر بە موازات زبان فارسی توسعە یابند و در نظام آموزشی بە کار گرفتە شوند. نە تنها مشکلی ایجاد نمی شود و موجب تضعیف کشور نمی گردد.

بلکە چند زبانی بودن و بە رسمیت شناختن تمام زبانها در امر آموزش و بە کارگیری و توسعە ی آن موجب پیشرفت عظیمی در امر آموزش و پرورش خواهد شد. هر کدام از این ها زبان ها می توانند دریک نظام آموزشی نامتمرکز بە راحتی جای گرفتە و از نابودیشان جلوگیری شود و این یک واقعیت انکار ناپذیر است . کە میزان موفقیت یک دانش آموز در فرایندآموزشی جدا از استعداد و محرومیت های فردی تابع فرهنگ اجتماعی اوست کە در پیوند تنگاتنگ با زبان شکل می گیرد . هر کلمە ای کە بر زبان آوردە می شود در اصل بیانگر رنج ، خلاقیت و نوآوری و نشان دهندە ی گامی عملی است . کە انسان برداشتە و در واقع زبان پل ارتباطی بین اندیشە و عمل انسان است .

اگر توجە کنید. حتی ملت ها هم بە وسیلە ی زبان خود نامگذاری شدەاند و نام هر ملتی در اصل نشانگر زبان او هم می باشد . این ویژگی ها باعث شدە کە زبان هم مانند، ذهنیت دارای نقش بنیادی باشد . جوامعی کە دارای فرهنگ غنی هستند و زبان آنها هم دارای ویژگی های خاص می باشد. حاکمان هموارە درصد آن بودەاند کە این فرهنگ ها را استحالە و ذوب کنند. در مورد ملت کورد هم این استحالە و ذوب فرهنگی بە یک نسل کشی فرهنگی تبدیل گشتە و هم اکنون هم این نسل کشی فرهنگی با شدت هر چە تمام تر در حال انجام است در واقع حاکمان جمهوری اسلامی بعد از فتوای مشهور خمینی در اوایل انقلاب اسلامی ایران مبنی بر جهاد در کوردستان حتی یک لحظە از شدت حملات خود نکاستە اند و هنوز هم جنایت کاران رژیم دنبال رو همان سیاست نسل کشی هستند و در کنار حذف فیزیکی ملت کورد، با القاب و عناوین گوناگون، هموارە بە استحالە فرهنگی ،بە صورت نرم و بر نامە ریزی شدە ای در جهت فارسی سازی ملت کورد، در شهرهای کورد نشین ایران ادامە می دهند. نظام جمهوری اسلامی می خواهد فرهنگ اصیل کوردی را بە طور کلی از میان برداشتە و فرهنگ مقاومت ملت کورد را هم از میان ببرد .

اما باید خاطر نشان کرد کە مردم کوردستان در برابر سرکوب و خفقان توانستە اند بە مقاومت ادامە دهند و هیچ چیزی نتوانستە مانع تلاش خستگی ناپذیر آنها در رسیدن بە اهدافشان شود . در حال حاضر صحبت بە زبان کوردی برای ما کوردها بە مثابە عملیات بزرگی در آمدە چون می خواهند زبان ما را از بین ببرند بنابراین، باید پدران و مادران آگاە تر و هوشیارترعمل کردە، مخصوصاً مردم دلاور کرمانشاە زیرا دشمن در این استان تا حدودی در آسیمیلاسیون فرهنگی موفق بودەاند . پس باید از طریق سایت ها و وبلاگ ها و کتابهای آموزشی در جهت تقویت و غنی سازی زبان کوردی کوشا باشند . کە در واقع رسانە های کوردی نقش بسیار مهمی را در این زمینە ایفا کردە اند و نقش بسیار مهمی در یادگیرد زبان و غنای فرهنگی بر عهدە دارند و درایت هر چە بیشتر مسئوالان این ارگان را می طلبد . بە امید رهایی از هر گونە آسیملا سیون و تبعیض جنسی ، نژادی و مذهبی و برقراری کشوری آزاد و دمکراتیک.