هر ملت و مردمی برای پیشرفت و یا دست یابی به هر مطلوب اجتماعی و یا حق از دست رفته ای و یا غصب شدهای نیاز به انسانهایی باهوش ،فداکار و دارای اعتبار اجتماعی و شخصیتی دارد،ملت کرد به درازای تاریخ مورد ظلم و جفا قرار گرفته شده و نه تنها از حقوق اولیه خود محروم شده اند بلکه تحت فشار شدید برای دوری از ملیت خود و اسملاسیون هم قرار گرفته اند.
یکی از این نقاط بسیار حساس امروزی کردستان، شهرستان ارومیه است.از دوران شاه عباس صفوی و نادر شاه افشار که کردها را برای محافظت از مرزهای شمال و شمال شرق ایران از اطراف دریاچه ارومیه و سایر مناطق کردنشین ،کوچانده شدند تا برسد به سالهای نه چندان دور گذشته که با آذربایجان غربی خواندن مناطق کردنشین سعی مداوم بر کوردزدایی و و فشار بر مردم بومی به منظور تغییر هویت این منطقه تلاشهای مداوم صورت گرفته است.
این سیاست بی وقفه و پیوسته در دوران حکومت جمهوری اسلامی با سپردن اداره بی چون و چرای ارومیه به غیر کردها و به حاشیه راندن کردها و ندادن هیچ گونه امتیاز اداری و حکومتی و با ایجاد فشارهای امنیتی و سیاسی همچنان ادامه دارد. اما همواره کسانی بوده اند که با به جان خریدن خطرات و پرداختن هزینههای مادی و معنوی در مقابل این فتنه شوم به خواسته اند ،آقای مهندس حاتمی یکی از این انسانها بود و خواهد بود. مهندس وجدی حاتمی در سال 1328 در خانواده ی ثروتمند و پر آوازه کُرد در روستای لورزینی منطقه مرگور ارومیه دیده به جهان گشود.وی از همان دوران کودکی و با توجه به سابقه تاریخی خانواده حاتمی در جنبش های رهایی بخش ملت کُرد و بخصوص جمهوری کردستان در سال 1324 خورشیدی در شهر مهاباد و نقش بزرگان خاندان حاتمی در این جمهوری و متعاقب آن سرکوب خونین جمهوری کردستان که نشات گرفته از خواست و آرزوی کُردها بود،با درد و آزارهای ملت خود آشنا شد و از همان دوران نوجوانی به فعالیتهای فرهنگی روی آورد.
مهندس حاتمی به این نتیجه رسیده بود که برای کمک به ملت خود قبل از هر چیز به علم و آگاهی نیاز دارد و به همین منظور تحصیلات عالیه خود را به پایان رساند. با تلاش مهندس حاتمی و یاران وی بود که برای نخستین بار در منطقه مرگور ارومیه نشریه ی بنام پیام مرگور به زبانهای کُردی و فارسی انتشار یافت اما پس از مدتی از جانب دشمنان آزادی ملت کُرد بسته شد و مجوز چاپ و انتشار آن لغو گردید. تلاشهای مهندس حاتمی برای کمک به هم نژادان وی ادامه یافت و سرانجام در سال 1381 خورشیدی با تلاشهای وی موسسه فرهنگی هنری خانی در شهر ارومیه تاسیس شد. تاسیس موسسه خانی در شهر ارومیه در نوع خود یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخی مبارزه کُردها بر علیه نابرابری و همچنین پایه ریزی تربیت نسل جدیدی از جوانان تحصیل کرده این خطه کردستان بود که با عشق و علاقه به فرهنگ کُردی حرکت مهم روشنفکری را در سطح استان ارومیه به راه انداخت و نتایج پر باری را برای جنبش روشنفکری کُردی به همراه داشت.
شاید اگر بگوییم موسسه خانی رنسانسی روشنفکری را در ارومیه ایجاد نمود چیزی دور از واقعیت نباشد. زیرا در سایه تلاشهای این موسسه بود که دهها کلاس یادگیری زبان کُردی و فرهنگ و هنر کُردی برای نخستین در سطح ارومیه به راه انداخت شد وده ها جوان تحصیلکرده کُرد بعنوان آموزگاران مکتب خانی به گسترش و تقویت زبان کُردی در این خطه پرداختند و از شیوایی و زیبایی زبان کُردی و یادگیری آن را بر همگان عیان نمودند. تلاشهای مهندس حاتمی در تقویت روحیه همکاری بین جوانان کُرد و همچنین دوری وی از قدرت ! شخصیت وارسته و بزرگ وی را بر همگان آشنا ساخت.بی گمان همه سرمایه مادی و معنویم موسسه خانی از سوی مهندس حاتمی تامین میشد.
ایشان با واقف بودن بر مشکلات و فشارهای امنیتی و جو سیاسی سنگین در ارومیه که رژیم با تمام توان تبلیغاتی و نظامی و سیاسی سعی در خفه کردن چنین قبیل حرکاتی دارد،در سال ۱۳۸۱ با ایجاد موسسه فرهنگی ،هنری احمد خانی به مقابل با این جو و حرکت شوم پرداخت. ایشان با جلب جوانان مساعد و علاقمند باعث تحول فکری عظیمی در بین مردم کرد ارومیه مخصوصاً طیف جوان شد،و در مدت کوتاهی با به گردن گرفتن اکثر فعالیتهای فرهنگی و خبری کردی در ارومیه خدمت ارزنده و فراموش نشدنی به فرهنگ کردی و جلوگیری از بیشتر به حاشیه راندن آن کرد که همیشه ماندگار خواهد بود. یاد و نام مهندس حاتمی هرگز از سیمای این خطه از خاک کردستان پاک نخواهد شد.از خاک براندز قاسملوی بزرگ گرفته تا منطقه دول،از سومای و برادوست گرفته تا مرگور،از ترگور گرفته تا انزل،از دشت تا کنار بروژ ارومیه، هزاران سلام نثار اراده و وجدان بیدار تو با د ،کوههای زادگاهت بوز سینا و دلانپر به فرزندی چون تو افتخار میکنند