لزوم تشکیل کنگره‌ ملی کردستان. ابراهیم قاسمی زاد

اولین جلسه‌ مقدماتی کنگره ملی کردستان در تاریخ ٣١ تیرماه سال جاری در شهر هولیر (اربیل) پایتخت اقلیم کردستان و با حضور نمایندگانی از نیروهای سیاسی هر چهار بخش کردستان ایران، ترکیه، عراق، سوریه، از جمله‌ حزب ما و نمایندگانی از جوامع کرد مقیم سایرنقاط جهان برگزار شد.

این جلسه‌ در نوع خود اولین نشست گسترده‌ و رسمی همه‌ گروه‌های سیاسی، مدنی و احزاب کردستانی بود. نشست مقدماتی کنگره‌ ملی، امید به‌ آینده‌ای آزاد و جامعه‌ای دموکراتیک را در دل همه‌ کردهای جهان زنده‌ کرد. به‌ همین دلیل، این اقدام از طرف همه آحاد ملت کرد در اقصی نقاط کردستان با شور و شوق وصف‌ناپذیری مورد استقبال قرار گرفت. اما اندک مدتی بعد از جلسات‌ مقدماتی کنگره، کمیته برگزارکننده، بنا به درخواست احزاب شرکت کننده تصمیم گرفت که‌ تشکیل کنگره‌ ملی کردستان را برای مدتی به‌ تعویق بیاندازد. علت به تعویق افتادن این کنگره، در وهله‌ اول برگزاری انتخابات پارلمانی و شوراهای استانی اقلیم کردستان عنوان شد! در پی آن، شرایط حاکم بر کردستان و تحولات غیر مترقبه‌ای که‌ پیش آمد، موضوع تشکیل کنگره‌ را از صدر دستور جلسه‌ برخی از نیروهای سیاسی کردستان خارج کرد. از آن تاریخ تا کنون، به‌ استثنای معدود مواردی جسته‌ و گریخته‌، خبری جدی از ادامه‌ برگزاری جلسات کمیته‌ مقدماتی این کنگره‌ حیاتی شنیده‌ نشده‌ است.

هرچند تمامی احزاب سیاسی و مدنی چهار بخش کردستان مشارکت فعالی در اولین نشست مقدماتی کنگره‌ ملی داشتند و با از خودگذشتگی‌های جمعی، پیشرفت های قابل ذکری در روند بر گذاری کنگره‌ صورت دادند، اما به‌ دلیل برخی بهانه‌های نه‌ چندان منطقی و مسئولانه‌، نتیجه‌ای مطلوب از روند جلسات حاصل نشد. در این گیرودار، هجوم وحشیانه‌ گروه‌ فناتیک داعش علیه‌ دو بخش کردستان، مساله‌ وحدت ملی مردم کردستان و موضوع کنگره‌ ملی را بیش از هر زمان دیگر و بصورت برجسته‌تری تحت‌الشعاع قرار داد. به‌ گونه‌ای که‌ افکار عمومی در کردستان آشکارا نیروهای سیاسی کرد را مخاطب قرار داده‌ و بر این واقعیت تاکید ورزید‌ند که‌ در صورت برگذاری کنگره ملی، شاید قدرت تخریب مهاجمان داعش محدودتر می شد. چرا که‌ وحدت ملی احزاب و نیروهای سیاسی، میتوانست ومیتواند سبب انسجام بیشتر در جامعه‌ شود، و این انسجام به‌ نوبه‌ خود میتوانست به حملاتی که از طریق داعش علیه مناطق کردستان انجام گرفت پاسخ کوبنده‌تری دهد. در اینصورت شاید فاجعه‌ ناگوار شنگال و محاصره‌ غیر انسانی کوبانی به‌ این وخامت نمی‌انجامید و مردم این مناطق کردستان دوباره‌ آواره‌ نمی‌شدند.

تغییراتی که اکنون در خاورمیانه شاهد آن هستیم، جایگاه و تصور بازیگران سیاسی منطقه را نسبت به مساله‌ کرد با تغییر بنیادی مواجهه کرده است. تغییری که اینبار کردها را، نه‌ بعنوان بخشی از مشکل، که‌ به‌ عنوان مهمترین عامل توازن و ثبات سیاسی در منطقه‌ به‌ حساب می‌آورد. با توجه به‌ این تغییرات و اوضاع کنونی بحرانی در منطقه‌، ملت کرد و نیروهای ملی کردستان نیز باید به‌ نقش و تاثیر خود اهمیت بیشتری داده‌ و با مهارت و حساسیت درخور شان جایگاه‌ جدید ملت کرد در تحولات سیاسی منطقه‌ ایفای نقش نمایند. بنابراین ایفای نقش برجسته‌تر‌ و موفقی که‌ ضامن پیروزی مردم کردستان و احقاق حقوق اساسی و انسانی آنها باشد، نیازمند یک عامل توازن مقتدر می باشد، که‌ در وضعیت کنونی چیزی نمیتواند باشد جز از سر گیری دوباره‌ نشستهای جدی کنگره‌ ملی کردستان.

ملت کرد یکی از بزرگترین ملل خاورمیانه‌ میباشد که‌ سرزمین مادری‌اش، بر خلاف میل و اراده‌ سیاسی خود او در بین کشورهای همسایه‌ تقسیم شده‌ است. با توجه‌ به‌ اینکه‌ هیچ یک از این کشورها در هیچ مرحله‌ای از تاریخ مدرن سیاسی خود، بویی از دمکراسی نبرده‌ و هیچگاه‌ به‌ حقوق انسانها اهمیتی نداده‌اند، حقوق کردها را در سطح بسیار وسیعتر و حتی به‌ عنوان شهروندان درجه‌ دو از هر لحاظ، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و غیره‌ پایمال کرده‌اند. ولی هرگز نتوانسته‌اند بر اراده‌ مبارزاتی مردم کردستان فائق آیند. چرا که‌ ملت کرد در طول تاریخ با این نابرابری و بی عدالتی مبارزه‌ کرده و بدون تردید تا رسیدن به‌ حقوق انسانی و طبیعی خود از پای نخواهد ایستاد. بنابراین در جهان امروز که‌ همه‌ دنیا از طریق اینترنت و ماهواره‌ در کمترین زمان ممکن از کوچکترین اتفاق درهر گوشه‌ای از دنیا با خبر می شود، طبیعی است که‌ ملت کرد نیز از این قاعده‌ مستثنی نباشد و در رابطه‌ با مسائل جهان و تحولات مرتبط با سرنوشتش حساسیت بیشتری نشان دهد. لذا بسیار طبیعی است که‌ ملت کرد، بدون در نظر گرفتن چهارچوب جغرافیایی حاکم، انسجام ملی‌اش را به‌ حد اعلی برساند و با یکدیگر همکاری و هماهنگی داشته‌ باشد. از اینرو طبیعی است که‌ از نیروهای سیاسی‌اش انتظار داشته‌ باشد که‌ برای تقویت وحدت ملی و جهت دفاع از کرامت انسانی و سرنوشت خود، در راستای تشکیل یک مجلس یا کنگره‌ ملی گام عملی و جدی بردارد..

طبیعی است که‌ همه‌ احزاب سیاسی، سازمانهای مدنی، فرهنگی وهنری همه‌ بخشهای کردستان بتوانند در این مجلس نمایندگانی داشته‌ باشند تا بتوانند مشکلات و اختلافات خود را قبل از هر چیز در این مجلس مورد بحث و بررسی قرار داده‌ و حل و فصل کنند. از این فراتر، نیروهای کردستانی می توانند به‌ جای ایجاد یا حل اختلاف، به‌ فکر تشکیل یک اراده‌ ملی منسجم و اتحادی پایدار و وسیع در هر یک از بخشهای کردستان باشند. چون تنها به‌ این شکل است که‌ ملت کرد می تواند از تهدید و تخاصم دشمنانش در امان باشند. از آن گذشته‌ کردها هیچ وقت به‌ سرزمینهای همسایگانشان چشمداشتی نداشته‌ اند و به‌ خاک آنها تجاوز نکرده‌اند، بلکه‌ این همسایگان کردها هستند که‌ سرزمین کردستان را بین مرزهای خود تجزیه‌ و تقسیم کرده‌اند، و در حال حاضر هر گونه‌ اقدام کردها جهت رسیدن به‌ آزادی و دموکراسی را تجزیه‌طلبی تلقی نموده‌ و با آن به‌ شدت مخالفت می نمایند. وحدت ملی در کردستان در راستای تغییر و ترمیم این سیاست خصمانه‌ گام مهمی خواهد بود.

بسیاری از مسائل اساسی و حیاطی کردستان که‌ سالیان درازی است به‌ صورت لاینحل باقی مانده‌اند و به‌ جرات می توان گفت که‌ عامل بسیاری از ناهنجاریها و مشکلات بین احزاب کردی شده‌ است، می تواند در این کنگره‌ مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌ و راه چاره‌ای برای آنها اندیشیده‌ شود. برخی از این مسائل مهم عبارتنداز: تصمیم گیری در رابطه‌ با ارزشها و هنجارهای ملی از جمله‌ پرچم ملی، سرود ملی، ایام و مناسبات تاریخی، وحتی سپاه ملی، می تواند مورد بحث و گفتگو قرار گیرد. نبود یک چتر مشترک در بین احزاب کردستان سبب شده‌، که‌ هر یک از این حزب ها به‌ سلیقه‌ خود و بدون هماهنگی و گفتگو با سایر احزاب و عامه‌ مردم شکلی از پرچم و ایام فرخنده‌ و تاریخی را انتخاب نموده‌ و بر مردم و احزاب دیگر کردستان تحمیل نمایند. که‌ این خود در نهایت میتواند نوعی بی احترامی به‌ خرد عمومی مردم کردستان تلقی شود.

حتی به‌ جرات میتوان گفت که‌ اتحاد ملی در کردستان و داشتن یک نیروی منسجم و متحد کرد در منطقه خاورمیانه، به عنوان عاملی جهت استقرار ثبات و گسترش دموکراسی و صلح در تمام منطقه عمل خواهد کرد. کنگره‌ ملی کردستان باید نقشی فراتر از یک اتحادیه‌، مانند اتحادیه‌ اعراب یا اتحادیه‌ علمای اسلام و غیره داشته‌ باشد زیرا با توجه‌ به‌ وضعیت نابسامان کردستان و پراکندگی تاریخی احزاب کردی و نبود حق تعیین سرنوشت ، این کنگره‌ می تواند نقش یک پارلمان برای کردستان داشته‌ باشد، تا هر گونه‌ تصمیم گیری در مورد مصالح مشترک کردها در آن مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌ و در نهایت به‌ تصویب رسیده‌ و اجرا گردد. این کنگره می تواند به سیاست مشترک و تصمیمات کلی برای همه‌ بخش‌های کُردستان دست یابد و تولرانس و اجماع عمومی را میسر و مقدمات اتحاد ملی مردم کردستان را فراهم کند.

تحولات اخیر عراق و حملات گسترده‌ گروه تروریستی دولت اسلامی عراق و شام ، منصوب به‌ داعش به‌ شهرها و روستاهای کردستان، از جمله‌ شنگال و کوبانی، شرایط جدیدی به‌ وجود آورده‌ که‌ کردها را در هر چهار بخش کردستان و سایر نقاط جهان در عمل متحد نموده‌ است. به‌ طوری که‌ کردهای هر یک از بخشهای کردستان تحت استعمار، به‌ نحو بی سابقه‌ای و با شکستن و برداشتن مرزهای ساختگی و خیالی، به‌ یاری همزبانان و هموطنانشان شتافتند. این حرکت به‌ خودی خود، برای مردم کردستان به‌ نقطه‌ عطفی تبدیل شد و آنها را متوجه‌ این واقعیت کرد که‌ تنها پشتیبان واقعی ملت کرد، خود مردم کردستان و اراده‌ و انسجام ملی آنهاست.

سیاست بین‌المللی تابع منافع ملی نیروهای حاکم است و کمتر اتفاق میافتد که‌ نیروهای حاکم، تنها از روی عطوفت و احساس به‌ مسئولیت منافع مردمی‌ را حفظ کنند که‌ خود متحد، منسجم و دارای برنامه‌ ملی نباشد. واقعیت این است که کردها در منطقه، جز خود هیچ دوست، متحد و پشتیبان دیگری ندارند و در سطح جهانی هم پشتیبانی از مساله‌ کرد محدود و مشروط است. از اینرو لازم است نیروهای سیاسی کردستان در اسرع وقت دست از اختلافات درونی بردارند و تلاش کنند با اراده‌ و برنامه‌ سیاسی منسجم، تحولات سیاسی منطقه‌ را به‌ نفع خود، دمکراسی و آرمانهایی که‌ سالهاست در راه‌ آن فداکاری کرده‌اند، همانا دمکراسی، برابری و رعایت حقوق جهانشمول بشر هدایت کنند. اگر کردها در این مقطع حساس و مهم مسائل و اختلافات خود را از راه گفتگو حل نکنند، فرصت تاریخی موجود، از دست آنان خارج شده و ممکن است صد سال دیگر نیز صاحب چنین امکانی نشوند. احزاب کرد به جای رقایت های گروهی، فردی و حزبی، باید به دنبال منافع پایدار برای همه‌ کردها باشند و لازم است پیش از آن که با کشورهای دیگر وارد گفتگو شوند، در سطح ملی و در بین خود سطح همکاری و همبستگی را بالا ببرند.