مرورى بر دستآوردها و نگرانیهاى جنگ سە ماهە داعش در کوردستان

اینک سە ماە از شروع جنگ تروریستهاى دولت اسلامى ( داعش سابق ) در کوردستان میگذرد خواستە یا نخواستە کوردستان بە میدان جنگ و ملت کورد در رأس دشمنان این گروە بربرى قرار گرفتە است

هر روز کە از عمر این جنگ میگذرد ، بر دامنە ویرانەهاى کوردستان اضافە و خون جوانان کورد بیشتر بە زمین ریختە مى شود از ترکیب بازیگران داخلى ، منطقەاى و بین المللى کە در این جنگ سهیمند ، چنان پیداست کە جنگ داعش در کوردستان طولانى و فرسایشى خواهد بود ( مشابە جنگ طالبان در افغانستان ).

آرایش جبهەهاى جنگ در کوردستان بر دو محور میباشند کە بە وسیلە دو نیروى عمدەى کورد ( پارت کارگران کوردستان در محور غرب و پارت دمکرات کوردستان در جبهە جنوب کوردستان ) هدایت مى شوند ( البتە گروههاى دیگرى هم شرکت دارند اما تابعى از این دو نیرو میباشند ) از رویکرد رهبران این دو نیرو میتوان چنین استنباط کرد کە هر دو حزب شناختە شدە کورد با دو انگیزە متفاوت با طولانى شدن جنگ موافق و حفظ شرایط موجود را بر خاتمە جنگ ترجیح مى دهند.

پارت کارگران کوردستان ( پ.ک.ک ) کە جبهە جنگ در غرب کوردستان را بر علیە داعش رهبرى میکند توانست در این جنگ دستآوردهاى زیادى را براى خود طومار کند ، هزاران جوان خشمگین یزیدى ( ایزدى ) و هزاران پسر و دختر انقلابى و خون گرم کورد در غرب و شمال کوردستان را در صفوف خود سازماندهى و مسلح کند بە لحاظ بین المللى جنگ داعش بە پارت کارگران کوردستان این امکان را داد تا نظرکشورهاى غربى در اروپا و امریکا را نسبت بە خود جلب کند تا جائیکە امروز از همکاریهاى مستقیم امریکا با این حزب حرف در میان است گرچە هنوز در لیست ضد ترور کشورهاى غربى قرار دارد اما جنگ داعش تروریست بودن پارت مزبور را بسیار کم رنگ کرد یقینا اگر دخالت و منفى بافیهاى دولت ترکیە نمى بود میتوانست از آن لیستها خارج شود البتە باید اذعان کرد رهبران پ.ک.ک در جریان جنگ داعش کارنامە مثبتى از خود ارائە دادند در این میان نقش و رل آقاى صالح مسلم رهبر حزب اتحادیە دمکراتیک بسیار چشمگیر وبرجستە بود با احتیاط میتوان امیدوار و خوشحال بود کە جنگ داعش توانستە باشد خط فاصلەاى بین پارت کارگران کوردستان با دولت هاى تهران و دمشق بکشد.

بە نظر میرسد پارت دمکرات کوردستان بە رهبرى آقاى مسعود بارزانى با این انگیزە با فرسایشى شدن جنگ موافق باشد کە مى پندارد هر چە جنگ طولانى تر باشد این حزب میتواند بیشتر بە ساز و برگ و اسلحەهاى مدرن غربى دست بیابد و از کمکهاى مالى و تسلیحاتى آنها برخوردار شود بخشا دیدە مى شود کە حزب نامبردە خطرات داعش را بیش از آنچە کە هست بزرگ جلوە مى دهد یا حتى جهت جلب نظر کشورهاى گروە ائتلاف اخبار مربوط بە عملیات این گروە تروریستى را مبالغە آمیز منعکس میکند هر چند بزرگ نمایی از خطرات داعش بخشا منافع گروهى و حزبى در پى داشتە اما در راستاى منافع عمومى ملت کورد عمل نکردەاست.

   اصولا جنگ داعش ، جنگى غیرمتعارف است زیرا در این جنگ آتش بس ، مذاکرە یا صلح محلى از اعراب ندارند آنگونە کە در جنگهاى دیگر مرسومند در این جنگ طرفى باید طرف دیگر را نابود کند جنگ داعش نامتعارف است زیرا این گروە تروریستى با هر کس کە در آن حل نشود ، مى جنگد اما باید انصاف داد جنگى را کە داعش پیش مى برد هم از نظر تاکتیک و استراتژیک و هم از نظرماهیت کپى شدە جنگها ( غزوات ) ى هستند کە چهاردە قرن پیش توسط محمد ابن عبداللە و خلفایش عمر ابن خطاب و على ابن ابى طالب انجام گرفتند.

 از مجموع اخبار و گزاشهاى واصلە از جبهە هاى جنگ چنان پیداست کە ماشین جنگى دولت اسلامى آسیب زیادى دیدە و قدرت تهاجمى خود را از دست دادە باشد پیشرویهاى نسبى نیروهاى پیشمرگ در جبهە ها ، عملیات مستمر نیروى هواى امریکا بر مواضع داعش ، همکاریهاى عملى دولت مرکزى عراق با حکومت اقلیم کوردستان ، هماهنگى بیشتر نیروهاى کورد در جبهە هاى جنگ ، دست یابى نیروى پیشمرگ بە اسلحە هاى مدرن همە و همە دست بە دست هم دادە تا داعش را در حالت تدافعى قرار دهند گلەوار حملە کردن تاکتیک تهاجمى داعش بود عملیات هواى امریکا امکان تجمع نیرو را از آنها گرفتە و عملا این تاکتیک را خنثى کردەاست از اخبارى کە در مناطق تحت اشغال داعش میرسند این نکتە جلب توجە مى کند کە از قدرت بسیج این گروە تروریستى کاستە شدە باشد علاوە بر آن گزارشهاى رسیدە دلالت بر آن دارند بر اثر بمبارانهاى هواپیماهاى کشورهاى گروە ائیتلاف بە رهبرى امریکا شمارى از فرماندهان کلیدى داعش کشتە شدە باشند.

با وجود اینکە داعش در کوردستان فاجعە آفرید، اما پیآمدهاى تاکنونى این جنگ براى ملت کورد مثبت ارزیابى مى شوند از نظر بین المللى جنگ داعش موجب هر چە بیشتر مطرح شدن کورد و مسئلە کورد بە محافل بین المللى شد تا جائیکە براى اولین بار در تاریخ کشورهاى بزرگ علنا و رسما تصمیم بە مسلح کردن نیروى نظامى کورد نمودند منافع ملت کورد ولو اینکە مقطعى هم باشد با منافع کشورهاى بزرگ بە ویژە در اروپا و امریکا گرە خورد سفررسمى ئولاند رئیس جمهور فرانسە بە اقلیم کوردستان کە از نوع خود بى نظیر بود حاصل فعل و انفعالات جنگ داعش محسوب مى شود از نظر داخلى علاوە بر آنکە جنگ داعش موجبات آزاد شدن بخشهاى زیادى از جغرافیاى کوردستان شد کە کوردها همیشە آرزوى آزادى آن مناطق را در سر مى پروراندند ، این جنگ در جامعە کورد یک نوع رنسانس ملى بە وجود آورد و خون تازەاى بە ناسیونالیزم بحران زدە کورد بخشید ، دلبستگی و همبستگیهاى کوردى را تقویت کرد ، عملکردهاى جنون آمیز گروە تروریستى داعش ماهیت واقعى و ضد انسانى اسلام جهادى را آنگونە کە هست ، نشان داد و سبب تقویت موضع سکولار ـ دمکراتها در جامعە کورد گردید ، جنگ داعش براى ملت کورد لازم بود زیرا ضرورت داشت کوردها توان رزمى نیروهاى خود را آزمایش کنند ، نقاط ضعف خود را  بشناسند و براى زدودن آنها اقدام کنند.

با وجود تمام دست آوردها ، جنگ داعش در کوردستان خسارات و فاجعەهاى را هم آفرید ، مردم نگون بخت یزیدى را قتل عال کرد ، زن و دخترانشان را بە اسارت گرفت ، اموال آنها را بە غارت برد ، خانە و کاشانەشان را ویران کرد ، بە مقدساتشان هتک حرمت کرد ، شهر شصت هزار نفرى کوبانى را بە مخروبە تبدیل کرد و جان شمارى از بهترین فرزندان کورد را گرفت ، خسارات مالى فراوانى بە مردمان مظلوم و بى بضاعت این دیار وارد کرد از نظر سیاسى موجب گردید بخشى از نیروى کورد ( اتحادیە میهنى کوردستان )  بطرف دولت مرکزى بیش از گذشتە نزدیک شود این حزب مهم کورد بە بهانە جنگ داعش در مقابل تز استقلال کوردستان همسویی با دولت شیعى در بغداد را برگزید ، ادامە جنگ داعش بخشا تز استقلال کوردستان را تحت الشعاع خود قرار داد ، بە لحاظ منطقەاى جنگ داعش همسویی کشورهاى ایران ، عراق ، سوریە و ترکیە را بدنبال داشتە و همچنین سرنگونى رژیم اسد در سوریە را تا حدودى بە فراموشى سپرد ، در بعد بین المللى جنگ داعش موجب گردیدە تا از فشارهاى امریکا بر رژیم دینى ایران بخشا کاستە شوند.

اگر همین امروز مجموع دستآوردها و از دست دادەها جنگ داعش در کوردستان در دو کفە ترازو قرار گیرند کفە دستآوردها براى ملت کورد ، سنگین تر خواهد بود اما ادامە و آیندە  جنگ داعش در کوردستان حدالاقل بە آن روشى کە امروزە وجود دارد ( جبهەاى ـ تدافعى ) بدون نگرانى نخواهد بود برخى از این نگرانیها را میتوان چنین پیشگویی کرد.  مدتهاست کە جامعە کورد بە دلیل اختلافات و رقابتهاى سیاسى پارت کارگران کوردستان و پارت دمکرات کوردستان دو شقە شدەاست تجربە نشان دادە این دو حزب شناختە شدە کورد هر چە بیشتر نیرومند شوند ، اختلافات و رقابتهاى آنها هم بیشتر و شدیدتر مى شودند گر چە حضور و مشارکت نیروهاى پیشمرگ در دفاع از شهر کوبانى بطور مقطعى و مسکن وار این اختلافات را لاپوشانى کردە ، اما واقعێت پشت پردە همچنان حکایت از یکنوع جنگ سرد بین این دو رقیب دیرینە با همدیگر دارد اگر بپذیریم کە فعالیت سرویسهاى جاسوسى دولتهاى ایران ، عراق ، ترکیە و ایران بە بهانە مشارکت در جنگ علیە داعش در کوردستان گسترش یافتە است و اگر حضور هیولاى این سرویسهاى جاسوسى (بە ویژە ایران و ترکیە ) را در اتاقهاى فکر پارت کارگران کوردستان و پارت دمکرات کوردستان بپذیریم ، آنگا باید بە صراحت نگران آیندە و عواقب جنگ داعش بود باید نگران بود کە سناریوى فلسطین ( دو بخش شدن کوردستان روژآوا بە نوار غزە و اقلیم کوردستان بە کرانەهاى باخترى )  در کوردستان تکرار شوند و این سناریو از دل رقابتهاى دو نیروى نامبردە بیرون آید ، گسترش دخالت و فعالیتهاى رژیم اسلامى ایران در امور کوردستان بە بهانە جنگ داعش بسیار نگران کنندە است متأسفانە رژیم دینى ایران موفق شدە شمارى از نیروهاى مطرح  کورد را از جملە اتحادیە میهنى کوردستان را با خود همسو کند نفوذ و سیطرە رژیم اسلامى ایران بر هرم تصمیم گیرى اتحادیە میهنى کوردستان را آقاى صلاح مهتدى سیاستمدار کهنە کار و از نزدیکان آقاى جلال طالبانى طى مصاحبە اى کە نوار آن در صفحات فیس بوک پخش سدە چنین بیان میکند ” … فرماندە سپاە پاسداران (  احتمالا قاسم سلیمانى ) میاید و میگە این جناح باید این را انجام بدهد و آن  جناح باید آن را انجام دهد ، این یکى باید سکرتر شود و آن یکى باید رئیس جمهور شود … ” .  بیم آن میرود تداوم جنگ داعش بە آن کمیت و کیفیتى کە امروزە در جریان است براى همیشە تز استقلال کوردستان را حذف و قربانى کند. تداوم جنگ جبهە اى ـ تدافعى کە اکنون در جریان است این نگرانى را بە وجود آوردە کە در بخش هاى از کوردستان شورشهاى اسلامى بە سود این گروە تروریستى برپا شوند و یا ایکنە داعش بر دامنە عملیاتهاى انتحارى ـ تروریستى خود در جامعە کورد بە همکارى عوامل محلیش بى افزاید البتە بازگشت جو جنگ بە کوردستان کە از تبعات این جنگ میباشد با روند دمکرازسیون کوردستان چندان سازگار نیست متأسفانە دیدە و شنیدە مى شود خیلى از برنامە و دیدگاهاى سیاسى با معیارهاى جنگى برآورد مى شوند ادبیات جنگى جاى ادبیات سیاسى را بعضا گرفتە است.

چرا ضرورت دارد کوردها تاکتیک و استراتژى جنگ با داعش را تغییر دهند؟

1. 1.آنچە امروز در جبهە هاى جنگ میگذرد یک نوح جنگ جبهە اى ـ تدافعى است اصولا جنگ جبهە اى ابزار خاص خود مى طلبد کە کوردها از داشتن آن ابزار محرومند از سوى دیگر داعش یک ارتش کلاسیک نیست و فاقد استانداردهاى یک ارتش منظم است گروە تروریست دولت اسلامى یک نیروى بى قاعدە و بى سیستم است با عملیاتهاى چریکى و پارتیزانى آسانتر میتوان آن را بە زانو در آورد تدافعى بودن پوزسیون کورد در تقابل با داعش بزگترین نقطە ضعف نظامى آنها محسوب مى شود از همە مهمتر آن است کوردها باید سعى نمایند هر چە زودتر جنگ را از کوردستان دور و بە خانە دشمن منتقل کنند تا از ویران شدن هر چە بیشتر کوردستان جلوگیرى شود مضافا بر اینکە تلفات جانى و مالى جنگ جبهە اى بە مراتب بیش از جنگهاى نامنظم است از سوى دیگر تجارب رزمندگان کورد در جنگهاى چریکى و پارتیزانى بیش از جنگ جبهەاى است البتە شرایط طبیعى کورستان هم براى جنگهاى پارتیزانى و نامنظم بسیار مناسب تر است.
2. 2.پیامهاى جنگ داعش در کوههاى شنگال ، زومار و شهر کوبانى بە گوش همگان رسیدند آنچە لازم بود کە کوردها نشان بدهند ، از خود نشان دادند کوردها نباید بیش از این سپر بلاى داعش براى دولتهاى ایران ، ترکیە ، عراق و سوریە شوند نیت و ماهیت ضد کوردى این دولتها اگر از داعش بدتر و بیشتر نباشد ، کمتر هم نخواهد بود در نتیجە رهبران کورد باید سکان جنگ با داعش را چنان بچرخانند کە این گروە تروریستى را با آن دولتها وارد جنگ کنند در چار چوب این منطق عقب نشینى رزمندگان کورد از شهر کوبانى و باز کردن راە ورودى داعش بە ایران در منطقە خانقین قابل توجیە است اگر کورد بتواند داعش سنى (عربى)  را با داعش شیعى ( ایرانى )  در زمین ایران روبرو کنند خیلى از معادلات منطقە تغییر میکنند و منافع ملت کورد در آن دگرگونیها قابل پیش بینى است صد البتە این امر در مورد ترکیە هم صدق خواهد کرد داعش میکانیزمى خوبى براى تجزیە عراق و همچنین میتواند اهرم خوبى براى فشار بر روى دولت ترکیە باشد.

 در نتیجە اگر از یک سو داعش خطر جدى براى ملت کورد محسوب مى شود از سوى دیگر میتوان بە این گروە تروریستى بە منزلە یک فرصت تاریخى هم نگاە کرد براى مقابلە با خطراتش نباید فقط بە بازى ( فیلم ) هاى رامبویی اکتفا کرد و همچنین براى استفادە از داعش در مقام یک فرصت باید بتوان ریسک و قمار سیاسى کرد.

ع ـ شریف زادە ـ ٢٣ ى نوامبر ٢٠١٤ى میلادى ـ آلمان