ڕه‌شیدی ئه‌حمه‌د نه‌ژاد هاوینی ساڵی ١٣٣۹ی هه‌تاوی له ئامێزی دایک و باوکێکی شیرین و خۆشه‌ویست و له به‌ر دڵان به ناوی سالح و زێڕین له دۆڵی ده‌رمان ئاوه‌ێی له بیست کیلۆمیتری شاری سه‌رده‌شت سه‌ر به پارێزگای ” ورمێ ” له ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان چاوه گه‌شه‌کانی به دنیای ڕوون هه‌ڵدێنێ
ئه‌و یه‌که‌م مناڵ و نۆبه‌ره‌ی دایک و باوکی ئه‌بێ، له خۆشه‌ویستیان ناوی ڕه‌شیدی پێ ئه‌بخشن. ئه‌و دوکتۆر و ده‌واو ده‌رمان نابینێ و گیا و گوڵ و گڵی خاکی کوردستان ئه‌بێته شیفا و سوکنای زگ ئێشه و چاو ئێشه‌ی ڕه‌شید، باسێک له باخچه‌ی ساوایانی به گوێ ناگا و خۆی ده‌بێته شیفای ناڕه‌حه‌تی و خه‌م و په‌ژاره‌کانی دایک و باوکی و ئاوه‌دانی ناو ماڵ، ئه‌و ده‌بیته ڕوناکایی چرای عشق و خۆشه‌ویستی نێوان دایک و باوکی و باخیان گوڵ ده‌کا و هیوا به‌خشێ داهاتووێکی ڕوون ده‌بێ بۆیان. پاییزی ساڵی ١٣٤٥ی هه‌تاوی سه‌ر له قوتابخانه‌ی به‌ری “سنۆڵان” ده‌ردێنێ، ماوه‌یه‌ک له قوتابخانه ده‌مێنێته‌وه به‌ڵام زمانی فارسی زۆر بۆ سه‌خت ده‌بێ و ناهومێدی ده‌کا، سه‌رنجام شانی له به‌ر خاڵی ده‌کا و وازی لێدێنێ. سه‌رجه‌م ته‌مه‌نی قوتابخانه‌ی ئه‌که‌ویته دوا کاره‌بزن و مه‌ڕ و ماڵات شوانی کردن و ئاو داشتن و دروێنه و کێشه و گێره کردن، به‌و شێوه له قوتابخانه ته‌مابڕاو ده‌بێ و جارێکیتر بۆی ناگه‌ڕێته‌وه. تا ساڵی ١٣٥٧ی هه‌تاوی پاڵپشتێکی به هێزی دایک و باوکی ئه‌بێ له کار و تێکۆشانی ناو بنه‌ماڵه خۆشه‌ویسته‌که‌ی دا، ئه‌و هه‌موو ساڵێک له وه‌رزی هاویندا به گه‌رمای تاقه‌تبڕ به‌و ته‌مه‌نه ناسکه‌وه به‌ره‌و به‌رزایی و چیاکانی زه‌نگه‌دۆڵ، نێڵه‌بۆق، گۆڕفاتک، سووره‌گۆیژ، کانیخه‌لته‌ر و گۆمان تێهه‌ڵده‌کشێ و زیاتر له دوو مانگ له‌و کوێستانانه ڕه‌نج ده‌کێشێ و دروێنه و کۆ و کێشه ئه‌کا. کاتێکی زۆریش له ساڵدا شوانیه‌تی مه‌ڕ و بزن ئه‌بێ له ده‌شتی به‌رزه‌ل و شیو و د‌ۆڵه‌کانی زه‌رتکه و نێڵه‌بۆق و پاشزینوێ و سه‌ری گۆمان. کاتی شۆڕشی گه‌لانی ئێران به دژی ده‌سه‌ڵاتی نه‌گریسی محه‌ممه‌د ره‌زاشای به‌هله‌وی، ڕه‌شید ئه‌وکات ته‌مه‌نی ١٨ساڵ ده‌بێ گنجێکی جوان و قۆچاخ خاوه‌ن وزه و هێزی خۆی ده‌بێ، سه‌رهه‌ڵدانی شۆڕشی گه‌ڵانی ئێران و که‌وتنه لێژی گڵۆڵه‌ی ده‌سه‌ڵاتی محه‌ممه‌د ڕه‌زاشای په‌هله‌وی، هیوا و ئاره‌زۆێکی نوێ به به‌ر جه‌سته‌ی خێر له خۆ نه‌دیوی ڕه‌شیدی لاو داده‌کاته‌وه، هیوادار ده‌بێ ئه‌و نۆره ده‌رگاێکی خێری به سه‌ر دا بکرێته‌وه، تا بتوانێ هه‌ناسه‌ێکی ئازاد هه‌ڵکێشێ و خه‌می له ده‌ست چوونی قوتابخانه و هیوا و ئاره‌زۆکانی بۆ سارێژ بکات، ده‌چی زۆر به‌داخه‌وه له شانسی ئه‌و و گه‌ڵانی ئێران و کوردستان هیچ ڕوونادا و سه‌ره‌نجام ڕه‌نج و خه‌بات و تێکۆشانی گه‌لانی ئێران و کوردستان تێکه‌ڵ به حه‌ز و ئاره‌زۆکانی ڕه‌شید وێکڕا ئه‌که‌ونه زاری ئه‌ژدیهای زه‌مانه ڕێژیمی خوێنڕێژی ئاخوندی و قوت ئه‌درێن. ساڵه‌کانی ١٣٥٨تا به‌هار ساڵی ١٣۶١هه‌تاوی ئه‌که‌ویته دوا پیشه‌ی کاروانچیه‌تی و کاری سه‌رپێی له نێوان سنووره‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان و باشووری کوردستان تاکو بتوانێ پشتیوانێکی به ئه‌مه‌گ و به‌وه‌فا بێ بۆ بنه‌ماڵه خوشه‌ویسته‌که‌ی و ژیانێکی نه‌مر نه‌ژیش بۆ خۆی و بنه‌ماڵه‌که‌ی دابین بکات و سه‌ربه‌ست و سه‌ر بڵند بژی. پاش سێ ساڵ ڕێگا کوتان ئاره‌ق ڕشتن و شه‌و شه‌ونه‌خونی کێشان له‌و دیوه‌ودیوی سنووری خاکی کوردستان،
سه‌ره‌نجام ڕه‌شیدی گه‌نج و لاو خاوه‌ن هێز و توانا و بڕشت قه‌ناحه‌ت دێنێ که ئه‌و هه‌موو خۆ لێروله‌وێدانه و ئارق ڕشتنه ده‌رمانی ده‌رده‌کانی ئه‌و ناکات، هه‌ر بۆیه هه‌ڵوێست ده‌گرێ بڕیار ده‌دا که هێز و توانا و پڕشتی گه‌نجانه‌ی تێکه‌ڵی خه‌باتی گشتی گه‌له چه‌وساوه‌که‌ی بکات و ببێته پێشمه‌رگه‌یه‌کی به‌توانای حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران. بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش بانه‌مه‌ڕی ساڵی١٣۶١ هه‌تاوی ماڵئاوای له بنه‌ماڵه‌ی خۆشه‌ویستی ده‌کا و له هه‌وایه‌کی سه‌وز و جوانی به‌هاری دا به ده‌سته گوڵێکی سروشتیه‌وه تێکه‌ڵ به هیوا و وره‌ی پۆلاینه‌وه به‌ره‌و بنکه‌ی وه‌فاداران و ئه‌مه‌گناسانی گه‌ڵ بنکه‌ی پێشمه‌رگه‌کانی لکی٣ی شه‌هید سمایلی سه‌لیمی له هێزی شه‌هید مۆعێنی جێگیر له گوندی “قه‌له‌ڕه‌شه”ده‌ڕوا و هه‌ر زوو له وێ ده‌بێته پێشمه‌رگه‌ێکی زۆر ئازا و به‌توابا و به وه‌فا، ده‌بێته جێی متمانه‌ی هاوسه‌نگرانی و زۆر خۆشیان ده‌وێ و شکیان له ئازایه‌تی ئه‌و نابێ، ڕه‌شید هه‌ر زوو خۆی نیشان دا که پێشمه‌رگه‌ێکی سه‌نگه‌ر شکێن و دوژمن تۆقێنه و دوژمن زاتی نییه له به‌رامبه‌ری دانیشێ. ڕه‌شید له ڕیزی پێشمه‌رگایه‌تی دا به ته‌واوی گۆڕا بوو سیماێکی جوانی هه‌ڵگرتوو ببوو به که‌سێکی به ئه‌مه‌گ و به ئه‌رک که‌سێکی به ویژدان و ڕوح سووک و خوێن شیرین ده‌روونی پڕ له ئه‌خلاقی شۆڕشگێڕانه جێگای هیوای گه‌ل. ڕه‌شید له‌و ماوه کورته‌ی پێشمه‌رگایه‌تی دا له زۆربه‌ی شه‌ڕه‌کانی ساڵی ١٣۶١-١٣۶۲ دا به‌شداری چالاکانه‌ی کرده و زه‌ربه‌ی به‌ژانی له په‌یکه‌ری داگیرکه‌رانی کوردستان وه‌شاند، ئه‌و له شه‌ڕه‌کانی ده‌شتی ماره‌غان و که‌پران و قوچ و باسکی کۆڵه‌سه‌ی دا، قاره‌مانه‌تی بوێرانه‌ی له خۆ نیشان دا و دوژمنی له خوێن گه‌وزاند. ئه‌و له هێرشی شه‌وی ۲٨ جۆزه‌ردانی ساڵی۱۳۶۲هه‌تاوی بۆ سه‌ر گونده‌کانی کۆڕبناوێ، نێشکۆڵان، مه‌لازادان، بێورانێ خوارێ، گردی ئاغایان، بێورانێ سه‌رێ، زووران، کونه‌مشکێ و بۆڵفه‌ت و شاخ و ته‌پۆلکه‌کانی ده‌وروبه‌ر هه‌تا سه‌ری “شاخه‌خواره‌ی” که به سه‌ر گوندی قه‌له‌ڕه‌شێدا ده‌ڕوانێ، به‌شداری چالاکانه‌ی کرد و بوێری له خۆی نیشان دا و تا کۆتایی شه‌ڕ بێ هه‌ست کردن به ماندوویی و به جه‌ساره‌ته‌وه سه‌نگه‌ری له داگیرکه‌ران خاکی کوردستان گرتوو و زه‌ربه‌ی لێوه‌شاندن. له‌و شه‌ڕه چه‌ند ڕۆژه‌یه دا زه‌ربه‌یه‌کی به‌ر چاو له هێزی دوژمن دراو ده‌یان پاسدار و به‌کرێگیراو له مه‌یدانی شه‌ڕ دا که‌وتبوونه سه‌ر ئه‌رز. زۆر به‌داخه‌وه له‌و شه‌ڕدا کاک حه‌مه‌ده‌مینی مه‌لا عه‌زیزی فه‌رمه‌نده‌ی قاره‌مانی ده‌سته‌ی سێی لکی ٣ و کاک قوربانی مولانی پێشمه‌رگه‌ی قاره‌مانی ده‌سته‌ی یه‌کی لکی٣ و کاک ساڵحی وه‌یسی خه‌ڵکی گوندی “کۆڵکه‌ڕه‌ش” له هێزی به‌رگری و کاک حه‌سه‌نی هه‌مزه‌ی دانیشتووی گوندی بێوران شه‌هید بوون و هه‌شت پێشمه‌رگه‌ش به سووکی بریندار بوون. ڕه‌شیدی پێشمه‌رگه و پاڵه‌وان له گه‌ڵ پۆلێک له پیشمه‌رگه قاره‌مانه‌کانی لکی٣ له ده‌داو خستنی هێزی دوژمن له رۆژی١۲ی خه‌زه‌ڵوه‌ری ساڵی ١٣۶۲ له سه‌ر جاده‌ی دارساوێن و سه‌رده‌شت زه‌ربه‌یه‌کی به ژانیان له په‌یکه‌ری دا داگیرکه‌رانی جه‌هل و نه‌زانی وه‌شاند، له‌وێ ڕه‌شید پشکی شێری به‌ر خۆ خست و جێ په‌نجه‌ی دیار و به‌رچاو بوو و هاوڕێیانی به شانازیه‌وه باسی جه‌ساره‌تی ئه‌ویان ده‌کرد. له‌و شه‌ڕه چه‌ند سه‌عاته‌یه دا زیاتر له سی که‌س له هێزه‌کانی دوژمن له مه‌یدانی شه‌ڕ دا که‌وتنه ده‌ست هێزی پێشمه‌رگه و چه‌ند ماشێن سووتان و دوو دۆشکه و یه‌ک بیکه‌یسی زیاتر له بیست تفه‌نگی کلاشیکۆف و ژ-٣ ده‌سکه‌وتی هێزی پیشمه‌رگه بوون، له‌و شه‌ڕه قاره‌مانانه‌یه دا هه‌موو پیشمه‌رگه‌کان ساغ و سڵامه‌ت بوون.
شه‌وی ۲٧ی خه‌زه‌ڵوه‌ری ساڵی ١٣۶۲ی هه‌تاوی ڕێژیم هێرشێکی پان و به‌رینی کرده سه‌ر گونده‌کان: قه‌ڵه‌ڕه‌شه، دۆڵی ده‌رمان ئاوه، دۆڵه‌گه‌رم، ئه‌سپه‌مێزه، هه‌تا چیای “هۆمل” و “نۆڕی” که به سه‌ر گونده‌کانی ناوچه‌ی ئالان دا ده‌ڕوانێ، هه‌ر له شه‌وی ده‌ست پێکردنی هێرشی دوژمن تا کاتی شه‌هید بوونی وه‌ک پاڵه‌وان سه‌نگه‌ر به سه‌نگه‌ر و دۆڵ به دۆڵ باسکه و باسک شه‌ڕی له گه‌ڵ دوژمن کرد و زه‌ربه‌ی لێوه‌شاند، به‌ره‌به‌یانی ڕۆژی ۲٨ی خه‌زه‌ڵوه‌ری ساڵی ١٣۶۲ هێزێکی دوژمن به نیازی داگیرکردنی چیای به‌رزی “زه‌نگه‌دۆڵ” له به‌رزاییه‌کان نزیک ئه‌که‌ونه‌وه!
به‌ڵام هه‌ر زوو پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌کانی لکی٣ پێیان ده‌زانن و بۆ زه‌ربه لێوه‌شاندنیان گورج خۆیان
ده‌گه‌ێه‌ننه چیایه‌که، زۆر ناخاێنێ له گه‌ڵ ڕۆژهه‌ڵات شه‌ڕێکی قایم و ده‌سته و یه‌خه ده‌ست پێده‌کا، دوژمن که قه‌ت چاوه‌ڕوانی هێزی پێشمه‌رگه ناکا له‌م کات و ساته دا خۆیان ناگرن و به دانی کوشته و بریندارێکی زۆر به دۆڕاوی ڕاده‌که‌ن. ئه‌وێ ڕۆژێ بێ ڕاوه‌ستان شه‌ر له چیای زه‌نگه‌دۆڵ به‌رده‌وام بوو دوژمن په‌یتا په‌یتا هێرشی ده‌کرد و کوشته‌ی ده‌دا و ده‌کشایه‌وه، سه‌عات دووی دوانیوه‌ڕۆ هه‌لیکۆپته‌رێکی شه‌ڕی هاته مه‌یدانی شه‌ڕه‌که و شیو و دۆڵ و به‌رزاییه‌کانی ناوچه‌که‌ی بۆردومان کرد. له‌و هێرشه دا زۆر به داخه‌وه محه‌ممه‌دی ئه‌حمه‌د زاده پێشمه‌رگه‌ی قاره‌مانی ڕێکخراوه‌ی باژار و ئامۆزای ڕه‌شید له دۆڵی “زه‌رتکه” شه‌هید بوو. لێره دا زۆر به جێیه شه‌هید محه‌ممه‌دی ئامۆزای شه‌هید ڕه‌شید بناسین و چه‌ند دێڕێک له سه‌ر ئه‌و گه‌نجه جوانه شه‌هیده ببیسین که چه‌ند ساڵێک له قوتابخانه‌یه‌کی ته‌نگ و تاریک دا به‌یه‌که‌وه قوتابی بووین. پاییزی ساڵی١٣٥٤هه‌تاوی کاتێک من پێمنایه ژووری قوتابخانه شه‌هید محه‌ممه‌دی ئه‌حمه‌دزاده له پۆلی چواری سه‌ره‌تای بوو، یه‌که‌م قوتابی زیره‌کی قوتابخانه‌که بوو، هه‌ر ئه‌ویشیان دانابوو به چاوه‌دێری قوتابیه‌کان، شه‌هید محه‌ممه‌د قۆتابه‌یه‌کی زۆر ڕووخۆش، شه‌رم به‌خۆ، به ئه‌خلاق و به‌ویژدان بوو، هه‌موو قوتابیه‌کان خۆشیان ده‌ویست و ڕێزیان لێده‌گرت.
له سه‌ره‌تای شۆڕشی گه‌لانی ئێران به دژی حکومه‌تی دڕنده‌ی شای ئێران واته ۲۲ی ڕێبه‌ندانی١٣٥٧ی هه‌تاوی، شه‌هید محه‌ممه‌د له ناو شاری سه‌رده‌شت درێژه‌ی به خوێندن ده‌دا و قوتابی پۆله‌کانی ناوه‌ندی بوو. ئه‌و به دڵگه‌رمی و چالاکانه شان به شانی گه‌نج و لاو و قوتابیانی شاری سه‌رده‌شت له کاتی ڕژانه سه‌ر شه‌قامه‌کان به دژی حکومه‌تی گه‌نده‌ڵی شای ئێران به‌رد و داری ئه‌گرته سه‌ری ژاندارمه دڕنده‌کان. شه‌هید محه‌ممه‌د هه‌ر له سه‌ره‌تای دروست بوونی ێه‌کیه‌تی لاوانی دێمۆکراتی کوردستان له ناوچه‌که دا، گه‌نجێکی فه‌عال و تێکۆشه‌ری ێه‌کیه‌تیه‌که بوو. له‌گه‌ڵ هێرش و په‌لاماری کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ سه‌ر نه‌ته‌وه‌ی کورد له ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان له ساڵی ١٣٥٨ی هه‌تاوی و گرتن و ئیعدام کردنی لاوانی کورد، شه‌هید محه‌ممه‌د قوتابخانه‌ی به‌جێ هێشت و گه‌ڕایه‌وه گونده‌که‌ی خۆی. سه‌ره‌نجام به‌هاری ساڵی١٣۶٠چه‌کی دیفاع له گه‌له به‌شخوراوه‌که‌ی له شانکـرد و تا کاتی شه‌هید بوونی له ڕێکخراوه‌ی باژاری حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران له ناوچه‌ی سه‌رده‌شت، وه‌ک گه‌نجێکی چالاک و به ئه‌مه‌گ بۆ دیفاع گه‌له‌که‌ی ساتێکیش له خه‌بات و تێکۆشان سڵی نه‌کرد، هه‌زاران سڵاو له گیانی پاکی شه‌هید محه‌ممه‌دی ئه‌حمه‌دزاده و هه‌موو شه‌هیدانی گه‌ل ڕێگایان پڕ ڕێبوار بێ. له چیای زنگه‌دۆڵ شه‌ر به خه‌ستی درێژه‌ی هه‌بوو، واهات داوایان کرد که پێشمه‌رگه‌ی زیاتر بۆ به‌ره‌ی شه‌ڕه‌که بنێرن ئێمه‌ش چه‌ند نه‌فه‌رێک ده‌بووین له بنکه‌ی لکی٣ ئاماده بووین به‌ره‌و چیای زه‌نگه‌دۆڵ که‌وتینه‌ڕێ، ئاسمانێکی ساماڵ و هه‌واێکی پاییزی دیمه‌نێکی دڵگیری به ناوچه‌که به‌خشیبوو کڵووکه جوتێره ده‌شتی به‌رزه‌لی سپی هه‌ڵگێڕا بوو، وه‌ک ڕیشی حاجی بۆ کۆستێکی نوێ هه‌ستت ئه‌کرد ئه‌م ده‌شت و به‌رده‌ڵانه خه‌مێکی قووڵی له کۆڵ نابێ بۆ پێشمه‌رگه وه‌ک وه‌فا بۆ دوا کۆچ وه‌ک هه‌ناسه‌ی سارد و گریانی بێده‌نگ وابوو، که‌مێک هه‌ڵکشاین به ناو شاخه‌کان دا، ئه‌سپێکی شێم به دیکرد! کاک که‌ریمی سه‌عیدی له پێشه‌وه جڵه‌وی گرتووه و ڕایده‌کێشێ، بریندارێک به سه‌ر پشتی ئه‌سپه‌که‌وه! دووراو دوو ناسیم ڕه‌شیدی ئه‌حمه‌د نژاده هه‌ر دووک ده‌ستی به سه‌ر پشتی ئه‌سپه‌که دا شۆڕ ببوونه‌وه دڵۆپ دڵۆپ خوێنی له جه‌سته ئه‌تکا، گوێی له ده‌نگمان بوو سه‌ری هه‌ڵبڕی گووتی: زوو بمگێنه دوکتۆر زۆر داوای ئاوی کرد، زۆر په‌له‌ی بوو ده‌یزانی که ئه‌مه دوا دیداره، بینیم ئه‌وێ ڕۆژێ به چاوی خۆم ئازاری زۆر بوو، برینێکی قوڵی به جه‌سته‌وه هه‌ڵگردبوو ده‌ی برد و ده‌ی برد به‌م هه‌ڵه‌مووت و هه‌ڵدێره‌وه به‌ره‌و ده‌شتی به‌رزه‌ل شۆر ده‌بۆوه. دوا ئاوی له سه‌ر هه‌مان کانیاو خوارده‌وه که هه‌موو ته‌مه‌نی منداڵی خۆی له ده‌وروبه‌ری ئه‌و کانیاوه به‌سه‌ر بردبوو، ڕه‌نگه خۆشترین شوێنی ته‌مه‌نی منداڵی ئه‌و بووبێ و خۆشترین بیره‌وه‌ریه‌کانیشی هه‌ر له‌و ده‌ور و به‌رانه تۆمار کردبن، به‌ڵێ شه‌هید ڕه‌شید ئه‌وێ ڕۆژێ دوا ماڵئاوایی له شوێنه خۆشه‌کانی و له هه‌موو بیره‌وه‌ریه‌کانی ته‌مه‌نی منداڵی خۆی له ده‌شتی به‌رزه‌ل کرد. هۆ چیای به‌رز! ده‌شتی به‌رزه‌ل و گۆڕێ فاتێ، کیژانی پاش زینوێ سه‌رچاوه‌ی یاعقوبه‌ڕه‌ش، خوڕه ئاوی بنده‌روێ! ئێوه ده‌زانن ئه‌و هه‌ڵۆی به‌رزه فڕی به ئاو هه‌وای ئه‌م ده‌ڤه‌ره‌ی ئێوه په‌چکی کردبوو، ئه‌و که‌سه‌ی بیست ساڵ ته‌مه‌نی شیرینی تێکه‌ڵی ئێوه بوو، چوار وه‌رزی ساڵ به ته‌نیا چێی نه‌هێشتن، ئه‌مڕۆ جه‌سته‌ی شه‌ڵاڵی خوێنه؟ به خوێنی و گیان به‌ڵگه‌ی وه‌فاداری له سه‌ر چیای به‌رز به به‌ر چاوی هه‌مووتانه‌و مۆر کرد فه‌ر‌موون تاماشا که‌ن له بیرتانه کاتێک مناڵ بوو هه‌موو ڕۆژێک به چرقه‌ی گه‌رمای هاوین دۆڵاو دۆڵ به هه‌نیسکه‌وه ده‌ستێکی به ده‌ستی دایکه‌وه شه‌قی له به‌رد و زیخ هه‌ڵ ئه‌‌دا و فرمێسک باران گوڵ و ڕیحانه‌ی به‌ر گه‌ردنی بۆ دێنان؟ پاش زینو چیت له هه‌گبه دایه بۆ مێژوو دوای مه‌رگی شه‌هید ڕه‌شید باسی که‌ی کاتێک نه‌ورۆزان هێشتا له‌ژێر شه‌خته‌و سه‌هۆڵ دابووی، ڕه‌شید و هاوڕێیانی پۆل پۆل به‌ده‌م لاوک و باڵۆره‌و حه‌یرانه‌وه موژده‌ی مه‌رگی زستان و شادی جێژنی نه‌ورۆز و به‌هار و ژیانیان بۆ دێنای ئێستاش وفات بۆی ماوه؟ چیای به‌رزی زه‌نگه‌دۆڵ تۆ هه‌ییه‌تی به‌رز و غه‌زه‌بی زستانت که له چاوتروکانێک دا سه‌د گه‌نجت ژێر به‌فر کرد، پێم ناڵێی له‌وه‌تی هه‌ی هیچ که‌سێ وه‌ک شه‌هید ڕه‌شیدی من له سه‌ر پشتی ڕه‌قی تۆ دۆژمنی تێکشکاندووه؟ گۆڕێ فاتێ دوای مه‌رگی شه‌هید ڕه‌شید هێشتاش باقه گه‌نه‌مان مه‌ڵۆ ئه‌که‌ی؟ کاتێک هاوینان به چرقه‌ی گه‌رمای تاقه‌تبڕ ئه‌و ناوه کپ و بێده‌نگ ته‌نانه‌ت ده‌نگی په‌پوش گڕ بووه، بێجگه له شه‌هید ڕه‌شید و خرمه‌ی داس و هه‌یاسه‌ی ئه‌و کێت له‌م ده‌ڤه‌ره به‌دی ئه‌کرد؟ به‌ڵام ئه‌مڕۆ بێ باکانه به خوێن و جه‌سته‌ی خۆی داستانێکی بێ وێنه‌ی پڕله شانازی و شه‌ره‌ف بۆ خۆێ و گه‌له چه‌وساوه‌که‌ی له مێژوو دا تۆمار کرد. بڕۆن سه‌یری که‌ن! چه‌نده خۆشه له‌م چیا به‌رزه به به‌رزی هه‌ڵۆ له شه‌ڕی دیفاع له گه‌ڵدا شه‌هید بێ به‌ڵام ته‌سلیمی دوژمن نه‌بی. شه‌هید ئه‌بوبه‌کری شه‌ریف پور، ئه‌ویش پاڵه‌وانێکی شه‌ره‌که بوو ئه‌وێ ڕۆژێ، ئاوا باسی پێکانی شه‌هید ڕه‌شیدی بۆ کردین گووتی: ״به‌یانی زوو پێش زه‌رده‌په‌ڕێ به چیای به‌رزی زه‌نگه‌دۆڵ دا سه‌ر که‌وتین، کاتێک سه‌رمان له هێزی دوژمن پێوه‌نا، بینیمان به‌شێک له لشکره‌که‌یان خه‌وتوون به‌شێکیش سه‌رگه‌رمی خۆ حه‌شار دانن! چیایه‌که وا هه‌ڵکه‌وتووه زیاتر له دوو هه‌زار پێ به‌رزه و هه‌ڵدێرێکی چمووشه به سه‌ر ناوچه‌ی “سه‌رشیوێ” کوردستانی باشوور دا ده‌ڕوانێ. بڕیارمان دا که ڕوحم به هێزی دوژمن نه‌که‌ین، له هه‌موو لایه‌که‌وه ئاگر بارانمان کردن، ئه‌وه‌ی ده‌ست به‌جێ کۆژرا ئاسووده بوو، باقی تر له چیایه‌که به‌ربوونه‌وه هه‌پرون به هه‌پرون بوون. سه‌نگه‌رێکی دوژمن مابوو دوو پاسداری تێدا بوو ته‌قه‌یان ده‌کرد و نه‌یانده‌هێشت بچینه سه‌ر کوژراوه‌کان، شه‌هید ڕه‌شید به‌ده‌م ته‌قه‌کردنه‌وه خۆی خسته ناو سه‌نگه‌ره‌که‌یانه‌وه یه‌کی به گولان کوشت و یه‌کیش به‌لێدانێ، دوای ماوه‌یه‌ک شه‌ڕ کردن به‌داخه‌وه هه‌ر له‌و سه‌نگه‌ره دا بریندار بوو، و هه‌ر خۆشی به برینداری گه‌ڕایه‌وه دواوه و گووتی بریندارم״! ئێمه‌ش گه‌یشتینه سه‌نگه‌ره‌کانی پێشه‌وه‌ی شه‌هید ره‌شید و هاورێیه‌کانی شه‌ڕێکی قاره‌مانانه‌یان کردبوو، شه‌ڕی ده‌سته‌وێخه جێپه‌نجه‌یان دیار بوو، زیاتر له۲٠ که‌س به‌سیج و پاسدار له سه‌نگه‌ره‌کاندا که‌وتبوون، هه‌تا شه‌و به ته‌قه‌مه‌نی دوژمن شه‌ڕمان کرد. چه‌ندین جار هه‌لیکۆپته‌ر هاته مه‌یدانی شه‌ڕه‌که نه‌یتوانی لێمان نزیک بێته‌وه. ورده ورده هه‌وا به‌ره‌و تاریکی چوو، چیای به‌رزی زه‌نگه‌دۆڵ ئارامی و ئۆقره‌ی بۆ گه‌ڕایه‌وه، ئێمه‌ش له قه‌دپاڵی چیاکه وه‌سه‌ریه‌ک که‌وتینه‌وه چه‌ک و ته‌قه‌مه‌نیه ده‌سکه‌وته‌کانمان به کۆڵدادا و به‌ره‌و گوندی دۆڵه‌بییه که‌وتینه ڕێ.
ڕه‌شیدی ئازاو پێشمه‌رگه‌ی نه‌ترسی مه‌یدانی شه‌ڕه‌کانی دیفاع له گه‌ل و خاک دوای ماوه‌یه‌ک له نه‌خوشخانه‌ی شۆڕش له “ده‌شتێوی” باشووری کوردستان و چه‌ند شوێنی تر به هۆی کاری بوونی برینه‌که‌یه‌وه شه‌هید ده‌بێ و ده‌چیته ناو کاروانی پڕ له شانازی و شه‌رفی گه‌له‌که‌مانه‌وه، ئێستا گۆڕه پیرۆزه‌که‌ی له “سوونێی” کوردستانی باشوور چاوی هه‌ر له به‌رزاییه و ئه‌ڕوانیته چیای به‌رزی “جاسووسان و “چه‌کوچ”و “قه‌ندیلی سه‌ربه‌رز، به‌ڵێ داستانی ژیان و مان و به‌رخۆدانی شه‌هید ڕه‌شید و هه‌موو شه‌هیدانی حیزب و گه‌ڵ به‌وشێوه ده‌ست پێده‌کا و کۆتای دێ ئه‌گه‌ر وه‌فادارانیان بۆ مێژوو لێیان بگێڕنه‌وه وه‌ک شاهید بۆیان بنووسنه‌وه، چه‌نده خۆشه و شیفا به‌خشه کاتێک ده‌چمه‌وه ناو ڕوحی شه‌هیده‌که‌م و له سه‌نگه‌ری خاک دا له ته‌نشت خۆم دووباره ئه‌یبینمه‌وه و دڵنیای ئه‌که‌مه‌وه که پته‌و و قایم له سه‌نگه‌ره‌که‌ی خۆی داماوه و ئارام بگره دوژمن زه‌لیله. هه‌زاران سڵاو له گیانی پاکی شه‌هید ڕه‌شیدی ئه‌حمه‌د نه‌ژاد و شه‌هید محه‌ممه‌دی ئامۆزای و هه‌موو شه‌هیدانی حیزب و گه‌ڵ.
٣١٫٣٫۲٠١٣
ئه‌بوبه‌کر سێوه‌تاڵی فینله‌ند.
ئێمە هەر بەیەک چاو دەبینین !، مەلا برایم مەجید پوور
یادێک لە سێ شەهید، کە یەکیان هەرگیز نەگەڕایەوە، عەلی هاشمی
هۆرامان / شاهۆ/ شاوە/ ئەشاوەهوو، سدێق بابایی
رەهەنـدی نەتەوەیی و نیشـتمانی لە هـۆنـراوەی منداڵان.. رەزا شـوان
نتانیاهو: اسرائیل به برنامه هسته‌ای حکومت ایران ضربه زد
هــــــــــــــاڵ؛ ڕۆمان ، سدێق بابایی
كەركووك لە نێوان هەردوو ئاماری 1947-1957، عەلی مەحمود محەمەد
گەشەكردنی كەركووك لە قەبارەو ژمارەی دانیشتوان ، عەلی مەحمود محەمەد
بۆ کێ دەنووسی؟!، برایم فەڕشی 
لە خۆم دەگەڕێم، برایم فەڕشی
پرونده ۵۴ هزار صفحه‌ای فساد ۵۲ مقام ارشد جمهوری اسلامی
تایبەتمەنـدییەکانی پاڵەوان لە چـیرۆکی منـداڵان.. رەزا شـوان
هەڵبژاردنی پارلەمانی کوردستان، عوسمان کەوکەبی شاد
” هەتا ئێستاش رۆژ نییە تاوێک بۆ دایک و باوکم نەگریم” سالۆ مولەر ، و. هەڵۆ بەرزنجەیی
عصیان آهو؛ بازپس‌گیری زنانه بدن
یادێک لە شەهیدی فەرماندە جەعفەر بایەزیدی (چەعفەر کۆمەڵە)، عەلی هاشمی
کریستینا هامۆک کۆچ دەبێتە یەکەم کەشتیوانی ژن بۆ سەر مانگ.. رەزا شـوان
مافی كەمایەتییەكان لە نێوان رەیان شارباژێڕی و مونا چۆمانی، عەلی مەحمود محەمەد
بەس نیە شەڕو دووبەرەکی ؟!، مەلا برایم مەجید پوور
یەکەم هێرشی ئاشکرای ئیسرائیل بە فڕۆکەی شەڕکەر بۆ سەر ئێران، بۆچوونی مەنسوور عەزیزی و عەلی جەوانمەردی
خەبات بۆ پاراستنی یەکڕیزیی هەرێمی کوردستان، د. سامان شاڵی- پارتی چەپی ئەڵمانی لە دووڕیانی: دەستپێکێکی نوێ و هەڵوەشانەوە دا، هەڵۆ بەرزنجەیی
ماسییه زیته، سەعی سەقزی
بە خاکسپاردنی هاوڕێ موتەلیب حەریقی لە ستۆکهۆلـم
خاتوو ریـپـین چـیرۆکنووسێکی ئـۆسترالـییە بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان- دەڵێـێ بــەهــەشــتــی خــوایــە، مەلا برایم مەجید پوور
ئاگاداری/ مەڕاسیمی بەخاكسپاردنی خاڵ موتەلیب
خەڵاتی ئاشتی نۆبێل ٢٠٢٤، عوسمان کەوکەبی شاد
شیوەنی دوای هەڵبژاردن، عەلی مەحمود محەمەد- تانیشک بچووکترین وەرگری دکتۆرایە لە جیهـان.. رەزا شـوان
به نوشته‌ای از مترجم (محمد خاکی) بنگریم !، سه‌عی سه‌قزی
کۆچی دوایی موتەلیب حەریقی (خاڵە موتەلیب)
سهركهوتنی حهماس!، عهبدولهتیف ئهلمهناوی
چەند چالاكییەك لە رۆژی جیهانی دژ بە ئیعدام
ویرانکردن خاورمیانه و قتلعام مردم آن منطقه توسط دولتهای اسرائیل و ایران و امریکا!، سەعی سەقزی
چۆن وەک هەرێمی کوردستان لە جەنگی ئیسرائیل و بەرەی مقاوەمە بڕوانین؟، زوبێر رەسوڵ
ئیسرائیل و حیزبوڵا و لوبنان، مهریوان وریا قانع- فـانتـازیـا لە وێـژەی منـداڵان.. رەزا شـوان
- ئەخلاقی ئیسلامی و تایبەتمەندیەکانی ، مەلا برایم مەجیدپوور
هێڕشی موشەکی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، عوسمان کەوکەبیشاد
کاریگەرییەکانی هێرشەکەی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل لەسەر پرسی کورد!، شه‌ریف عەلی
بۆچی چارەنووسی فەلەستینییەکان وەکو ئێمەی لێهات؟، موفید محەمەد نوری
سرویس امنیتی سوئد از «احتمال نقش ایران» در حملات نزدیک سفارت‌های اسرائیل در کپنهاگ و استکهلم خبر داد.
هێرشی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل، ئەوە دوهەم هێرشی ئێرانە، وەک رێکەوتنی ژێر بە ژێر یان تەڵە دەچێ، ساڵە نەڵۆسی
حیزبوڵڵای لوبنان کوژرانی حەسەن نەسروڵڵای راگەیاند
به مناسبت دومین سالروز (جمعه سیاه) زاهدان ، سەعی سەقزی
بۆ هونەرمەندی نەمر فەتانە وەلیدی، سەعی سەقزی- لە جەنگی حیزبوڵا-ئیسرائیل، تا شەرەفکەندی و ڕیفراندۆمی باشوری کوردستان!، شه‌ریف عەلی
هاو سەنگەری دێرین ” لە وڵامی پرسیارەکەت کە نووسی بووت دەبێ چ بکەین” ، مەلا برایم مەجید پوور- وێـژەی منـداڵان لە رووسـیا.. رەزا شـوان
ڕاگەیاندنی کۆمەڵە بە بۆنەی گیانبەختکردنی هاوڕێ ڕێبوار کەریمیان
هێرشی گەورەی مووساد بۆ سەر حیزبوڵا لە رێگای تەقینەوەی پەیجەر
یادێک لە کاک سەعیدی لێو بەبزە، سەید عەلی هاشمی
چارەنووسی نادیاری کوردی ڕۆژهەڵات له باشووری کوردستان؟، د. کامران ئەمینئاوە- بــاوەڕ ، مەلا برایم مەجید پوور
بەیانی باش ژینا- ژینانامە، برایم فەڕشی
مانگرتنی ٢٥ی خەرمانان دوهەمین ساڵڕۆژی شۆرشی ژینا
لە یادی 2 ساڵەی شۆڕشی ژینا، ئاستەنگییەکانی سەر خەباتی سیاسی. گرێدانی کۆنگرەی ڕاوئژی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، عارف باوەجانی.
پەیامی ناوەندی بەڕێوەبەریی گشتیی حیزب بە بۆنەی دووهەمین ساڵوەگەڕی بزووتنەوەی ژینا
ببورن كوردانی رۆژهەڵات و باكوور
اقدام به خودسوزی یک پدر بلوچ، به‌دنبال رد ثبت نام فرزندش در زاهدان؛ سخنگوی وزارت آموزش و پرورش: «موضوع را نفی نمی‌کنیم»
ڕاگواستنی بارەگا و شوینی ژیانی ئەندام و بنەماڵەکانی کۆمەڵەکان له زڕگوێزەوە بۆ سورداش، کوردانی ئاڵمان- میا تالێریکۆ لە یانزە مانگیدا بوو بە ئەکتەرێکی ناسراو.. رەزا شـوان
بەیاننامەی ڕێكخراو و چالاكوانانی بواری جینۆساید تایبەت بە كاركردن لە گۆڕە بەكۆمەڵەكان
ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان: یەکێتی بەهزاد خوسرەویی رادەستی ئێران کردووە
بنەماڵەی بێهزاد خەسرەوی: کوورەکەمان ئازاد نەکراوە و لە دەستبەسەرگەی ئیتلاعاتی سنە ناچار بە دانپێدانانی زۆرەملێ کراوە
بۆ خوشک و برایانی رۆژهەڵات، داوای لێبوردنتان لێ دەکەم. من بێبەریم لەوەی دژی ئێوە دەکرێت، ئاسۆس هەردی
حیزبی دێمۆكڕات لەبارەی گرتن و ڕادەستکردنی بێهزاد خوسرەوی راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە
ئاڵۆزییە نەناسراوەکانی کۆچبەری, حەسەن قارەمانی- جیا کردنەوەی دین لە سیاسەت، مەلا برایم مەجید پوور
ئاشـتـبوونەی رەنگـەکان.. رەزا شـوان
30ی ئاب رۆژی جیهانی بێسەرووشوێنكراوان
(زبان فارسی) زبان مشترک یا زبان تحمیلی؟، سه‌عی سه‌قزی
شەڕێکی قارەمانانە لە ڕۆژێکی وەک ئەوڕۆ، 6ی خەرمانانی 1361ی هەتاوی، عەلی هاشمی
فیلمی بە خاکسپاردنی خــــاڵە شێخ محەممەد بڵباسی”تەڵقینەکەی بەو زمانە نەبوو کە دایکی فێری کردبوو، مەلا برایم مەجید پوور 
هاوسەرگیریی منداڵ و پێنەگەیشتوو یان بەسەبایاكردن؟، د. ئادەم بێدار
لە یادی 18 ساڵەی دادگایی تاوانبارانی ئەنفال و رۆژی دادپەروەری كوردستاندا
کچۆڵە ئابیجیتا گوپتا بچووکترین نووسەری جیهانە.. رەزا شـوان- فیلمی بە خاکسپاردنی خاڵە شێخ محەممەد بڵباسی لە ساڵی 2009، ساڵە نەڵۆسی
- شەڕێک کە مرۆڤە دەمارگرژەکان هەڵیان گیرساندوە، مەلا برایم مەجید پوور
