بابه‌ته‌کان
رۆژێک گەردەلوولێکی تاریک و رەش، لە بیابانەوە بەرەو باکوور هەڵیکرد، زیانێکی زۆری بە باخ و، بە دار ودەوەن و، بە سامانی خەڵکی ئەو شوێنانە گەیاند، کە لە پێشێوەی بوون .. بێ بەزەییانە هێلانەی بە هەزاران چۆلەکە و باڵندەی تری رووخاند و ئاوارەی کردن
ئیدی ورده ورده ئه‌و ته‌پوتۆزه ده‌نیشێته‌وه كه داعش له رۆژانی سه‌ره‌تای ئه‌م مانگه‌وه به په‌لاماردان بۆ سه‌ر شنگال و مه‌خموور هه‌ڵیكرد. چۆن یه‌كه‌م وه‌جبه‌ی چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی كه گه‌یشتووه‌ته هه‌ولێر له‌لایه‌ن ئێرانه‌وه بوو، بۆچی تۆپچییه‌كانی ئێران و تۆپخانه‌كه‌ی حازر و ئاماده بوون و هاتن له گرتنه‌وه‌ی مه‌خمووردا یارمه‌تی پارتییان دا؟
وەک کوردێکی ڕۆژهەڵات و ئەندامی یەکێک لە پارتەکان بە هەموو شێوەیەک لە ئەمڕۆ بەدواوە دژی بەشداری پێکردنی هێزەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستانم بۆ بەرگری کردن لە خاکی باشوری کوردستان، و داوا لە سەرکردایەتی سیاسی ڕۆژهەڵاتیش دەکەم کوڕ و کچی نیشتمانپەروەر و خوێنگەرمی ڕۆژهەڵات نەکەن بە قوربانی سیاسەتێکی بانێک و دوو هەوای هێزەکانی باشوری کوردستان.
لە هەڵسانگاندن و شرۆڤەکردنی داعش وئە وبەستێن وژینگەیەی کە تیادا ئەم پیکهاتە دژە مرۆ وئازادیە خولقاو گەشەی کرد ،راستەخو زەین وبیر بەرەو ئەم دیسکۆرس وگوتارە کلتوری ومەدەنیە دەچیت کەلە پەراویز یا ناوەرۆکی خۆیدا مەودای خولقانی ئاوەهادیاردەیەکی رەخساندووە . 
دوو ساڵ پێش ئێستا و ڕاست لە ڕۆژی ٢١ی ئاگۆستی ٢٠١٢ لە کاتێک دا حیزبی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران لە سەروبەندی کۆنگرەی ١٥ ی خۆیدا بوو ، و کۆمەڵەش بەرەو کۆنگرە دەچوو ،
هەڵبەت پێویست بە کوتن ناکات کە ئەگەر بەشێکی بچوک لە مافەکانمان لە چوارچێوەی کۆماری ئیسلامی ئێراندا بێتە دەی،
له دوای 25ی گه‌لاوێژی 1363ی هه‌تاوییه‌وه تا ئیستا، هه‌موو ساڵێ که ده‌بێته‌وه 25ی گه‌لاوێژ، که‌سێکی خۆشه‌ویستم، لێم میوان ده‌بێ‌و بۆ دوو شه‌ووڕۆژ له لام ده‌مێنێته‌وه. ئه‌مساڵ که ده‌بێته 30ی ساڵه‌ی سه‌فه‌ری ئاوابوونی له لوتکه‌کانی نیشتمانی ڕه‌نگین،
بەناوی خوای دڵاواو دلۆڤان
لە بەشی پێشتردا بەکورتی باسمان لە بەرانبەری ژنو پیاو لەبواری مافی مڕڤانە کرد چەند ئایەتی قورعانیشمان کردنە بەڵگەو پێخۆری باسەکە ، کە هەمویان هەر بە ئەی مرۆفەکان دەستیان پێدەکرد.
هێرشی ٢/٨/٢٠١٤ی داعش بۆ سەر هەرێمی کوردستان، هەڵوێستی زۆر وڵاتی لە مەڕ ئەو شەڕە روون کردەوە.
لە دونیای ئازاد و دێمۆکراتیکدا هەڵە سەربازی و سیاسیەکان کاردانەوەی جیاواز بە دوای خۆیان دا دێنن و لەبەرانبەر هەر کارێکی شکست خواردو یان هەر پلان و بەرنامەیەکی هەڵە دا کەس یان کەسانێک دێنە پێش و بەرپرسیارێتی هەڵە و کەموکوری‌یەکان دەگرنە ئەستۆی خۆیان،
لەم بابەتانەدا هەوڵ دەدەم کە کاریگەرییەکانی ئۆجەلان لەسەر کێشەی کورد لە بەشەکانی کوردستان شی و شرۆڤە بکەم و ئاوڕێک لە فەلسەفەی ئۆجەلان و هزری ئەو کەسایەتییە بدەمەوە.
رۆژی ٧ ئوتی ٢٠١٤ بە رەسمی هێزیک لە پێشمەرگەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان کە ئەندامی حیزبی دێمۆکراتی کوردستانی ئێران چووە بەرەی شەر لەگەڵ تێرۆریستانی داعش
هێزی پێشمەرگەی رۆژهەڵاتی کوردستان کە سەر بە حیزبە سیاسییەکانی ئەو پارچەیە لە کوردستانن رۆژی ٧ مانگی ئووت بە رەسمی چوونە بەرەی شەر ئایا ئەو شەرە تەنیا یارمەتی باشووری کوردستانە؟
ئاشکرایە، کاتێک باس لەدوو ووتەی “ناپلیۆن و قاسملوو” ئەکەین، ئەوا هەر یەکەیان لەدەورانی مێژوویی “ناپلیۆن و قاسملوو” دا وتراوون! بەڵام ئایا چۆن ئەتوانین سوود لەو دوو ووتەیەی “ناپلیۆن‌و قاسملوو” بۆ ئەم بارودۆخەی کە باشوری کوردستانی گرتووەتەوە وەرگرین؟!
ره‌نگه ئێستا هیچ لايه‌ك هێنده‌ی به‌ره‌ی ئێران _ مالیكی _ سوریا، كه‌یف خۆش نه‌بێ به‌گۆڕانی ره‌وتی شه‌ڕه خوێناوییه‌كانی عێراق له‌شه‌ڕی شیعه‌و سوننه‌وه بۆ شه‌ڕی داعش و كورد (سوننه‌و سوننه به‌پێوه‌ره تایفییه‌كه)..
کوردستانیش وەک زۆربەی هەرە زۆری وڵاتانی جیهانی خاوەنی چەندین کەمە نەتەوەو کەمە ئاینییە، کە لە درێژایی مێژووی خەبات و بەربەرەکانی ڕۆڵەکانی ئەم کوردستانەدا، ئەو کەمە نەتەوەو کەمە ئاینیانەش بەشداریان لە شۆرشەکانی گەلی کورد کردوە،
هێرشه‌كانی ئەم دواییه‌ی داعش بۆ سه‌ر كوردستان و به گشتی ئێراق بووه هۆی ئه‌وه‌كه ناوچه كوردستانییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان بگه‌ڕێنه‌وه سه‌ر كوردستان و بۆ یه‌كه‌مینجار كورد له باشووری كوردستان كێشه‌ی خاكی نه‌مێنێت،
زۆر بە کورتی و بە چڕی باس لە ( ئەدەبی منداڵانی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان ) دەکەین . سەرەڕای ئەوەی داگیرکەری ئێرانی، بە زۆرداری زمانی فارسییان بەسەر گەلی کوردماندا سەپاندووە، خوێندن لە قوتابخانەکاندا تەنها بە زمانی فارسییە،
پاش رووداوەکانی مووسل و چڕ بوونەوەی هێرشەکانی داعش بۆ سەر کوردستان و داگیرکردنی شەنگاڵ و گوندەکانی دەوروبەر و ئاوارەبوونی دەیان هەزار کەس لە کوردانی دەڤەرەکە و کوشتن و رفاندن و دەسترێژی بۆسەر گیان و ماڵیان و تەقاندنەوەی شوێنەپیرۆز و مێژووییەکانی کوردستان ، زۆربەی پارت و رێکخراوەکانی هەرچوار پارچەی کوردستان ئامادەیی خۆیان بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش و یارمەتیدانی هێزی پێشمەرگەی هەرێمی کوردستان دەربری .
وەک ئاگادارن کە له هەموو وڵاتانی جیهاندا، بە شێوەی جۆراو جۆر تاوان ئەنجام دەدرێ و بەشێک لەو تاوانانەش، مرۆڤ کوشتنە. بەڵام شێوازی تاوانەکان و تەنانەت مرۆڤ کوشتنەکانیش، جیاوازییان هەیە. بۆنموونە لە ئێرانی ژێر دەسڵاتی وڵایەتی فەقییە و ئاخوندیدا، بە پێی ئامارە درووستەکان پاش وڵاتی چین دووهەمین وڵاتی جیهانە لە مرۆڤ هەڵواسیندا و هەر ٨ هەشت کاتژمێر جارێ کەسێک لە سێدارە دەدرێ.
لە چەند رۆژی رابردوودا بە بڕیاری شارەوانیی ورمێ ناوی کوردی بۆ سەر ناوەندەکانی نێو شاری ورمێ قەدەغە کراوە و هەر دووکان یان کۆمپانییەک یا ناوەندێکی فەرهەنگی کە ناوی کوردی هەبێت، دەبێ ئەو ناوە بگۆرێ هۆکاری پیرەو کردنی ئەو سیاسەتە چییە؟
ھەرچەندە بە باشی نابینم کە ئەم جۆرە قسە و باسانە بکەونە سەر پەڕەی گشتی، بەڵکو پێویستە ئاراستەی شوێنی تایبەت بکرێن و بە نھێنی کاری لە سەر بکرێت، بەڵام بە ناچاری و بە ئومێدی ئەوەی کەسێک بتوانێت بیگەیەنێتە شوێنی خۆی،
دوو ئاراستەی زۆر جیاوازە، دوو حەزی زۆر نالۆژیكی و دژە نەتەوەییە، رێگای بەغداد یان سەربەخۆیی؟ ئەی ئەوانەی دوێنێ شەهید بوون چی؟ ئەمە زاده ی نەبوونی گوتاری نەتەوەیی و ستراتیجی نیشتیمانی و ئیرادەیە بۆ ئاستی خۆبەرێوەبەری
حه‌سه‌نی رۆحانی سه‌رکۆماری رژیم له کاتی بانگه‌شه‌‌ی هه‌ڵبژاردن به‌ڵێنیدابوو که له کاتی گه‌یشتن به ده‌سه‌ڵات، پێڕاگه‌یشتن به گۆلی ورمێ لەسه‌ر دێڕی کاره‌کانی خۆی دانێ، به‌ڵام به تێپه‌ربوونی زۆرتر له یه‌کساڵ له ده‌سه‌ڵاتی ناوبراو، نه ته‌نیا کێشه‌که چاره‌سه‌ر نه‌کراوه به‌ڵکوو رۆژ به رۆژ ئه‌و گۆله به‌ره‌و وشک‌بوون و له‌ناوچوون دەچێت.
هونەرمەندی گەورە، شارام نازری، دوای ساڵانێک هەوڵ و تێکۆشان، سەرەنجام رۆژی پێنجشەممە،١/٣/١٣٩٣ی هەتاوی(٢٢/٥/٢٠١٤ی زایینی) رێگای پێدرا کۆنسێرتێکی دوو زمانەی فارسی، کوردی لە شاری کرماشان بەڕێوە ببا. ئەم کۆنسێرتە، لە نێو میدیا و دەسەڵاتدارانی رێژیمی ئاخوندیدا هەرایەکی زۆری نایەوە. چوونکە هونەرمەند جگە لە بەشی یەکەم کە تەرخان کرابوو بۆ مووزیک و گۆرانی فارسی، لە بەشی دووهەمدا ئاوڕی دایەوە سەر زمانی کوردی کە زمانی دایکیی هونەرمەندە.
ئەمڕۆ هەواڵێک لەماڵپەڕی ناسراوی “رۆژهەڵات تایمز” ی هاوپیشەی ماڵپەڕی “دیار و نادیار” بڵاو بووەوە کە بوو بە هۆی نیگەرانی هەندێک لە دڵسۆزان و هاوڕێیانی خۆشەویستم و لە رێگای جۆراوجۆری وەک تەلەفوون و فەیسبووک و… پرسیاریان لێ کرووم و نیگەرانی خۆیان دەربڕیوە . وێڕای ئەوەی کە سپاسی هەموویان دەکەم، هاوکات داوای لێبووردنیشیان لێدەکەم کە نەمتوانی یەک یەک وڵامیان بدەمەوە . 
ماوه‌ی چه‌ند ساڵێكه و به‌تاییبه‌ت له پاش ده‌سپێكی به‌هاری عه‌ره‌بی كه له به‌شێك له وڵاتانی عه‌ره‌بیدا ده‌ستی پێكرد
کارمه‌ندێکی ده‌زگای کۆچه‌ری سوید🙁 له راستیدا ئه‌مانه هه‌م خاوه‌نی ئه‌م به‌رن و هه‌م خاوه‌نی ئه‌و به‌ر).
کارمه‌ندێکی ده‌زگای کۆچه‌ری سوید🙁 له راستیدا ئه‌مانه هه‌م خاوه‌نی ئه‌م به‌رن و هه‌م خاوه‌نی ئه‌و به‌ر).
بەناوی خوای دڵاواو دلۆڤان
وێنەیەک کە مێدیای دونیا ئەمڕۆژانە لە رۆژهەڵاتی نێوەرست و بە تایبەت دونیای عەرەب و ئیسلام بڵاوی دەکاتەوە،
گڵۆبالیزاسیۆن بەو پڕۆسەیە دەوترێت کە دونیای هاوچەرخی کردۆتە گوندێک وخەریکە بایەخی سنوورە سیاسیەکان کەم دەکاتەوە یا لە نێویان دەبات.
ئەو پرۆسەیە لە یەک کاتدا لە بوارەکانی ئابووری، سیاسی، فەرهەنگی وتکنۆلۆژیدا دەڕواتە پێش.
دەبوایە یەکێتی نیشتمانی کوردستان د. بەرهەم ساڵحی هەڵبژاردایە نەک د. فووئاد مەعسووم، لەبەر ئەوە د. فووئاد لە خولی پێشووی پەرلەمانی ئێراقدا
دیارنییە لە یەكەم دیداری نێوان مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان و جەلال تاڵەبانی، سەرۆكی پێشووی عێراق، چی گوترا،
کاندید کردنی هەریەک لە لەجمەدین کەریم و فواد مەعسوم لەلایەن هێرۆی تاڵەبانییەوە لە بەرانبەر بەرهەم ساڵەح جگە لە دوو پلانی زەهراوی بۆ کورد و بەرهەم ساڵەح هیچی تر نەبوو.
گەڕانەوە یان گێڕانەوەی سەرۆك كۆماری پێشووی عێراق بەڕێز جەلال تاڵەبانی، لەم ساتەوەختەدا كە وڵاتی بەناو عێراق پێیدا تێپەڕ دەبێت،
بە پێێ تازەترین لێدوان و تۆمەت و هەرەشەکانی مالکی بەرامبەر بە باشوری کوردستان، و کشانەوەی وەزیرە کوردەکان لە بەغدا.
لە رۆژی چوارشەمەی رابردوودا، رێکەوتی (١٦ / ٨ / ٢٠١٤) لە سایتی ئەلیکترۆنی ( صوت الأمة : دەنگی نەتەوە)ی میسری دا
تێبینی؛ ئه‌م كورته ڤیدۆیه له‌و پێنج موومیایی كراوه گیراوه كه له گۆڕێكی مێژووییدا له نزیك شاری سنه دۆزراونه‌ته‌وه و یه‌كێكیان به‌ڕێز دیاكۆ دامه‌زرێنه‌ری ده‌وڵه‌تی ماد و یه‌كه‌مین پاشای ده‌وڵه‌تی كورد بووه.
ساڵی 2003ی زایینی دەسەڵاتی تاكڕەوانە و دیكتاتۆریی سەدام حوسێن بە هێرشی هاوپێمانان بۆ سەر عێراق رووخا و عێراقێكی نوێ
پڕۆسەی دابەش بوونی عێراق بە هاتنی داعش بۆ ئەو وڵاتە قۆناغێكی نوێ بەخۆیەوە بینی و رەوتی ئەو پڕۆسەیەی خێراتر كرد
بیرمە جارێکی تر نوسیم چاو لەمستەفا بارزانی بکەن و کاتێک بەغدای پایتەختی عروبەی عێراقتان چۆل کرد مەڕۆنەوە
ئەم رۆژە رەشە و، ئەو هەموو نەهامەتییانەی کە بە سەر خەڵکی بەدبەخت و بێ تاوانی عێراقدا هاتوون ..
گەلی باشوری سودان٣ ساڵ پێش لە ٩ / ٧ / ٢٠١١ لە پاش ئاکامی چەند مانگ بە سەر تێپەربوونی ڕێفراندۆمەکەیاندا بریاری جیابونەوەیان
بەدوای ڕووداوەکانی ئەمدواییانەی عێراقدا، پاش قووڵبوونەوەی ئەو شەڕە مەزهەبیەی کە لە ئاکامی سیاسەتەکانی کۆماری ئیسلامی لە ناوچە بە گشتی و لە عێراق و سوریەدا بەتایبەتی پەرەی سەندووە، سەرۆکی هەرێمی کوردستان،
وەک هەموو لایەک ئاگادارە، سەر دێڕی ڕۆژنامە، گۆڤار، مێدیا و تەلەفیزیونە جیهانییەکان هەر جارە و سەرقاڵی باس و ڕووداوێکی گرنگی جیهانین
ڤییەن!
عەبدوڵا قادری ئازەر
بەفرێکی لووتکەی مانگ بەسەر
غوبارێ لە هەرەتی هاژە هاژا
سردووێکی سوور لە گڤە گڤەی دڵ و زەمانا
هەر لە سەرەتای هاتنە سەر کاری ئاخوندە بیرتەسکەکانی کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە تا ئەوەڵی مانگی جولای ٢٠١٤ی زایینی لە شار، شارۆچکە، گوند، کوچە
هەرلە سەرەتای دامەزرانی یەکێتی نیشتمانی کوردستانەوە هەتا وەکو ئێستاشی لەگەڵ بێت دروشمی ئەو حیزبە ئەوە بووە کە” بۆ ئازادی و سەربەستی کوردستان
پێشتر لە خوێندنەوەی روانگە و بابەتەکانی هەندێک لە رۆشنبیرانی کۆمونیست دەرکەوتووە کە دیاردەی پێکهێنانی دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ کورد، دیاردەیەکی دواکەوتووانەیە و سەردەم هی ئەو باسە نییە و بەجیهانیبوون و پێشکەوتنی تیکنۆلۆژی و …هتد ئەو بوارەیان کەمڕەنگ کردووە و ناپێویست.
وەزیری دەرەوەی ئەمریكا جۆن كێری سەردانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی كرد و داوای “حكومەتێكی یەكڕیزی نیشتیمانی” كرد، كە كورد، سوونە و شیعەی تێدا بێت.
به‌ڕێز مه‌سعوود به‌رزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان هه‌ر له ته‌مه‌نی مێرمنداڵییه‌وه ژیانی تێكه‌ڵ به خه‌بات و تێكۆشان بووه
بڕوا ناکەم لە هەموو جیهاندا گەلێک هەبێت، کە لە پێناوی بە دەستهێنانی مافەکانیان و سەربەخۆییاندا، هێندە گەلی کورد قوربانییان دابێت..
عەبدولا حیجاب چالاکی سیاسیی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە کورتە نووسینێکی دا لە سەر دیواری فەیسبۆکەکەی ڕەخنەی لە هەڵوێستی جەمیل بایک هاوسەرۆکی کجک(پکک) ی گرتووە و داوای لێدەکا واز بێنێ هاوتا کردنی پارتی دێمۆکرات لەگەل دەوڵەتی تورک و تاوانبار کردنی ئەو پارتە بە هاوکارییی داعیش بە سووچی مێژوو دەزانێ . 
وەک دەزانین نزیک نیو سەدەیە، رۆڵەکانی گەلی ئێمە لە باکووری کوردستان، تێکۆشان و خەبات ئەکەن بۆ ئەوە بە دەسەڵاتدارانی تورکی بسەلمێنن،
مەسەلەی ژنو مافەکانی لە کۆمەڵگای کۆنـو نـوێدا یـەکـێک بوە لەو مەسەلە گرینگو بایخدارو لە هەمانکاتدا ئاڵـوزانەی کۆمەڵگای ئێمەو بـۆتـە بابەتی ڕۆژیش .
كاتی خۆی ئه‌م (هاشمی شاهروودی) یه (مه‌حموودی هاشمی) بوو ، سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی باڵای شۆڕشی ئیسلامیی له عێراق بوو ،
کورد تاکە هاوکاری هێزەی هاوپەیمانەکان بوو لەجەنگی تیرۆرو رزگارکردنی عێراق لەدەستی رژێمی بەعسدا ،
(لامارتین ) دەڵێت : ” جوانترین هۆنراوە لە سەرانسەری جیهاندا لای لایەی دایکانە ” .
لە ٩ی ژووئەنی ٢٠١٤ دا ڕەشەبای داعش تێکەڵ بە شەپۆلی نارەزایەتیی عەرەبە سونییەکانی عێراق بوو و تۆفانێکی لێ درووست بوو کە تاکوو ئێستا لە نیزیک بە نیوەی خاکی عێراقدا دەسەڵاتی مالیکی ( کۆماری ئیسلامیی) راماڵیوە .
لە سەردەمی جیهانی دوو جەمسەری‌‌و شەڕی سارددا تەنیا كردەوەیەك دەنگی خەباتی رزگاریخوازی‌‌و مافویستی نەتەوەی كوردی لە كوردستانی ئێراندا
بە پێێ بڕیاڕێکی وەزارەتی ناوخۆی ئێران ، وڵاتی ئێران دابەش دەکرێ بە سەر 5 هەرێمی بەڕێوەری لە باتی 31 پارێزگا کە هەبووە .
ئەوەی، لە شەوی ٩/١٠/٦/٢٠١٤ بە گرتنی شاری موسڵ لەلایەن رێکخراوی تیرۆریستی ناسراو بە داعش (دەوڵەتی ئیسلامی لە وڵاتی عێراق و شام)،
دوو ڕۆژ پێش ئێستا هەواڵی داگیرکرانی کەمپی (الولید) و دەورووبەریم لەلایەن چەکدارە تێروریستەکانی دەوڵەتی ئیسلامی عێراق و شام،(داعش)
له ئه‌نجامی ڕۆخانی سیسته‌می ده‌وڵه‌ت نه‌ته‌وه له ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاستی بچووك، ده‌رفه‌تی پێكهێنانی سیسته‌می ده‌وڵه‌ت له‌سه‌ر بنه‌مای نه‌ته‌وه‌ی ئازاد بۆ كورد و نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی بنده‌ست پێك دێت.
ڕۆژی ٣٠ی جۆزەردان، ٢٠ ژووئەنی ساڵی ١٣٠٩ (١٩٣٠) بە پلانی ڕەزاشای پەهلەوی، سماییل ئاغای شکاک لە شاری شنۆ خرایە کەمین و تێڕۆر کرا. بە تێڕۆری سمکۆ، ڕاپەرینی نەتەوەی کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانیش پاش 12 ساڵ تووشی نسکۆ بوو و دەسەڵاتی دیکتاتۆر و داگیرکەری بێگانە باڵی بە سەر هەموو ڕۆژهەڵاتی کوردستان دا کێشا. 
خەسووی بێویژدان، دانووی لەگەڵ یاسەمین (یاسێ)ی بووکیدا نەدەکوڵا، بۆیە هەرچی تەعامی خۆشی لە بابەت: گوێز، هەنگوین، مێوژ، باسووق..هتد هەبوو،
بە هەڵگیرسانی ناكۆكی و نائارامیەكانی ناوخۆی سووریە لە ساڵی 2011و نارەزایەتی خەڵكی ئەو وڵاتەو وەستانەوەیان بەرانبەر بە دەسەڵاتەكەی بەشار ئەسەد،
شوێنکەوتووانی ئایینی، بەتایبەت ئایینییە کانی ئیبراهیمی (جوو، مەسیحی و ئیسلام) هەردەم لە نێوان دوو جۆر بیرکردنەوەدا خۆیانیان یەکلایی نەکردۆتەوە.
شۆرباو ئەو شلەیەیە، لەناو پێشمەرگەدا ناو بانگ و تام و چێژی خۆی هەیە و زۆربەی جار لە كاتی بەجێ گەیاندنی ئەركی پێشمەرگایەتی،
ئەمڕۆ ” ٢٧ی جۆزەردان ” رۆژی دامەزرانی دەنگێکی دلێر و راست بێژە، دەنگێک کە لەسەر دەستی مەزنترین رێبەری کورد و بە هاوکاری کۆمەڵێک مرۆڤی ئازدیخواز و دێموکرات و مرۆڤ دۆستی وەک شادرەوان “کاک موهەندیس رەزا خەیاتی” دامەزرا .
ئه‌مه‌ی ئێستا له عیراق روو ده‌دات، درێژكراوه‌ی شه‌ڕی قووڵی نێوان شیعه‌و سنه‌یه كه مێژووه‌كه‌ی بۆ سه‌دان ساڵا له‌مه‌وبه‌ر ده‌گه‌ڕێته‌وه
گوتەیەك لەناو خەڵكدا باوە كە دەڵێ “بێ حیكمەت نییە كورد تا ئێستا نەبووە بە هیچ”. ئەم گوتەیە لە ئەنجامی وردبوونەوە لە رابردووی گەلەكەمان
کورد گەورەترین نەتەوەیی بێ دەوڵەتە لە ڕووی ئەم زەویە دا، و بە درێژای مێژوو بۆ گەیشتن بە مافەکانی ڕووبارێک خوێنی داوە. ئەگەر چاو گوێی گوێدارەکانی دونیا نەی بینبێ وگوێی لێ نەبووبێ ئەوە دار و بەرد و ڕووبار و کانیاو دەشت چیاکانی ئەم نیشتمانە ئامادەی شاهادەتی ئەم ڕاستیەن.
له‌م رۆژانه‌دا زۆر که‌س ده‌بنه شرۆڤه‌کارو لێکده‌ره‌وه‌ى سیاسى و هه‌ریه‌ک شتێک ده‌ڵێن، بێئه‌وه‌ى کۆى سیناریۆ دیارو نادیاره‌کان بخوێننه‌وه، ئه‌مه‌ش تێگه‌یشتنه‌کان ئاڵۆزو قورس ده‌کات بۆ خوێندنه‌وه‌ى بارودۆخه‌که.
شوێن و ڕۆڵی دین لە کۆمەڵگادا، بەدرێژایی مێژوو هەمیشە مەسەلەیەکی گرنگ و جێگای باس بووە.
شوێن و ڕۆڵی دین لە کۆمەڵگادا، بەدرێژایی مێژوو هەمیشە مەسەلەیەکی گرنگ و جێگای باس بووە.
بۆ ئەوەی تێگەشتنێکی دروست لەسەر هەندی هەڵوێست و رووداو هەبێ،هەڵدانەوەی لاپەڕەکانی رابووردوو ،دەبێتە پێویستییەکی ناچاریی.
یه‌كێتی و پارتی و هه‌ڵه‌ی ڕابردوو؛
پارێزگای ( موسڵ و سەلاحەددین و دیالە ) کە زۆربەی دانیشتوانیان سونین، لەم پارێزگایانەدا ژمارەیەکی زۆری کوردیش هەیە .. ئەم سێ پارێزگایە هاوسنوورن لەگەڵ باشووری کوردستاندا .
یەکێک لە لایەنەکانی سیاسەتی کۆماری ئیسلامی لە عێراق، ئەوەیە کە ئەو وڵاتە بکاتە مەیدانی پەرەپێدانی مەزهەبی شیعە. ئەوە هەر لە هەوەڵەوە سیاسەتی کۆماری ئیسلامی بووە و وەک میراتێک لە سەفەویەکانەوە بۆی بەجێ ماوە.لەوەش زیاتر زۆرن ئەوانەی کۆماری ئیسلامی ئێران بە سەفەوی دووهەم دەزانن.
ئه‌گه‌ر خۆیان یان خێزانیان به ئازادی و په پاسپۆرتی ئێرانی هاتوو چۆی ئێران ده‌که‌ن چۆن دژبه‌رێکی کۆماری ئیسلامین!
لە هەر ناوچەیەکی جیهاندا کە جووڵەیەک دێتە ئاراوە، وەک خۆپێشاندان، یا ڕێفراندۆم یا لاوازبوونی دەسەڵاتی ناوەند. ئەوا گەلی چەوساوەو بندەست ئەو هەلە دەقۆزنەوە بۆ بەدیهاتنی ئاوات وئامانجە کانیان.
چه‌ند مانگێكه جموجوله‌كانی رێكخراوی تیروریستی داعش(ده‌وله‌تی ئیسلامی عێراق و شام) په‌ره‌ی سه‌ندوه‌و له چه‌ند روَژی رابردوودا به هێرشێكی چاوه‌رواننه‌كراو شاری یه‌ك میلیون كه‌سی موسل یان داگیر كرد!
داعش کورتکراوەى ( دەوڵەتى ئیسلامى شیعى عەلەوى ) یەو بە هەڵە و بۆ شاردنەوەى ناونیشانى خۆیان ناوى ( دولە اسلامیە فى عراق و شام ) بەکاردێنن !!
له مانگی مه‌ی ساڵی (2014) کونسولخانه‌ی ئێران له شاری سلێمانی یه‌کێک له شاره‌کانی کوردستان،
بە هاتنی حەسەن روحانی كە بەدەوڵەتی “تەدبیر و ئومید” ناوی دەركرد و تێكەڵاوێك بوو لەرێككەوتنی نافەرمیی رێفۆرمخواز و میانەڕەوەكان، جارێكی دیكە هیوا و ئومید لەدڵی رێفۆرمخوازە كوردەكاندا چەقەرەی كردەوە و ئومێد بە رێفۆرمی لەنیزامی ویلایەتی فەقێ‌‌دا، لەدڵی ئەو كوردانەدا زیندوو كردەوە.
دیالۆگ تا ئێستا لە ناو حیزبەکانی کوردی رۆژهەڵات {رۆژهەڵاتی ناڤین بە گشتی }نەبۆتە جەوهەری لێک تێگەیشتن و یەکتر قەبوڵکردن. وشە داتاشین و دروستکردنی جەویی دیدارات ،رەخساندنی چاو پێکەوتن و قسە کردنی چەن بارە کردنەوە،بۆتە تەوەری ناو ئاخنی هەموو دیالۆگێک بۆ چەسپاندن و راگرتنی کورسی تاک وبەرژەوەندی تاک و گرووپ. 
لە هه‌ڵقەی پێشوی ئەم نوسینەدا باسی ئەو شێوازەم لەخۆکوشتن کرد کە دورکهایم بە”خودپەرستیی” ناونوسی دەکات.
لە ساڵی ١٩٩٩ زایینیدا کتێبی «مێژووی کوردستان» کە لە لایەن کوردناسە بە ناوبانگەکانی سۆڤییەتی پێشوو وەکو لازاریف، ژیگالینا، حەسرەتیان، ڤاسیلییه‌ڤا و مەحۆی نووسرابوو
ئومید
شەوێک خەونم دی چەمی گاڕەش ڕاست بە بەر دەرگای ماڵی ئێمەدا ئەهاتە خوار، هەر ئەو چۆمەی کە ساڵی ٥٩، کاتی شەڕی پێشمەرگەو پاسدار، لە ناوچەی سەرشیوی سەقز ئاوارە بووین و لەگەڵ فەرەیدوون و ئومید و نەجات بە سەدان جار مەلەمان تیا کردبوو. 
ئەم دونیایە کە دونیای تێدا هاتە دونیا، دونیایەکی پڕ لە جەنجاڵی و بێ هەستیە!
هونه‌رمه‌ندی كورد ئه‌و كه‌سه‌یه كه به‌په‌رۆشه بۆ پێشخستنی هونه‌ری كوردی و بۆ تامی ده‌می گۆرانی كوردی ناڵێت و بۆ گه‌شه‌دان به هونه‌ری كوردی شه‌ونخوونی ده‌كێشێت.
چەمکی ئەنانیەت، Egoism، یەکێکە لەچەمکە گرنگ‌و سەرەکییەکانی”کۆمەڵناسی خۆکوشتن “لای کۆمەڵناسی فەرەنسی ئیمیلی دۆرکھایم.
له‌م دیمانه تایبه‌ته‌دا عارف باوه‌جانى سه‌رۆكى پارتى سه‌ربه‌ستى كوردستان له سێ ته‌وه‌رى جیاوازدا وه‌ڵامى پرسیاره‌كانى (باسنیوز) ده‌داته‌وه،
کاتێک جه‌ڵلادانی بێدادی،بوونه دیلی ژێرده‌ستی ئازادی!
سپای شه‌خته، سه‌رما و سه‌هۆڵ، زستان و به‌فر و کڕێوه 
چەند رۆژ پێشتر لەسەر تۆڕی كۆمەڵایەتیی فەیسبووك گرتەیەكی ڤیدیۆیی بەو ناونیشانە داندرابوو، “ئەوەی لە هۆڵیوودیشدا ناكرێ”. ڤیدیۆیەكەم سەیر كرد، پڕ بوو لە كاری تیرۆریستیی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام. ناونیشانەكە پڕ بە پێستی بوو و ئەوەی لە هۆڵیووددا نەدەكرا، چەكدارانی ئەو گرووپە دەیان كرد.
شەڕێکی قارەمانانە لە ڕۆژێکی وەک ئەوڕۆ، 6ی خەرمانانی 1361ی هەتاوی، عەلی هاشمی
فیلمی بە خاکسپاردنی خــــاڵە شێخ محەممەد بڵباسی”تەڵقینەکەی بەو زمانە نەبوو کە دایکی فێری کردبوو، مەلا برایم مەجید پوور 
هاوسەرگیریی منداڵ و پێنەگەیشتوو یان بەسەبایاكردن؟، د. ئادەم بێدار
لە یادی 18 ساڵەی دادگایی تاوانبارانی ئەنفال و رۆژی دادپەروەری كوردستاندا
کچۆڵە ئابیجیتا گوپتا بچووکترین نووسەری جیهانە.. رەزا شـوان- فیلمی بە خاکسپاردنی خاڵە شێخ محەممەد بڵباسی لە ساڵی 2009، ساڵە نەڵۆسی
شەڕێک کە مرۆڤە دەمارگرژەکان هەڵیان گیرساندوە، مەلا برایم مەجید پوور
روداوەكان پشت هەڵبژاردنی پارێزگارە كوردەكەی كەركوك، عەلي مەحمود محەمەد
شەهید بوونی رەحمان سۆفیزادە، چل ساڵ لەم ڕۆژە تاڵە تێپەڕی
چـیرۆکی ژیـانی هـێـلـین کـیلەر (١٨٨٠ـ ١٩٦٨).. رەزا شـوان
مروری بر سناریوهای مختلف درباره رویارویی احتمالی جمهوری اسلامی و اسرائیل
مستند شرقی غمگین؛ ابعاد جدیدی از ترور فریدون فرخزاد در آلمان- حــیــزب و کــۆمــەڵــە دەبــێ چی بــکــەن ؟، مەلا برایم مەجید پوور
وەلامێك بۆ پیاوە میانڕەوە ئیسلامییەكە, لەسەر پرسی جینۆسایدی ئێزیدی، عەلی مەحمود محەمەد- شەنگال و پاشای كۆرەو ئەبوبەكر بەغدادی، عەلی مەحمود محەمەد
کوژرانی هەنییە لە تاران، بەها رەحمانی
لەستراتیژ دا: ئیسرائیل هەژمونیی زیاتر دەبێت, شهریف عەلی
ئیسماعیل هەنییە، سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی بزووتنەوەی حەماس لە تاران کوژرا.
ماڵی ترۆر و جاسووسی ڕژیمی ئیسلامی و ڕۆژئاوا، برایم فەڕشی
بۆ ئەوەی جینۆساید دووبارە نبێتەوە ، عەلی مەحموود
من رنگین پوست هستم یا شما ؟ به امید برابری در سطح دنیا !، سەعی سەقزی
بــا ڕابــردو بــە نــەوەی نــوێێ بـنـاسـێـنـیـن، مەلا برایم مەجید پوور
هـیرۆ باجەلان یەکەم باڵيۆزی ئەمریکی بە رەچەڵەک کورد.. رەزا شـوان
خەرمانی چاوەڕوانیمان، دڵکەش قادر
گەڕان، برایم فەڕشی
كچێك لە وەهم، هاوار تەیب
گوڵبژێرێک لە وتەکانی ناوداران دەربارەی ئازادی.. رەزا شـوان
بۆ باوەشت، ئیلهام موڕادی
مستند «رسیده و نرسیده»؛ در کردستان عراق بر پناهجویان ایرانی چه می‌گذرد؟
ئێمە هەڵەمان کردووە!! ، برایم فەڕشی
سێبەری تەنیاییمان، دڵکەش قادر
وێنەکان لە یادی 35 ساڵەی شەهید د.قاسملوو و کاک عەبدوڵای قادری ئازەر
ترسی ڕێژیم لە قاسملوو، هەردی سەلیمی
ڕاگەیەندراوی کۆمیتەی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لە ئاڵمان بەبۆنەی کۆچی دوایی هاوڕێی تێکۆشەر “ئەمیر خەیاتی”
بەیاننامەی ناوەندی بەڕێوەبەریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بەبۆنەی تێپەڕینی ٣٥ساڵ بە سەر تێرۆری د. قاسملوودا
چۆن میراتی سیاسی و خەباتگێڕانەی قاسملوو بەرینە پێش؟، برایم لاجانی- مەسعودی پزشکیان سەر کۆماری تازە، مەلا ئیبڕاهیمی مەجید پور
قوتابخانەی ڕەخنەیی فرانکفۆرت، پوختەکەی: هەڵۆ بەرزنجەیی
دیده‌بان حقوق بشر: ماموران جمهوری اسلامی از «قوه قهریه کشنده» علیه کولبرها استفاده می‌کنند.
ئهفسهرهکهی سپیکانی، سهعی سهقزی
زیـرەکـتریـن منـداڵی جیهـان.. رەزا شـوان
نگاهی بر تاریخچه حکمرانی و یا کشورداری کوردی در کوردستان، آرام قلی‌زاده
بُرد بزرگ ملت ایران، شکست تحقیرآمیز جمهوری اسلامی؛ پس از این چه باید کرد؟، جمشید برزگر
دیبەیتی نێوان نەخۆش (بایدن) و شێتەکە (ترەمپ )، گۆران دوكانی- قاسمی سلێمانی شاری سەردەشتی بە كیمیابارانكردن دا ، بۆ حكومەتی عێراقی شاری سەردەشتی هەڵبژارد لەو كات و ساتەدا؟.عەلی مەحمود محەمەد
- خۆشەویستی نێشتمان، مەلا برایم مەجید پوور
- حذف دو سال جنایت از کارنامه‌ء دولت ایران توسط (جاوید رحمان)، سەعی سەقزی
هەڵبژاردنەکانی ٨ی پووشپەڕ هیچ ڕەواییەتێک بە کۆماری ئیسلامی نادەن- گرنگییەکانی خەیاڵ و خەیاڵکردن بۆ منـداڵان.. رەزا شـوان
نوقمبوونی کەشتییەکی پەنابەران لە کەناراوەکانی ئیتالیا- جزییات هولناک از جانباختن پناهجویان در آبهای ایتالیا
تێڕوانینەکانی دوکتۆر قاسملوو سەبارەت بە ئابووریی کوردستان لەسەر بنەمای کتێبی”کوردستان و کورد”!، حەسەن قارەمانی
ڕاگەیاندراوی ناوەندی بەرێوەبەریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران سەبارەت بە ئازادکردنی گەورە تاوانبار حەمید نووری
پێویست بە ژماردنی شەوەکان ناکا، دڵکەش قادر
یاری تۆپی پێ و ڕازێک، ، هەڵۆ بەرزنجەیی
ئازاد کردنی قاتڵ حەمید نووری لە مێدیاکانی سوید دەنگدانەوەی زۆری هەبوو، ساڵە نەڵۆسی
نماینده پارلمان سوئد استرداد حمید نوری را توهین به سیستم قضایی این کشور دانست، ایران اینترنشنال
چەند وتەیەک لە پێوەندیی دەگەڵ کۆچی دوایی مامۆستا مەجیدی پاڵانی دا!، برایم لاجانی
مهران عباسیان ، خبرنگار ایران‌اینترنشنال در سوئد در پی تهدید جدی امنیتی به خانه امن منتقل شد
خەباتی سیاسی و چەکداری لە شاخەوە گەیووەتە نێوشارەکانی ڕۆژهەڵات ، محەممەد سلێمانی
لە چلەی کامیل ژیردا…، هەڵۆ بەرزنجەیی
بەدەوڵەتبوون لە پەراوێزی زەبروزەنگ دا!، هەڵۆ بەرزنجەیی
کچۆڵەیەکی سێ ساڵان بوو بە بچووکترین نووسەری جیهـان.. رەزا شـوان
رێکخراوهی (ژنان) یان رێکخراوهی (یایان)؟، سەعی سەقزی
ئێران بە هاوکاری گروپە تاوانکارەکان کردەوەی تێرۆریستی لە سوید دەکا، ساڵە نەڵۆسی
سرویس امنیتی سوئد: ایران برای انجام اعمال خلاف خشونت‌آمیز از باندهای تبهکار در سوئد استفاده می‌کند
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!)، بهشی هەشتەم، سەعی سەقزی
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!)، بهشی حهوتهم، سەعی سەقزی - ئــــەزمــون بــۆ فــێــربــونــە ، مەلا برایم مەجید پوور
داستان کوردتباران وابستە بە جمهوری اسلامی و سلطنت طلبان، دکتر میرو علیار
بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!، بهشی شهشهم، سەعی سەقزی
لە بیرەوەریی پێشمەرگەیەکدا، بەشی حەوتەم، عەزیم ئەلیاسی
سەرۆککۆماری مرۆڤکوژ، ئیدریس هاشمی
داوایەك روو لەو لیست و پارت و پارێزەورو كەسایەتیانەی ئەزموونیان لە دادگاكانی عێراق هەیە- سەرهـەڵـدانی ئـەدەبی منـداڵان لە ئەمـریـکا.. رەزا شـوان
دەبێت ڕۆژێکی نیشتمانی بۆ گۆڕە بە کۆمەڵەکان لە کوردستان دیاری بکرێت
(بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!) بەشی پێنجەم، سەعی سەقزی
ناوەندی بەڕێوەبەریی حیزبی دێمۆکڕات: حەق وابوو ڕەئیسی لە مەحکەمەی خەڵکیدا دادگایی و بە سزای کردەوەکانی گەیشتبا
انتقاد قانون‌گذاران اروپایی از واکنش مقامات اتحادیه اروپا به مرگ رئیسی: با عاملان سرکوب ایرانیان «ابراز همبستگی» نکنید- (بیرهوهری و یادداشته ناڕاستهکان!) ، بهشی چوارهم، سەعی سەقزی
